نوشته شده توسط : فرزندان برتر

گفتار درمانی یکی از رشته‌های علوم توان بخشی به شمار می‌رود که به شناخت آسیب‌های گفتاری و زبانی‌ می‌پردازد. در این رشته، متخصصی به نام درمانگر وجود دارد که وظیفه او بررسی، تشخیص و درمان هر گونه اختلال در زمینه ارتباط، درک، صوت و حتی بلع است. در این مطلب به بررسی گفتار درمانی کودکان می‌پردازیم.

در صورتیکه کودک با مشکلاتی همچون تلفظ در کلمات مواجه است، یک متخصص درمانگر به کمک او می‌آید تا در زمینه حل مشکلات زبانی، ارتباطی و مهارت‌های زبانی- کاربردی رشد پیدا کند.

متخصصین، مشاورین و درمانگران مجموعه فرزندان برتر برای شما عزیزان بهترین مقالات در ارتباط با گفتار درمانی کودکان را تهیه دیده اند که مقاله ای که مطالعه می فرمائید، مقاله اصلی گفتار درمانی است. برای مطالعه مقالات مرتبط از جدول پائین گزینه مربوطه را انتخاب کنید.

شاید شما هم کودکانی را دیده باشید که در گفتار مشکل دارند؛ مثلا نمی توانند کلمات را به صورت روان ادا کنند و افکار خودشان را به صورت یک جمله کامل بیان کنند! این کودکان، کلمات و هجاهای صوتی را به صورت شکسته می گویند و به همین دلیل است که نمی توانند به صورت واضح حرف بزنند.

تلفظ نادرست حروف، نداشتن دایره واژگان وسیع، لکنت زبان، مکث طولانی، مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و... از جمله رایج ترین اختلالات گفتاری هستند. مشکل در گفتار باعث می شود که کودک نتواند با دیگران ارتباط برقرار کند و به همین دلیل، اعتماد به نفسش کاهش پیدا می کند. در این موارد، باید مشکل گفتار کودکان را با کمک علم گفتار درمانی برطرف کرد.

گفتار درمانی کودکان چیست؟

گفتار درمانی، روشی است که به بهبود گفتار کودک منجر می شود. این روش به کودک کمک می کند تا مشکلات کلامی و گفتاری خود مانند اختلالات واجی و صدا، بیان ضعیف، لکنت زبان و... را برطرف کند. 

گفتار درمانی به کودکان یاد می دهد که حجم صدای تولید شده را کنترل کنند و کلمات و صداها را به صورت کاملا درست ادا کنند. در گفتار درمانی به کودکان یاد داده می شود که کلمات موردنظر خود را در قالب جمله بیان کنند. به طور کلی می توان گفت که گفتار درمانی، علم بررسی بیماری یا اختلالاتی است که روی گفتار فرد تاثیر می گذارد.

برخلاف تصور بسیاری از افراد، گفتار درمانی به معنای درمان با گفتار نیست؛ بلکه درمان اختلالات گفتار و زبان است. به یاد داشته باشید که گفتار درمانی با مشاوره فرق دارد.

رشته گفتار درمانی تنها محدود به اصلاح مشکلات تلفظی (همچون عدم توانایی تلفظ صحیح حرف سین) نیست.

متخصصان درمانگر وظیفه درمان کودکانی به عهده دارند که در درک و بیان زبان مادری دچار مشکل هستند. همچنین در افراد بزرگسال نیز گفتار درمانی برای افرادی مناسب بوده که نمی‌توانند خوب صحبت کنند و ضعف گفتاری دارند.

در واقع ضرورت استفاده از خدمات گفتار درمانی مخصوص سن خاصی نبوده و ممکن است افراد در سنین مختلف به این خدمات نیاز پیدا کنند. از یک نوزاد گرفته تا افراد مسنی که در اثر سکته قدرت تکلم خود را از دست داده‌اند، ممکن است در مقطعی لازم باشد که به متخصص درمانگر مراجعه کنند. بهترین درمانگر کسی است که بتواند با افراد در سنین متفاوت، ارتباط درست برقرار نماید.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی.jpg

عمده ترین اختلالات گفتاری، عقب ماندگی ذهنی است که خود می تواند پایه گذار بسیاری از اختلالات دیگر باشد. در بحث مشکل جسمی باید به نقیصه های کم شنوایی و ناشنوایی، کم بینایی یا نابینایی اشاره کرد. در سیستم شنیداری، بیان گفتار از طریق شنیدن حاصل می شود که چنان چه اختلالی در این قسمت به وجود آید، تأخیر در رشد زبان و گفتار، قابل مشاهده است.

کودکانی که از سلامت فیزیکی و عاطفی برخوردارند، در تکلم، استقلال یافته تر از کودکانی اند که در خانواده های پر تنش زندگی می کنند. در این خانواده ها رشد حسی و حرکتی، با محدودیت پیش می رود زیرا زبان، نیاز به یک هماهنگی عصبی دارد و تأخیر در مهارت های حسی و حرکتی، رشد گفتار را کُند و با مشکل روبه رو می سازد.

در عملکرد گفتار، نقش هوش طبیعی را نباید نادیده گرفت؛ هوش می تواند شناخت نمادها را به همراه داشته باشد تا فرد، از دیگر عملکردهای شناختی هم چون توجه کردن، شناسایی و ایجاد ارتباط و ذخیره ی آن در حافظه بهره گیرد.ارزیابی و مطالعه دقیق اختلالات گفتار و زبان یا اختلالات ارتباطی و همچنین نوتوانی و بازتوانی، اختیارات متخصصین گفتار درمانگر است.

مادر،الگویی مناسب و مثبت در راستای رشد گفتار کودک است که این ارتباط عاطفی نباید خدشه دار شود و خلل و انحرافی در آن شکل گیرد. باید توجه داشت که رشد زبان از لحاظ جنسیتی در دختران، زودتر و بیش تر از پسران آغاز می شود؛ به خصوص در خانواده های تک فرزندی که توجه زیادی به آموزش زبان فرزند می شود.

کودکان علاقه ی زیاد به عضو شدن در گروه همسالان خود دارند و تلاش زیادی در این جهت، انجام می دهند تا بر رشد و پیشرفت گفتار خود بیفزایند؛ در واقع انگیزه صحبت کردن در گروه های هم سن، افزایش می یابد و به طور دسته جمعی به تماشای تلویزیون و یا نقاشی و نوشتن می پردازند.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی1.jpg

مشکلات گفتاری را می توان در مرز بین 12 تا 24 ماهگی مشاهده کرد. در این سن، کودک به جای گفتار باید بتواند از علم اشاره به خوبی بهره ببرد مانند (بای بای یا بَه بَه) و در تقلید صداها مشکلی نداشته باشد مانند تقلید صدای یک حیوان، جیغ زدن و...

زمانی که سن کودک از 2 سالگی فراتر رفت، باید بتواند صداها و لغاتی را بیان کند و فقط مختص یک صدا یا لغت – آن هم تکراری – نباشد. در صحبت کردن، خانواده ها باید به تُن صدا و گرفتگی آن توجه داشته باشند. کودکانی که در این سن، در انجام کارهای ساده، با مشکل مواجه می شوند، جملات را به طور کامل بیان نمی کنند و فقط از کلمات محدود استفاده می نمایند و به طور کلی در فهمیدن و درک مطالب مشکل دارند،در معرض خطر قرار دارند و به منظور پیش گیری از مشکلات گفتاری باید توجه بیش تری به آنان نمود.

در چنین شرایطی است که اگر والدین متوجه مشکلات خاصی در روند گفتاری فرزند خود بشوند حتما باید از کمک تخصصی یک گفتار درمانگر بهره برده و مشاوره لازم را داشته باشند.

فواید گفتار درمانی

در بین عموم مردم و جامعه پزشکی، گفتار درمانی اهمیت ویژه‌ای دارد. همانطور که می‌دانیم زبان، اصلی‌ترین راه برای برقراری ارتباط با دیگران است. گفتار درمانی باعث حل مشکلات ناشی از اختلالات ارتباطی و گفتاری می‌شود. 

با کمک از خدمات گفتار درمانی نه تنها باعث بهبود بیان، زبان و درک کودک شده بلکه مشکلات بلع و غذا خوردن او نیز حل می‌شود. در موارد بسیاری دیده شده کودکانی که با مشکل تکلم درگیر هستند، در بلع نیز ضعف دارند. درمانگرها با استفاده از تمارینی مختلفی که طراحی کرده‌اند، مشکلات تکلم، ارتباط و حتی غذا خوردن کودکان را حل می‌کنند.

خدمات گفتار درمانی برای کودک سبب شده که توانایی‌های درک و استفاده از زبان و قدرت تکلم او بسیار بهتر شود.  در واقع متخصصان درمانگر بر روی دو قسمت تمرکز می‌کنند.
  • طراحی و اجرا تمرین برای قسمت دهان، که جهت تولید صدا و ساخت کلمات و جملات به کار می‌روند.
  • برای بهبود توانایی درک و بیان گفتار کودک نیز از تصاویر و علائم و سیستم‌های همچون کامپیوتر، موبایل و ... بهره می‌برند.

اختلالات گفتار درمانی

گفتار ( تکلم)، زبان، بلع، صوت و ارتباط از جمله حوزه‌های اصلی در گفتار درمانی هستند. برخی از مشکلات گفتار درمانی به این صورت هستند:

  • مشکلات در پیدا کردن کلمات: این نوع مشکلات معمولا به علت نقص‌های خاص زبانی همچون تاخیر زبانی به وجود می‌آیند.
  • مشکلات در زمینه ارتباط اجتماعی: معمولا در چگونگی انتقال افکار و نظرات به دیگران بروز می‌کند.
  • آسیب ساختاری زبان: فرد در ساخت جمله با مشکل مواجه می‌شود. جملاتی توسط کودک ساخته می‌شود، دستور زبان درستی ندارند.
  • مشکلات در زمینه خواندن و نوشتن: این مشکلات ناشی از ارتباط حروف و صداها، ارتباط کلمات و معنی هستند.
  • مشکلات صوتی: فرد صداهای بسیار نازک و یا گوش خراشی تولید می‌کند. این صداها باعث تضعیف ارتباط اجتماعی این فرد می‌شوند.
  • مشکلات ادراکی: باعث ضعف در ارتباط برقرار کردن فرد با سایرین می‌گردد.

چه زمانی به گفتار درمان نیاز داریم؟

کودکی که در صحبت کردن با مشکلات گفتاری مواجه است، اعتماد به نفس خوبی ندارد. با مراجعه به گفتار درمان این قبیل مشکلات نیز حل می‌گردند.

کودکانی که مشکلات گفتاری دارند از حجم صدا خود به خوبی استفاده نمی‌کنند. زمانی که کودک با اختلالات گفتاری رو به رو است و برای منتقل کردن پیام به سختی تلاش می‌کند که از کلمات درست استفاده کند و یا در استفاده از گرامر زبان مشکل دارد، حتما باید به گفتار درمان مراجعه کند.

  • عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیر کلامی از سوی کودک.
  • خودتان و اطرافیانتان به سختی متوجه صحبت های کودک می شوید.
  • حرف زدن کودک شما با تکرار کلمات، لکنت زبان، طولانی شدن و مکث همراه است و همین موضوع باعث اختلال در گفتار می شود.
  • وقتی کودک می خواهد افکار خود را بیان کند، با کلمات مبارزه می کند.
  • کودک در برقراری ارتباط مستقیم با دیگران، همکاری با دیگران، دوست داشتن، بازی کردن و... مشکل دارد.
  • البته ممکن است به دلایل دیگر هم کودک شما به گفتار درمانی نیاز داشته باشد؛ مثلا کودکانی که بیماری خاص دارند، در برقراری ارتباط کلامی مشکل داشته و به گفتار درمانی نیاز دارند. کودکان مبتلا به اوتیسم و اختلالات شنوایی به گفتار درمانی نیاز دارند تا بهتر بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.
  • همچنین کودکانی که دیر حرف می زنند یا تاخیر در صحبت کردن دارند، یعنی گفتار و زبان آنها رشد نکرده و باید به گفتار درمانگر مراجعه کنند.
  • گاهی اوقات، فرزند شما در حرف زدن، تلفظ کلمات و خواندن متون خوب عمل می کند؛ اما به گفتار درمانی نیاز دارد تا بتواند مهارتهای زبان خود را تقویت کرده و با کمک ارتباط کلامی، بتواند دوستان جدیدی پیدا کند و توانایی های خود را بهتر در معرض نمایش قرار دهد.
  • کودک دارای اختلال کم شنوایی یا ناشنوایی است.
  • حیطه گفتار درمانی تا جایی هست که اشکال در درک کلام از طرف کودک نیز ایجاد می شود.
  • در بیشتر اوقات کودک در بلع غذا و خوراکی نیز دچار اختلال است.
  • کودک در شروع گفتار خود تاخیر دارد.
  • کودک در تلفظ اصوات گفتاری، اشکال دارد.
  • در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، اختلال یادگیری ،گفتار درمانی در آغاز به شناسایی ماهیت گفتار و زبان و رشد طبیعی آن و سپس به بررسی اختلالات مربوط پرداخته و در جهت رفع آنها می کوشد.

در یک عبارت کوتاه می توان گفت هرگاه نحوه صحبت کردن گوینده بیش از محتوای سخن او، توجه شنونده را به خود جلب کند، وی مشکوک به اختلال گفتاری است. هرگونه اشکالی در نحوه گفتار و یا ناتوانی در درک گفته های دیگران می تواند موجب اختلال در روابط اجتماعی شخص مبتلا گردد.

این مسئله به نوبه خود موجب صدمات روحی و عاطفی و متزلزل شدن بهداشت روانی فرد و خانواده می شود. این نارسائیها مانند بسیاری از بیماریها، مزمن تر گردد، عواقب ناگوار بیشتری خواهد داشت. بنابراین ارائه هر چه سریعتر و بهتر خدمات گفتار درمانی برای اشخاص مبتلا ضروری است. در این همکاری سایر متخصصین که بیماران مبتلا به اختلالات گفتار و زبان به آنها مراجعه می کنند، برای تشخیص به موقع و ارجاع مناسب، حیاتی و ارزشمند است.

ارزیابی و مطالعه دقیق اختلالات گفتار و زبان یا اختلالات ارتباطی و همچنین نوتوانی و بازتوانی، اختیارات متخصصین گفتار درمانگر است.روند ارزیابی و تشخیص اختلالات گفتار و زبان در گفتاردرمانی مانند سایر بیماریها شامل معاینات و بررسیهای ویژه می باشد.در مرحله بعدی و پس از تشخیص ویژگیهای اختلال، درمان بیمار آغاز می شود.

درمان اختلالات ارتباطی متکی به دارو درمانی و نظایر آن نبوده، بیشتر جنبه آموزشی دارد و با تکیه بر توانمندیهای بیمار، وی را به سمت غلبه بر ناتوانیهایش هدایت می کند. قابل به ذکر است که هر چه افراد مبتلا به اختلالات گفتاری سریعتر به گفتار درمانی مراجعه کنند، پیشرفتهای بهتری را نشان داده و راحتتر درمان میشوند.

در مقاله دیگری ما به تحلیل سن مناسب برای گفتار درمانی کودکان پرداخته ایم، پیشنهاد می کنیم مقاله دوم را نیز مطالعه کرده تا تاخیری در روند گفتار درمانی کودکان دلبند شما پیش نیاید.

گفتار درمانی به چه کاری می آید؟

  • گفتار درمانی به کودک شما کمک می کند که کلمات و زبان را بهتر درک کند و از زبان بهتر استفاده کند.
  • گفتار درمانی به بهبود گفتار کودک منجر می شود.
  • تمام مشکلات بلع صوت، اختلالات گفتاری و زبانی، اختلالات شناختی و مشکلات ارتباطی کودک با کمک گفتار درمانگر به صورت کامل ببرطرف می شود.
  • این روش، نگرانی پدر و مادر را کاهش می دهد؛ زیرا دیگر دغدفه آینده فرزندشان و نحوه حضور او در جامعه را نخواهند داشت.
  • بعد از اتمام دوره های گفتار درمانی، کودک می تواند به راحتی حرف بزند و ارتباطات مستقلی را برقرار کند.
  • گفتار درمانی به بهبود اعتماد به نفس کودک و رشد شخصیت اجتماعی او کمک می کند.

در چه مواردی باید به گفتار درمانگر مراجعه کرد؟

 در شرایط زیر، توصیه می شود که به یک متخصص گفتار درمانی مراجعه کنید:

  • فرزند شما در تلفظ اصوات گفتاری مشکل دارد.
  • کودک در بلع مشکل دارد.
  • کودک شما کم شنوا یا ناشنوا است.
  • کودک قادر به برقراری ارتباط کلامی یا غیرکلامی نیست و قدرت درک کلام را ندارد.
  • شروع گفتار در کودک با تاخیر غیرمعمول روبرو است.
  • در وجود کودک، اختلالاتی مانند اوتیسم، اختلال یادگیری و اختلالات فلج مغزی تشخیص داده شده است.

تمرین های گفتار درمانی

در این متن، تمرینات ساده و ابتدایی از گفتار درمانی به شما آموزش داده شده است که هر یک از این تمرینات را به راحتی می¬توانید در منزل انجام دهید که به تفکیک سن ارائه شده است.

نکته حائز اهمیت در اینجا این است که اگر در تمریناتی که در ادامه معرفی شده است، فرزندتان دچار مشکل است و به سختی واژه های ارائه شده را بیان می‌کند مشورت با گفتار درمانگر ضروری است.

1.گفتار درمانی در منزل با گفت و گو با کودک

یکی از راه‌های ساده و پیش پا افتاده که برای درمان پیشنهاد می‌شود این است که، مرتب از اتفاقات روزمره با کودک صحبت کنید. کودکان هر روز در تجربه اتفاقات جدید و نو در زندگی هستند که برای آنها بسیار جالب است. والدین می‌توانند با حرف زدن راجع به آن‌ها به درمان فرزند خود کمک کنند.

2.برای رفتن به پارک و استفاده از وسایل بازی از او سوال بپرسید.

 پسر یا دختر گلم به کدام پارک علاقه داری برویم؟ دوست داری خواهرت هم همراه ما بیاید؟ به نظرت چه بازی‌های انجام دهیم؟

3.کارهای مختلف به او بسپارید و درباره نحوه انجام آن‌ها با او حرف بزنید.

 برای مثال بازی و مراقبت از فرزند کوچکتر خانواده، می‌تواند یکی از این مسئولیت‌ها باشد. بازی با خواهرت را دوس داشتی؟ نگه داری از خواهرت که سخت نبود؟ غذایی که برای شما آوردم را دوس داشتی؟

4.بعضی از کارهای منزل را به او بسپارید.

مثلا وظایفی مانند آب دادن به باغچه و گل‌ها، مرتب کردن کمدها و ...را به کودک بسپارید و در حین انجام این فعالیت‌ها با او حرف بزنید.

5.یکی دیگر راه‌های درمانی در منزل، انجام بازی است که مثلا دارید با یکدیگر با تلفن با حرف می‌زنید.

6.اجازه دهید فرزند شما درباره بازی که با دوستان و یا افراد فامیل انجام داده، با شما حرف بزند.

7.استفاده از آینه برای گفتار درمانی در منزل بسیار سودمند است. به خصوص وقتی کودک حروف را به دلیل اینکه فک و زبان او اشتباه روی هم قرار گرفته، درست ادا نمی‌کند. این تمرین کمک می‌کند که تا جایگاه درست را متوجه گردد.

8.با استفاده از جدول زمان و پیدا کردن علت، می‌توان به درمان گفتار کمک فراوانی کرد. در این روش اگر حادثه خاصی باعث شد که کودک یک مشکل گفتاری داشته باشد، باید نوشت.

9.با کاهش زمان دیدن تلویزیون، طبق پژوهش‌های که صورت گرفته به درمان اختلالات گفتاری کودک کمک زیادی خواهد شد.

10.خواندن کتاب توسط کودک در صورت داشتن سواد، یکی دیگر از راه‌ های درمانی است که باعث می‌شود که او راحت‌ تر از مشکل خود اطلاع پیدا کند و درمان را سریع‌ تر بپذیرد.

11.با استفاده از قصه صوتی مناسب کودکان، اطلاعات زیادی به کودک منتقل شده و باعث می‌ شود که به تلفظ کلمات دقت بیشتری کند.

بازی های گفتار درمانی

در این قسمت ما فقط به بیان چند مورد از بازی های مناسب می پردازیم اما در مقاله ای دیگر، بیش از 15 بازی مختلف برای گفتار درمانی جمع آوردی شده و در اختیار شما قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید: بازی های گفتار درمانی

فلش کارت‌ها

در این بازی به کودک چند فلش کارت داده شده و کودک به سرعت تصویری را که می‌بیند، می‌گوید. در این روش باید از کارت‌های ساده شروع کرد و در صورت مبارزه کودک در برابر بعضی کلمات نباید پافشاری کرد. با انتخاب فلش کارت مناسب، می‌توان یک گفت و گو درست با او بر قرار کرد.

لی لی بازی

در این بازی کلماتی انتخاب شده و کودک باید آن‌ها را 9 بار تکرار نماید. ابتدا نیاز است به طراحی زمینی با 9 شماره پرداخت. کودک با هر پرش کلمه که انتخاب شده را تکرار می‌کند. در هر دور کلمه‌ای جدیدتر به کودک باید داده شود. با انجام درست این بازی توسط کودک، برای افزایش اعتماد به نفس او کادو دادن کار ساز است.

بازی استپ هوایی

در این بازی با کودک باید توپ بازی شود و در زمان انجام آن، هر بار کلمه جدید گفته شود.

پیاده رویی

در این روش با کودک به پیاده روی رفته و زمانی که کودک کلمه منتخب را به درستی تلفظ کرد، حرکت به سمت جلو اتفاق می‌افتد. این کار علاوه بر لذت راه رفتن، باعث تحرک ماهیچه‌های دهان کودک می‌گردد.

تمارین حرکتی، دهانی و گفتاری

در این روش تمارینی با کمک عضلات قسمت‌های لب‌ها، گونه‌ها و فک و زبان صورت می‌گیرد. در این تمارین به قوی‌تر کردن مهارت‌های حرکتی، دهانی می‌پردازیم.

•حرکات لب‌ها

این تمرین فرصت عالی برای ورزش بچه‌ها می‌شود. مثلا کودک باید آواهای همچون اوو، ایی را تکرار کند و بعد هر دو آن‌ها را ترکیب کند. فرزند شما می‌تواند در این تمرین بدون باز کردن لب‌ها، گونه‌ها را پر از هوا نماید. استفاده از نی هنگام نوشیدن یکی دیگر از این تمارین است.

•حرکات زبان‌ها

فرزند شما می‌تواند به تمرین چند صدایی زبانی بپردازد مانند ب ب ب ب، ن ن ن ن  و یا گفتن با اغراق کلمه برو. در این تمرین کودک می‌تواند به بیرون آوردن زبانش بپردازد و سپس آن را روی دندان قرار دهد.

•حرکات گونه

با انجام این تمرین توسط فرزند شما، تقویت عضلات گونه رخ می‌دهد. یکی از این تمارین این است که کودک لب‌های خود را ببندد و باعث انقباض گونه‌ها گردد. همچنین باید به ساخت o با لب‌های خود بپردازد و به شکل دایره‌ای دهان خود را به حرکت در آورد. تکرار این تمرین بسیار کمک کننده خواهد بود.

•ساخت حباب

باد کردن بادکنک توسط کودک باعث بهتر شدن عضلات صورت و لب‌ها می‌شود.

•زدن ساز دهنی

کنترل تنفس و فشار لب‌ها از مزیت‌های نوازندگی ساز دهنی هستند. در صورتیکه کودک در کنترل تنفس مشکل دارد، باید سعی کند با ساز دهنی صدای قوی‌تری تولید کند. چنان چه با ضعف در قسمت لب‌ها مواجه است باید تمرکز اصلی را بر نواختن نت‌ها در زمان‌های مختلف بگذارد.

 •خوردن کره بادام زمینی  یا خوراکی‌های شیرین

 کره بادام زمینی یک خوراکی محبوب بین همه است. می‌توان بخشی از این کره را به اطراف لب‌های فرزند خود بزنید تا آن را با زبان لیس زده و بخورد. این تمرین باعث تحرک زبان از یک سمت به سمت دیگر می‌گردد. 

 علاوه بر این تمارین والدین می‌توانند کودک را به ارتباط و صحبت کردن با دیگران تشویق کنند. در ادامه به تمارینی که با سن فرزند تناسب دارد اشاره می‌کنیم. حتما کلیه تمارین را زمانی که فرزند شما اشتیاق داشت، انجام دهید.

چگونه متوجه شویم کودک نیاز به گفتار درمانی دارد؟

زمانی والدین باید به گفتار درمان برای فرزند خود مراجعه کنند که با این مشکلات مواجه شوند.
  • درک و فهمیدن صحبت‌های فرزند شما برای دیگران به سختی صورت می‌گیرد.
  • فرزند شما زمان صحبت کردن به مبارزه با کلمات می‌پردازد.
  • در حین حرف زدن، لکنت و تکرار مشاهده می‌گردد.
  • زمانیکه کودک نمی‌تواند در مهارت‌هایی همچون ارتباط گرفتن با دیگر کودکان و آموختن بازی موفق گردد.
  • چنانچه کودک در حرف زدن و خواندن مشکلی نداشته باشد ولی در ارتباط گیری برای پیدا کردن دوست جدید و یا درخواست‌های معمولی نقص داشته باشد، نیاز به گفتار درمانی دارد. 
  • کودکانی که نقص پزشکی همچون اوتیسم و یا اختلال شنوایی دارند، به مراجعه به گفتار درمان نیاز جدی دارند.

درمان تاخیر در گفتار

لیت تاکر اصطلاحی است که برای کودکانی که با تاخیر در شروع حرف زدن مواجه می‌شوند، استفاده می‌گردد. گاهی بعضی کودکان به دلایل ناشناخته، خیلی دیرتر از بقیه هم سن و سالان شروع به حرف زدن می‌کنند.

گفتار درمانی و آموزش‌های خاص از جمله روش‌های است که برای کودکانی با تاخیر در گفتار مواجه‌اند، استفاده می‌شود. گروه درمانی، بازی درمانی و درمان در منزل توسط والدین از جمله روش‌هایی است که برای لیت تاکر یا تاخیر در گفتار استفاده می‌شود. 

سنین گفتار درمانی

هر زمان که متوجه شدید کودک شما به اختلالا گفتاری و کلامی مبتلا است، می توانید به گفتار درمانگر مراجعه کنید تا مشکل او سریع تر برطرف شود. از سن 2 سالگی می توان گفتار درمانی را شروع کرد. به یاد داشته باشید هرچه زودتر گفتار درمانی را شروع کنید، بهبود و درمان کودک سریعتر خواهد بود. اگر به موقع برای رفع مشکل کودک به گفتار درمانگر مراجعه نکنید، فرزند شما به سن مدرسه می رسد و وجود چنین مشکلاتی، باعث اختلال در یادگیری، اختلال در تلفظ، حرف نزدن و تضعیف روحیه او در میان هم سالانش می شود.

به همین دلیل، در صورتی که شاهد اختلالات گفتاری در کودکان هستید، برای درمان گفتار آنها اقدام کنید تا شاهد مشکلاتی مانند پرخاشگری، اختلالات یادگیری، کاهش اعتماد به نفس، مشکل در برقراری ارتباط و... نباشید!

مجموعه فرزندان برتر، برای گفتار درمانی هر گروه سنی مطلبی تدارک دیده است که در هر قسمت ارجاعاتی به مطلب مربوطه داده شده است.

  • گفتار درمانی کودک 2 ساله
  • گفتار درمانی کودک 3 ساله
  • گفتار درمانی کودک 4 ساله
  • گفتار درمانی کودک 5 ساله

گفتار درمانی کودک کمتر از دو سال

در این سن کودک توانایی صحبت نداشته و فقط آواهایی تولید می‌کند و تشخیص اینکه کودک به درمانگر نیاز دارد، راحت نیست. می‌توان در این سن، آواهای همچون دا، ما را تکرار کرد تا کودک نیز آن‌ها را بگوید. و با تشویق والدین، کودک علاقه بیشتری برای ساخت آواهای جدید دارد. 

در این سن باید والدین در زمان غذا خوردن، حمام با فرزند خود با حرکاتی مانند اشاره کردن و تکان دادن صحبت کند.

در این سن کودک می‌تواند اسامی را تکرار کند مانند اسم خودش و یا اسم اشخاص نزدیک به او مثل اسم خواهر، برادر، عمو، خاله، دایی و  همچنین می تواند اسم اعضای بدن مثل دست، مو و چشم را تکرار کند. اسامی دیگری که می توانند به او از لحاظ گفتاری کمک کند، تکرار اسم اشیا مثل تخت و  مسواک و اسامی خوراکی های ساده مانند، نان، شیر و کره می‌باشد. تکرار اسم حیوانات مانند هاپو، پیشی، ماهی و... می‌تواند روند پیشرفت را تسریع کند.

از دیگر نکاتی که به گفتار در این گروه سنی می تواند کمک کند استفاده از افعال ساده مثل افعال ماضی مانند رفت، افتاد، برگشت و افعال امر مانند بیا، بشین، برو و... است .

همین طور می‌توان از ادوات پرسشی و قیدهای مکان استفاده کرد. این ادوات پرسشی می‌تواند چی، این چیه، کجا، کی و قید های مکان مانند اینجا، بالا، پایین، داخل باشد. در مراحل بالاتر ترکیب دو لغت در کنار همدیگر مانند ماشین اینجاست، توپ منه، جوجو رفت کمک به سزایی به کیفیت گفتار می‌کند.

برای مطالعه بیشتر به صفحه گفتار درمانی کودک 2 ساله مراجعه نمائید.

گفتار درمانی کودک ۲ تا ۳ سال

گفتار در این گروه سنی با تداوم تمرینات و استفاده از واژه هایی که در زیر به آن‌ها اشاره شده انجام می-شود.
  • انواع واژه ها در زبان فارسی که می‌تواند شامل: اسم، فعل، قید، صفت، ضمیر و جملات پرسشی باشد.
  • اسم وعده های غذایی مانند: صبحانه، ناهار، میان وعده، شام و...
  • اسم مکان هایی که کاملاً باب و شناخته شده هستند مانند: حمام، اتاق، پارک و فروشگاه
  • اسم مشاغلی که کودک به طور مستقیم و یا غیر مستقیم با آنها سرو کار دارد مثل شغل پدر، دکتر پلیس و معلم
  • اسم رنگ هایی که ساده تر و کودک توانایی نامیدن آن ها را دارد
  • از کودک خواسته شود تا اعداد ۱ تا ۱۰ را به صورت شمارشی بیان کند7
  • نام بردن و تکرار پدیده های جوی مانند: باران، برف، ماه، ستاره و خورشید
  • ضمیر های گوناگون مانند تو، من، شما، خودمان و خودش
  • استفاده از انواع واژه های پرسشی مانند: چقدر، چند، کدام، چه کسی، چکار و چرا
  • از او خواسته شود تا حروف اضافه را به درستی در جملاتش استفاده کند این حروف اضافه می‌تواند به، با، از، در، را، تا، ولی و چون باشد

نکته بسیار ضروری در مورد این کودکان این است که جملات این گروه سنی بایستی حتما بیشتر از سه کلمه باشد. به عبارتی جمله کودک حداقل باید دارای فعل فاعل و مفعول باشد.

در این سن باید به وضوح با فرزند خود به صحبت پرداخت تا او نیز بتواند صحبت کردن را یاد بگیرد. در این سن باید با کلمات خوب و مخصوص سنین بالا با کودک حرف زد. بهترین راه این است که با او بازی بله و خیر انجام گیرد.

باید به این نکته توجه گردد که برای اینکه گفتار درمانی شروع کنید، نیازی به عجله نیست. مهارت‌های ارتباطی و زبانی کودکان با افزایش سن بهبود می‌یابند. صبر لازمه این مسیر است. 

پیشنهاد می کنیم، صفحه گفتار درمانی کودک 3 ساله را مطالعه بفرمائید.

گفتار درمانی کودکان 3 تا 4 سال

طبیعتاً در گفتار این کودکان، جملات و واژه‌های استفاده شده مقداری پیچیده‌تر و دشوارتر از گروه‌های سنی قبلی خواهد بود. به عنوان مثال این گروه سنی بایستی قابلیت بیان کردن نام اشکال هندسی بعد از دیدن شکل آن‌ها را داشته باشند و یا اسم مکان های دورتر از منزل را بیان کند.

نکته حائز اهمیت در این گروه سنی این است که به مرور جملات پسندیده‌تر و زیباتر را در روابط اجتماعی خود بیان می‌کند مثلا در گفتگو با همسن و سالان یا بزرگتر از خود، لغات بفرمایید، خواهش می کنم، آفرین و جملات دیگری مانند منم شما رو دوست دارم و مرسی که منو به پارک بردین را به خوبی بیان می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر، به صفحه گفتار درمانی کودک 4 ساله مراجعه نمائید.

گفتار درمانی کودکان 4 تا 5 سال

در این گروه سنی، گفتار به صورت کامل انجام می‌شود. کودکان با بیان جملات پی‌در‌پی گفتگو می‌کنند و تلاش می کنند تا اخبار و وقایعی که از بزرگترهای خود شنیده اند را به صورت کامل و صحیح بازگو کنند همینطور در مورد حوادث و روزمرگی‌هایی که در طول روز برای آن‌ها اتفاق افتاده کاملا توضیح می دهند.

دانستن سه نکته در گفتار این گروه سنی مهم و ضروری است. اول از همه، این گروه سنی بسیار کنجکاوتر نسبت به کودکان کم سن‌تر از خود هستند و مدام سوالات کنجکاوانه از بزرگترهای خود می‌پرسند. دوم ناروانی در گفتار این کودکان وجود ندارد و قطعا ضعف در روانی گفتار می تواند ناشی از مشکلات گفتاری باشد و نهایتا اینکه این گروه سنی در صرف افعال خطا ندارند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره گفتار درمانی این گروه سنی، به صفحه گفتار درمانی کودک 5 ساله مراجعه نمائید.

تکنیک و تمرینات گفتاری برای کودکان تازه متولد شده و نوپایان

1- از صداهای ساده استفاده کنید

 از صداهای ساده ای مانند /aa/ /ma/ /da/ برای کودک تازه متولد شده استفاده می شود. این صداها به کودک کمک می‌کند تا گوش کند و تلاش برای تقلید آن‌ها انجام دهد که نتیجتا در آینده برای صحبت کردن به آن¬ها کمک خواهد کرد

2-به آرامی صحبت کنید

آرام صحبت کردن باعث می‌شود تا کودک سخنان شما را درک کند. هنگام صحبت کردن با کودک حتماً با او تماس چشمی داشته باشید و با آرامش صحبت کنید. اگر کودک آوای یا کلمات شما را اشتباه تلفظ کرد، شما آن¬را تصحیح کرده و دوباره بیان کنید

3-با کودکان بازی کنید

بازی کردن با کودکان به آنها اعتماد به نفس می‌دهد و باعث می شود آنها به صحبت کردن ترغیب شوند

4-به کودکان بگویید در حال انجام چه کاری هستند

وقتی کودکان در حال غذا خوردن، بازی کردن و کارهای این‌چنینی هستند، از آن¬ها سوال بپرسید و به آن¬ها بگویید که در حال انجام چه کاری هستی؟ به عبارتی از آن‌ها بخواهید که در مورد فعالیتی که انجام می‌دهند توضیح دهند

5-برای کودک شعر بخوانید

شعر خواندن برای کودکان خصوص زمانی که با ریتم و آهنگ  همراه باشد به شدت کمک می-کند تا وضعیت گفتاری او به سرعت بهبود پیدا کند

6-ارتباط کودک را تشویق کنید 

و هرگونه تلاشی که کودک برای برقراری ارتباط کلامی با شما و دیگر اطرافیان می‌کند، نیازمند تشویق است. این تشویق در ابتدا اعتماد به نفس کودک را بالاتر می¬برد و در سنین بالاتر مانند سن بلوغ کمک می¬کند تا رابطه بهتری با والدین خود داشته باشد.

دانلود نرم افزار آموزش گفتار درمانی بیان

نرم افزار گفتار درمانی مناسب آسیب شناسان گفتار و زبان است و همچنین برای افرادی که با مشکلات گفتار درمانی مواجه هستند، مفید است.

 این نرم افزارها باعث می‌شوند که آموزش و یادگیری به راحتی اتفاق بیفتد. به دلیل محیط جذابی که در این نرم افزارها به کار رفته، به راحتی مورد استقبال کودکان قرار می‌گیرند. این نرم افزارها هم به تنهایی کارآمد بوده و گاهی در کنار جلسات گفتار درمانی تجویز می‌شوند. 

از جمله این نرم‌ افزارها، به نرم افزار تولید بیان نسخه خانگی می‌توان اشاره کرد که برای تلفظ حروف فارسی بسیار مفید است. یکی از ویژگی‌های این نرم افزار این است که به راحتی استفاده می‌شود. همچنین این نرم افزار پشتیبانی بسیار خوبی دارد. در این نرم افزار نحوه استفاده آن به خوبی بیان شده است.

هزینه گفتار درمانی در منزل

در ارتباط با هزینه گفتار درمانی کودکان مخصوصا در منزل، بسیار گسترده است که برای هر حیطه می توان هزینه متفاوتی بیان کرد، به همین دلیل، درمانگران مجموعه فرزندان برتر، مقاله مفصلی در ارتباط با هزینه گفتار درمانی در منزل برای کودکان نوشته اند که پیشنهاد می کنیم برای کسب بیشتر این مقاله را مطالعه بفرمائید.

خدمات کار درمانی و گفتار درمانی را بیمه حمایت نمی‌کند. این خدمات هزینه‌ای به خانواده‌هایی که دارای فرزند دارای اختلال هستند وارد می‌کند. طبق گفته فائزه دهقان که جز هیئت علمی کاردرمانی است، حدود 44 هزار تومان برای هر نیم ساعت کار درمانی و گفتار درمانی باید پرداخت شود.

در صورتیکه خانواده‌ای از پس این هزینه بر نیاید، مشکلات فرزندش نه تنها حل نمی‌شود، بلکه روز به روز اعتماد به نفس کمتری در کودک ایجاد می‌شود. پیشنهاد می‌شود در صورت نداشتن هزینه این خدمات، از روش گفتار درمانی در منزل توسط والدین استفاده گردد.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 41
|
امتیاز مطلب : 5
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

مقالات گفتار درمانی دارای تقدم و تاخر در توضیحات و درک مطالب توسط مخاطب هستند به همین دلیل پیشنهاد می کنیم قبل از مطالعه این مطلب، مقاله گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی را مطالعه کنید.

درمان تاخیر در گفتار

تاخیر در رشد گفتاری کودک با تاخیر در آموختن و حرف زدن به شکل واضح متفاوت است. تاخیر در گفتار یعنی کودک برای شروع حرف زدن به شکل تک کلمه ای و سپس ساخت جملات با معنی دچار مشکل است. در بین کودکان مشکلات گفتاری نسبتاً شایع است. در این مطلب به بررسی علل و درمان تاخیر در گفتار اشاره شده است.

از جمله عوامل که باعث می شوند کودک با تاخیر در رشد گفتاری مواجه شود، می توان حرف نزدن والدین با کودک، انجام ندادن کارهایی مانند آواز خواندن و بازی کردن را نام برد.

 کودکان زمانی که از سمت والدین برای حرف زدن تشویق شوند به آن واکنش مثبت می دهند. برای رفع اختلال تاخیر در گفتار این روش پیشنهاد می گردد.

 این عارضه معمولاً بین کودکان یک خانواده به صورت ارثی است. یعنی باید ابتدا سابقه خانوادگی این اختلال را بررسی کرد، سپس به نزد متخصص درمانگر رفت. جنسیت نیز در این مشکل گرفتاری نقش داشته به طوریکه بین پسران شایع تر است.

شاید بسیاری از شما مخاطبین عزیز نیز شنیده اید که آلبرت انشتین در کودکی دچار عارضه تاخیر در گفتار بودند. این مشکل باعث استرس و نگرانی در والدین او شد. این دانشمند حتی تا سن ۸ سالگی نیز نمی توانست به درستی حرف بزند.

 از دیگر افراد مشهور که در حرف زدن با تاخیر کلامی مواجه شد، می توان آلکسا ولتا نام برد که بسیار دیر شروع به حرف زدن کردند.

عوامل تاخیر در گفتار

  • عقب افتادگی ذهنی
  • نبود فرصت مناسب
  • محرومیت های عاطفی
  • تاخیر در رشد
  • عوامل ناشناس
  • عوامل خانوادگی
  • بارداری های چند گانه
  • ناشنوایی
  • فلج مغزی

کودکی که مبتلا به عقب ماندگی ذهنی است به سختی و در طولانی مدت حرف زدن را یاد می گیرد. تاخیر در گفتار معمولاً منشا فامیلی و وراثتی دارد. زمانیکه کودک در محیطی قرار گیرد که با او زیاد صحبت نشود، به دلیل نداشتن زمینه و فرصت دچار این اختلال می گردد.

طبق آمارها تاخیر در گفتار در بین دوقلوها نسبتاً شایع است ولی دلیل خاصی برای آن اعلام نشده است. گفته می شود که مادر به دلیل زمان کمی که برای حرف با آنها صرف می کند، کودکان در حرف زدن با تاخیر مواجه می شوند.

فردی که دارای ناشنوایی شدید است نمی تواند حرف بزند ولی در کودکان که با کم شنوایی درگیر هستند می توانند فقط بعضی از حروف را درک کنند.

در خانواده هایی که بی ثباتی عاطفی، زیاد بوده و والدین باعث محدود کردن فعالیت های فرزندان می شوند، اختلال تاخیر در گفتار شایع تر است.

در مواردی دیده شده که یک فرزند جدید به خانواده اضافه شده و توجه والدین به سمت او می رود، این رفتار باعث تاخیر در گفتار کودک بزرگتر می شود. انتقاد از رفتار کودک نیز باعث اثر مخربی بر شروع حرف زدن فرد دارد.

 فرزندان یک خانواده معمولاً از پدر و مادر خود، حرف زدن را یاد می گیرند. والدین باید این نقش را به خوبی ایفا کنند و به عهده دیگر اعضا خانواده قرار ندهند.

زمانی که کودک لکنت زبان داشته باشد، در رشد گفتار او شاهد عقب افتادگی نخواهیم بود. بدترین عامل که باعث تاخیر در رشد گفتاری می شود این است که والدین و یا حتی اطرافیان با کودک رفتار درستی نداشته باشند و گفتار او را انتقاد و یا مسخره کنند.

اصطلاح زبان

هر گونه سیستمی که باعث ذخیره سازی یا تبادل اطلاعات بین افراد شوند را زبان می گویند. درواقع زبان شامل گفتار، شنیدن، درک و ارتباط می شود.

مراحل رشد زبان شامل سه مرحله هستند:

  • بیانگری شنیداری ( اولین صداهایی که کودک تولید می کند و ....)
  • گیرندگی شنوایی (واکنش به صداها، کلمات، جملات و ...)
  • بصری

گفته شده که حرف نزدن با کودک یکی از عوامل بسیار شایع عقب افتادگی رشد گفتاری است. عده ای از کودکان قادر نیستند که کلمات را به درستی تلفظ کنند اما دارای درک شنیداری و مهارت های ارتباط بصری خوبی هستند.

همچنین دیده شده که کودکان ناشنوا به علت مشکل در درک شنیداری، دچار عقب افتادگی در گفتار هستند ولی سایر مهارت های آنها به شکل طبیعی است.

به طور کلی تا وقتی کودک به سن چهار سالگی رسید و مشکلاتی همچون لکنت زبان و یا نوک زبانی حرف زدن دیده شد، چندان جای نگرانی نیست‌. زمانی باید به متخصص درمانگر مراجعه کرد که کودک به طور واضح دارای گفتاری نامفهوم است.

هنگامی باید یک کودک با سن بیشتر از دو سال را به نزد متخصص درمانگر برد که علائم زیر را داشته باشد:

  • کودک می تواند کلمات را تقلید نماید ولی قادر نیست به شکل آگاهانه از آنها استفاده کند.
  • کودک فقط می تواند کلماتی را به کار ببرد که تکراری هستند ولی نمی تواند برای برقراری ارتباط، از گفتار به درستی استفاده نماید.
  • زمانی که این کودک قابلیت فهمیدن دستورات را ندارد.
  • وقتی که کودک صدای بسیار ناهنجار و یا تو دماغی داشته باشد.

درمان دیر حرف زدن کودک به روش های مختلفی انجام می گیرد از جمله:

روش اول: گفتار درمانی

برای اطمینان از سالم بودن کودک باید توسط متخصص درمانگر مشکلات گفتاری او بررسی و تشخیص داده شود.

در این روش گفتار درمان با توجه به کلام و بیان کودک، سایر جنبه های رشدی او را نیز بررسی می کند. برای تشخیص درست، تست های استانداردی طراحی شده است که نقش پیشگیری در اختلالات و حتی پیشرفت و درمان آن ها دارند.

در کلینیک های گفتار درمانی به توان کودک برای گفتار، میزان وضوح حرف زدن، نحوه وضعیت زبان، دهان و سقف توجه می شود. زمانیکه متخصص تشخیص اختلال می دهد برای درمان به والدین تمرین های آموزش می دهد که کمک  زیادی به درمان می کند.

روش دوم: اقدامات والدین

عواملی مانند ژنتیک، محیط و نحوه تربیت کودک تاثیر زیادی بر پیشرفت گفتار کودک دارند. محیط و نحوه تربیت کودک نسبت به عوامل ژنتیکی نقش بزرگتری در روند رشد گفتاری ایفا می کنند.

تمارین و فعالیت هایی که در منزل قابل انجام است و باعث افزایش سرعت درمان می شوند شامل:

اختصاص زمان برای برقراری ارتباط با فرزند

از جمله راه های ارتباطی که والدین می توانند با کودک ارتباط بگیرند این است که شروع به خواندن شعر برای کودک کنند. تشویق کودک برای تقلید صداها نیز بسیار موثر است.

خواندن کتاب

خواندن کتاب برای فرزند حتی در زمان کمتر از ۶ ماهگی تاثیر زیادی بر شروع حرف زدن کودک دارد. اگر این کتاب ها دارای عکس های متناسب با سن کودک باشند تاثیر آن بسیار بیشتر می شود. حتی می توان از کودک خواست درباره تصاویر و نام آنها حرف بزند.

استفاده از موقعیت های روزانه

والدین باید سعی کنند که در تمام روز با کودک صحبت کنند مثلاً در هنگام ظرف شستن از او بخواهند علاوه بر کمک، درباره آن نیز توضیح دهند. در این تمارین باید به جای اصرار به درست حرف زدن، صحبت کودک را تصدیق کرد. تنبیه، تمسخر و یا اصرار به تصحیح گفتار اثر منفی دارد.

بازی با کودک در زمان حرف زدن

برای اینکه کودک تمایل بیشتری برای حرف زدن پیدا کند حتماً از شیوه هایی استفاده گردد که علاوه بر بازی و لذت، تشویق شود که حرف بزند. برقراری ارتباط چشمی و بازی و در آغوش گرفتن کودک کمک زیادی به آموزش حرف زدن کودک خواهد کرد.

بلند حرف زدن با کودک

والدین باید در زمانی که در حال انجام فعالیت های معمول روزانه کودک مانند غذا دادن هستند، آرام آرام مراحل را با صدای رسا و بلند توضیح دهند. این راه باعث دقت کودک شده و در درمان تاثیر گذار است.

فعال و پر انرژی بودن

زمانی که کلمات به حالت شعر به کودک آموزش داده شود، در حافظه کودک بهتر می مانند. والدین می توانند برای تاثیر پذیری بیشتر جملات را به حالت ریتمیک استفاده کنند. حرکت در هنگام حرف زدن باعث به کارگیری همزمان چشم و گوش در کودک می شود.

تمرین با کودک

والدین باید همواره فرصت های فراهم کنند که کودک شروع به صحبت کند. در صورتیکه کودک کلماتی بر زبان آورد حتما باید صبر کرد تا آن را کامل کند. اینکه والدین فرصت استفاده از حافظه و ذهن جهت یادآوری را از او بگیرند بسیار اشتباه است.

حرف زدن درست با کودک

بیان منظور به شکل درست و واضح در درمان اختلال گفتاری کودک بسیار تاثیر دارد. یکی از اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند این است که از لحن و کلام بچگانه استفاده می کنند. در حالیکه باید کلمات به شکل واضح تلفظ شده و پاسخ سوالات کودک نیز به این طریق داده شود.

 

علت و درمان تاخیر در تکلم کودکان



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , درمان تاخیر در گفتار , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 26
|
امتیاز مطلب : 5
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر
در مقالات قبلی ما بصورت مفصل به موضوع اختلالات گفتاری و گفتار درمانی در کودکان، تکنیک ها و بازی های مناسب گفتار درمانی پرداختیم.

اما در این مقاله می خواهیم به موضوع سن مناسب برای گفتار درمانی کودکان بپردازیم، به همین دلیل شما می توانید از جدول زیر برای انتخاب حیطه مورد علاقه خود استفاده کنید.

شما با مطالعه این مقاله می توانید در انتهای آن سوالات مرتبط با این مبحث را پرسیده و پاسخ های مناسب را از مربیان و درمانگران موسسه فرزندان برتر دریافت کنید.

سن مناسب کودکان برای گفتار درمانی

شروع صحبت در بین کودکان یک ساله به صورت تک کلمه ای اتفاق می افتد. با افزایش سن کودک به 18 ماهگی، از تعداد کلمات بیشتری می‌تواند استفاده کند. کودکان دو ساله قادرند جمله های دو کلمه ای بسازند. با افزایش سن کودک، می تواند تعداد کلمات و جملات بیشتری را در گفتار خود استفاده کند. رشد زبانی مانند سایر توانایی های کودک با بزرگتر شدن و افزایش سن بهتر می شود، در این مطلب به بررسی سن مناسب کودکان برای گفتار درمانی اشاره می کنیم. 

چه کودکانی باید به خدمات گفتار درمانی نیازمند هستند؟

در هر سن نشانه هایی از رشد زبانی کودکان دیده می شود، والدین باید به این نشانه ها توجه ویژه داشته باشند تا متوجه شوند کودک با تاخیر در گفتار مواجه شده است و یا خیر. به طور مثال، زمانی باید یک کودک دو ساله را به نزد یک درمانگر برد که هنوز توانایی بیان تک کلمه را ندارد.

سن شروع صحبت کردن 

یک سالگی زمانی است که کودک شروع به استفاده از واژگان برای انتقال بیان می کند. در مواردی نیز دیده شده که کودک زودتر حرف زدن را آغاز می کند. متخصصان توصیه می کنند در صورتی که کودک به سن یک سال و نیم رسید و نتوانست حتی یک کلمه بیان کند، نیاز نیست نگران شوید، در بیشتر موارد دیده شده که خود به خود این مشکل حل می گردد. درک صحبت دیگران توسط کودک قبل از یک سالگی اتفاق می‌افتد. در صورتی که والدین با تاخیر در حرف زدن کودک مواجه شدند، می توانند با مراجعه به یک درمانگر از  میزان استرس خود کم کنند. کودکان در ۱۸ ماهگی، از جمله بندی در ارتباط خود با دیگران استفاده می‌ کنند و تا ۴ سالگی این توانایی آنها بهبود می ‌یابد.

مهارت های گفتاری کودک زیر یک سال

 کودک یک ساله توانایی درک اسم خود را دارد و می ‌تواند به شناسایی صدای افراد آشنا بپردازد. جملات ساده همچون برو، بده، بشین را نیز متوجه می ‌شوند. در ادامه چند مثال از توانایی های کودکان را بیان می کنیم.

مهارت های کودک در زمینه شنیدن و درک کردن، از زمان تولد تا سن سه ماهگی
  • می تواند با شنیدن صدا، در واکنش به آن از جای خود تکان بخورد.
  • در زمان حرف زدن بقیه می‌تواند بخندد و یا ساکت شود. 
  • توانایی تشخیص صدای والدین را دارد و به آن عکس العمل نشان می ‌دهد. 
  • در زمان شیر خوردن به صداهای اطراف واکنش می دهد.
مهارت های کودک در زمینه در زمینه سخن گفتن، از زمان تولد تا سن سه ماهگی
  • صداهای خاصی همچون (کوکو، کوگو) تولید می کند.
  • با تغییر صدای گریه، درخواست‌ های متفاوت می‌ کند.
  • می تواند با دیدن افراد آشنا لبخند بزند. 
مهارت های کودک در زمینه شنیدن و درک کردن، از سن ۴ تا ۶ ماهگی کودک 
  • با تغییر صدا اطرافیان واکنش نشان می دهد.
  • توجه زیادی به وسایل بازی که صدا دارند، می کند.
  • به موسیقی واکنش نشان می دهد.
مهارت های کودک در زمینه در زمینه سخن گفتن،  از سن ۴ تا ۶ ماهگی کودک 
  • کودک توانایی خنده و لبخند دارد.
  • در زمان ناراحتی و هیجان به صدا سازی خاص می پردازد.
  • در زمان بازی و یا تنهایی شروع به در آوردن صدا می کند.
مهارت های کودک در زمینه شنیدن و درک کردن، از سن 7 تا ۱۲ ماهگی 
  • به بازی هایی همچون ، دالی موشه ،علاقه زیادی نشان می‌ دهد.
  • به جستجوی صداهای اطراف می پردازد.
  • رفته رفته توانایی پاسخگویی به حرکات دیگران را به دست می‌آورد.
مهارت های کودک در زمینه سخن گفتن ، از سن 7 تا ۱۲ ماهگی 
  • در این سن می ‌تواند از حرکات بدنی برای ارتباط گیری با دیگران استفاده کند. 
  • به تحلیل صداهای اطراف می ‌پردازد .
  • با نزدیک شدن به سن یک سالگی کلماتی همچون بابا ، ماما و ... را می گوید.

چه مهارت هایی باید در کودک یک تا دوساله دیده شود؟

کودکی که در سن دو سالگی است باید حداقل ۳۰۰ کلمه در بیان خود استفاده کند. چنانچه کودک با اشکالات تلفظی مواجه باشد، اصلا اشکالی نداشته و کم کم این کودک از جملات و عبارت هایی استفاده می کند که دارای دو یا سه کلمه است. زمانی باید نگران شد و به درمانگر مراجعه کرد که کودک در گفتار خود هیچ واژه بیانی استفاده نمی کند. در صورت مواجه شدن با این مشکل باید سریع به نزد مشاور و یا متخصص درمانگر رفته و از ادامه این روند جلوگیری کرد.

مهارت در شنیدن و درک کردن کودک یک تا دو سال
  • در این سن کودک باید بتواند در برابر سوال دیگر مانند، دستت کجاست؟ واکنش نشان دهد.
  • توانایی فهم سوالات ساده را پیدا می‌ کند.
  • علاقه به گوش کردن شعر و داستان نشان می‌ دهد.
مهارت های سخن گفتن کودک یک تا دو سال 
  • با افزایش سن از کلمات بیشتری استفاده می کند.
  • از عبارت ‌های پرسشی همچون، این چیه استفاده می کند .
  • تلفظ کلمات ابتدایی را بهتر و درست تر ادا می کند.
مهارت های گفتاری ( شنیدن و درک کردن ) کودک دو تا سه ساله 
  • توانایی فهمیدن دستورات دو بخشی را به دست می آورد.
  • به قصه های طولانی تر علاقه نشان می دهد.
مهارت های سخن گفتن کودک دو تا سه ساله
  • در گفتار خود از جملات دو یا سه کلمه ای بیشتر استفاده می کند.
  • با شنیدن نام یک شی خاص به جستجوی آن می پردازد.
با توجه به این مطلب که گفته شد، کودک با افزایش سن، کم کم واژگان بیانی بیشتری پیدا می کند و می تواند کلمات را ترکیب نماید و جمله بسازد.

 این مهارت هایی که ذکر شد، با افزایش سن کودک در او دیده خواهد شد ولی برای همه صادق نیست. در بعضی خانواده ها تاخیر در حرف زدن کودک امری طبیعی محسوب می‌ شود و بین فرزندان سابقه دارد.

 طبق آمار و بررسی‌ های صورت گرفته ،کودک در خانواده های پرجمعیت تر سریع تر شروع به صحبت می کند ولی تاخیر در حرف زدن کودکان تک فرزند، امری نسبتا شایع است.

اگر کودک با تاخیر درحرف زدن مواجه شد ، نیاز است به درمانگر مراجعه کرد؟

 در زمان مشاهده تاخیر در حرف زدن مراجعه به درمانگر امری ضروری است درمانگر و گفتار درمان اختلالات گفتار و زبان را بررسی می کنند.

 در خدمات گفتار درمانی با استفاده از روش‌ های علمی، اختلالات سیستم گفتار و تکلم فرد اصلاح می‌ شود و نباید این خدمات را با مشاوره و حرف زدن اشتباه گرفت. از جمله موضوعات مرتبط با گفتار درمانی می توان نقص در تلفظ کلمات، لکنت زبان، تاخیر در گفتار زبان را نام برد .

سن مراجعه به گفتار درمانی

 از کودک دو ساله تا فرد مسن ممکن است نیاز پیدا کنند که به درمانگر مراجعه کنند. در گفتار درمانی به بررسی، تشخیص و درمان اختلالات گفتار و زبان پرداخته می‌ شود. افراد مسنی که دچار سکته مغزی می‌ شوند، نیاز مبرمی به خدمات گفتار درمانی دارند.

خدمات گفتار درمانی در سن پایین

 در صورتی که که کودک در سن کم به گفتار درمان مراجعه کند، تاثیر بیشتری در بهبود روند درمانی او دارد. گاهی والدین با دیدن اختلالات گفتاری کودک توجه چندانی نداشته و ترجیح می دهند، صبرکنند تا خود به خود با گذشت زمان حل گردد. در حالی که برای مشاوره حتماً باید به درمانگر و متخصص گفتار درمانی رجوع کرد و تشخیص او را شنید.

مراجعه در سنین مناسب و پایین سبب می ‌شود که اختلالات گفتاری کودک سریع تر درمان شده و بسیاری از مشکلات به وجود نیایند. کودک در صورت درمان نشدن این اختلالات، دچار کمبود اعتماد به نفس خواهد داشت که مشکلات فراوانی برای او در آینده به وجود می آورد.

لکنت زبان در کودکان

 زمانی که کودک قبل از 7 سال سن دارد، بهترین زمان برای درمان اختلال لکنت زبان است. هر نوع تکرار و گیر کردن روی کلمات را لکنت می‌گویند. ترس‌ های که منجر به شوک می‌ شوند، عوامل ژنتیکی و دو زبانه بودن محل زندگی کودک، از جمله عوامل به وجود آورنده لکنت به شمار می ‌روند.

 در مواردی نیز دیده شده، کودک در محیط‌ های مانند مهد کودک قرار گرفته و با کودکی که دچار لکنت است، دوست و هم بازی شده و به مرور او نیز دچار این اختلال شده است.

 لکنت زبان در افراد بزرگسال، ناشی از تصادف و یا ناراحتی ‌های روحی و روانی است. این بیماری در بین پسران مبتلایان بیشتری نسبت به دختران دارد. خدمات رفتار درمانی و گفتار درمانی به کمک درمان این عارضه می‌آیند.

 گاه دیده شده که کودکی که به لکنت زیان دچار است، به مشکلاتی همچون کاهش اعتماد به نفس، عصبانیت و پرخاش و حتی منزوی شدن دچار می ‌شود. باید در روند درمانی حتما به رفع این مشکلات روحی پرداخته شود سپس تمارین و فعالیت ‌های برای رفع لکنت انجام گیرد. توصیه می ‌شود حتما بحث درمان جدی گرفته شود تا این مشکلات روحی و جسمی در آینده کودک اثر نگذارند.

راه‌های حرف زدن برای کودک دو ساله و سه ساله

زمانی که کودک با با تاخیر در حرف زدن مواجه است و اختلال خاصی ندارد، توصیه می‌ شود والدین به او الگوی رفتاری درست بدهند. حرف زدن ساده و واضح والدین یکی از راه‌ هایی است که به حرف زدن کودک دو ساله کمک فراوانی می کند.

در صورتی که والدین در هنگام حرف زدن از کلمات و جملات واضح و ساده استفاده کنند، کودک اشتیاق بیشتری برای استفاده از این کلمات و تکرار آن‌ ها پیدا می‌ کند.

استفاده از بیان کودکانه راه دیگری است که با آن والدین می‌ توانند پیام خود را به کودک به درستی منتقل کنند. در هنگام حرف زدن باید از کودک خواسته شود تا جملات را کامل بیان کند.

انتخاب مرکز گفتار درمانی مناسب کودک

خدمات گفتار درمانی برای درمان اختلالات کلامی و زبانی کودکان نیازمند حوصله فراوان است. از جمله مواردی که باعث بهبود روند درمانی کودک می‌شود می ‌توان خوشرویی و شوخ طبعی درمانگر را نام برد. همچنین حل اختلالات رفتاری کودک در حین انجام بازی، باعث افزایش سرعت روند درمانی می‌ شود. بنابراین برای درمان کودک باید یک مرکز گفتار درمانی انتخاب شود تا با داشتن این ویژگی ها، باعث شوند که کودک سریع تر درمان گردد.

سوالات مرتبط با گفتار درمانی

سوال اول: لیندا کاووسی: من دخترم ۳ سالشه بسیار بازی گوش کم تمرکز هست و تابحال زبان باز نکرده. کلماتی میگه که اصلا معنای مشخصی نداره برای خودش اصلا یه زبان دیگری درست کرده و جدی جدی با اطرافیان صحبت میکنه. آیا این رفتار عادی هست یا نیاز به مراجعه به دکتر دارد؟

پاسخ سوال: اختراع زبان جدید نباید از طرف شما و خانواده ها مورد تشویق قرار بگیرد. شما باید به او بگوئید که نمی فهمید او چه می گوید و از او بخواهید درست کلمات را تلفظ کند. برای دریافت پاسخ کامل تر به پادکست زیر گوش دهید.

سن مناسب برای گفتار درمانی کودکان



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , سن مناسب کودکان برای گفتار درمانی , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 34
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

کودک سان ، محتویات ارزشمندی در ارتباط با حوزه گفتار درمانی کودکان تهیه کرده است.

اگر این اولین محتوا از سری مقالات گفتار درمانی کودکان است که مطالعه می فرمائید، پیشنهاد می کنیم، ابتدا مقاله گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی، را مطالعه فرمائید تا اطلاعات بنیادین در ارتباط با حوزه گفتار درمانی کودکان کسب کنید، زیرا قسمت هایی در این مقاله، بصورت مختصر از مقاله های دیگر جمع بندی شده اند. در انتهای این مطلب، نیز مقالات مرتبط لیست شده اند شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر آن ها را نیز مطالعه بفرمائید.

اگر فردی که دچار اختلالات گفتاری و زبانی است در موقع مناسب برای درمان به متخصص گفتار درمانگر مراجعه کند با بسیاری از مشکلات و آسیب های روحی در بزرگسالی مواجه نخواهد شد، موضوع مهم درمورد اختلالات گفتاری توجه به این نکته است که برای درمان این اختلالات یک بازه ی زمان طلایی وجود دارد، که در این بازه، درمان موثر تر و بهتر جواب خواهد داد.

کودکان تقریبا از یک سالگی شروع به گفتن بعضی کلمات میکنند و تا دوسالگی حتی میتوانند جمله هایی را بسازند. اگر کودک دچار کشگلاتی در گفتار است، بهتر است هرچه سریعتر توسط یک درمانگر ارزیابی شود.

گفتار درمانی میتواند در مراکز درمان یا در منزل خود بیمار با توجه به شرایط و خواست خود بیمار انجام شود. در این مقاله به تعریف اختلالات گفتار درمانی و هزینه خدمات گفتار درمانی در منزل می پردازیم‌. 

تعریف گفتار درمانی

آسیب شناسی گفتار و زبان که به آن گفتار درمانی گفته می‌شود، در واقع رشته ای از علوم توانبخشی محسوب می شود. در این رشته متخصصانی وجود دارند که به بررسی و تشخیص و درمان هرگونه اختلال در گفتار، زبان و حتی بلع افراد از سنین کودک تا بزرگسال می پردازند. عده ای گفتار درمانی را با روانشناسی اشتباه می گیرند در حالیکه بسیار متفاوت هستند. آسیب شناس گفتار و زبان، اصطلاحی است که برای فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی به کار می‌رود.

گفتار با زبان چه تفاوتی دارد؟

در زمان حرف زدن، قسمتی از فرآیند در مغر رخ می دهد (مانند انتخاب نوع کلمات، نحوه جمله بندی و....) این قسمت ذهنی را زبان می گویند.

گفتار بخشی است که باعث تولید صوت و کلمه می شود و به وسیله ریه، حنجره، لب و زبان .... اتفاق می افتد.

خدمات گفتار درمانی شامل چه چیزهایی هستند؟

متخصصان درمانگر به بررسی، تشخیص و درمان هرگونه اختلال در زمینه تکلم، گفتار اشخاص می پردازند. این اختلالات بسیار متنوع هستند و برای درمان هر کدام راهکار متفاوتی وجود دارد.

فواید گفتار درمانی برای کودکان درگیر با تاخیر در صحبت

کودکان معمولاً در سن ۱۲ماهگی کم کم شروع به استفاده از کلمات می کنند و وقتی به سن ۲سالگی رسیدند حتی می توانند جملاتی را نیز بسازند. در سن ۶ سالگی کودکان تقریباً بسیاری از کلمات و جملات جدید را به راحتی می آموزند.

در بین کودکان که با تاخیر در شروع حرف زدن و ساخت جمله مواجه هستند دیده شده با استفاده از خدمات گفتار درمانی به خصوص در سن کم و طلایی آن به راحتی مشکل آنها حل می شود.

به بعضی از اختلالات گفتاری در ادامه اشاره شده است.

مشکل در تلفظ کلمات

اغلب کودکان و حتی بزرگسالانی که نوک زبانی صحبت می کنند، اعتماد به نفس کمی دارند و افراد خجالتی حتی منزوی هستند. درمانگر های متخصص برای هر اختلال صدا و گفتار، تمرین و فعالیت خاصی دارند که با استفاده از آن، اختلال رفع خواهد شد.

اختلال لکنت

در سن ۲تا۶ سالگی، اختلال لکنت و گرفتگی زبان در بسیاری از کودکان بدون دلیل خاصی نسبتا شایع است. اگر این اختلال درمان نشود، تا بزرگسالی نیز همراه او خواهد بود. والدین باید این اختلال را جدی گرفته و فرصت طلایی درمان را از کودک خود دریغ نکنند و با مراجعه به مراکز گفتار درمانی نسبت به رفع آن اقدام کنند.

سکته مغزی و آسیب های ناشی از بیماری های مغزی

متاسفانه سکته مغزی و آسیب های ناشی از آن، باعث اختلال در گفتار افراد مسن می شود. این افراد باید حتما برای درمان به موقع مخصوصا در ۶ ماه اول اقدام کنند. خدمات گفتار درمانی به بهبود آن ها کمک فراوانی می کند.

ناتوانی و ضعف در بلع و غذاخوردن

در کودکان و افراد بزرگسال اختلالات بلع به علت ضعف عملکردی عضلات دهان و گلو اتفاق می افتد. برای رفع این مشکلات حتما باید به متخصص درمان یا آسیب شناس گفتار و درمان مراجعه کرد.

مشکل در شنوایی

بعضی افراد بعد از مراجعه به متخصص شنوایی، متوجه کم شنوایی و یا ناشنوایی خود یا کودک می شوند. متخصص گفتار درمان بعد از تجویز سمعک و یا قرار دادن دستگاه کاشت حلزون برای فرد، به تربیت شنوایی و خدمات گفتار درمانی می پردازد.

اختلال در صوت و صدا

صدا در انسان به وسیله حنجره و تارهای صوتی تولید می شود. گاهی در اثر بیماری های قسمت حنجره و یا ارتعاش نامناسب تارهای صوتی، صدای شخص کیفیت مطلوبی ندارد. از جمله اختلالات صوتی می توان صدای گرفته، صدای خشن و صدای مشابه به صدای مردان و یا زنان نام برد. برای حل این مشکلات، باید به متخصص درمانگر مراجعه کرد. درمان این اختلالات در گفتار درمانی توسط جراحی، دارو و یا صوت درمانی قابل انجام است.

بیماری های نیازمند به گفتار درمانی

بیماران مبتلا به اوتیسم، فلج مغزی، شکاف در قسمت کام و لب، پارکینسون و .... برای حل اختلالات گفتاری نیاز به مراجعه به کلینیک های گفتار درمانی دارند. متخصص درمانگر بسته به اختلال فرد مراجعه کننده، باید با مشاغل مختلفی همچون متخصص مغز و اعصاب، متخصص اطفال، روانشناس، معلم مدرسه و .... ارتباط برقرار کند تا بهترین درمان حاصل شود.

زمان مناسب مراجعه به متخصص درمانگر

بسته به سن فرد و نوع اختلالی که با آن درگیر است، زمان مراجعه برای خدمات گفتار درمانی متفاوت است. اما برای اینکه درمان مشکلات گفتار و زبانی فرد به بهترین شکل و به سرعت اتفاق بیفتد، نباید از زمان طلایی درمان غافل شد. به طور مثال فرد مسنی که در اثر سکته مغزی قدرت تکلم خود را از دست داده بهترین زمان مراجعه برای خدمات گفتار درمانی، ۶ ماه پس از بیماری است. اگر این خدمات سریعتر در اختیار فرد قرار گیرند بهبودی سریعتر اتفاق می افتد.

وظایف گفتار درمان

  • توانایی تشخیص درست اختلال، درمان آن و حتی پیشگیری از مشکلات زبان، بیان، ارتباط و یادگیری در افراد
  • کمک به درمان مشکلات بلع و غذاخوردن فرد
  • تشخیص منشاء مشکلات و اختلالات به وسیله آزمون ها و تست های استاندارد
  • تنظیم درست جلسات گفتار درمانی متناسب با نیاز فرد دارای اختلال
  • استفاده از وسایل و ابزارهای مناسب برای کمک به درمان مخصوصاً در کودکان. وسایلی مانند نی های رنگی، مسواک های موزیکال و....

تحصیلات مرتبط با گفتار درمانی

متخصصان درمانگر زمانی اجازه دارند که مجوز مطب خصوصی بگیرند که در رشته گفتار درمانی در مقطع های کارشناسی، ارشد و دکترا درس خوانده باشند. همچنین باید به مدت ۵سال در کلینیک ها و بیمارستان ها و یا مدارس استثنایی طرح کارورزی انجام داده باشند.

هزینه گفتار درمانی

برای درمان اختلالات گفتاری و زبانی در موسسات گفتار درمانی از ابزارهای متنوعی استفاده می‌ شود. برای تشخیص نوع اختلال، تست ها و آزمون های متنوعی طراحی شده است. این آزمون ها با کمک به تشخیص درست مشکل فرد، باعث کوتاه شدن طول دوره درمان نیز می شوند. حتی ممکن است باعث شوند که طول دوره از چند سال به چند ماه کاهش یابد.

از جمله عواملی که باعث کاهش طول دوره و تعداد جلسات می شوند، می توان توجه و استفاده از زمان طلایی درمان نام برد. در واقع با مراجعه در زمان مناسب به متخصص درمانگر، فرد سریع تر بهبود می یابد.

خوشبختانه ایران رتبه بالایی در خاورمیانه و حتی جهان از نظر خدمات گفتار درمانی دارد. هم اکنون حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ شخص در حال فعالیت بوده و دارای مجوز گفتار درمانی هستند. برای هر جلسه استفاده از خدمات گفتار درمانی باید حدود ۴۴ هزار تومان پرداخت شود. این مبلغ برای میانگین خدمات مختلف تعیین شده است. به طور کلی هزینه هر جلسه بسته به اینکه چند خدمت ارائه شده متفاوت می شود. متاسفانه بیمه های پایه و بیمه های تکمیلی از خدمات گفتار درمانی حمایت نمی کنند و هزینه آن بر دوش خانواده ها است.

هزینه گفتار درمانی در منزل

خدمات گفتار درمانی بسته به مکان برگزاری جلسات، مدت زمان و تعداد جلسات، نوع اختلال متفاوت خواهد بود. برای کاهش هزینه ها، خانواده ها به کلینیک ها و درمانگاه های خصوصی مراجعه می کنند تا هزینه ای کمتر نسبت به ارائه خدمات در منزل یا مطب  خصوصی دریافت کنند. در صورتیکه زمان جلسه طولانی تر شود، قیمت ارائه خدمات نیز متفاوت خواهد شد. بسته به نوع اختلال نیز، قیمت خدمات فرق خواهد داشت. برای درمان اختلالات ساده تر هزینه کمتری گرفته می شود تا مشکلاتی که به درمان های چند گانه نیاز است.

موسسه فرزندان برتر در صفحه مقالات مرتبط با گفتار درمانی کودکان تمام مقالات مرتبط با گفتار درمانی کودکان و اختلالات گفتاری را دسته بندی کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر به این صفحه مراجعه کرده

هزینه گفتار درمانی در منزل برای کودکان



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , تعریف گفتار درمانی , فواید گفتار درمانی برای کودکان , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 30
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

مطالبی که در آن ها به تفصیل به اختلالات گفتار و زبان کودکان صحبت شده و صد البته به پرسش های مادران و پدران عزیز نیز پاسخ داده شده است.

در قسمت پائین به تفصیل درباره بازی های مناسب گفتار درمانی صحبت می کنیم تا شما با تمامیت این موضوع آشنایی بیشتری پیدا کنید. 

باز نیز تاکید می کنیم که این اطلاعات فقط برای راهنمایی خانواده های گرامی است و به منظور آشنایی بیشتر خانواده ها با مقوله گفتار درمانی نوشته شده است و هیچگونه تضمینی بر درمان خودسرانه از طرف والدین نیست.

حتما کودک خود را قبل از هر چیزی به یک مشاور خبره در این زمینه برده و مسئله را با آنها در میان بگذارید. چون از هر کودکی به کودک دیگر اختلال گفتار و درمان آن متفاوت است.

بازی های گفتار درمانی

در این مطلب به بازی های گفتار درمانی پرداخته شده است. تا با استفاده از این روش ها در منزل توسط والدین، کودکان شروع به حرف زدن کنند. نقش والدین برای گفتار درمانی بسیار پررنگ و موثر است.

اشتباهات تلفظی در کودکان

تکامل نیافتن بعضی واژه ها و آوا ها در ساختار زبانی کودک باعث شده که او در تلفظ بعضی کلمات دچار مشکل شود. بسته به سختی تلفظ کلمه، زمان می برد که کودک بتواند آنها را خوب ادا کند.

حتماً شنیده اید که بسیاری از کودکان به جای کلمه سیب زمینی، دیب دمینی می گویند. یکی از دلایل آن سخت بودن تلفظ حرف س برای کودک است و او حرف دال که تلفظ راحت تری دارد جایگزین می کند.

یکی دیگر از دلایل اشتباهات تلفظ کودک این است که والدین در برابر شنیدن تلفظ اشتباه کلمات او را تنبیه، مسخره و حتی تشویق می کنند که اثر معکوس دارد.

برای اینکه کودک سریعتر زبان باز کند، می توان با خانواده های مختلف به خصوص پر جمعیت رفت و آمد کرد و یا محرک های محیطی شنیداری و گفتاری او را افزایش داد. می توان با آموزش شعر خوانی نیز دایره لغات او را افزایش داد.

در ادامه بازی های گفتار درمانی که در منزل قابل انجام است، ذکر گردید.  والدین می توانند با انجام این بازی ها با کودک خود، نقش موثری در درمان اختلالات گفتاری کودک داشته باشند.

۱- کم کردن دیدن تلویزیون و بازی های کامپیوتری

تحقیقات مختلف اثبات کرده اند که دیدن مداوم برنامه های تلویزیون و بازی با گوشی و کامپیوتر، تاثیر منفی بر حرف زدن کودک دارد. حتی گاهی جز عوامل اصلی تاخیر صحبت کردن کودکان به شمار می روند.

 کودک نیاز دارد تا به مفهوم ارتباط پی ببرد. برای برقراری ارتباط حداقل به دو نفر نیاز است. این دو شخص برحسب هر دلیلی با یکدیگر صحبت می‌ کنند. دیدن برنامه های تلویزیونی و انجام بازی های کامپیوتری کمکی به آموزش مفهوم ارتباط نمی کند. حتی ممکن است باعث آموزش غلط این مفهوم شوند.

 تماشا تلوزیون و انجام بازی های کامپیوتری، ارتباط بین دو شخص نبوده و فقط شامل یک نفر است. برای شکل گیری درست ارتباط پیشنهاد می شود کودک با اطرافیان و والدین زیاد صحبت کرده و به بازی های غیر موبایلی بپردازد.

۲- حرف زدن زیاد والدین با کودک

وقتی کودک در محیطی قرار گیرد که از کلمات زیادی استفاده می شود، سریع تر شروع به صحبت می کنند. این گفت و گو ها زمانی کارآمد خواهند بود که بی هدف و معمولی نباشند. والدین می توانند زمانی که کودک مشغول بازی است کنار او نشسته و با بیان کودکانه با او حرف بزنند، ولی باید صحبت آنها در سطح کودک و یا مقداری بالاتر باشد.

۳- نسبت به وضعیت گفتاری کودک، والدین صحبت کنند

زمانی که کودک هیچ حرفی نمی زند، والدین باید به شکل یک کلمه، یک کلمه یا دو کلمه دو کلمه با او شروع به حرف زدن کنند. به طور مثال بگویند: سر، سر مامان، آب، آب می خوای؟ زمانی که کودک به صورت دو کلمه ای حرف می زند، والدین باید به شکل دوکلمه ای و سه کلمه ای با او حرف بزنند.

 توجه به این نکته نیز ضروری است که زمان حرف زدن باید سطح واژگان و کلمات منتخب در سطح کودک و یا بالاتر از او باشند. حتماً موضوعی انتخاب شود که برای کودک جذابیت دارد.

۴- دنبال کردن علاقه کودک

زمانی که والدین مشاهده می کنند که برای کودک یک عکس در یک کتاب جذاب است می توانند در این مورد با او صحبت کنند. به طور مثال اگر درباره یک حیوان کنجکاو شد، می توان عکس های دیگری از آن را به او نشان داد، سپس درباره آن با کودک صحبت کرد.

 ولی باید توجه کرد که کودک به آن علاقه نشان می دهد یا خیر. حتما در این مورد باید علاقه کودک در نظر گرفته شود، در غیر این صورت کودک راغب نخواهد بود. والدین می توانند زمانیکه کودک در حال حمام، غذاخوردن و یا رفتن به پارک است با او حرف بزنند که زمان بسیار مناسبی است.

والدین برای تاثیر بیشتر تمرینات می توانند آن ها را در فضای سرگرم کننده و بازی گونه انجام دهند تا بر کودک اثر بیشتری بگذارد.

پس با پیدا کردن موضوع مورد علاقه کودک و اجرای آن در قالب یک بازی بر روند گفتار درمانی بسیار موثر است. والدین می توانند با عروسک های کودک بازی کنند یا شکلک در آورند و هر کاری که باعث می شود کودک با بودن شما علاقه نشان دهد.

 ایراد گیری از نحوه صحبت کودک بسیار اثر منفی بر روند درمانی کودک دارد. حتی باعث کاهش اعتماد به نفس کودک شده و در نهایت ممکن است کودک منزوی و گوشه نشین شود. بهترین راه این است که تلفظ درست کلمات را در قالب یک جمله بدون سرزنش گفته شود.

۵- کتاب خواندن برای کودک

کتاب خواندن برای کودک یکی از روش هایی است که باعث می شود کودک شروع به حرف زدن کند. این روش حتی برای سنین پایین تر نیز مناسب است و می توان با عکس های کتاب موضوع جذابی تعریف کرد.

بازی درمانی

بازی درمانی روش جدیدی است که امروزه برای درمان اختلالات کودکان به کار گرفته می شود. بازی درمانی باعث شده که کودک بتواند مشکلاتش به راحتی حس کند.

این نوع روش باعث می شود که از طریق بازی مشکلات و احساسات بد کودک به نمایش درآید. به طور مثال دیده شده در کودکانی که بی قرار و حواس پرت هستند، این درمان باعث شده که تنش آنها کاهش یابد.

 متخصص درمانگر با استفاده از یک موقعیت بازی کمک می کند که ترس و استرس کودک بروز پیدا کند، و با تحلیل رفتار،اعمال و گفتارش درمان را انجام می دهد.

چند بازی و تمرین برای گفتار درمانی کودکان در منزل تهیه شده است که در ادامه ذکر شده است.

۱- استفاده از بازی کلمات

پرسیدن سوالاتی مانند موارد زیر از کودک، کمک کننده برای بهبود روند درمانی می شود.

  • الان دوس داری چه خوراکی بخوری؟
  • اگر میشد یک وسیله از فروشگاه هدیه بگیری چی بود؟

این قبیل سوالات باعث شروع یک گفت و گوی خاص بین کودک و والدین می‌شود که کودک شروع به حرف زدن می کند.

۲- تمرین با استفاده از آینه

با استفاده از آینه کودک متوجه طرز استفاده از دهان برای ادای درست تلفظ کلمات می شوند. بسیاری از کودکان طرز صحیحی تلفظ کلمات را نمی دانند. کودک می تواند در مقابل آینه حرف بزند و ببیند برای ساخت یک صدای خاص چگونه دهان خود را حرکت دهد.

 والدین می توانند همراه کودک در مقابل آیینه بایستند و به تولید صدا بپردازند. از این طریق تفاوت ها به کودک آموزش داده می شود.

۳- بازی لی لی

بازی لی لی سبب می شود که هر کلمه توسط کودک ۹بار تکرار شود‌. در این بازی یک زمین که دارای ۹ خانه یا شماره است رسم می شود. باید با هر بار بازی کودک، والدین یک کلمه انتخاب کنند و به فرزند خود بگویند که با هر پرش آن را تکرار کند و به بازی بپردازد.

 برای دور بعدی بازی کلمه ای دیگر انتخاب می شود. در این بازی باید کلمات کمتر انتخاب شود و کم کم به تعداد آن ها افزوده شود. زمانی که کودک توانست این بازی را درست انجام دهد می توان برای تقویت اعتماد به نفس او، کادویی به او داده شود و او را شاد کرد.

۴- توپ بازی

در این بازی که به استپ هوایی نیز معروف است، باید والدین توپ را برای فرزند خود پرتاب کنند و در این حین، او این کلمه را تکرار نماید. این بازی یکی از روش های مرسوم برای گفتار درمانی است.

۵- پیاده روی

والدین می توانند زمانی که با کودک می خواهند مسیری را طی کنند، یک بازی با کودک انجام دهند. در زمان راه رفتن یک کلمه انتخاب کرده و زمانی که کودک آن را درست ادا کند به سوی مسیر حرکت کرد.

اگر این بازی را والدین زمانی استفاده کنند که در حال رفتن به پارک یا مسیرهای جذاب هستند، کودک علاوه بر بازی که انجام می دهد می تواند به ورزش ماهیچه ای دهان نیز بپردازد.

۶- ساخت حباب

در این روش کودک بادکنک را باد می کند، این بازی باعث کنترل تنفس می شود. هم چنین عضلات تمام صورت و لب ها بهتر می شوند.

۷- انجام ساز دهنی

این هنر باعث می شود که کنترل نفس بهتر شود. اگر والدین می بینند که کودک آنها در کنترل نفس دچار ضعف است می توانند از او بخواهند که با زدن صدای قوی تر باعث بهبود آن شود.

۸- استفاده از خوراکی شیرین همچون بادام زمینی

یکی دیگر از روش های گفتار درمانی که کودک نیز به آن علاقه فراوان دارد، این است که از یک خوراکی شیرین همچون بادام زمینی استفاده گردد. در این حالت این خوراکی خوشمزه به اطراف دهان کودک زده می شود تا او بتواند آن را با لیس زدن بخورد. این بازی سبب می شود که زبان حرکت کند.

۹- استفاده از کتاب برای درمان گفتار کودک

والدین می توانند برای کودک خود که توانایی خواندن دارد، کتاب مناسب سن آنها را بخرند که به مطالعه این کتاب ها بپردازد. مطالعه کتاب باعث می شود که کودک کلمات جدیدتر را بیاموزد و همچنین دیگر کلمات که یاد گرفته برای او تکرار گردد.

۱۰- فعالیت های مداخله زبانی

متخصص گفتار درمانی برای تقویت مهارت های زبانی کودک از کتاب، تصاویر و اشیا کمک می گیرد. برای بهبود مهارت های زبانی کودک از او می خواهد بعضی کلمات را تکرار نماید.

۱۱- درمان تحرک مفصلی

در این تمرین به کودک در قالب بازی سرمشق های درستی از جملات می دهد. برای برقراری ارتباط با این تمرین و بازی حتما باید متناسب با سن کودک کلمات انتخاب شوند. درواقع با این بازی کودک یاد می گیرد چگونه زبانش را برای تولید بعضی صداها حرکت داد.

۱۲- بازی بله و خیر

والدین باید در موقع صحبت با کودک خود توجه کنند که حتما از واژگانی استفاده گردد که مناسب کودک و حتی بالاتر از سن او باشند. انجام بازی بله و خیر نیز کمک زیادی به کودک در گفتار درمانی می کند.

استفاده از یک جعبه پر از اشیاء نیز فکر جالبی است. در این بازی یکی از انها را بر می دارد و درباره آن به والدین توضیحاتی می دهد و صحبت می کند.

۱۳- بازی با دوستان همسن و سال

در این بازی یک دایره توسط کودک و دوستان او باید تشکیل گردد. یک جمله انتخاب کرده و به یکی از دوستان بگویید و از آنها بخواهید آن را به نفر بعدی منتقل کنند. آخرین نفر باید همان جمله را بلند تکرار کند.

در آخر توصیه می شود به والدین از عجله برای گفتار درمانی کودک جداً پرهیز کنند. لازمه این مسیر صبر و مثبت اندیشی است. وقتی کودک با همدردی والدین مواجه می شود روند درمانی او سرعت می یابد.

بازی های گفتار درمانی کودکان



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , بازی های گفتار درمانی کودکان , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 43
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

کودک سان به تلاش تیم درمانگران و مشاورین خود، مقالات، پرسش ها و نکات فراوانی برای خانواده های عزیز گردآوری کرده است. اما با توجه به تقدم و تاخر مقالات، پیشنهاد می کنیم قبل از هرچیز ابتدا به ساکن "گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی" را مطالعه بفرمائید و سپس دنباله این مقاله را ادامه دهید.

گفتار درمانی کودک دو ساله

به تمارین و فعالیت هایی که برای تشویق و یادگیری کودک به کار گرفته می شود اصطلاحا  گفتار درمانی می گویند. در این مقاله به بررسی گفتار درمانی کودک دوساله می پردازیم. این تمارینی که در ادامه ذکر شده باید توسط والدین در منزل با کودک کار گردد. این فعالیت ها بیشتر در پیشگیری این اختلال نقش دارند.

کودک در سن یک سال و نیم می تواند حدودا 20 کلمه حرف بزند. با رسیدن به سن دو سالگی این واژگان به 50 کلمه می رسد. در این سن ترکیب دو جمله جز توانایی های کودک محسوب می شود. دستورات دو جمله ای را به راحتی می تواند استفاده کند برای مثال لباست را بردار و در اتاق بگذار.

به طور کلی کودک با افزایش سن توانایی های گفتاری کودک افزایش می یابد، در صورت مشاهده عدم توانایی کودک حتما باید والدین آن را جدی بگیرند.

پیشنهاد می شود که حتماً برای درمان درست و به موقع به متخصص درمانگر مراجعه شود. در صورتی که در زمان مناسب برای درمان این اختلال اقدام نشود، ممکن است از سن طلایی برای بهبود گذشته و نتیجه درمانی مطلوب حاصل نگردد.

روش های گفتار درمانی کودک دو ساله در منزل را به این ترتیب می توان ذکر کرد:

دادن الگوی گفتاری مناسب به کودک توسط والدین

بهترین کمکی که پدر و مادر می توانند به کودک خود بکنند این است که در زمان حرف زدن از جملات ساده و قابل فهم استفاده کنند. زمانی که کودک با جملات ساده صحبت شود، او منظور کامل صحبت ها را متوجه شده و تمایل دارد که این کلمات و جملات را تکرار کند.

تهیه ی آلبومی از تصاویر بریده شده

ساخت آلبوم از تصاویر مورد علاقه کودک، یکی از روش های گفتار درمانی در منزل است. می توان درباره ی این تصاویر با کودک حرف زد  و حتی می توان آنها را دسته بندی نمود. مثلاً حیوانات، گیاهان و لباس ها و.... والدین می توانند عمداً یک عکس را در گروه نامناسب قرار دهند و درباره آن با کودک حرف بزنند. حتماً از کودک باید خواسته شود در این بازی سهیم شود.

کمک به کودک برای درک کلمات پرسشی

والدین باید در بازه زمانی مختلف بازی هایی طراحی کنند و از این طریق از او سوال کنند. برای طراحی سوال باید این نکته در نظر گرفته شود که کودک قادر است به این پرسش ها پاسخ دهد. با گذشت زمان می توان سوالات را سختر انتخاب کرد. نمونه ای از این سوالات این است. تو دختر هستی؟ تو دست داری؟

تکرار و گسترش دادن گفتار کودک

یکی از اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند در زمینه گفتار درمانی کودک، این است که از جملاتی استفاده می کنند همچون، جمله ات را کامل بگو، دقیقاً منظورت چیست؟ درست صحبت کن.

 استفاده از چنین جملاتی، کاری بسیار غلط بوده و اثر مخربی بر گفتار کودک دارد. پدر و مادر باید با لحن طبیعی خود آنچه که از کودک انتظار دارند رعایت کند را بگویند.

 گسترش و تکمیل گفتار کودک توسط والدین باعث آموزش او می شود تا جملات را کامل ادا کند. پس تکرار کردن جملات کودک و گسترش دادن آن بسیار کمک کننده خواهد بود. مثل وقتی گفت آب، والدین باید بگویند آب؟ آب می خوای؟ آب خنک می خوای؟ برات بیارم؟

استفاده والدین از گفتار کودکانه

والدین باید در صورتی از گفتار کودکانه استفاده کنند که می خواهند پیامی را به کودک انتقال دهند. یعنی کودک هنوز قادر به درک ادبیات سن افراد بزرگسال را نیست.

 در صورتی که برای جلب توجه و بدون دلیل از گفتار کودکانه استفاده شود نه تنها کودک قادر نیست کلمات جدید را بیاموزد بلکه باعث شده که این نوع حرف زدن را نیز تکرار کند.

خواندن شعر ساده برای کودک

والدین می توانند با استفاده از آهنگ ها و شعرهای ساده کودک را در درمان گفتار درست کمک کنند. با تکرار قافیه شعر، کودک تشویق می شود که در این بازی گفتار درمانی، همراهی کند.

آشنا کردن کودک با وسایل مختلف

وسایل مختلف را پدر و مادر می توانند در کنار کودک قرار دهند و درباره آنها با او حرف بزنند، به طور مثال این عینک، من عینک به چشم هام می زنم.

نکته ای که در درمان گفتار درمانی بسیار اهمیت دارد زمان طلایی برای درمان حرف زدن کودک است. چنان چه والدین متوجه شدند کودک آنها مانند سایر هم سن و سالانش صحبت نمی کند. نباید فرصت را از دست بدهند. مشاوره و مراجعه به متخصص درمانگر برای درمان کودک ضروری است تا روند درمانی کاملا فراهم شود.

 متخصصان درمانگر، با استفاده از روش ها و فعالیت هایی که انجام می دهند، باعث می شوند صحبت کردن کودک درست شود.

پیشنهاد می کنیم برای درک بهتری از اختلالات گفتاری مقالات مرتبط که در قسمت پائین آورده شده است را نیز مطالعه بفرمائید.

 

گفتار درمانی کودک 2 ساله



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتار درمانی کودک دو ساله ,گفتاردرمانی کودکان,گفتاردرمانی کودکان در منزل,بهترین گفتاردرمانی در تهران,روش های گفتار درمانی,بازی های گفتاردرمانی,متخصص گفتاردرمانی,بازی های گفتاردرمانی, ,
:: بازدید از این مطلب : 32
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

مقالات مرتبط با اختلالات گفتار و گفتار درمانی که توسط تیم کودک سان نوشته شده است همگی دارای تقدم و تاخیری در ارائه مطالب هستند به همین دلیل پیشنهاد می کنیم برای درک بهتر از اختلالات گفتار مقاله گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی را ابتدا به ساکن مطالعه فرمائید.

گفتار درمانی کودک سه ساله

در بعضی کودکان سه سال دیده شده که در موقع صحبت کردن واضح و درست حرف نمی زنند. برای اینکه دیگران متوجه منظور صحبت های کودک شوند، والدین باید آن را معنی نمایند. پیشنهاد می شود در صورت مشاهده این علائم، در بحث درمان کوتاهی نشود. در این مطلب به گفتار درمانی کودک سه سال می پردازیم

خدمات گفتار درمانی برای کدام کودک ضروری است؟

وقتی که یک کودک به سن یک سالگی رسید، آغاز حرف زدن او به شکل تک کلمه ای خواهد بود. با بزرگتر شدن و رسیدن سنش به یک سال و نیم، کلمات بیشتری در گفتار به کار می برد. دو سالگی سنی است که یک کودک می تواند جملات دو کلمه ای را بیان کند. با رشد کودک کلمات و جملاتی که به کار می برد، افزایش می یابد‌.

رشد زبانی کودک در هر سنی با علائمی قابل درک است. والدین حتما باید با توجه به این علائم متوجه شوند که کودک دچار مشکل گفتاری شده است. به طور مثال کودکی که به سن دو سالگی رسیده است ولی حتی نمی تواند تک کلمه نیز بگوید، حتما باید توسط متخصص درمانگر ویزیت گردد.

پرورش زبان کودک سه سال

یک کودک با سن سه سال، از زبان برای رسیدن به هدف های مختلف استفاده می کند. در سه سالگی، کودک بیشتر برای توضیح و اظهار نظر از کلمات بهره می گیرد. (مثلا من یک ماشین آبی دارم).

کودک در این سن قادر است که رابطه بین اشیا را توضیح دهد. حتی می تواند از حروف اضافه همچون کنار، زیر و بالا، برای توضیح مکان ها و اطراف استفاده کند.

در بیان احساسات و حالات منفی نیز توانا می شود. گفته شده که کودکانی که در سن سه سالگی قرار دارد، می توانند در روز ۴۰۰ سوال مختلف بپرسد.

 تعریف یک داستان یا حادثه با استفاده از چندین جمله کنار هم، از دیگر توانایی هایی است که کودک در این سن به آن دست پیدا می کند.

در موارد بسیاری دیده شده کودک در سن سه سالگی، با استفاده از زبان در حد نیاز به توضیح بازی های تخیلی که انجام داده می پردازد. وقتی کودک سه ساله می شود، کلماتی که می تواند استفاده کند به ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ کلمه می رسند.

 او به کلمات در این سن علاقه فراوان دارد. از ۳ تا ۵ جمله در سه سالگی کودک می تواند در گفتار خود به کار ببرد. یک کودک سه سال قادر به پاسخ گویی سوالات ساده بوده و می تواند اسم و فامیل خود را راحتی بیان کند.

در این سن اشکال در تلفظ کلمات دیده می شود. زمانی جای نگرانی است که نیمی از کلماتی که کودک می گوید دیگران متوجه نمی شوند. در این صورت بحث درمان بسیار جدی باید پیگیری شود.

کمک والدین به گفتار درمانی کودک سه سال

پدر و مادر کودک تاثیر زیادی در رشد زبان و گفتار کودک دارند. نقش اطرافیان کودک بر نحوه صحبت کردن او بر کسی پوشیده نیست.

نوع کلمات و گفتاری که دیگران انتخاب می کنند ممکن است باعث الگو گفتاری کودک شوند. برای کمک به ارتقا گفتار کودک والدین می توانند در زمان انجام امور با او حرف بزنند و برای او کتاب های متناسب با سن بخوانند.

همانطور که گفته شد کودک سه ساله عاشق حرف زدن است، والدین با توجه به این نکته می توانند با حوصله و صبر به حرف های کودک گوش دهند. گوش کردن با تمرکز باعث رشد باورها و نگرش های کودک می شود.

راه دیگر این است که حتما درباره موضوعات مختلف از کودک نظر خواهی شود و به پاسخ او توجه کرد. زمانی که والدین به حرف های کودک توجه کنند کودک اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کند.

پرسیدن سوال از کودک باعث تقویت مهارت فکر کردن می شود. ابتدا می توان از سوالات کوتاه که پاسخ بله و خیر دارند شروع کرد، سپس سوالاتی پرسید که نیاز به توضیح بیشتری دارند. مثال یک داستان درباره حیوانات برای او بخوانید و از او سوالاتی همچون موارد زیر بپرسید:

  • کدام بخش از داستان را دوست داشتی؟
  • کدام حیوان قوی تری بود؟
  • اگر جای قهرمان داستان بودی چه میکردی؟
  • این سوالات باعث می شود کودک بیشتر حرف بزند.

گفتار درمانی کودک 3 ساله



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتار درمانی کودک سه ساله , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 34
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

کودک سان مقالات فراوانی در این زمینه تهیه کرده است که مقاله گفتار درمانی کودک 4 ساله نیز از سری این مقالات است. پیشنهاد می کنیم در ابتدا مقاله "گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی" را مطالعه بفرمائید سپس به این مقاله بازگردید.

گفتار درمانی کودک ۴ سال

آموزش گفتار کودک به وسیله متخصصان گفتار و زبان که به آسیب شناسان زبان معروف هستند، تصحیح می شود. این درمانگران متخصص با استفاده از شیوه های نوین سبب درمان اختلالات گفتاری کودک به شکل مستقیم یا غیر مستقیم می شوند. در این مطلب به گفتار درمانی کودکان ۴ سال پرداخته شده است.

کودک که به سن ۴ سالگی رسید باید مهارت های گفتاری در زمینه شنیدن و درک کردن ، صحبت کردن به دست آورد که به آنها اشاره می کنیم.

مهارت های گفتاری در زمینه شنیدن و درک کردن

کودک که به سن ۴ سال رسید می تواند لغات که مربوط به ترتیب هستند را درک کند، همچون اولین، بدی، قبلی، آخرین و ....

در این سن کلمات مربوط به زمان به راحتی برای او قابل فهم است مانند دیروز، امروز، فردا. کودک قادر است به درخواست های دو جمله ای پاسخ دهد مانند، لباست را بردار، به حمام برو.

عمل کردن به دستورات و تمارینی که توسط والدین و مربی گفته می شود برای کودک قابل انجام است. همچون روی کاغذ یک مربع بکش. 

به طور کلی ۴ سالگی برای کودک در زمینه درک کردن و شنیدن به جایی رسیده است که بیشتر مواردی را که می شنود، می تواند به راحتی بفهمد و درک کند.

مهارت های گفتاری در زمینه صحبت کردن

یک کودک ۴ ساله قادر است تمام صداها را در هنگام حرف زدن بیان کند، گاهی ممکن است در ادا برخی صداها دچار مشکل شود همچون آواهای ل، س، ر، ز، چ، ش. 

زمانی که از یک کودک ۴ ساله پرسیده شود چه گفتی، به راحتی می تواند راجع به آن حرف بزند. از دیگر مهارت های گفتاری کودک به حرف زدن بدون تکرار صداها و کلمات می توان اشاره کرد. 

 اگر از کودک در این سن خاسته شود یک داستان کوتاه و یا ادامه یک مکالمه را بیان کند، به آسانی قادر است حرف بزند. در این سن استفاده از جملاتی با بیش از یک کلمه عملکردی همچون گرفتن، بریدن و... کاملا طبیعی است.

 چنانچه والدین متوجه شوند که کودک ۴ ساله آنها نسبت به سایر هم سن و سالانش از نظر گفتار ضعف دارد، می توانند از روش هایی که در ادامه آورده شده استفاده کنند.

  • والدین می توانند درباره کلماتی همچون ( اولی، آخری، چپ یا راست) و رابطه که بین آنها وجود دارد و یا کلماتی که متضاد یکدیگر هستند حرف بزنند.
  • یکی دیگر از روش های معمول این است که درباره یک موضوع توضیح مختصری داده شود و کودک درباره آن حدس زده و شروع به حرف زدن نماید.
  • والدین با توصیف و گروه بندی مواد مختلف همچون (حیوانات، گیاهان، میوه ها) به کودک کمک کنند تا درباره جزییات و نحوه گروه بندی حرف بزند.
  • زمانی که کودک در حال حرف بوده، والدین باید تمرکز و حواس خود را به او بدهند و توضیحات او را به خوبی دنبال کنند.
  • حرف زدن و دعوت به صحبت کودک با والدین باعث می شود که کودک احساس کند تمام توجه آنها را دارد. این عمل تاثیر مثبتی بر روند درمان دارد.
  • تقویت دایره لغات کودک، یکی دیگر از روش های گفتار درمانی است. والدین می توانند کلمات جدید به کار ببرند و در موقعیت های متنوع از آنها استفاده کنند.
  • زمانیکه والدین با کنجکاوی کودک برای یک واژه مواجه شدند، او را تشویق کنند که سوال کرده تا راجع به آن با یکدیگر حرف بزنند.
  • انجام بازی که در آن از چیزهای متفاوت یا مشابه استفاده می شود، بسیار کمک کننده خواهد بود تا توجه کودک جلب شود و حرف بزند.
  • والدین باید مواردی را گروه بندی کنند و درباره این گروه بندی ها با کودک صحبت شود مثلا توپ فوتبال و توپ بسکتبال، اندازه، رنگ و ... این توپ ها موضوع جالبی خواهد شد.
  • تقویت مهارت های بیانی و اجتماعی کودک در قالب بازی بر گفتار درمانی کودک بسیار موثر خواهد بود.
  • والدین می توانند از کودک درخواست هایی داشته باشند که دو مرحله ای است همچون ( لباست را از روی تخت بردار و آن را در کمد بگذار).
  • والدین می توانند از فرزند خود بخواهند برای طول روز خود فعالیت هایی را تعیین کنند و سپس درباره آنها حرف بزنند.

گفتار درمانی کودک ۴ ساله



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتاردرمانی کودکان , گفتار درمانی کودک ۴ ساله , گفتاردرمانی کودکان در منزل , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 29
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

کودکسان به همت تیم مشاورین و درمانگران مختلف، مقالات فراوانی در زمینه اختلالات گفتاری و گفتار درمانی برای خانواده های عزیز، تهیه کرده است. با توجه به پیوستگی مطالب، پیشنهاد می کنیم در ابتدا مقاله "گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی" را مطالعه بفرمائید سپس به این مقاله بازگردید.

گفتار درمانی کودک ۵ ساله

وقتی کودک به سن ۵ سالگی رسید قادر است به شکل روان و سلیس حرف بزند. در این سن او حتی می تواند قواعد زبان را به درستی رعایت کند. بیان احساس از طریق تغییر صدا یکی دیگر از مهارت هایی است که در این سن به دست می آید. هر چند تلفظ غلط برخی آواها همچون س یا ف طبیعی است. ما در این مطلب به مهارت های زبانی و راه های گفتاری درمانی کودک ۵ ساله اشاره می کنیم.

یک کودک ۵ ساله به حرف زدن علاقه زیادی دارد و گاه این حرف زدن طولانی باعث کلافه شدن اطرافیان نیز خواهد شد. زمانی که کودک به سن ۵ سالگی می رسد از نظر ارتباط مطالب و جمله ها و کوتاه کردن کلام تغییر زیادی می کند. این کودکان بیشتر از پاسخ های کوتاه برای حرف زدن استفاده می کنند. 

هنگام سوال کردن دقت می کنند سوالات مرتبط بپرسند و آگاهی خود را افزایش دهند. در این سن مهارت زبانی او زمانی مشخص می شود که از ساختار های اصلی دستوری در گفتار اشاره کند. آنها قادرند از حروف ربط ، زمان افعال (گذشته، حال، آینده) در حرف های خود استفاده کنند.

مهارت های زبان دریافتی

در سن ۵ سالگی کودک می تواند گفته های دیگران را بهتر درک کند. دستورات ۳ مرحله ای توسط کودک در این سن به خوبی اجرا می شود مانند (لباست را در کمد بگذار، دستت را بشور و غذایت را کامل بخور). 

به راحتی کودک معنای کلمات و روابط فضایی مانند جلو و عقب و... را متوجه می شود. از دیگر توانایی های کودک در سن ۵ سالگی می توان شناخت واحدهای پولی را نام برد.

مهارت های زبان اظهاری

زبان اظهاری در واقع مهارتی است که با استفاده از آن برای بیان افکار و خواسته ها از کلمات و جملات مناسب استفاده می شود. برای بیان این اظهارات معمولاً از جملات شش کلمه ای یا بیشتر بهره می برند. 

حروف ربط در گفتار کودک ۵ ساله برای ارتباط عبارت های مختلف و توصیف اشیا دیده می شود. حتی کودکان در این سن قادرند کاربرد و نوع اجزایی که در اشیا مختلف به کار رفته است را نیز توضیح دهند. 

زمانی که والدین متوجه شدند کودک ۵ ساله آنها در این مهارت ها دچار ضعف است برای درمان باید اقدام کنند. در ادامه فعالیت ها و تمارینی برای گفتار درمانی آمده است که نیاز است به آن ها توجه شود. 

تشویق به حرف زدن کودک

برای رشد و بهبود مهارت های زبانی کودک، باید والدین او را تشویق و حمایت کنند تا درباره احساسات، آرزوها و حتی ترس های خود صحبت کنند.

در هنگام صحبت کردن باید با پرسیدن سوالات صریح او را تشویق کرد تا حرف بزند. 

اینکه پدر و مادر از کودک بپرسند در مهد کودک روز خوبی داشتی؟ کودک با تک کلمه بله یا خیر جواب خواهد داد ولی استفاده از پرسش، امروز در مهدکودک چه کردی؟ کودک بیشتر صحبت خواهد کرد. پرسش درباره نحوه انجام یک کار باعث خواهد شد کودک بیشتر حرف بزند.

تشویق کودک به حفظ شعر، داستان و سرود

والدین می توانند کودک را تشویق کنند آیه، شعر و داستان ها را حفظ کنند تا علاوه بر زیاد شدن دایره لغت او، حافظه اش نیز قوی تر گردد. حرف زدن با زبان و گفتار کودکانه نیز کمک کننده خواهد بود. 

الگوی کلامی مناسب

والدین زمانی که می بینند کودک آنها در تلفظ کلمات دچار مشکل است نگران می شوند. با رشد و افزایش سن کودک او قادر است کلمات را بهتر ادا کند.

زمانی که کودک در سنین بالاتر نیز با این مشکل مواجه است. والدین باید هنگام حرف زدن کلمات را به آرامی و تلفظ درست و واضح بیان کنند. پدر و مادر با الگوی کلامی مناسبی که به کودک می دهند باعث بهتر شدن حرف زدن او می شوند. 

بهتر کردن محیط زندگی

کودک باید در محیطی زندگی کند که در آن بتواند به راحتی ورزش کرده و یا استراحت کند. رژیم غذایی مناسب نیز در روند درمان تاثیر خوبی دارد. کاهش استرس های محیطی نیز باعث بهبود روند درمانی خواهد شد. 

زمانیکه کودک بیش از دو ماه دچار مشکلات گفتاری بود و با این نکات بهتر نشد حتماً باید به کلینیک های خدمات گفتاری درمانی مراجعه کرد. زیرا این اختلالات اگر در آینده با کودک همراه شوند باعث مشکلات روحی و ذهنی نیز می شوند. 

گفتار درمانی کودک ۵ ساله



:: برچسب‌ها: گفتار درمانی , گفتاردرمانی کودکان , گفتاردرمانی کودکان در منزل , بهترین گفتاردرمانی در تهران , روش های گفتار درمانی , بازی های گفتاردرمانی , متخصص گفتاردرمانی , بازی های گفتاردرمانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 40
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

بیش فعالی یکی از اختلالات روان پزشکی بوده که در بین کودکان و نوجوانان شیوع زیادی دارد و می توان با استفاده از روش های تربیتی مناسب توسط والدین به کنترل علائم آن کمک کرد.

اگر با موسسه فرزندان برتر آشنایی داشته باشید یا محتویات قبلی مرتبط با درمان، وب سایت را مطالعه کرده باشید، تاکید ما بیشتر بر درمان های اختلالات، بدون دارو یعنی از طریق بازی درمان، قصه درمانی و ... هست که هم درمان هایی ماندگار تر، بدون بازگشت تر هستند و هم وابستگی و خطرات کمتری (مثل داروها) با کودک پیدا می کنند.

جدول درمان اختلال بیش فعالی

عوارض عدم درمان بیش فعالی

در صورتیکه به درمان اختلال بیش فعالی کودک توجه لازم نشود، کودک با مشکلاتی همچون افت تحصیلی، کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس، احساس بی لیاقتی، سر خوردگی، ناامیدی و افسردگی مواجه می شود.

عدم درمان بیش فعالی بزرگسالان با عوارضی مانند کسب حقوق پایین تر از میانگین جامعه، بروز تخلفات بیشتر و تصادفات مکرر رانندگی همراه است.

همچنین این اختلال در بزرگسالی نیز باعث تاثیر منفی بر روابط زناشویی شخص می شود، از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • احساس خشم، ناامیدی و رفتار نامناسب عاطفی در روابط زناشویی
  • نداشتن حواس و تمرکز کافی
  • از دست دادن شریک زندگی
  • احساس ناامیدی و عصبانیت
  • بروز احساس نا خوشایند به دلیل توجه نکردن شریک زندگی
  • افزایش تحریک پذیری و سردرگمی
  • احساس ناامیدی و اعتماد به نفس برای لایق شریک زندگی بودن
  • شکست در شروع یک رابطه خوب
  • احساس اضطراب یا اشتیاق افراطی
  • علائم مانند فراموشکاری و مشکلات در رفتار در کنار شریک زندگی

توصیه هایی برای والدین کودکان بیش فعال

علائمی مانند بیقراری، کم دقتی و نداشتن تمرکز در کودکان بیش فعال بارز بوده و چنانچه این اختلال در زمان مناسب درمان نشود زمینه هدایت کودک را به سمت بروز رفتارهای خطرناک فراهم می کند.

برای آشنایی بیشتر با علائم این اختلال پیشنهاد می شود مقاله موجود در سایت (علائم بیش فعالی) مطالعه شود. در درمان اختلال بیش فعالی کودکان تنها استفاده از دارو و روش های درمانی تاثیر گذار نبوده و نیاز است که پدر و مادرها روش های تربیتی و برخورد درست با این کودکان را نیز بیاموزند.

در مسیر رشد فرزندان، آموزش بسیاری از مهارت ها الزامی بوده و جهت تربیت کودک بیش فعال بیشتر از سایر کودکان به این مهارت ها نیاز است. والدین باید با تمام اشخاصی که در درمان کودک بیش فعال نقش دارند مانند معلمین، پزشکان، روان شناسان ارتباط درست برقرار کنند و برای موفقیت روند درمانی کودک حتما این مهارت ها را به کار گیرند.

در ادامه به چند روش مناسب برای برخورد با کودکان بیش فعال  اشاره می کنیم:

۱- تغییر نگرش و افکار والدین

گاهی به دلیل انتظارات، باورها و قضاوت های نادرست والدین نسبت به فرزندان، مشکلاتی در ارتباط آنها به وجود می آید. برای پیشگیری از چنین مشکلاتی نیاز است والدین شناخت درستی از فرزندان به دست آورند.

پدر و مادر ها باید به این نکته توجه کنند که کودک بیش فعال از روی قصد و عمدی رفتار خاصی را بروز نمی کند و هر گونه رفتاری ناشی از این اختلال است. این کودکان دارای قدرت یادگیری و موفقیت هستند و نیاز است که والدین آگاهی خود را نسبت به این اختلال افزایش دهند تا بتوانند به درمان بهتر کودک بیش فعال خود کمک کنند.

۲- آموزش مهارت گوش کردن و حرف زدن درست

برقراری ارتباط درست بین والدین و کودک باعث شده که اختلالات و مشکلات بین آن ها به راحتی حل شده و از وقوع چنین معضلاتی نیز پیشگیری شود. برای این موارد پیشنهاد می شود که:

  • والدین باید با کودک رفتار درستی داشته باشند.
  • برقرار ارتباط چشمی با کودک در زمان حرف زدن تاثیر بیشتری بر کودک دارد‌.
  • استفاده از جملات ساده در حرف زدن موجب شکل گیری ارتباط بهتر با کودک می شود.
  • در زمان برقراری ارتباط نیاز است که والدین خود را جای کودک بگذارند‌.
  • والدین باید علت بروز رفتارهای کودک را جویا شده و صحبت های کودک را بشنوند.
  • حرف زدن با لحن آرام والدین تاثیر بهتری بر کودک دارد، چنانچه والدین همواره در زمان صحبت کردن  از صدای بلند استفاده کنند، باعث می شود که کودک تا زمانی که صدای آن ها به حداکثر نرسیده، بی توجه باشد.
  • بیان احساسات به کودک باید صورت گیرد، حتی زمانی که والدین نسبت به رفتار کودک، انتقادی دارند بهتر است با کودک درباره آن حرف بزنند. به عنوان مثال‌: به دلیل اینکه لباس هایت نامرتب است، ناراحتم یا چون سر ساعت نمی خوابی احساس نگرانی می کنم.

۳- توجه مثبت به کودک

توجه مثبت والدین به کودک باعث می شود که بتوانند برای او راحت تر، قوانین و مقررات تعیین کنند. تحسین یک رفتار کودک توسط والدین و اطرافیان یکی از راه های موثر جهت آموزش رفتار به کودک محسوب می شود. چنانچه در زمان تحسین والدین به راهنمایی های زیر توجه کنند تاثیر این روش تربیتی بسیار بیشتر می شود‌:

  • والدین باید به کودک بگویند که کدام صفات او را می پسندند، تحسین کودک در بروز و تکرار رفتار مناسب تاثیر زیادی دارد.
  • تحسین باید متناسب با سن کودک انجام گیرد تا تاثیر بیشتری داشته باشد، به طور مثال می توان از آغوش گرفتن، بوسیدن، نوازش کردن و یا رفتارهای عملی همراه با کلمات محبت آمیز برای کودکان استفاده کرد. توجه به این نکته ضروری است انتخاب جملات تکراری باعث بی تفاوتی در کودک شده و باید به طور مداوم جملات متنوع به کار برد.
  • عکس العمل های فوری به ویژه برای موفقیت های کوچکتر کودک، تاثیر زیادی بر بهبود رفتار او خواهد داشت.
  • مقایسه کودک با سایر کودکان تاثیر منفی بر رفتار او دارد.
  • برای برقراری روابط نزدیک بین کودک و والدین و تخلیه هیجانات کودک، پدر و مادر باید زمانی را به کودک اختصاص دهند تا به راحتی فعالیت یا تکلیف مورد علاقه خود را انتخاب نماید.

۴- تعیین دستورات موثر و مناسب

کودک بیش فعال قادر نیست که حواس خود را به آسانی کنترل نماید. برای انجام یک رفتار یا کار خاص نیاز است که کودک حواس خود را متمرکز کند. جهت انجام این مرحله می توان از روش های زیر استفاده کرد:

  • والدین سعی کنند که فعالیت ها، شلوغی ها و تماس های غیر ضروری را کم کنند تا بازسازی محیط خانه انجام شود.
  • بازی "نگاهتو برنگردون" باعث تقویت توجه کودک می شود. در این بازی یکی از والدین و کودک به چشمان هم زل زده و بازنده کسی است که سریعتر نگاهش را بردارد. در صورتی که کودک خیره شدن را به خوبی آموخت در مرحله بعد باید یاد بگیرد که حواسش را روی کسی که در حال حرف زدن است متمرکز نماید. برای اطمینان از اینکه کودک این بازی را به درستی انجام می دهد، می توان عمداً در زمان غذاخوردن به ترتیب افراد حرف بزنند. تحسین کودک در صورت موفق انجام دادن این بازی ضروری است.
  • اطمینان از اینکه کودک وظیفه اش را به خوبی تفهیم شده، ضروری است و والدین باید از کودک بخواهند این دستورات را با صدای رسا و بلند تکرار کند.
  • خواهش از کودک برای انجام کاری تاثیر منفی بر رفتار او داشته و موجب شده که کودک پاسخ منفی به درخواست بدهد.

۵- ضرورت آموزش نحوه درست انجام کارها

والدین از کودک خود انتظار دارند که بتواند از خود به راحتی مراقبت کند و همچنین بتواند کنترل رفتارش را به دست بگیرد. مدیریت درست والدین سبب می شود که کنترل کودک آسان تر انجام شود. بین کودک و والدین باید رابطه ای به شکل ثابت و قابل پیش بینی شکل بگیرد که جهت یادگیری این مرحله، توجه به موارد زیر پیشنهاد می شود:

  • در انتخاب فعالیت ها باید دقت شود که کودک توانایی انجام آنها را دارد یا خیر.
  • والدین باید به شکل شفاف و واضح قوانین را برای کودک بیان کنند تا کودک انتظارات والدین را بداند.
  • تقسیم وظایف به قسمت های کوچکتر ضروری است.
  • کارهایی که باید کودک انجام دهد، باید به او گفته شود تا شروع راه برای او روشن گردد و گفتن کارهایی که نباید انجام دهد، توقف او را به همراه دارد.
  • جهت شروع کار باید به کودک علامتی داده شود که بداند زمان شروع آن فرا رسیده و کودک باید با والدین درباره کارهایی که در زمان آغاز، وسط و پایان انجام داده حرف بزند.
  • تنظیم برنامه جدول زمانی برای کارهایی مانند غذا خوردن، تماشای تلویزیون، زمان خواب و بیداری ضروری است.
  • باید برای انجام اموری که نیازمند توجه و یادگیری هستند، زمان استراحت معین شود.
  • تخلیه انرژی اضافی کودک از طریق انجام برخی از ورزش های فیزیکی تاثیر مثبت بر او دارد.
  • والدین باید هر روز تکالیف مدرسه کودک را مرور کنند و با معلم تعامل درست برقرار کنند. تهیه برنامه زمانی مشخص جهت انجام تکالیف ضروری است مانند یکشنبه ها فارسی و ریاضی.
  • باید مکان آرام برای انجام تکالیف کودک و قرار دادن کتاب و دفتر های مدرسه مشخص گردد، تا کودک در زمان رفتن به مدرسه آنها را از یاد نبرد. والدین باید همواره به بررسی نظم و ترتیب تکالیف کودک پرداخته و در صورت انجام آنها، او را تشویق کنند.
  • آموزش کودک از طریق بازی کردن و ایفای نقش تاثیر بیشتری بر کودک دارد. به طور مثال می توان از موقعیت هایی مانند دعوت کردن یک شخص به بازی، حرف زدن با تلفن، صحبت کردن با کودکان و ... استفاده کرد.
  • والدین باید در انجام کارهای منزل به کودک مسئولیت بدهند همچون سفره چیدن، ظرف شستن، مرتب کردن منزل و ... که باعث افزایش اعتماد به نفس کودک خواهد شد.

۶- استفاده از شیوه تشویق و تنبیه در زمان مناسب

استفاده از روش های پاداش و تشویق برای یک رفتار خوب کودک، سبب تقویت آن شده و همچنین احساس خوبی به کاری که انجام داده سبب می شود کودک، آن را تکرار کند. برای رسیدن به این مرحله نیاز است که به موارد زیر توجه شود:

  • در انتخاب پاداش ها باید تنوع به خرج داد و نظر و خواسته کودک برای انتخاب نوع پاداش لحاظ شود. به طور مثال می توان از کودک سوالاتی مانند زیر پرسیده شود:
  • "چند تا از آرزوهایی که دوست داری نام ببر" ، "اگر فقط یک چیز از پدر بخواهی، آن چیست"
  • در زمان انجام یا بلافاصله بعد از بروز رفتار مطلوب باید پاداش ها و امتیازها به کودک داشته باشند.
  • استفاده از کلمات مثبت و تشویق کننده در زمان انجام رفتارهایی مانند نوازش، در آغوش گرفتن و...  تاثیر بیشتری بر پاداش کودک دارند.
  • والدین باید به کودک تفهیم کنند، در مقابل چه رفتارهای مطلوبی انتظار پاداش و امتیاز را دارند.
  • استفاده از برچسب های ستاره دار یا اشیا رنگی برای تکرار رفتار مناسب کودک نیز تاثیر زیادی دارد.
  • روش تصحیح بیش از حد نیز کارایی بالایی دارد. والدین در این روش از کودک خود می خواهند که به اصلاح رفتار نامطلوب خود بپردازند. به طور مثال زمانی که کودک دیوار را خط خطی می کند باید به او گفته شود که دیوار کثیف شده حتما باید آن را تمیز کنی تا دوباره زیبا شود.
  • استفاده از روش محروم کردن کمک کننده است ولی در این روش حتما تنبیه باید متناسب با سن کودک باشد. به طور مثال برای کودک دو ساله، دو دقیقه و برای کودک پنج ساله، پنج دقیقه تنهایی در اتاق کافی است.
  • برای تمرین افزایش خویشتنداری کودک، والدین می توانند از کودک بخواهند سه قهرمان را نام برده و درباره روش کنترل مشکلات توسط آنها حرف بزند. پاسخ به چنین سوالاتی کمک کننده هست.
  • باید عوامل استرس زایی که باعث افزایش بیش فعالی، بروز رفتارهای تکانشی و حواس پرتی کودک می شوند، مشخص شوند.

۷- توجه به رژیم غذایی و نحوه مصرف داروها

بین ابتلا به بیش فعالی و رژیم غذایی رابطه ای وجود دارد. استفاده از تغذیه نامناسب و مصرف آلرژن ها موجب افزایش علائم این اختلال می شوند. در این مورد باید به نکات زیر توجه کرد:

  • باید برای مصرف وعده های غذایی، برنامه  زمانی تعیین گردد و همچنین اندازه گیری وزن و قد کودک توسط والدین ضروری است.
  • در رژیم غذایی کودک باید مواد غذایی پروتئینی مانند میوه های خشک، تخمه گل آفتابگردان، آجیل‌، میوه، سبزیجات به کار رفته و از مواد خوراکی مانند چیپس و نوشابه های گازدار و پیتزا پرهیز شود.
  • دارو درمانی باعث کاهش علائم اختلال بیش فعالی می شود تا بتواند فعالیت های خود را ادامه دهد.

۸- پیوستن به گروه حمایتی

انتخاب شیوه های درست تربیتی در برخورد با کودکان بیش فعالی بسیار سخت است. تشکیل گروهای حمایتی باعث شده که مادران دارای کودکان بیش فعال با دیگر مادران ارتباط برقرار کنند و به اشتراک تجارب خود بپردازند.

ارتباط اختلال بیش فعالی با خواب نامنظم

اکثر نوزادان به علت گرسنگی در اواسط شب از خواب بیدار می شوند ولی با رشد کودک و رسیدن به سن مدرسه، دلیل بیداری کودکان بیماری، مصرف دارو و کابوس دیدن است.

 طبق نظر کارشناسان ایجاد عادات منظم و زمان مشخص برای خواب باعث بهبود شرایط خواب می شود. زمانی که کودک در سن مدرسه قرار دارد باید ۹ تا ۱۲ ساعت نیاز دارد که بخوابد.

از جمله علائم بیش فعالی انرژی فراوان، کم خوابی و پرخاشگری را می توان نام برد. این اختلال در آرامش و خواب شخص تاثیر فراوان دارد و موجب خواب آشفته و نامنظم در کودک مبتلا شده و سلامتی شخص را با مشکلاتی مواجه می کند.

 عدم تمرکز کافی، سطح بالای انرژی و ناتوانی در کنترل رفتار که از مشخصات اصلی اختلال بیش فعالی محسوب می شوند با اختلال در خواب رابطه مستقیمی دارند. خواب آشفته و نامنظم با بیماری های مختلف بدن مرتبط هستند. به عنوان مثال الگوی خواب آشفته در دیابت، بیماری های قلبی و چاقی وجود دارد. طبق نظر کارشناسان هلندی، خواب ناکافی نشان می دهد که عدم هماهنگی در تنظیم بسیاری از فرآیندهای روان شناختی اتفاق افتاده است.

بیش فعالی اختلالی است که ناشی از عدم تعادل روحی بوده و تشخیص آن در سنین کم و معمولاً برای نخستین بار وقتی که کودک وارد محیط آموزشی مانند مهدکودک یا مدرسه می شود، صورت می گیرد. در برخی موارد نیز تا دوران بزرگسالی تشخیص آن به تعویق می افتد.

مدیکال نیوز تودی گزارش کرد که حدوداً ۸۰ درصد افراد مبتلا به بیش فعالی برای خواب عمیق با مشکل مواجه هستند. این گروه از افراد قادر نیستند به خوبی در پایان روز بخوابند که موجب آسیب فراوان به سلامتی شخص می شود.

برای رفع مشکلات در زمینه خواب پیشنهاد می شود که یک برنامه منظم برای زمان خواب و بیداری برای تمام ایام هفته بخصوص تعطیلات آخر هفته تنظیم شود. چنانچه مشکلات خواب ناشی از مصرف داروهای محرک است برای رفع آن پیشنهاد می شود که:

  • والدین صبور باشند (تغییرات خواب که به علت مصرف داروهای محرک هستند با گذشت زمان کم می شوند.)
  • تنظیم برنامه زمانی برای مصرف داروها (خودداری از مصرف دارو در عصر)
  • مصرف فرمول جدیدی از داروی محرک موجود
  • مصرف نوع دیگری از داروهای محرک
  • مصرف داروهای غیر محرک همچون اتومکستین
  • استفاده از آنتی هیستامین
  • مصرف کلونیدین

توجه به این نکته ضروری است که حتما برای مصرف این داروها باید با پزشک متخصص مشورت کرد.

گروهی از مشکلات کودکان بیش فعال از سنین کودکی شروع و تا دوران بزرگسالی نیز همراه شخص هستند مانند:

  • بیقراری و نا توانایی در نشستن آرام در یک مکان
  • واکنش سریع نسبت به محرک های دیداری و شنیداری
  • فراموشکاری
  • ناتوانی در صبر و تحمل برای هر کاری

کنترل این علائم معمولاً توسط داروها صورت می گیرد ولی تغذیه مناسب و استفاده از برخی مواد خوراکی در رژیم غذایی شخص نیز تاثیر فراوانی دارد.

یکی از راههایی که کمک به کنترل علائم بیش فعالی می کند توجه به برنامه غذایی و تغذیه کودک بیش فعال است. در ادامه به معرفی خوراکی های مفید و مضر برای کودکان بیش فعال اشاره می کنیم.

غذاهای مفید برای کودکان بیش فعال

غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا ۳

مصرف غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا 3 باعث سلامت ذهن و بدن شخص شده، همچنین حافظه را نیز تقویت می کنند. از منابع امگا 3 می توان به گردو، سبزیجات و آووکادو اشاره کرد که مصرف آنها برای سلامتی شخص ضروری هستند. همچنین باید مصرف فست فود ها و غذاهای حاوی چربی های مضر کم شود تا شخص بدن سالم تری داشته باشد.

غذاهای سرشار از آهن

طبق نتایج تحقیقات صورت گرفته در سال ۲۰۰۴ مشخص شد که کمبود آهن باعث افزایش علائم اختلال بیش فعالی در شخص می شود. افزودن مواد غذایی سرشار از آهن همچون اسفناج، عدس، کنجد و... برای سلامتی شخص ضرورت دارد.

غذاهای سرشار از پروتئین

مصرف پروتئین ها سبب افزایش تمرکز، تنظیم سطح قند خون و بهبود عملکرد مغز شخص می شوند. از منابع حاوی پروتئین می توان عدس، لوبیا و سبزیجات را نام برد.

غذاهای پروبیوتیک

استفاده از غذاهای حاوی پروبیوتیک باعث سلامت مغز و روده می شود. چنانچه شخصی در قسمت روده خود دچار مشکل است می تواند غذاهای پروبیوتیک در رژیم غذایی مصرف کند.

غذاهای سرشار از ویتامین B

برای کاهش علائم اختلال بیش فعالی مصرف غذاهای حاوی ویتامینB توصیه می شود. مصرف غذاهای حاوی این ویتامین مانند نخود فرنگی، حبوبات و اسفناج سبب تنظیم متابولیسم کربوهیدارت ها و بهبود عملکرد سیستم عصبی می شود.

غذاهای مضر برای افراد بیش فعال

شکر

مصرف شکر منجر به ابتلا به چاقی و دیابت در شخص می شود و افراد باید نسبت به استفاده از آن دقت کنند. افراد بیش فعال برای رهایی از علائم این اختلال و همچنین افزایش تمرکز، کاهش قند خون و خطر ابتلا به بیماری های مختلف باید نسبت به خوردن آن دقت کنند.

گلوتن

در صورتی که بدن شخص نسبت به مصرف گلوتن دچار حساسیت است باید در مصرف نان، شیرینی و دسر دقت کند. افراد مبتلا به بیش فعالی می توانند یک رژیم غذایی با محدودیت گلوتن را تست کنند و نحوه واکنش بدن به مصرف آن را ارزیابی کنند.

لبنیات

اشخاصی که نسبت به مصرف لبنیات آلرژی دارند ممکن است با خوردن آن، علائم اختلال بیش فعالی در آنها افزایش یابد. برای مشخص شدن حساسیت می توان یک رژیم غذایی با محدودیت لبنیات را اجرا کرد و نحوه واکنش بدن را سنجید.

بستنی

بستنی جز گروه محصولات لبنی محسوب شده و تعدادی از کودکان قادر به تحمل کازئین (پروتئین مخصوص شیر) نیستند و مصرف آن باعث افزایش علائم اختلال بیش فعالی در آن ها می شود‌. چنانچه در یک خانواده کودک بیش فعال وجود دارد باید والدین نسبت به مصرف بستنی حساسیت به خرج داده و فقط اجازه دهند در هفته یکبار بخورد.

ماست

مصرف ماست همچون بستنی به دلیل وجود کازئین علائم بیش فعالی را تشدید می کند و بهتر است شیر سویا جایگزین آن شود. این شیر کلسیم و اسیدهای چرب ضروری بدن کودک را  نیز تامین می کند.

پنیر

پنیر از جمله خوراکی های محبوب کودکان بوده که باعث تغییراتی مانند کاهش توجه، تمرکز و اختلالات رفتاری و خلق و خو کودکان بیش فعال می شود و نیاز است که در مصرف آن محدودیت ایجاد شود.

غذاهای رنگی

غذاهایی که در آنها رنگهای خوراکی به کار رفته برای تمام افراد بویژه مبتلایان به بیش فعالی مضر بوده و باعث آسیب به سلامتی شخص می شود.

مکمل های مصنوعی

مصرف شیرینی های مصنوعی سبب کاهش سلامتی شخص شده و فرد را بیمار می کنند. طبق مطالعات صورت گرفته شیرین کننده های مصنوعی با تاثیر بر فیزیولوژی بدن شخص به مغز آسیب می رسانند و حتما باید از مصرف این شیرینی های مصنوعی اجتناب کرد.

شکلات

شکلات دارای خواص ضد استرس بوده ولی به دلیل داشتن مقادیر زیاد کافئین برای کودکان بیش فعال خوراکی مناسبی نیست و تاثیرات محرکی آن، سبب تشدید علائم بیش فعالی نیز می شود. کودکان به شکلات علاقه فراوانی دارند برای این منظور می توان شکلات سفید به آنها داد هر چند رعایت حد اعتدال در مصرف شکلات سفید نیز ضروری است تا علاوه بر آسیب به دندان ها علائم بیش فعالی نیز تشدید نشوند.

اسنک ها و فست فودها

فست فود هایی مانند سیب زمینی سرخ کرده و تنقلاتی مانند چیپس و پفک معمولاً حاوی مواد نگه دارنده و رنگهای خوراکی مصنوعی فراوان هستند‌ که علائم بیش فعالی را افزایش داده و موجب کمبود ویتامین نیز می شوند. والدین باید اجازه ندهند که این قبیل مواد غذایی که کالری زیادی داشته ولی فاقد ارزش غذایی هستند در اختیار کودکان بویژه مبتلایان به بیش فعالی قرار گیرد.

مدت زمان درمان بیش فعالی

اختلال بیش فعالی از نظر شدت و ضعف انواع مختلفی دارد که باعث شده روش درمانی برای هر کودک نسبت به دیگری متفاوت شود. بنابراین تعیین مدت زمان قطعی برای درمان این اختلال در کودکان کار درستی نبوده و تایید نمی شود.

از نظر کارشناسان سن طلایی درمان افراد مبتلا به بیش فعالی تا قبل از 5 سالگی بوده که ترکیبی از روش های دارو درمانی، رفتار درمانی و کار درمانی است همچنین استفاده از رژیم غذایی مناسب نیز باعث کاهش علائم این اختلال می شود.

اگر درمان اختلال بیش فعالی در سن مناسب صورت نگیرد، علائم این اختلال تا دوران بزرگسالی همراه شخص خواهند بود.

در مواردی دیده شده که علائم این اختلال قبل از دوران بلوغ یا اوایل دوره بزرگسالی رفع شده اند که ابتدا علائم بیش فعالی پس از آن فعالیت های تکانشی و کمبود توجه از بین می روند.

درمان خود به خودی این اختلال قبل از سن 12 سالگی بعید به نظر می رسد و حتما نیاز است که کودک بیش فعال تحت نظر پزشک متخصص درمان را آغاز کند.

جدیدترین روش های درمان کودکان بیش فعال

طبق نظر کارشناس ارشد خانواده، آقای اویار حسینی برای درمان افراد بیش فعال استفاده از روش های ترکیبی دارو درمانی، رفتار درمانی و کار درمانی تاثیر بسزایی دارد. همچنین استفاده از رژیم غذایی مناسب باعث کاهش علائم این اختلال می شود.

 طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شده که کودکانی که رژیم غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3، آهن و املاح معدنی استفاده  کردند، علائم این اختلال در حدود ۴ درصد کم گردید. همچنین ایشان تصریح کردند که استفاده از روشهای نوروفیدبک و ماساژ درمانی باعث افزایش تمرکز و بهبود علائم اختلال بیش فعالی در کودکان می شود.

درباره علت ایجاد این اختلال ایشان گفتند که در بیشتر موارد ابتلا به این اختلال دلیل خاصی نداشته ولی ژنتیک و عوامل محیطی تاثیر فراوانی بر ابتلا به این اختلال دارند.

 این کارشناس ارشد خانواده اظهار کردند که رفتار درمانی توسط روانشناسان کودک و نوجوان باعث رفع عادت های رفتاری کودکان مبتلا به بیش فعالی شده و همچنین متخصص درمانگر با کمک بازی های تمرکزی سبب افزایش تمرکز این کودکان می شود. افزایش تمرکز، خونرسانی به بخش هایی از مغز که دچار اختلال بود را افزایش می دهد.

همچنین ایشان درباره دارو درمانی گفتند که استفاده از روش های دارو درمانی تمرکز کودکان بیش فعال را به شکل موقت افزایش داده و کمک می کند که عزت نفس و اعتماد به نفس آنان آسیبی نبیند.

تاثیرات کار درمانی بر بیش فعالی

کاردرمانی در واقع علمی است که برای افراد دارای اختلالات جسمی با استفاده از فعالیت های هدف دار به کار گرفته شده که موجب کاهش این مشکلات و بهبود سلامتی می شود.

 این روش درمانی برای اختلال بیش فعالی نیز کاربرد دارد. کودک بیش فعال قادر نیست به خوبی به حزئیات توجه کند و یا در زمان انجام فعالیت ها تمرکز کافی ندارد‌. از دیگر مشکلات آنها می توان به فراموشکاری، گم کردن وسایل شخصی و ناتوانی در پایان رساندن کارها اشاره کرد. در روش کاردرمانی برای درمان بیش فعالی از بازی های هدف دار و سیستم ها مبتنی بر پاداش و محرومیت استفاده می شود.

متخصصان کار درمانگر عموماً به نیازهای کودک بیش فعال توجه ویژه دارند و باعث تقویت مهارت هایی مانند سازماندهی، هماهنگی فیزیکی و افزایش عملکرد در انجام تکالیف مدرسه می شوند‌‌.

در مرحله نخست متخصصان کار درمانگر به بررسی کودک بیش فعال می پردازند که چه میزان این اختلال بر فعالیت های او در مدرسه، زندگی اجتماعی موثر بوده تا به توانایی ها، ضعف های کودک آگاه شوند و متناسب با آن راه های درمانی را پیشنهاد دهند.

 این متخصصان عموماً برای بهبود هماهنگی با کودک بازی هایی مانند گرفتن یا زدن توپ را پیشنهاد می دهند. همچنین برای کاهش عصبانیت و نداشتن تمرکز فعالیت هایی را انجام می دهند. برای بهبود مهارت های اجتماعی و فعالیت های روزانه کودک نیز تمارینی مانند مهارت دست نویسی با کودک بیش فعال انجام می دهند.

 از جمله بازی هایی برای کودکان بیش فعال در کاردرمانی می توان بازی نقطه چین، بازی مازو پیدا کردن تفاوت هایی در شکل به ظاهر مشابه نام برد.  همچنین برای رفع لجبازی کودک روش هایی مانند عدم توجه به بد رفتاری های جزیی، محروم سازی یا منزوی کردن و روش تشویق و پاداش را پیشنهاد می دهند.

در برخی مواقع متخصصان کار درمانگر به بررسی کودک از نظر ابتلا به اختلال پردازش حسی می پردازند. کاردرمانی بخش مهمی از درمان کودک بیش فعال بوده و در کنار دیگر روش ها مانند دارو درمانی ضروری است و به تنهایی موجب درمان نمی شود و نیاز است که حتما درمان و مراجعه به پزشک متخصص پیگیری شود‌.

این روش یکی از موثرترین روش های درمانی برای تربیت کودکان بیش فعال بوده که سبب کنترل علائم این اختلال می شود‌. چنان چه والدین متوجه شدند که کودک آنها دارای چندین مورد از علائم اختلال بیش فعالی است نیاز است که حتما نزد متخصص روان شناسی کودک یا مشاوره کودک رفته و نسبت بهترین روش درمانی آگاه گردند. برای درک بهتر تاثیر کاردرمانی در درمان اختلال بیش فعالی پیشنهاد می شود که مقاله "تاثیر کاردرمانی در درمان بیش فعالی"  که در سایت موجود است را مطالعه کنید.

تاثیر ورزش بر بیش فعالی

کودکان بیش فعال مانند سایر کودکان نیازمند انجام فعالیت های ورزشی هستند ولی دغدغه بسیاری از والدین این است که آیا فعالیت در تمامی رشته های ورزشی برای آنها سودمند است؟

در ادامه به اختصار به این سوال جواب داده می شود و پیشنهاد می شود جهت درک بهتر مقاله "تاثیر ورزش بر بیش فعالی" موجود در سایت مطالعه شود.

 انجام حرکات ورزشی توسط کودکان بیش فعال باعث افزایش آمادگی جسمی و فیزیکی، بهبود مهارت های اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس آنان می شود ولی توجه به این نکته ضروری است که باید ورزش های مناسب با این اختلال برای کودکان انتخاب شود.

 در انتخاب رشته ورزشی باید به شدت و سختی علائم بیش فعالی دقت شود. عواملی مانند سرعت کلی ورزش، تیمی یا انفرادی بودن آن و پویا بودن فرآیند ورزش در انتخاب بهترین رشته ورزشی برای کودکان بیش فعال موثر هستند.

 فعالیت های ورزشی تک نفره برای این کودکان بهتر هستند به دلیل اینکه کودک به شکل تک نفره به فعالیت پرداخته و همچنین وظیفه سربلندی و موفقیت تیم فقط به عهده اوست و باعث افزایش اعتماد به نفس او خواهد شد.

 از جمله این ورزش ها می توان کشتی‌، هنرهای رزمی، شنا و دوچرخه سواری نام برد. البته ورزشهای تیمی مانند هاکی، فوتبال و بسکتبال نیز به دلیل تحرک زیاد، باعث تخلیه انرژی فراوان کودک بیش فعال شده و همچنین میزان حواس پرتی او را کاهش می دهد.

برای موفقیت در درمان کودک بیش فعال حتماً باید درمانهای دارویی پیگیری شده و در کنار آنها از فعالیت های ورزشی استفاده کرد و به بهانه انجام این تمارین در روند درمانی بی نظمی صورت نگیرد.

درمان بیش فعالی کودکان در طب سنتی با داروهای گیاهی

بر اساس نظر پزشکان طب سنتی دو عامل گرمی و خشکی باعث افزایش فعالیت افراطی یا بیش فعالی در کودکان می شود. دو طبع صفرا و سودا عامل اصلی این اختلال محسوب شده که در صورت درمان نشدن باعث عوارض روحی و جسمی زیادی در کودک می شود مانند تاری دید، طاسی سر، یبوست، پرخاشگری، عصبانیت و دعوا های فیزیکی، افسردگی، ناامیدی و ....

از جمله راه های درمانی بیش فعالی در طب سنتی می توان پرهیزات صفرا و سودا و تمهیدات مربوط به آن ها، حجامت هر ماه، مصرف سرکه انگبین و مصرف گیاهان دارویی مانند جینسینگ کره ای، کهن دار، گل راعی و ... نام برد. برای آشنایی بیشتر با سایر روش ها و نحوه مصرف آن ها، مقاله ( درمان بیش فعالی با طب سنتی) تهیه شده که مطالعه آن پیشنهاد می شود.

درمان دارویی بیش فعالی

برای مبتلایان به اختلال بیش فعالی، بهترین دارو و روش درمانی وجود نداشته و بسته به فرد تجویز می شود. والدین باید نسبت به کودک و اختلال او آگاهی لازم را به دست آورند تا برای درمان مناسب، بهترین روش را انتخاب کرده و از اشتباهات احتمالی نیز پیشگیری کنند.

به طور کلی داروهای بیش فعالی مانند تیغ دو لبه هستند که ممکن است در مواردی تمرکز و فعالیت های کودک را بهبود دهند و گاهی باعث تشدید علائم شوند. در اثر بخشی داروهای بیش فعالی بر کودکان عواملی مانند مقدار و زمان تجویز دارو و نحوه مصرف آن موثر است.

درمان دارویی یکی از بخش های مهم درمان این اختلال است. طبق مطالعات صورت گرفته درمان های غیر دارویی نسبت به روش های دارویی کارایی کمتر بر کنترل علائم این اختلال داشته و والدین باید در گام نخست به درمان دارویی جهت رفع اختلال بیش فعالی توجه کنند.

داروهای محرک جز مهمترین داروهای مورد استفاده برای رفع این اختلال بوده که اثر بخشی زیادی دارند و باعث کاهش فعالیت های تکانشی و بهبود توجه و تمرکز شخص می شوند. ریتالین یا متیل فنیدیت از جمله این داروها است.

زمانی که از مصرف داروهای محرک پاسخ خوبی گرفته نشود و یا فرد دچار عوارضی گردد، پزشک داروهای دیگری را تجویز می کند.

توصیه می شود که مقالات مرتبط با درمان دارویی بیش فعالی جهت افزایش اطلاعات مطالعه گردد.

درمان بیش فعالی بدون دارو

اگر چه داروهایی موثری برای درمان اختلال بیش فعالی وجود دارد ولی بسیاری از خانواده ها به علت ترس از عوارض جانبی آن ها، مایل هستند که از درمان های جایگزین استفاده کنند.

یکی از روش های متداول جهت درمان، استفاده از رفتار درمانی است که برای کودکانی که فقط در تمرکز و توجه با مشکل مواجه هستند، تاثیر درمانی بیشتری دارد ولی برای سایر کودکان بیش فعال که دارای طیف شدید این اختلال هستند، استفاده از ترکیب هر دو روش دارو درمانی و مدیریت رفتار پیشنهاد می شود.

معلم و والدین جهت آموزش، تشخیص و تنظیم رفتار کودک بیش فعال تاثیر بسزایی دارند. پدر و مادرها می توانند به کودک مسئولیت های کوچک داده و در صورت مشاهده موفقیت او، پاداشی تهیه کنند که باعث افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس کودک می شود. به طور مثال می توانند از او بخواهند بر روی میز شام حداقل به مدت 15 دقیقه آرام بنشیند.

همچنین ارتباط و تعامل بین معلمان و والدین باعث می شود که خانواده ها از نحوه رفتار کودک بیش فعال در مدرسه آگاهی یابند.

طبق نتایج مطالعات اخیر، انجام فعالیت های هوازی به مدت حداقل نیم ساعت باعث افزایش تمرکز و سازماندهی افکار کودکان بیش فعال می شود. در واقع انجام فعالیت های ورزشی به تنهایی باعث درمان نشده و باید در کنار روش های دارویی به کار رود. دارو درمانی موجب می شود که کودک بیش فعالی حتی در بازی های گروهی نیز عملکرد بهتری داشته باشد.

مدیتیشن و تمرکز حواس از دیگر درمان های غیر دارویی بیش فعالی بوده که باعث می شود تمرکز کودک افزایش یافته و علائم این اختلال نیز کمتر گردد.

استفاده از رژیم غذایی مناسب و حاوی پروتئین، قندها، اسیدهای چرب امگا 3 و مواد معدنی مانند منزیم و آهن باعث تسریع روند درمانی می شود.

والدین می توانند برای آشنایی بیشتر با دیگر روش ها مانند آموزش والدین، ایمن کردن منزل، کنترل، کنترل پیشایندی، کنترل فرآیندی، کنترل پسایندی، حل مسئله، پرورش حواس پنج گانه، خودگویی، ورزش، برنامه غذایی و تنظیم نور به مقاله ( درمان بدون دارو بیش فعالی) مراجعه کنند.

روش های درمانی بیش فعالی - بدون دارو، با دارو، طب سنتی، داروهای گیاهی



:: برچسب‌ها: درمان بیش فعالی , والدین کودکان بیش فعال , غذاهای مضر برای افراد بیش فعال , ارتباط اختلال بیش فعالی با خواب نامنظم , غذاهای مفید برای کودکان بیش فعال , ,
:: بازدید از این مطلب : 23
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

برخی از والدین همواره نسبت به مواردی مانند خواب کافی، مراحل رشدی و ... نوزاد خود احساس نگرانی دارند. در این مقاله به ۸ نشانه سلامت نوزاد پرداخت شده تا والدین نسبت به سلامتی نوزاد خود اطمینان حاصل کنند.

برخی از پدر و مادرها با تولد نوزاد خود  با توجه اینکه درباره مسائل ابتدائی نوزادان هیچ آگاهی ندارند، دچار استرس می شوند ولی با گذشت چند هفته و سپری کردن مدت زمانی با نوزاد، این نگرانی ها از بین می رود و حتی کم‌کم  قادر به تشخیص تفاوت گریه ناشی از گرسنگی و خستگی نیز می شوند.

مقاله تحرک بیش از حد نوزاد از سری مقالات بیش فعال در کودکان، تولید شده توسط موسسه فرزندان برتر است. این مقالات صرفا جهت بالا بردن سطح اطلاعاتی خانواده ها است که تولید شده است و توصیه اکید می کنیم که به هیچ وجه خانواده ها از این مقالات برای درمان کودکان استفاده نکنند.

بیش فعالی و کم توجهی

بیش فعالی اختلالی است که در آن کودک مبتلا فعالیت زیاد و جنب و جوش فراوان دارد. میزان تحرک این کودکان باعث بروز مشکلاتی برای خود شخص و اطرافیان او می شود.

در واقع بروز این اختلال در کودک سبب شده که قادر نباشد آرام و بدون حرکت در یک مکان بنشیند و یا نسبت به یک موضوع خاص توجه داشته باشد. این کودکان در مقایسه با سایر بچه ها بیشتر دچار مشکلات رفتاری، تشخیصی، افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس می شوند‌.

علائم بیش فعالی شامل:

  • ضعف در توجه
  • فعالیت به شکل افراطی (بیش فعالی)
  • انجام حرکات تکانشی و بدون تفکر

انواع بیش فعالی

۱- نوع بدون دقت و بدون توجه

فرد دارای این نوع اختلال قادر به تمرکز بر روی یک فعالیت یا مسئولیتی که به او داده اند، نیست. این گروه از افراد معمولا:

  • به جزئیات توجه چندانی ندارند.
  • تمرکز کافی برای انجام تکالیف مدرسه ندارند.
  • قادر نیستند فعالیت ها و تکالیف خود را تا انتها انجام بدهند.
  • فراموشکار هستند و وسایل بازی، کتاب ها و... را در مکان های مختلف جا می گذارند.

۲- نوع تکانشی بیش فعالی

در این نوع افراد مبتلا همواره مشغول فعالیتی هستند، بدون اینکه نسبت به عملی که انجام می دهند فکر کنند (فعالیت های تکانشی).  در مواردی دیده شده که با افزایش سن، سطح این علائم این نوع اختلال کاهش می یابد. از ویژگی افراد مبتلا می توان موارد زیر را نام برد:

  • بی قراری و نا آرامی
  • دویدن و پریدن دائمی
  • ناتوانی در انجام بازی های بدون سر و صدا
  • حرف زدن زیاد
  • جواب دادن به سوالی که هنوز تمام نشده است
  • ناتوانی در صبر کردن برای گرفتن نوبت
  • برهم زدن بازی دیگران

۳- نوع ترکیبی

در افراد مبتلا به این نوع بیش فعالی، مشخصه های هر دو گروه مبتلا دیده می شود. کودکان مشکلاتی در زمینه توجه کردن، فعالیت زیاد، کنترل حرکات تکانشی دارند. زمانی که علائم اختلال بیش فعالی در یک کودک دیده شد حتما باید توسط یک متخصص ماهر معاینه گردد. جهت تشخیص بیش فعالی توجه به این نکات کمک کننده است:

  • بروز علائم بیش فعالی در کودک قبل از سن هفت سالگی است.
  • این رفتارها نسبت به سایر کودکان شدت بیشتری دارد.
  • این علائم باید حداقل به مدت شش ماه در کودک ادامه داشته باشد.
  • بروز علائم بیش فعالی باید بر عملکرد حداقل دو زمینه زندگی همچون خانه، مدرسه، اطرافیان و... تاثیر سو بگذارد.
  • علت بروز این علائم نباید اختلالات روانی و استرس باشد. در مواردی علت فراموشکاری یا کم توجهی کودک مواردی همچون طلاق، بیماری و یا تغییرات ناگهانی محل زندگی یا مدرسه است.

نشانه ها و رفتار نوزادان سالم

با افزایش آگاهی والدین نسبت به رفتارهای نوزاد، اعتماد به نفس آنها نیز بیشتر می شود. کودکان سالم مجموعه ای از رفتارها، عادات و خلق و خوی خاصی دارند. برای آشنایی والدین با استانداردهای رشدی کودک، نشانه هایی از رفتارهای نوزاد نرمال تهیه شده که مطالعه آن پیشنهاد می شود.

۱- تاثیر تماس بدنی و صدای والدین بر آرامش کودک

نوزادان در اغلب اوقات در حال گریه هستند و اینکه والدین فقط سعی کنند با او حرف بزنند، باعث آرامش و قطع گریه او نخواهد شد.

به دلیل اینکه صدای پدر و مادر آوای موسیقی همیشگی برای نوزاد در دوران جنینی بوده، توجه او به سمت صدا آن ها جلب می شود‌. جنیفر شو، پزشک کودکان و نویسنده کتاب "پیش به سوی خانه با نوزادی در آغوش" درباره علت این توجه بیان می کند که، حضور ۹ ماهه نوزاد در رحم مادر و شنیدن مداوم صدای والدین باعث این اتفاق است و حرکاتی مانند قنداق شدن، بغل کردن و حس گرمای بدن نیز کمک به بازسازی دوران آرام رحمی برای نوزاد می کند.

 گام نخست برای ایجاد پیوند نوزاد با والدین این است که در حضور آنها آرام می شود که نشان دهنده ی این اتفاق بوده که نوزاد در زمینه عاطفی و هیجانی در حال رشد است.

۲- تعویض کردن ۸ تا ۱۰ پوشک نوزاد در طول یک روز

تعویض روزانه ۸ تا ۱۰ نوبت پوشک نوزاد نشان دهنده این است که او به اندازه کافی شیر خورده و رشدش طبیعی است حتی اگر میزان شیری که می‌ خورد در روزهای مختلف تفاوت داشته باشد.

والدین گاهی با این پرسش مواجه می شوند که چگونه تشخیص دهیم نوزادی که از شیر مادر تغذیه می کند، به اندازه کافی شیر خورده است؟ در پاسخ باید گفت که تعداد پوشک های تعویضی در هر روز تاییدی بر میزان کافی شیر خوردن نوزاد است.

جهت اطمینان از سلامتی نوزاد و اینکه به اندازه کافی وزن دارد، ویزیت ماهانه پزشک اطفال ضروری است اما در فاصله بین مراجعات به پزشک، تعداد پوشک های کثیف بسیار کمک کننده هستند که والدین تشخیص دهند نوزاد به اندازه کافی شیر می خورد.

 دکتر شو در این باره می گوید که نوزادان همیشه، در هر روز و یا هر وعده به یک اندازه شیر نمی خورند و جهش های ناگهانی و کاهش هایی نیز گاهی در تغذیه او رخ می دهد. توجه به این نکته ضروری است که با گذشت زمان، نوزاد باید وزنش بیشتر شود.

۳- آرامش طول روز نوزاد و توجه به اطراف

نوزاد در طول روز چندین مرتبه آرام شده و به محیط اطرافش با دقت می نگرد که نشان دهنده این است که می خواهد از آن چیزی بیاموزد.

به طور معمول نوزاد در چند هفته اول تولد که بینایی کاملی ندارد، باید هر دو ساعت یکبار از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه شود و میزان خواب او چیزی حدود ۱۶ ساعت منقطع است. در این زمان که رشد بینایی کامل نیست، نوزاد در زمان بیداری فقط گریه می کند و اتفاق خاصی رخ نمی دهد.

با افزایش سن نوزاد قادر است که ماهیچه های چشم خود را کنترل کند و بر یک هدف دیداری (که عموما والدین هستند) تمرکز نماید. وقتی کودک آرام و هوشیار است به وارسی محیط اطراف پرداخته و این اطلاعات را پردازش می کند.

 طبق نظر دکتر شو، با رسیدن سن نوزاد به یک ماهگی، مدت زمان بیداری او نیز افزایش می یابد و در آن بازه زمانی آرام شده و به بررسی نشانه های دیداری می پردازد.

۴- عکس العمل کودک به صداهای محیط

نوزاد برای شنیدن صداهای پیرامون، سر را به سمت منبع صدا حرکت داده و برای شنیدن بهتر، سکوت می کند. این حرکت نشان دهنده رشد شنوایی نوزاد و استفاده از مغز جهت تشخیص صداها است.

 نوزاد در زمان تولد می تواند صداها را بشنود ولی برای تشخیص صداهای نا مرتبط اطراف نیاز به چند هفته زمان دارد. همچنین با گذشت زمان، درک نوزاد برای تشخیص صداهای جذاب بهتر می شود و صداهایی مانند موسیقی در حال پخش باعث توجه او را جلب می کند.

 زمانی که والدین، عکس العمل نوزاد به صدا را به شکل سر برگرداندن و پیدا کردن جهت منبع صدا می بینند، باید نسبت به سالم بودن شنوایی او مطمئن شوند، همچنین این حرکت نشان دهنده این بوده که رشد در زمینه شنیدن صداهای اطراف اتفاق افتاده است.

۵- حرکات نوزاد برای جست و جوی الگوها، رنگ ها

زمانی که نوزاد نسبت به شناسایی الگو ها، رنگ ها و ... به جست و جو می پردازد نشان دهنده این است که قدرت بینایی او بهتر شده و همچنین رشد مغزی نیز در حال بهبود است.

 زمانی که نوزاد می تواند نگاه از پنکه سقفی که در حال خیره شدن به آن بود، بردارد یعنی پیشرفت بینایی اتفاق افتاده است.

در زمان تولد نوزاد میزان قدرت بینایی او حدود یک پنجم یک فرد بزرگسال تخمین زده شده است‌‌. در ابتدا نوزاد فقط اجسامی که در فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری او قرار گرفته اند را می تواند ببیند. معمولا فاصله بین صورت نوزاد و مادر در هنگام شیر دادن در همین حدود است.

وقتی که کودک به سن یک ماهگی رسید، قادر است که اجسامی که در فاصله ۴۵ سانتیمتری هستند را نیز ببیند.

دنبال کردن چشمی الگوها، رنگ های درخشان و وسایل چرخنده همچون پنکه در دو ماهگی نوزاد اتفاق می افتد. در این سن رشد کامل در زمینه تشخیص رنگ ها و یا درک عمق آنها برای نوزاد رخ نداده و توجه نوزاد فقط به سمت رنگ های متفاوت در کنار هم جلب می شود.

۶- برقراری تماس چشمی، لبخند زدن و ایجاد ارتباط نوزاد با دیگران

زمانی که کودک سعی می کند با دیگران تماس چشمی برقرار کند و یا از طریق لبخند زدن، خندیدن و ... ارتباط بگیرد، نشان دهنده این است که نوزاد در حال تبدیل به یک موجود شاد اجتماعی است.

 در یک ماهگی معمولا نوزاد با والدین تماس چشمی برقرار می کند و حرکاتی مانند لبخند زدن، غان و غون کردن و خندیدن را به ترتیب در دو ماهگی، سه ماهگی و چهار ماهگی انجام می دهد. انجام این گونه رفتارها نشان دهنده تمایل نوزاد برای برقراری ارتباط با والدین است و سعی می کند نسبت به محیط اطرافش اطلاعاتی به دست آورد.

در 5 ماهگی، نوزادان در برابر لبخند زدن دیگران به شکل اجباری و متقابل لبخند می زنند. بروز این قبیل رفتارها نشانگر رشد اولیه زبان در نوزاد است.

دکتر شو در این باره می گوید که استفاده از زبان بدن همچون تماس چشمی و حالت چهره در نوزادان قبل حرف زدن اتفاق می افتد که نشان دهنده تمایل آنها برای برقراری ارتباط از طریق کلمات است. قبل از حرف زدن نوزادان معمولا با تولید غان و غون و صداهای مشابه از دستگاه صوتی خود استفاده می کنند.

۷- کاهش گریه نوزاد و نظم بیشتر در خواب

با گذشت زمان نوزاد کمتر گریه می کند و خواب منظم تری پیدا می کند که اثبات تکمیل شدن سیستم عصبی او و یادگیری روندها است.

والدین باید به خواب نوزاد دقت کافی داشته باشند تا نوزاد بتواند در طول روز چندین مرتبه بخوابد، همچنین با رشد نوزاد، میزان خواب شبانه او در بین دفعات شیردهی باید به چهار ساعت افزایش یابد. رسیدن به این مرحله در نوزادان مختلف متفاوت است.

زمانی که والدین دارای نوزادی هستند که تغذیه و خواب غیر قابل پیش بینی دارد، باید سعی کنند این روال را به سمت برنامه مشخص و ثابت هدایت کنند.

۸- توانایی تحمل وزن بدن توسط نوزاد

زمانی که نوزاد با گذشت سن قادر است وزن بدن خود را تحمل کند نشان می دهد که ماهیچه های او در حال قوی شدن هستند.

 وقتی نوزاد یک ماهه می شود قادر است برای چند لحظه سرش را بالا بگیرد. با رشد او و رسیدن به سن سه ماهگی این کار را بهتر و برای مدت طولانی تری انجام می دهد.

در صورتی که نوزاد توانایی بالا گرفتن سر خود را دارد و یا حتی قادر است سرش را به اطراف بچرخاند، اثبات می کند که در حال انقباض ماهیچه های در حال رشد خود است‌.

 والدین جهت کمک به نوزاد می توانند زمانی جهت تمرین ماهیچه ها در بیرون از گهواره و صندلی برای او اختصاص دهند.

 قرار دادن نوزاد بر روی شکم بر سطح زمین، مانند یک کلاس ورزشی برای او بوده که کمک به رشد ماهیچه های مختلف نیز می کند. دکتر شو در این مورد می گوید که در مواردی که نوزاد فرصت قرار گرفتن بر روی شکم را نداشته باشد در مقایسه با سایر بچه ها با تاخیر در غلت زدن، نشستن و چهار دست و پا رفتن مواجه می شود.

موارد نگران کننده در نوزادان بیش فعال

به طور کلی نوزادان نسبت به الگوی حرکتی سایر بچه ها ممکن است جلوتر یا عقب تر باشند. پدر و مادرهایی که دارای نوزادی هستند که دیرتر مهارت های حرکتی را می آموزد، معمولا دچار نگرانی می شوند.

در صورتی که نوزاد متناسب با سن خود، توانایی انجام مهارت های مختلف را نداشته باشد، نیاز است که پزشک به ارزیابی علت و در صورت لزوم به درمان بپردازد. بررسی رشد تکاملی-حرکتی کودک و معایناتی که پزشک انجام می دهد مشخص می کند که نوزاد از رشد ذهنی خوبی برخوردار است یا خیر.

زمانی نیاز است که کودک یک ساله توسط پزشک معاینه شود که با موارد زیر مواجه شوند:

  • توانایی چهار دست و پا رفتن ندارد.
  • حتی با کمک دیگران نیز نمی تواند بایستد.
  • نسبت به اشیا یا وسایل بازی خود توجه چندانی ندارد.
  • فقط کلماتی مانند بابا، دد، ماما را می تواند تلفظ کند.
  • نمی تواند حرکات تقلیدی همچون، تکان دادن سر یا دست همچون بای بای را انجام دهد.
  • نسبت به محیط اطراف و جستجوی آن بی تفاوت باشد.

در ادامه به توضیح مختصری درباره اختلال بیش فعالی و مشخصه های حرکاتی کودکان مبتلا به آن پرداخته شده است. برای آشنایی بیشتر  والدین با علائم و روش های درمانی اختلال بیش فعالی پیشنهاد می شود که مقالات مختلفی که توسط موسسه فرزندان برتر تهیه شده است، مطالعه گردد.

درمان بیش فعالی در کودکان

در موارد بسیاری، حرکات غیر طبیعی کودک با افزایش سن و قبل از بلوغ رفع می شوند. و در گروه دیگر، این علائم با رشد کودک کاهش می یابند. برای درمان به موقع مراجعه به پزشک متخصص ضروری بوده و معمولا از دارو درمانی در کنار روش های دیگر برای کاهش این اختلال استفاده می شود.
 

تحرک بیش از حد نوزاد + علت جنب و جوش زیاد نوزاد



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , درمان بیش فعالی در کودکان , بیش فعالی و کم توجهی , انواع بیش فعالی , نوع تکانشی بیش فعالی , بيش فعالي در نوزادان , تفاوت بيش فعالي با اوتيسم چيست , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 24
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

موسسه فرزندان برتر پیش رو در زمینه درمان بیش فعالی کودکان بدون دارو با تولید محتویات ارزشمند در زمینه بیش فعالی کودکان قصد دارد (مقالات بیش فعالی کودکان) دانش مادران عزیز را برای تشخیص و درصورت امکان درمان کودکان خود را افزایش دهد.

لزوما محتویات تولید شده جنبه آموزشی و اطلاعاتی دارند و هیچ گونه به کارگیری این محتویات در قالب درمان به خانواده های عزیز توصیه نمی شود.

نوزادان معمولا به دلیل گرسنگی، در اواسط شب از خواب بیدار می شوند اما در دوران نوپایی یا سنین مدرسه بیماری، خوردن دارو ها و یا دیدن کابوس باعث شده که کودکان از خواب بپرند.

طبق نظر کارشناسان، ایجاد عادات منظم و مشخص برای خواب کودک باعث بهبود شرایط خواب می شود. برای کودکانی که در سنین مدرسه قرار دارند، ۹ تا ۱۲ ساعت خواب الزامی است.

طبق مطالعات صورت گرفته توسط انجمن روان پزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا، عادت های خواب نا منظم و اضطراب باعث بروز بسیاری از اختلالات در زمینه خواب می شود.

 زمانی که کودک در سنین کم قرار دارد خواب برای او به منزله جدایی از والدین بوده و سعی می کند با کمک روش های مختلف مانند تقاضای مکرر برای آب خوردن و یا رفتن به سرویس بهداشتی زمان آن را به تعویق بیندازد.

بسیاری از والدین که دارای کودکان بیش فعال هستند، تمایل دارند که بدانند کودک آنها دچار اختلالات در زمینه خواب است یا خیر؟ اختلالات در زمینه خواب باعث مشکلات فراوانی در تمام جنبه های زندگی خانواده دارد. مطالعه این مطلب به تشخیص مشکلات خواب، درمان یا کاهش اثرات آن کمک می کند.

اهمیت خواب کودک بر کسی پوشیده نیست ولی ابتلا به اختلال بیش فعالی باعث تاثیر منفی بر تمام جنبه های زندگی یک خانواده می شود‌.

بین اختلال بیش فعالی و خواب رابطه پیچیده ای وجود دارد. طبق نظر کارشناسان این اختلال می تواند باعث مشکلات خواب شود و همچنین در موارد بسیاری دیده شده که کم خوابی باعث تشدید علائم بیش فعالی گردیده است.

 همچنین مصرف داروهای بیش فعالی مشکلاتی در خواب بعضی از کودکان ایجاد می کنند. طبق نتایج تحقیقات انجام گرفته مشخص شد که کمبود خواب باعث تاثیر منفی بر تمرکز، هیجانات، عملکرد کودک در انجام تکالیف مدرسه و حتی کیفیت زندگی کل اعضا خانواده می شود.

همچنین در خانواده هایی که فرزند بیش فعال دارند، به علت مشکلات خواب کودک و تنش های ناشی از آن، والدین عموما از بی خوابی رنج می برند.

خصوصیات خانواده کودکان بیش فعال

طبق بررسی های صورت گرفته در خانواده هایی که کودک بیش فعال دارند، نتایج زیر گزارش گردید:

  • حدود ۴۲ درصد از پدر و مادرهایی که کودک بیش فعال دارند، قبل از ساعت ۶ توسط کودک از خواب بیدار می شوند.
  • حدود ۷۰ درصد از پدرو مادرها بیان کرده اند که تحریک پذیری بیشتری در طول روز احساس می کنند و ۶۱ درصد از آنها نیز با مشکل عدم تمرکز مواجه بودند.
  • ۶۱ درصد از آنها احساس می کنند که قادر به تحمل مشکلات نیستند و حدود ۵۶ درصد از این والدین با احساس افسردگی ناشی از خستگی درگیر شدند.
  • ۴۳ درصد از والدین می گویند که خستگی زیاد باعث اختلافاتی در ارتباط با همسر آنها شده و ۵۶ درصد نیز بیان کرده اند که دائما با همسر خود در حال جر و بحث هستند.
  • تقریبا یک پنجم این پدر و مادرها به دلیل خستگی از کار خود انصراف داده اند و تقریبا ۶۴ درصد نیز در ۶ ماه اخیر در بسیاری از فعالیت های اجتماعی حضور پیدا نکرده اند.

تنش در خانواده

بداخلاقی های در زمان خواب و نخوابیدن ها در هنگام شب باعث بروز تنش در خانواده که دارای کودک بیش فعال هستند، می شود.

 در گام نخست باید ماهیت و اندازه مشکل خواب کودک بیش فعال شناسایی گردد. برای مشخص شدن اینکه چه زمانی کودک برای خواب مشکل دارد می توان تقویمی برای خواب کودک تهیه کرد و با استفاده از آن نکته های مشکل زا اصلی برای مشورت با پزشک مشخص گردد.

والدین می توانند برای فهمیدن کمیت و کیفیت خواب کودک بیش فعال خود به بررسی مشکلات خواب کودک و الگوهای آن بپردازند، که این اطلاعات به پزشک جهت رفع آن کمک خواهد کرد.

اگر چه بسیاری از متخصصان به ویژه روان پزشکان مصرف داروهای محرک را عامل اختلالات خواب در کودکان بیش فعال تلقی می کنند ولی با بررسی های صورت گرفته مشخص شده که رفتار نامناسب در ارتباط بین والدین و کودک نیز یکی دیگر از این عوامل است.

 از جمله مشکلات خواب کودکان بیش فعال می توان به مقاومت برای رفتن به تخت خواب، به سختی بیدار شدن هنگام صبح، مشکلات تنفسی در زمان خواب، کسل بودن در طول روز و بیداری های شبانه اشاره کرد.

همچنین از جمله اختلالات همراه با بیش فعالی می توان سندرم پاها، مشکل حرکت مداوم اندام ها، ناتوانی در خوابیدن، بی خوابی، فعالیت حرکتی میوکلونیک شبانه و ضعف در هوشیاری نام برد.

برخی از این اختلالات جز بعد رشدی کودک بوده و نباید نسبت به آن نگرانی داشت، در صورتیکه والدین فکر می کنند فرزند آنها در این زمینه اختلالاتی دارد، می توانند این پرسش ها را از خود بپرسند:

  • مشکل در خوابیدن: آیا کودک من برای رفتن به رختخواب و خوابیدن با مشکل مواجه است؟
  • کسل بودن زیاد در طول روز: آیا فرزند من همواره در طول روز خسته و خواب آلود است؟  به سختی صبح از خواب بیدار می شود؟
  • بیداری: آیا فرزند من در طول شب چندین مرتبه از خواب می پرد و به سختی دوباره می خوابد؟
  • نظم و مدت زمان خواب: ساعت خواب کودک من چه میزان است؟ آیا در طول هفته نسبت به تعطیلات آخر هفته نیاز به خواب در فرزند من تفاوتی دارد؟
  • خروپف: آیا در زمان خواب کودک من، صدای خروپف شنیده می شود؟ مشکلات تنفسی در شب ها برای او دیده می شود؟

چنانچه مشکلات خواب ناشی از مصرف داروهای محرک است پیشنهاد می شود که والدین از استراتژی های زیر استفاده کنند:

  • صبر کردن (معمولا با گذشت ۱-۲ ماه از مصرف داروهای محرک، اختلالات خواب ناشی از آن ها کاهش می یابد.)
  • تنظیم برنامه زمانی برای خوردن داروها (عدم مصرف داروها در عصر)
  • مصرف فرمول دیگر از داروی محرک مورد استفاده که باعث اثرات متفاوت بر خواب می شوند.
  • مصرف نوع دیگری از داروهای محرک (طبق مطالعات صورت گرفته، مشخص شده که اثر آمفتامین ها بر خواب بیشتر از متیل فنیدیت است.)
  • مصرف داروهای غیر محرک همچون اتو مکستین
  • استفاده از آنتی هیستامین ها
  • استفاده از کلونیدین

توجه به این نکته ضروری است که حتماً مصرف یا تغییر داروها، باید با مشورت و تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد.

بیش فعالی و اختلال خواب

اختلالات خواب در بین کودکان شیوع زیادی دارد، چنانچه والدین با علائم زیر مواجه شدند، نیاز است که با پزشک متخصص مشورت کنند.

بی خوابی

بی خوابی یکی از مشکلات خواب بوده که باعث به سختی به خواب رفتن و خواب ماندن شخص می شود. در انسانهای سالم شخص در مدت ۱۰-۲۰ دقیقه به خوای فرو می رود. یکی از اهداف درمانی برای کودکان بیش فعال کاهش زمان به خواب رفتن به کمتر از نیم ساعت است.

کابوس شبانه

اغلب کودکان در زمان خواب کابوس می بینند که جز موارد رشد طبیعی آنها محسوب می شود. معمولا اتفاقات نگران کننده و تنش زا باعث بروز این کابوس ها می شوند. والدین می توانند برای آرامش کودک او را در آغوش گرفته و درباره کابوس صحبت کنند.

خرخر و مشکلات تنفسی

خرخر کردن در بین کودکان شیوع زیادی داشته و در سنین ۱ تا ۹ سالگی حدوداً ۱۲درصد آنها این عمل را انجام می دهند.

خرخر کردن در خواب در بین کودکان مبتلا به بیش فعالی حدود ۳ برابر افرادی که دارای مشکلات روحی هستند رخ می دهد. این حرکت، علامتی از آپنه خواب نیز هست. آپنه خواب در واقع نوعی مشکل بوده که شخص در خواب با مشکل قطع و وصل تنفس مواجه می شود که خواب راحت را نیز از فرد دریغ می کند.

وقفه تنفسی نیز به حالتی گفته می شود که فرد برای نفس کشیدن و بیدار شدن دچار تقلا و کشمکش می شود. وقفه تنفسی در تعداد اندکی از کودکان عامل خرخر کردن است که باعث تشدید مشکلات بیش فعالی و عدم توجه می شود.

دندان قروچه

از دیگر مشکلات شایع در بین کودکان بیش فعال، دندان قروچه را می توان نام برد که اغلب خودشان از این موضوع آگاه نیستند و در صورت ادامه داشتن آن باعث مشکلات لثه و دندان برای شخص می شود‌.

شب ادراری

شب ادرای برای کودکان زیر ۵ سال امری طبیعی است. چنانچه کودک بالاتر از ۵ سال سن دارد و دچار این مشکل است، مشورت با پزشک کمک کننده خواهد بود. بین مشکل شب ادراری با اختلال بیش فعالی رابطه مستقیمی وجود ندارد اما احساس گناه و شرم ناشی از آن باعث بروز مشکلات رفتاری در کودک بیش فعال می شود.

خواب آلودگی در طول روز

در کودکان مبتلا به بیش فعالی علائمی همچون بیش فعالی و نقص توجه در طول روز قابل مشاهده است ولی در مواردی نیز آنها دچار خستگی و احساس خواب آلودگی نیز هستند.

سندرم پای بی قرار

میزان شیوع سندرم پای بی قرار در بین مبتلایان به بیش فعالی در حدود یک چهارم است که در این سندرم، کودک در هنگام خواب جهت کاهش آن، پاهای خود را سریع حرکت می دهد.

سندرم حرکت دوره ای عضو بدن

این سندرم درواقع مشابه سندرم پای بی قرار بوده که علاوه بر پاها، دست نیز تکان می خورد.

سخت به خواب رفتن

طبق نتایج یک مطالعه، حدود ۷۱ تا ۸۴ درصد کودکان بیش فعال به سختی به خواب می روند.

سخت خواب ماندن

طبق همان مطالعه مشخص شد که ۲۷ تا ۴۹ درصد کودکان بیش فعال در خواب دائماً چرخش و جابجایی انجام می دهند و ۲۵ تا ۳۶درصد نیز در طی شب چندین بار از خواب می پرند.

بهبود خواب در کودکان بیش فعال

برای بهبود و درمان مشکلات خواب کودکان بیش فعال پیشنهاد می شود از روش های زیر استفاده شود.

تقویم خواب برای کودک

والدین می توانند یک تقویم تهیه کرده و در آن مشکلات خواب مرتبط با اختلال بیش فعالی کودک و نحوه رفتار او در روز بعد را در آن ثبت کنند، که باعث مشخص شدن تاثیر این مشکل بر سایر اعضا نیز خواهد شد.

در این تقویم می توان مواردی مانند زیر را نوشت:

  • ساعتی که کودک وارد رختخواب شد.
  • ساعتی که کودک خوابید.
  • تعداد دفعاتی که او از خواب پرید.
  • عواملی که باعث بیداری کودک شد.
  • فهرست و زمان مصرف غذا و نوشیدنی ها، فعالیت های قبل از خواب کودک
  • ساعت بیدار شدن از خواب
  • میزان خستگی و خواب آلودگی کودک در روز بعد (نمره دادن از ۱ تا ۵).
  • میران تحریک پذیدی در روز بعد (نمره دان از ۱ تا ۵).
  • میزان تمرکز و توجه کودک در محیط مدرسه (نمره دادن از ۱ تا ۵).

در واقع این تقویم باعث ارزیابی بهتر جهت تشخیص و درک اختلالات خواب می شود.

ورزش

انجام فعالیت های ورزشی بر کیفیت خواب شبانه کودکان به ویژه مبتلایان به بیش فعالی تاثیر زیادی دارد.

انجام ورزش های سبک همچون قدم زدن، پریدن یا بازی کردن برای کاهش مشکلات خواب توصیه می شود ولی انجام فعالیت های شدید ورزشی چند ساعت قبل از خواب، مشکلاتی برای خواب کودک به وجود می آورد‌.

بهداشت خواب

والدین باید نسبت به اینکه کودک هر شب در زمان مشخصی به رختخواب رفته و زمان مشخصی نیز بیدار می شود، اطمینان حاصل کنند. اتاق خواب کودک باید تاریک، ساکت و دمای مطلوبی داشته تا کودک راحتر به خواب برود. فعالیت هایی مانند تماشای تلویزیون و انجام بازی های کامپیوتری قبل از خواب توصیه نمی گردد.

رژیم غذایی مناسب

کودک نباید از یکی دو ساعت قبل خواب، غذاهای سنگین و پرحجم مصرف کند. همچنین از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین به دلیل اثر طولانی مدتی که بر بدن دارد باید جلوگیری کرد. والدین نباید اجازه دهند که کودک از عصر به بعد مواد غذایی شیرین، قهوه و چای مصرف کند.  

فراهم کردن مقدمات خواب

زمانی که مقدمات خواب فراهم شود، مغز علامتی دریافت می کند مبنی بر اینکه زمان خواب رسیده است. به طور مثال مسواک زدن، پوشیدن لباس برای خواب و... . در صورتی که والدین این قبیل کارها را هر شب در زمان خواب کودک انجام دهند کودک نیز می آموزد و تبدیل به عادات قبل از خواب می شوند.

اختصاص یک اتاق فقط جهت خوابیدن

والدین باید هر گونه وسیله، اسباب بازی و با وسایل بازی الکترونیک مانند تلویزیون، کامپیوتر که باعث تداخل در خواب کودک می شوند را از محیط اتاق خواب حذف کنند. همچنین برای خواب راحت، کودک نباید در تخت خواب خود وسایل بازی را برده و به بازی بپردازد.

تهیه یک وسیله آرامش دهنده

تهیه یک رو انداز مخصوص و یا یک وسیله خاص که باعث آرامش کودک می شود، کمک می کند که کودک کمتر به حضور والدین در اتاق خواب نیاز پیدا کنند و همچنین در صورت بیداری در نصف شب، با دیدن آن به آسودگی به خواب برود.

تعریف از خواب موفقیت آموز کودک

برای بهبود کیفیت خواب کودک در شب، والدبن می توانند از خواب کودک خود در صورتی که فقط یک بار بیدار شد و یا اصلاً بیدار نشد تعریف کنند. این کار باعث تشویق کودک می شود.

درمان بیماری ها

گاهی بیماری هایی مانند آلرژی، آسم و... باعث خرخر کردن، آپنه خواب و دیگر مشکلاتی برای خواب کودک بیش فعال می شوند. بنابراین نیاز است که والدین این موضوع را به پزشک کودک مطرح کنند.

داروهای موثر بر بیش فعالی

معمولا اثر درمانی بسیاری از داروهایی که برای کنترل علائم بیش فعالی تجویز می شوند در اواخر بعدازظهر و اوایل غروب رو به کاهش می رود، که باعث شده علائم کودک بیش فعال به سختی کنترل شده و والدین نیز سعی می کنند که در این زمان او را به تخت خواب بفرستند.

برای مصرف داروها نیاز است که با پزشک مشورت شود تا بهترین اثر درمانی را روی کودک حاصل شود. مصرف برخی از داروها مشکلاتی برای خواب کودکان بیش فعال به وجود می آورد.

کمک از پزشک متخصص برای خواب کودکان بیش فعال

اختلال بیش فعالی طیف مختلفی داشته و بر روی هر کودک اثر متفاوتی می گذارد، بنابراین نیاز است که تمام روش های دارویی و درمانی با پزشک متخصص مطرح شوند.

مشورت با پزشک باعث مدیریت علائم بیش فعالی قبل و یا هنگام خواب کودک می شود. در مواردی نیز نیاز است که برای رفع مشکلات خواب و رفع پیامدهای آن، کودک زیر نظر پزشک داروهای خواب آور مصرف کند‌.

نکات تکمیلی درباره خواب کودکان بیش فعال

  • برای افزایش عملکرد تحصیلی کودک می توان زمان خواب کودک به شکل تدریجی زیاد کرد.
  • رسیدگی و حل مشکلات خواب در کودک بیش فعال باعث کاهش علائم این اختلال نیز می شود‌.
  • مصرف غذاهای مفید برای خواب باعث کاهش بد اخلاقی های کودک و بهبود کیفیت خواب کودک بیش فعال می شود.

همه چیز درباره خواب کودکان بیش فعال



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , خواب کودکان بیش فعال , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 28
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

مقاله کودکان بیش فعال در مدرسه که در حال مطالعه آن هستید، از سری مقالات مرتبط با بیش فعالی کودکان است که توسط مجموعه درمانی فرزندان برتر تهیه و در اختیار خانواده ها قرار گرفته است.

صفحه مقالات تولید شده حوزه بیش فعالی کودکان همگی از مقالات بسیار مناسب و جذاب این حوزه هستند.

در نظر داشته باشید مقالاتی که در این سایت مطالعه می فرمائید همگی جنبه اطلاع رسانی داشته و به هیچ عنوان از این مقالات در درمان خودسرانه کودک خود استفاده نکنید.

بین کودکان از نظر میزان تحرک، فعالیت و جنب و جوش تفاوت بسیاری وجود دارد. برخی از کودکان از همان ابتدا دارای جنب و جوش زیادی بوده و آنها دائماً در حال تکان دادن دست و پای خود هستند.

 با افزایش سن میزان تحرک آنها نیز افزایش می یابد به نحوی که قادر نیستند برای مدت زمان کمی نیز آرام باشند، والدین باید مدام در حال مواظبت از آنها باشند. این گروه از کودکان به کودکان شیطون در بین مردم شناخته می شوند.

 گروه دیگری از کودکان نیز وجود دارند که از زمان تولد به شدت آرام بوده و موقع شیر خوردن و خوابیدن هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شد که هر دو گروه کودکان سالم بوده و فاقد هر گونه بیماری یا آسیب مغزی هستند.

در مواردی نیز کودکانی وجود دارند که از همان روزهای نخست تولد رفتاری متفاوت با دو گروه قبل دارند، از جمله این رفتارها می توان گریه و شیون مداوم، سخت به خواب رفتن، حواس پرتی و برگرداندن صورت در زمان خوردن شیر اشاره کرد.

زمانی که این کودکان بزرگتر می شوند با سایر کودکان تعامل دوستانه نداشته و در بازی های گروهی نوبت رعایت نمی کنند، همچنین به شدت جنب و جوش دارند و در مواردی نیز وسایل را به سمت اطرافیان پرت می کنند.

 بروز چنین رفتارهایی سبب کاهش آسایش والدین شده و انتقاد از کودک را در پی دارد که در نهایت باعث می شود که اعتماد به نفس و عزت نفس کودک کاهش یابد‌. تشخیص این اختلال معمولاً قبل از سه سالگی اتفاق می افتد اما موارد بسیاری از این کودکان در مدرسه و با تشخیص معلمان به مراکز درمانی مراجعه می کنند.

کودک بیش فعال در مدرسه

مدرسه بین اکثر کودکان مکانی محبوب محسوب نمی شود به دلیل اینکه باعث محدود شدن آنها بعد از هفت سال بازی و آرامش می شود.

در مدرسه کودکان به اجبار باید به مدت چند ساعت روی صندلی ساکت نشسته و به سخنان شخصی که نمی شناسند گوش دهند. کودکان در روزهای نخست به دلیل نداشتن دوست چندان مایل نیستند به مدرسه بروند اما با گذشت زمان و آشنایی بیشتر با محیط مدرسه، کم‌کم به معلم و مدرسه علاقه پیدا می کنند.

اما درباره کودک بیش فعال قضیه تفاوت دارد و مدرسه باعث محدودیت رفتاری این کودکان می شود.

کودکان بیش فعال به شدت ناآرام و بیقرار هستند و قادر به اجرای دستورالعمل ها نبوده و نمی توانند کارها را تا انتها انجام دهند. از دیگر رفتارهای کودکان بیش فعال در مدرسه می توان به کم توجهی، فراموشکاری و گم کردن وسایل و انجام کارهای خطرناک مانند آویزان شدن از درخت اشاره کرد.

 کم توجهی و نداشتن تمرکز یکی از مشخصه های بارز کودکان بیش فعال است. معلم در مواجهه با یک کودک بیش فعال با کار سختی رو به رو است و رفتار آموزگار تاثیر زیادی در علاقمندی این کودکان به مدرسه و تحصیل دارد.

 با ورود کودکان بیش فعال به دبستان، آن ها با دو مشکل اساسی روبه رو می شوند‌. این کودکان به دلیل عدم تمرکز حواس و ناتوانی در آرام نشستن بر روی صندلی، چندان توجهی به مطالب معلم نمی کنند و دچار مشکل یادگیری می شوند.

 همچنین به دلیل ناتوانی در اتمام رساندن کارها، قادر نیستند فعالیت ها و تکالیف مدرسه را انجام دهند. بیشتر کودکان بیش فعال در نوشتن و خواندن دچار مشکل هستند و به دلیل عدم تمرکز برای درک حروف و اعداد ممکن است آنها را برعکس یا تغییر شکل یافته ببینند که باعث شده اغلب آنها در سال اول دبستان مردود گردند.

مشکل دوم کودکان بیش فعال در بازی های گروهی و ارتباط با سایر بچه ها است. این کودکان به دلیل رعایت نکردن نوبت در بازی ها، انجام کارها بدون تفکر قبلی و بروز رفتارهای ناگهانی مانند خندیدن یا گریه کردن باعث می شوند که در بین بچه ها محبوب نباشند و از آنها دوری می شود.

برای درمان کودکان بیش فعال فقط دارو درمانی پاسخگو نبوده و نیاز است که روش های تربیتی و نحوه برخورد درست کودکان مبتلا، آموزش داده شود. حمایت ها و آموزش های صحیح به کودک بیش فعال کمک می کند تا به سمت موفقیت قدم بردارد.

در ادامه برای مدیریت رفتار کودکان بیش فعال در دبستان 50 پیشنهاد و راهکار ارائه شده است که مطالعه آن کمک کننده خواهد بود:

۱- کودک بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز کافی سریع حواسش پرت می شود، برای رفع این مشکل بهتر است که صندلی او در ردیف اول و یا کنار معلم باشد.

۲- استفاده از روش های عملی نسبت سخنرانی معلم برای یادگیری کودک بیش فعال تاثیر بهتری دارد.

۳- زمانی که معلم از نکات جدیدتر در آموزش خود استفاده کند، کودک بیش فعال یادگیری بهتری دارد.

۴- کودک بیش فعال دارای فعالیت های تکانشی هست، تکرار تمرین خود گویی مانند "صبر کن، کمی بیشتر دقت کن" باعث بهبود این رفتارها خواهد شد.

۵- عضویت در گروه های کلاسی و انجام فعالیت ها به شکل گروهی برای دانش آموز بیش فعال تاثیر زیادی دارد.

۶- بهتر است که فعالیت ها و مسئولیت های کودک بیش فعال به قسمت های کوچکتر تفکیک شوند.

۷- تشویق و دادن پاداش در زمان های کوتاه باعث کاهش علائم این اختلال و تکرار رفتارهای مطلوب خواهد شد.

۸- برقراری تماس چشمی و نگاه کردن سریع نیز کمک کننده است.

۹- جهت تاکید بر قسمت های درس، بهتر است که از حالات و حرکات بدنی استفاده گردد.

۱۰- زمانی که کودک بیش فعال بر نیمکت تک نفره بنشیند برای خود و سایر همکلاسی ها بهتر خواهد بود.

۱۱- استفاده از رنگ ها و موارد دیداری مانند نقاشی، عکس و فیلم و موارد لمسی مانند گچ، کاغذ خمیر باعث آموزش بهتر کودک بیش فعال می شود.

۱۲- هوش بیشتر کودکان بیش فعال خوب بوده و محیط سازماندهی شده کمک می کند که آن ها از توانایی ها و استعدادهای خود استفاده کنند.

۱۳- در زمان انجام تکالیف تاکید بر جزئیات و منظور اصلی درس به انجام درست آنها کمک خواهد کرد.

۱۴- استفاده از روش یادداشت برداری باعث کمک به کودکان بیش فعال مخصوصاً آن هایی که مشکل شدید تری دارند، می شود.

۱۵- بهتر است که در زمان انجام تکالیف و تمارین مدرسه، بر کارهای کودک نظارت صورت گیرد.

۱۶- به دلیل جنب و جوش فراوانی که کودکان بیش فعال دارند، نیاز است گاهی به حیاط رفته و دوباره به کلاس برگردد.

۱۷- استفاده از رنگ ها برای سازمان دهی امور به او کمک خواهد کرد.

۱۸- سرزنش کودک بیش فعال و استفاده از جملاتی مانند، دقت کن، حواست کجاست؟ باعث تشدید اضطراب در آنها و عملکرد آنها را کاهش می دهد.

۱۹- روش های تقویت حافظه همچون تصویر سازی ذهنی، ارتباط برقرار کردن بین موضوعات مختلف، داستان سازی، تهیه تقویم و جدول زمانی و ... به یادگیری بهتر کودکان بیش فعال کمک می کند.

۲۰- بین اختلال بیش فعالی و هوش کودک رابطه ای وجود ندارد و تنبیه و روش های اضطراب زا باعث تشدید علائم این اختلال می شوند.

۲۱- در مواجهه با کودکان بیش فعال صبوری نیاز است به دلیل اینکه آنها دچار اختلال در زمینه درک و احساس بوده و قادر به تنظیم و سازماندهی رفتارهای خود نیستند.

۲۲- چنان چه والدین کودکان بیش فعال به طبقه بندی کارهای خود بپردازند، به روند درمانی کودک خود کمک خواهند کرد. به طور مثال در یک پوشه، کارهایی که به اتمام رسیده اند قرار گیرد و در پوشه دیگری کارهای ناتمام.

۲۳- مرور و خواندن جز به جز فصل ها و قسمت های بزرگ برای این کودکان بهتر است.

۲۴- آموزش سریع، انجام دادن کارها و مرور آن ها برای کودکان بیش فعال ضروری است.

۲۵- درس خواندن کودک با یک نفر دیگر تاثیر بیشتری بر یادگیری دارد.

۲۶- تهیه تقویم روزانه و نوشتن کارهای روزمره نیز موثر است.

۲۷- کودک باید در محیط مدرسه، سر ساعت داروهای خود را مصرف کند.

۲۸-در بعضی از مدارس برای آموزش بهتر کودکان بیش فعال کلاسهای آموزشی خاصی برگزار می شود که یادگیری آن ها را سرعت می بخشد.

۲۹- تشویق های کلامی و تهیه کادو باعث تکرار رفتارهای خوب کودک بیش فعال را در پی دارد.

۳۰- تذکر نسبت به رفتارهای نامناسب کودک و صحبت راجع به آنها نیز باعث کاهش بروز چنین رفتارهایی خواهد شد.

۳۱- تعیین قوانین و مقررات ثابت برای کودک،  کمک به انجام درست انتظارات و درخواست ها می کند.

۳۲- زمانی که کودک بیش فعال کار ناشایستی انجام داد، تغییر مکان او و قرار دادن نزدیک معلم، به بهانه نزدیکی بیشتر به تخته، نتیجه مثبتی در می دارد.

۳۳- این که چند دانش آموز بیش فعال در کنار هم باشند، کار درستی نبوده و بهتر است کودک بیش فعال در کنار دانش آموز زرنگ از نظر تحصیلی بنشیند.

۳۴- کودکان بیش فعال تمرکز حواس کافی ندارند و بهتر است در کنار پنجره، انتهای کلاس و کنار کلید برق قرار نگیرند تا کمتر دچار حواس پرتی شوند.

۳۵- چنانچه کودک بیش فعال در زمان تدریس درس جدید، نزدیک معلم باشند درس را بهتر می آموزند.

۳۶- کودکان بیش فعال از نظر شخصیتی معمولاً مدبر و راهبر هستند و تدریس مبحث جلسه قبل در کلاس برای آن ها مفید است.

۳۷- جهت آموزش غیر مستقیم درس می توان از دانش آموزان بیش فعال و کم دقت، درخواست کرد که توضیح همان مبحث را انجام دهند.

۳۸- برای جلوگیری از شیطنت این دانش آموزان، رفع نیاز آنها جهت مرکز توجه بودن و مطرح شدن کارآمد است.

۳۹- لحن کلام و وضعیت ایستادن درست معلم در زمان تدریس باعث تمرکز بهتر دانش آموز بیش فعال به درس خواهد شد.

۴۰- استفاده از وسایل کمک آموزشی مانند فیلم، نوارهای آموزشی، کارت های بازی و... اشتیاق دانش آموزان به ویژه افراد مبتلا به بیش فعالی به درس را افزایش می دهد.

۴۱- برای جلب توجه دانش آموز بیش فعال در زمان پرسیدن درس می توان نام کوچک او را صدا زد.

۴۲- یکی دیگر از روش های افزایش تمرکز برای دانش آموز بیش فعال این است که معلم در کنار او قرار گرفته، بدون برداشتن کتاب و با انگشت یا خودکار به نکات مهم درس اشاره کند.

۴۳- زمانی که در کلاس از آموزن های هوش، سنجش دقت و سرعت و... استفاده شود، کلاس درس برای این دانش آموزان جذابیت بیشتری دارد.

۴۴- صحبت درباره شیطنت ها و اشتباهات و ... کودکان بیش فعال کار درستی نبوده و باعث عصبانیت، پرخاش و... بیشتر آنها شده و بروز آن رفتارها را هدفمند می کند.

۴۵- افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس باعث شکل گیری بهتر شخصیت کودک شده و تاثیر مثبت بر رفتار او خواهد داشت.

۴۶- برای نتیجه گیری بهتر نیاز است که اطرافیان نسبت به آن ها با رفتاری ملایم، صبر، حوصله و منطق رفتار کنند.

۴۷- رابطه و تعامل درست بین معلمان و والدین جهت بررسی و تعیین برنامه هایی برای کودک بیش فعال ضروری است. در این برنامه ها معمولاً مواردی مانند سنجش کودک، تنظیم برنامه درسی، ایجاد تغییر در کلاس درس، روش های آموزشی مناسب برای دانش آموزان بیش فعال مطرح می شود.

۴۸- حمایت والدین از معلم و کارهایی که برای کودکان بیش فعال انجام می دهد، کمک فراوان به یادگیری بهتر این کودکان می کند.

۴۹- بعضی از دانش آموزان بیش فعال نمی توانند با دست بنویسند، قرار دادن رایانه در کلاس درس به یادگیری آن ها کمک خواهد کرد.

۵۰- کمک به دانش آموزان بیش فعال جهت انجام فعالیت های بدنی در مدرسه باعث عملکرد بهتر آن ها خواهد شد. به طور مثال معلم می تواند به کودک اجازه دهد تا پای تخته سیاه کاری را انجام دهد.

طبق اخبار منتشر شده در مدارس آلمانی برای کنترل علائم بیش فعالی در دانش آموزان مبتلا، جلیقه های پر از ماسه طراحی شده است که باعث تغییر قابل توجه رفتار در آن ها شد.

نکته آخر

هر کودک دارای استعدادهای مختلفی است. والدین باید جهت موفقیت کودک بیش فعال خود توانایی های او را بشناسند و زمینه برای شکوفایی آنها فراهم کنند. این توانایی ها ممکن است در کارهای هنری، ورزشی، فنی و... باشد.

در صورتی که والدین برای رشد کودک بیش فعال خود زمینه را فراهم و با هر موفقیت او در این فعالیت ها تشویق کنند باعث بهبود اعتماد به نفس و عزت نفس کودک شده و علائم این اختلال نیز کاهش می یابد.

اغلب کودکان بیش فعال دارای هوش بسیار بوده و از نظر اخلاقی نیز مهربان هستند. رفتار درست اطرافیان باعث ظهور و رشد هوش و خلاقیت کودکان بیش فعال می شود. تعداد زیادی از افراد مهم و تاثیر گذار در جهان به این اختلال مبتلا بوده اند و حتی مواردی از آنها نیز به علت بروز رفتارهای خاص از مدرسه اخراج شده اند اما حمایت های خانواده و آموزش درست آنها موجب شد که تبدیل به دانشمندان، هنرمندان و... مانند آلبرت انیشتین، توماس ادیسون، بتهوون، آبراهام لینکن و لویی پاستور شوند.

 

کودکان بیش فعال در مدرسه



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بيش فعالي در نوزادان , تفاوت بيش فعالي با اوتيسم چيست , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 29
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

طبق نظر کارشناسان، شکل گیری شخصیت کودک از نخستین روزهای تولد آغاز می شود. نوزاد از همان روزهای نخست قادر است که نوازش مادر را درک کند و نسب به آن واکنش حسی بروز دهد.

شخصیت کودک تا سن دو سالگی از نظر خصوصیات فطری تکمیل شده و پس از آن تاثیر عوامل محیطی بر ویژگی های اکتسابی قابل مشاهده است. در این سن کودک می تواند درخواست های مادی و نیاز های فیزیکی خود را به راحتی بگوید.

به طور مثال در زمان گرسنگی، غذا بخاهد و یا در زمان تشنگی، آب طلب کند. ولی کودک در این سن قادر نیست که درباره خواسته های روحی و معنوی خود را صحبت کند و آن ها توسط فعالیت های دیگر به جز بیان مستقیم قابل مشاهده هستند.

معمولا شناخت کودکان توسط نقاشی کشیدن، داستان گویی و بازی کردن صورت می گیرد. به عبارتی نقاشی به منزله زبان کودک بوده تا دیگران نسبت به دنیای درونی و روح کودک آگاهی کسب کنند و حتی می توان مواردی همچون ناسازگاری، بیماری و شغل آینده او را نیز متوجه شد.

چنان چه کودک کشیدن نقاشی را دوست داشته باشد، با انجام این کار به او احساس لذت دست خواهد داد ولی اگر اطرافیان موجب اجبار و فشار برای کشیدن نقاشی شوند، کودک این کار را از روی علاقه درونی انجام نخواهد داد و نمی توان چندان به نقاشی های او استناد کرد.

اغلب افراد، خط خطی کردن کاغذ توسط کودک را کاری بدون مفهوم و معنا تلقی می کنند ولی باید توجه داشت که کودکان بسته به محدوده سنی از خط خطی کردن کاغذ منظور خاصی دارند.

عوامل فردی و تکاملی بر معنا و مفهوم خطوط ترسیم شده توسط کودک تاثیر دارند. طبق دیدگاه روان تحلیلی گری، نقاشی های فرا فکن به شکل غیر مستقیم موجب شده که از جهان درونی کودک تصویر درستی به دست آید.

آثار نمادین در نقاشی های کودکان به منزله مفاهیم، نگرش ها، پویایی، ادراک و پاسخ به محیط بیرون، احساسات و خاطرات اضطراب انگیز است. چنان چه بتوان این نقاشی ها را به خوبی تفسیر کرد، می توان زمینه را برای رشد و پویایی درونی کودکان در آینده فراهم کرد.

در حقیقت با کمک نقاشی می توان اطلاعاتی راجع به این که، کودک چه تصوری درباره خود دارد و به چه نحوی تمایل دارد با جهان بیرون ارتباط بر قرار کند، کسب کرد.

مراحل نقاشی کودکان

  • در این مرحله کودک، حرکات عضلانی و تاثیر بر کاغذ و یا زمین انجام داده که به شکل نقطه، خط و یا لکه دیده می شود.
  • کشیدن خط به شکل نا منظم و غیر قابل کنترل دیده می شود ( خط نخست به شکل افقی رسم شده و سپس عمودی)
  • در این مرحله کودک به سمت کشیدن طرح های واقع گرایانه و تکمیل کننده می رود.
  • کودک توانایی کشیدن اشکال یا تصاویر احساسی و عقلانی را به دست می آورد.

سیر تکاملی نقاشی کودکان در سنین مختلف

به طور کلی سیر تکاملی ترسیم نقاشی در کودکان شامل مراحل زیر است:

  • 12 ماهگی: کودک به شکل تقلیدی، خطوطی را به سمت جلو و عقب می کشد.
  • 15 ماهگی: معمولا نقاشی های کودک در این سن به شکل نقطه نقطه است.
  • 18 ماهگی: کودک سعی می کند به صورت خود به خودی، خط خطی کردن را آغاز کند.
  • 2 سالگی: کودک 2 ساله معمولا به تقلید خطوط عمودی می پردازد.
  • 5/2 سالگی: معمولا در این سن در نقاشی های خود به ترسیم خطوط حلقوی، افقی عمودی روی می آورد.
  • 3 سالگی: کودک سعی می کند مداد را همانند بزرگتر ها گرفته و به در خواست دیگران اشکالی را که کشیده، نام گذاری می کند.
  • 4 سالگی: کودک قادر است که تصویر انسان را با دو عضو نقاشی کند.
  • 5 سالگی: می تواند اشکالی مانند مثلث، مربع و همچنین تصویر انسان را همراه با بدن و گردن بکشد.
  • 6 سالگی: کودک در این سن توانایی کشیدن آدم به صورت دو بعدی دارد و اشکال را به شکل ادغام شده ترسیم می کند.
  • 9 سالگی: قادر است که اعضای داخلی بدن را در نقاشی خود بکشد.
  • 12 سالگی به بعد: کودک می تواند عکس ماشین، پرنده، خانه، هواپیما و ... را کشیده و جزییات آن ها را تکمیل کند و همچنین درباره آن ها قصه نیز تعریف کند.

ارزش بیانی نقاشی

  • در تغییر و تحول در کشیدن نقاشی های کودکان عواملی مانند، رشد و تکامل انسان،  رشد و تحولات ذهنی کودک و نحوه ارتباط با افراد بزرگسال تاثیر دارد. کودکان معمولا به کشیدن تصورات ذهنی خود می پردازند و واقعیات اطراف را کپی نمی کنند.
  • بررسی رشد کودک و آزمون های سنجش هوش
  • آگاهی و بررسی مسائل روانی-عاطفی
  • برون ریزی هیجانات درونی و کاهش تنش های داخلی

آزمون های زیادی برای شناخت شخصیت و خصوصیات روانی و رفتاری کودکان طراحی شده که در ادامه به چند تا  از آن ها اشاره شده است.

آزمون نقاشی آدم  (DAP)

مک آور در سال 1994 این آزمون را طراحی کرد ولی اشخاصی همچون همر، هندلر، اوربان و کوپیتر در سال های مختلف آن را وسعت دادند. استفاده از این آزمون باعث می شود که در نقاشی های فرافکن علاوه بر شناخت شخصیت، به تفسیر آن نیز کمک گردد.

آزمون خانه-درخت- آدم توسط باک طراحی شد که در آن علاوه بر تصویر انسان، خانه و درخت نیز دارای معنا و مفهوم هستند. تجسم رمزی و ناخودآگاه شخصیت کودک از طریق خانه و آدمک مشخص بوده و نشانگر تعادل عاطفی و میزان طراز عقلی شخص است.

توجه به این نکته ضروری است که نتایج این آزمون ها به تنهایی کمک کننده نبوده و نیاز است که سایر آزمون های روان شناسی نیز در این زمینه به کار گرفته شود.

با استفاده از نقاشی های ترسیم شده توسط کودک می توان مشکلات روانی و رفتاری کودکان را تشخیص داد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است.

اختلال بیش فعالی

این اختلال یکی از شایع ترین اختلالات حال حاضر در بین کودکان محسوب می شود و طبق نظر کارشناسان حدود 20 درصد کودکان به آن مبتلا هستند. خوشبختانه امروزه پدر و مادر ها نسبت به سلامتی روح و روان فرزندان خود توجه بیشتری داشته و پیگیر آن هستند.

این اختلال معمولا با سه علامت بیش فعالی، عدم توجه و تمرکز و بروز حرکات تکانشی همراه است اما باید توجه کرد هر نوع پر تحرکی مربوط به اختلال بیش فعالی نبوده و گاه عوامل محیطی سبب بروز علائم مشابه می شوند.

برای شناخت بهتر این علائم و کمک به تشخیص دقیق تر، موسسه فرزندان برتر مقاله ای با عنوان " خصوصیات بیش فعالی" بر روی سایت قرار داده که مطالعه آن برای افزایش آگاهی والدین مفید است و پیشنهاد می گردد.

همان طور که اشاره شد نقاشی کشیدن به منزله زبان کودکان بوده و با استفاده از آن می توان به مشکلات و اختلالات کودکان پی برد. در این مطلب به برخی از نکات مرتبط با این اختلال و نقاشی کودکان اشاره شده است.

شاخص های پرخاشگری

  • ترسیم خط ها به شکل بسیار سفت و پر رنگ
  • کشیدن تصویر انسان در ابعاد بسیار بزرگ
  • کشیدن لب ها به صورت پهن و بزرگ
  • قرار دادن اجزا به شکل نامناسب
  • نداشتن اتصال در بین اجزا
  • کشیدن سلاح یا وسایل تیز و برنده
  • ترسیم پاها به شکل باز

مشخصات هیجانی در ترسیم نقاشی کودکان

  • شاخص های مرتبط با افسردگی

  • کشیدن نقاشی و تصاویر انسان ها در ابعاد بسیار کوچک
  • استفاده از حاشیه و پایین کاغذ فقط جهت نقاشی
  • نکشیدن دهان در تصویر انسان ها
  • حذف برخی اجزا بدن اشخاص
  • ترسیم انسان ها به شکل دراز، لاغر و بدون صورت
  • کشیدن بازوهای آدم ها به شکل پهن و کوتاه
  • ترسیم بازوها به شکل متصل به تنه بدن
  • شاخص های تکانشگری

  • نکشیدن برخی موارد در نقاشی
  • علاقه به ترسیم سمت چپ انسان ها
  • رعایت نکردن تناسب در زمان ترسیم اعضا بدن اشخاص
  • ترسیم محتواهای پرخاشگرانه
  • نکشیدن اجزا مهم بدن
  • اختصاص زمان زیاد جهت کشیدن نقاشی
  • ترسیم شانه ها اشخاص به شکل نا مناسب
  • شاخص های مرتبط با ناسازگاری

  • کشیدن سر افراد به شکل بسیار ساده
  • ترسیم بدن اشخاص به صورت ساده و کلی
  • ضعف در کیفیت هنری و دقت
  • عدم ترسیم ساق، بازوها، ران و پنجه ها افراد در نقاشی
  • تغییر دادن مفاهیم
  • عدم رعایت توازن عمودی در هنگام ایستادن
  • شاخص های مرتبط با اضطراب

  • کشیدن خطوط به شکل نازک و بسیار با شتاب
  • کشیدن جزییات غیر مهم
  • زدن سایه های تیره و روشن در نقاشی
  • تغییرات خفیف
  • کشیدن پاها به صورت کوچک و نا استوار
  • دهان اشخاص به شکل خط، بدون نظم و به صورت خنده عصبی رسم می شود.
  • کمک گرفتن از مداد پاک کن
  • کشیدن دست های اشخاص  به شکل بسیار باز

با استفاده از آزمون های ترسیم خانواده می توان مشکلات ارتباطی را نیز شناخت. برخی از ویژگی ها و علائم موجود در آزمون ترسیم خانواده همچون ارزنده سازی، نا ارزنده سازی، نحوه ارتباط کودک با اعضا خانواده و ترسیم نکردن برخی افراد کمک می کند تا به چگونگی رابطه بین کودک و اعضا خانواده پی برد.

طبق نظر کارشناسان در این آزمون، چنان چه کودک در نقاشی خود شخصی را نسبت به دیگران قد بلندتر و بزرگتر بکشد نمایانگر این است که آن فرد در ذهن کودک از دیگران بهتر بوده و وابستگی عاطفی به او دارد و به آن ارزنده سازی می گویند.

در زمینه ناارزنده سازی، قضیه به صورت بر عکس است. در صورتی که کودک در نقاشی خود، شخصی را حذف، کوچک و ناقص تر و در پایان کار بکشد، نشان می دهد که در ذهن کودک آن شخص نسبت به سایرین بدتر بوده و به نوعی در این نقاشی بی ارزش تلقی شده است.

زمانی که در نقاشی کودک ارزنده سازی پدر و مادر دیده شود، بیانگر رابطه خوب کودک با آن ها است همچنین نا ارزنده سازی والدین در نقاشی کودک به ارتباط غیر سازنده کودک و آن ها اشاره دارد.

در مواردی که تصویر مادر از نقاشی کودک حذف گردد، گفته می شود که بین کودک و او رابطه سازنده ای  وجود ندارد. در صورتی که درباره حذف پدر به طور قطع نظری داده نمی شود و ممکن است دلیل این کار شاغل بودن پدر در محیط خارج از منزل باشد.

1. تفاوت کودکان بیش فعال و کودکان عادی در ترسیم آدمک ها

  • معمولا آدمک هایی که کودکان بیش فعل در نقاشی خود می کشند، به نحوی هستند که تصور می شود از دنیا رو بر گردانده اند. دلیل آن، این است که کودکان بیش فعال معمولا از نظر روانی به شدت آشفته هستند و قادر نیستند با دیگران ارتباطی سازنده ایجاد کنند. این موضوع نیز در نقاشی های آن ها قابل مشاهده است، همچون سایر کودکان که در ترسیم نقاشی های آن ها، تمایلات به شکل واضح قابل مشاهده اند.
  • آدمک ها در نقاشی این کودکان در پایین برگه و با استفاده از خطوط کم رسم می شوند که دلیل آن این است که اغلب این کودکان به دلیل شرایط خاصی که دارند، دید خوبی نسبت به خود نداشته و دارای سطح بالا اضطراب و افسردگی نیز هستند.

2. متفاوت ترسیم کردن خانواده توسط کودکان بیش فعال

کودکان بیش فعال خانواده را نسبت به سایر کودکان در نقاشی های خود متفاوت می کشند و از این تفاوت ها می توان موارد زیر را نام برد:

  • استفاده کم از خطوط جهت نقاشی
  • ترسیم آن در قسمت پایین صفحه
  • ضعف در غنا
  • کشیدن دست اشخاص به شکل باز به سمت اطراف
  • کشیدن خود به شکل ارزنده سازی شده
  • ترسیم اعضا خانواده همچون خواهر و برادر ها به صورت نا ارزنده سازی شده
  • کشیدن پدر و مادر به شکل فاصله دار

معمولا در تفسیر این نتایج گفته می شود، به دلیل این که کودکان بیش فعال همواره از سوی دیگران طرد می شوند به حمایت، جلب توجه و محبت اطرافیان نیاز دارند و در زمان کشیدن معمولا دست ها را به شکل باز می کشند که بیانگر این بوده که به حمایت و پذیرش دیگران نیاز دارند.

معمولا در خانواده های که کودک بیش فعالی وجود دارد، سازمان خانواده دچار تزلزل شده و در آرامش و آسایش آن ها خلل به وجود می آید. این والدین در مواجهه با مشکلات مختلف یک دیگر را متهم می کنند. بنابراین آشفتگی بین روابط پدر و مادر ایجاد شده و کودک نیز این موضوع را درک می کند و به شکل نا خود آگاه آن ها را در زمان ترسیم نقاشی خود از هم دور می کشد.

معمولا والدین نگرش خوبی نسبت به کودک بیش فعال خود در مقایسه با سایر فرزندانشان ندارند و کودک این موضوع را متوجه می شود. چنین رفتارهایی باعث می شود که کودک احساس حسادت نسبت به سایر خواهر و برادر هایش داشته باشد. و این قبیل احساسات را در زمان ترسیم نقاشی بروز دهد و آن ها را به شکل نا ارزنده سازی ترسیم کند.

کودکان بیش فعال به دلیل بروز رفتارهای خاص معمولا از سوی اطرافیان طرد می شوند و کم کم می آموزند که روی دیگران چندان حسابی باز نکرده و بر روی خود سرمایه گذاری کنند و به همین دلیل در زمان کشیدن نقاشی خود را ارزنده سازی می کنند.

زمانی که کودک در نقاشی خود یک آدم را می کشد در واقع با استفاده از آن به بیان تصویر خود و یا درکی که از بدن و علایق خود دارد، می پردازد. در ادامه به شکل خلاصه به نماد های اصلی اندام ها در نقاشی کودکان اشاره می کنیم:

  • سر

تصویر سر در نقاشی کودکان، بیانگر شخصیت، توانایی تفکر، قدرت هوش بوده و همچنین علت اصلی کنترل فشارهای درونی است. کودکان در نقاشی خود معمولا سر را به شکل بزرگ می کشند ولی چنان چه ابعاد سر بیش از حد طبیعی بزرگ باشد، نشان دهنده این است که خود را بزرگتر از حد طبیعی می بیند.

  • صورت

معمولا در نقاشی کودکان پرخاشگر، جزییات صورت افراد به شکل غیر عادی بزرگ کشیده می شوند اما کودکان خجالتی فقط نگاهی اجمالی به جزییات کرده و سپس فقط دایره صورت را می کشند، در موارد نادری آن ها صورت را از نیم رخ ترسیم می کنند.

  • دهان و دندان ها

کشیدن دهان و دندان ها معمولا نشان دهنده احتیاج به مواد خوردنی بوده و در مواردی نیز پرخاشگری یا مسائل جنسی را نیز بیان می کند. اگر در ترسیم نقاشی، لب ها به شکل بسته کشیده شده باشند، بیانگر وجود تنش و فشار است و همچنین کشیدن چانه به منزله نماد قدرت مردانگی تلقی می شود.

  • چشم ها

با استفاده از چشم ها می توان دنیای درونی و میزان سطح اجتماعی کودک را متوجه شد. به دلیل ارزش زیبایی چشم ها، کودکان معمولا در نقاشی ها، آن ها را بزرگ ترسیم می کنند.

  • بینی

در برخی موارد کشیدن بینی در نقاشی نشانگر وجود مشکلات جنسی است.

  • سایه زدن

چنان چه در نقاشی کودکان، بر روی برخی از اجزا بدن سایه زده شود، بیانگر این بوده که در آن قسمت ها، مشکل یا اختلالی وجود دارد.

  • خانه

در نقاشی کودکان در بیشتر مواقع خانه به شکل پیش پا افتاده رسم می شود ولی با رشد کودک و افزایش سن، ترسیم آن شکل بهتری به خود می گیرد. در مواردی که پدر و مادر از یک دیگر طلاق گرفته باشند، خانه به شکل دو قسمت به تصویر کشیده شده و معمولا برای آن دو در ورودی وجود دارد.

  • خورشید

ترسیم خورشید در نقاشی کودکان نشان دهنده امنیت، شادی، گرما، قدرت و در برخی مواقع مظهر و نماد پدر خوب است. در زمانی که رابطه خوبی بین کودک و پدرش برقرار باشد، در نقاشی های کودک، خورشید کامل بوده و می درخشد. چنان چه ارتباط درستی بین آن ها وجود نداشته باشد، کودک خورشید را پشت کوه کشیده و یا در افق به شکل قوی ترسیم می کند. در مواقعی نیز که ترس از پدر وجود داشته باشد، رنگ خورشید قرمز و یا سیاه است.

  • آسمان و زمین

ترسیم آسمان در نقاشی کودکان به مفهوم الهام و پاکی بوده ولی زمین نشان دهنده ثبات و امنیت است. زمانی که کودک سن کمی دارد، برای کشیدن زمین از هیچ خطی استفاده نمی کند ولی با رسیدن به سن 5 یا 6 سالگی که توانایی درک دلایل منطقی به دست می آورد، قادر است که زمین را بکشد.

ارتباط اعتماد به نفس کودکان با نحوه کشیدن نقاشی

طبق نظر کارشناسان بین اعتماد به نفس کودکان و ترسیم نقاشی آن ها رابطه ای وجود دارد. چنان چه کودک تمام برگه یا ورق خود را از نقاشی پر کند گفته می شود که اجتماعی بوده و اعتماد به نفس بالایی دارد. اما در صورتی که کودک در صفحه نقاشی خود فقط قسمت کمی را استفاده کند، نشانگر اعتماد به نفس پایین او خواهد بود.

والدین باید توجه کنند که اختلال بیش فعالی باعث عوارض نا خواسته در کودکان شده که ممکن است عدم درمان به موقع آن عوارض زیادی همچون عملکرد پایین تحصیلی، طرد از سوی اطرافیان و کاهش اعتماد به نفس به همراه داشته باشد.

برای درمان این اختلال، استفاده از روش های دارویی، درمان اصلی محسوب می شود. تجویز دارو توسط پزشک فقط سبب آرام کردن کودک نشده بلکه  عملکرد  بهتر او در زمان انجام فعالیت ها را نیز به همراه دارد.

در کنار درمان های دارویی، روش های متعددی مانند رفتار درمانی، کار درمانی، آموزش خانواده ها، ورزش، درمان خانگی و کمک از گیاهان دارویی و نوروفیدبگ نیز باعث کنترل این علائم می شوند که برای آشنایی بهتر با جزییات آن ها مطالعه مقالات سایت توصیه می شود.

کار درمانی برای کودکان بیش فعال

در این روش، متخصصان کار درمانگر روی نیازهای کودک بیش فعال متمرکز شده و همچنین به بهبود و تقویت مهارت هایی همچون سازماندهی و هماهنگی فیزیکی، افزایش کارآمدی در زمان انجام فعالیت های روزانه نیز می پردازند.

در گام نخست این متخصصان باید به بررسی تاثیر این اختلال بر زندگی فردی، اجتماعی کودک پرداخته تا بتوانند اطلاعاتی راجع به توانایی ها و ضعف ها کودک کسب کرده و متناسب با آن ها تمارینی تعیین کنند.

معمولا بازی های مانند گرفتن یا زدن توپ توسط کار درمانگرها برای افزایش هماهنگی با کودک داده می شود و تمارینی نیز جهت کاهش عصبانیت و ضعف و تمرکز نیز ارائه می شود. از دیگر نتایج کار درمانی می توان به تقویت مهارت اجتماعی و فعالیت های روزانه و نوشتن با دست اشاره کرد.

اگر چه برای کنترل علائم این اختلال روش های مختلفی وجود دارد ولی طبق نظر کارشناسان متخصص کودک، استفاده از روش کار درمانی برای بهبود ناتوانی در هماهنگی و سازماندهی کودکان بیش فعال از دیگر روش ها کارآمد تر است.

نقاشی کودکان بیش فعال



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 30
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

آموزش و تربیت کودکان دارای اختلال بیش فعالی نسبت به دیگر بچه ها سختر بوده و نیاز است که پدر و مادرها خلاقیت و نوآوری بیشتری در روش های تربیتی خود به کار ببرند‌.

 به طور کلی کودکان از نظر سختی تربیت به دو گروه تقسیم می شوند: گروه نخست کودکانی هستند که تربیت آنها سخت است و گروه دوم کودکانی اند که تربیت آنها نسبت به سایر بچه ها سختر است‌.

برخی از والدین در اغلب مواقع بیان می کنند که یکی از فرزندان آن ها نسبت به بقیه رفتار درستی نداشته و حتی باعث آزار اطرافیان نیز می شود و نمی دانند برای تربیت و آموزش او چه کاری باید انجام دهند.

کودکان دارای مهارت، استعداد و سلایق مختلف و متنوعی بوده و رفتارهای مختلفی نیز بروز می دهند. اینکه بدانیم چرا تربیت یک کودک نسبت به سایرین سخت تر است چندان اهمیتی ندارد و مهم طرز برخورد والدین با این مسئله است. در این مقاله به مسائل مرتبط با تربیت و آموزش کودکانی که دارای اختلال بیش فعالی و یا سایر مشکلات هستند، پرداخته شده است.

چرا آموزش یک کودک نسبت به سایر بچه ها سخت تر است؟

تربیت و آموزش برخی از کودکان، نیازمند صرف زمان و انرژی فراوان والدین آن ها است‌. در صورتی که پدر و مادرها مایل هستند که تمام فرزندان آنها به موفقیت برسند اما دارای کودکانی هستند که تربیت و آموزش آن ها نسبت به بقیه بچه ها سخت تر است حتما باید در زمینه فرزند پروری تلاش بیشتری داشته باشند.

 آموزش کودکانی که دارای اختلال بیش فعالی هستند برای پدر و مادرها و همچنین معلمان به منزله یک چالش بزرگ است. به دلیل اینکه این کودکان در مقایسه با سایر بچه ها از مشکلاتی مانند عدم توجه و تمرکز و بیش فعالی نیز رنج می برند.

برای بهبود کودکانی که اختلال بیش فعالی دارند و همچنین با مشکلات ضعف در توجه مواجه هستند، باید ۴ جنبه درمانی در نظر گرفته شود:

  • مدیریت پزشکی که معمولا با تجویز دارو همراه است.
  • تنظیم برنامه های آموزشی
  • جلسات مشاوره به صورت فردی یا گروهی
  • تنظیم برنامه های رفتاری

آموزش کودکان بیش فعال و دارای مشکلات تربیتی

عدم توجه و انجام حرکات بیش فعالی برخی از کودکان، موجب بروز رفتار تکانشی  آن ها می شود. از دیگر دلایل بروز رفتارهای نا مناسب این کودکان می توان مصرف داروهای درمان کننده آلرژی و همچنین نا امیدی کودکان از درمان را نام برد. این عوامل سبب می شوند که آموزش آن ها نسبت به سایر کودکان دشوار گردد.

والدین حتما باید نسبت به اینکه چه عاملی باعث بروز رفتار نامناسب کودک شده، آگاهی کسب کنند و در طول دوره تربیت و آموزش این قبیل کودکان باید صبر و شکیبایی بیشتری از خود نشان دهند.

زمانی که کودکان بیش فعال رفتار نا مطلوبی را بروز می دهند بهتر است که دخالت والدین در زمان مناسب صورت گیرد تا سریع تر این کودکان آرام شوند.

 به طور مثال بهتر است زمانی که مادر یک کودک بیش فعال، رفتاری مبنی بر این اختلال از فرزند خود دید، در زمان مناسب وارد عمل شود. او باید با مشاهده رفتار هیجان زده و بیش فعال کودک به او بگوید: امروز رفتار نا مناسب و هیجان زده ای داشتی اما بهتر است که دیگر آرام شوی. تا به این لحظه زمان خودت را به خوبی سپری کردی و من دوست ندارم دچار مشکل شوی. پس بهتره چند دقیقه با هم وقت بگذارنیم. دوست دارم الان برایت یک قصه تعریف کنم و تو بهتره با کشیدن چند نفس عمیق خودت را آرام کنی.

چنان چه مادر تا وقتی که رفتار کودک، غیر قابل کنترل شود صبر کند، به سختی می تواند او را آرام کند. در این شرایط نیاز است که مادر خونسرد بوده تا کودک سریع تر آرام شود‌.

 عصبانیت و فریاد زدن بر سر کودک موجب می شود که رفتارهای بدتری را بروز دهد‌. در این روش مادر نباید با حرف زدن به او بگوید که آرام شود، بلکه بهتر است در کنار فرزند خود بماند و با کمک تعریف داستان سبب شود کودک از انجام حرکات و رفتارهای نامناسب منصرف گردد.

گروهی از کودکان نیز زمانی آرام می گردند که موسیقی ملایم و یا داستان صوتی بشنوند و یا تلویزیون تماشا کنند. مادر می تواند از این روش در زمانی که کودک دچار هیجان زیادی شد، استفاده کند و کودک نیز می آموزد که با کنترل رفتار خود می تواند یک باز خورد خوب کسب کند. این تکنیک برای بسیاری از کودکان موثر است.

نکات و راه حل های خانگی جهت آموزش کودکان بیش فعال

ثبات رفتاری پدر و مادر ها باعث آموزش و تربیت بهتر کودکان بیش فعال می شود. این کودکان برای اینکه بتوانند یک رفتار خوب بروز دهند نیازمند ساختار صحیح رفتاری هستند.

والدین حتما باید برنامه ای تنظیم کنند که در آن ساعات و نحوه امور روزانه کودک بیش فعال ذکر شده باشد. به طور مثال زمان بیداری از خواب، غذا خوردن، انجام فعالیت های مدرسه، انجام بازی، دیدن تلویزیون و ....

برای تاثیر گذاری بهتر این برنامه ها نیاز است که نکاتی رعایت شود:

  • پدر و مادرها برای اینکه درک و علاقه کودک جهت استفاده از این برنامه افزایش یابد، حتما باید ساعت و یا تایمری جهت یاد آوری تهیه کنند و این وسایل کمک می کند که کودک بیش فعال که دچار مشکل توجه و حواس پرتی است نسبت به این امور تمرکز بیشتری داشته باشد.
  • والدین نباید بدون اطلاع قبلی، برنامه های تنظیم شده را تغییر دهند. کودکان بیش فعال باید نسبت به هر گونه تغییر از قبل اطلاع داشته باشند تا بتوانند خود را با شرایط جدید وقف دهند. مطلع شدن در لحظه آخر از تغییرات، تاثیر خوبی بر آموزش و تربیت آنها نخواهد داشت.
  • نیاز است که قوانین و مقررات بر روی کاغذی نوشته شوند. زیرا این کودکان معمولا فراموشکار هستند‌ و به سختی مسائل را به یاد می آورند. پدر و مادرها می توانند برای استفاده از این جدول و عمل به قوانین آن، جوایز تشویقی تعیین کنند تا کودکان برای اجرای این قوانین انگیزه بیشتری بگیرند.
  • همچنین باید عواقب عمل نکردن به برنامه نیز نوشته شود تا کودک از قبل نسبت به تشویق ها و تنبیه ها آگاه شود. همانطور که اشاره شد این کودکان به دلیل فقدان توجه و فراموشکاری در صورت مکتوب نشدن قوانین، ممکن است این برنامه ها را از یاد ببرند.
  • حتما نیاز است که والدین در زمان بیان درخواست ها، واضح و شفاف صحبت کنند تا کودک به طور دقیق نسبت به خواسته آنها آگاهی پیدا کند زیرا معمولا این کودکان به جزئیات توجه چندانی ندارند.
  • برای جلوگیری از فراموشکاری کودک بیش فعال، بهتر است والدین از او بخواهند درخواست را قبل از مرحله اجرا بازگو کند.
  • کودکان بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز و توجه، معمولا حواس پرت هستند و بهتر است که محل آرام و ساکتی برای درس خواندن و انجام تکالیف مدرسه فراهم شود تا عملکرد تحصیلی آن ها بهبود بیابد.
  • والدین در زمان تربیت کودکان به ویژه مبتلایان به اختلال بیش فعالی حتما باید صبر و تحمل داشته باشند، عصبانیت و خشم بر آموزش این کودکان تاثیر منفی داشته و ممکن است لجبازی آن ها را نیز در پی داشته باشد.
  • استفاده از تکنیک وقفه نیز برای کودکان بیش فعال مفید است. این کودکان معمولا انرژی فراوانی دارند که باید تخلیه شود. والدین باید در زمان انجام فعالیت ها، زمانی برای استراحت و بازی در نظر بگیرند تا این نیاز آن ها رفع شود.

ناتوانی کودک بیش فعال نباید بهانه ای برای رفتار نامناسب والدین شود.

والدین نباید از اختلال کودک به عنوان بهانه ای برای بروز رفتار نامناسب استفاده کنند. بروز چنین رفتارهایی باعث می شود کودک بیاموزد، می تواند از مشکل خود به عنوان بهانه جهت انجام یک فعالیت و یا عدم اصلاح رفتار نامناسب در طول زندگی بهره ببرد.

ممکن است با تکرار چنین رفتارهایی کودک بیش فعال نیز بگوید: امروز رفتار خوبی نداشتم به دلیل اینکه یادم رفت دارو بخورم.

کودکی که از یک ناتوانی رنج می برد بهتر است بداند که پشتکار و دقت عمل باعث کمرنگ شدن این ضعف می شود‌. جهت آموزش کودکان بیش فعال به یک برنامه خاص و دقت و انرژی فراوان احتیاج است و عذر و بهانه باعث بهبود در تربیت آنها نخواهد شد.

توجه به این نکته ضروری است که استفاده از روش دارو درمانی به تنهایی باعث درمان کودکان بیش فعال نخواهد شد و پدر و مادرها بهتر است نحوه تربیت و آموزش صحیح این کودکان را بیاموزند.

در ادامه چند روش مناسب برای رفتار با کودکان بیش فعال را ذکر می کنیم:

۱- تغییر نگرش و افکار

در برخی مواقع والدین از کودکان خود انتظارات، باورها نا مناسب داشته و حتی  قضاوت های نابه‌جایی نیز انجام می دهند این قبیل رفتارها موجب می شود که در روابط بین آنها مشکلاتی ایجاد گردد.

حتما باید پدر و مادرها دیدگاه خود را نسبت به کودکان بیش فعال تغییر داده و شناخت بیشتری از آن ها پیدا کنند. و همچنین نیاز است که والدین بدانند بروز رفتارهای خاص کودک ناشی از این اختلال بوده و این قبیل رفتارها عمدی نیست‌.

 این کودکان معمولا دارای استعداد و توانایی های خاصی هستند و قادرند با آموزش و تربیت درست به موفقیت های زیادی دست پیدا کنند.

۲- گوش کردن و حرف زدن درست

برقراری ارتباط درست بین پدر و مادر و فرزند باعث می شود، بسیاری از مشکلات و اختلافات به راحتی حل گردند و در روابط آنها خللی به وجود نیاید. برای رسیدن به این مرحله توجه به این نکات ضروری است:

  • والدین باید متناسب با سن کودک رفتار کنند.
  • ارتباط چشمی در هنگام حرف زدن باعث تاثیر گذاری بیشتر می شود.
  • در هنگام حرف زدن بهتر است والدین، کلمات و جملات ساده به کار ببرند.
  • گاهی نیاز است که والدین گاهی خود را به جای کودک بگذارند.
  • والدین باید از دلیل بروز رفتارهای خاص کودک آگاه شده و به حرف های کودک با دقت گوش دهند.
  • زمانی که پدر و مادرها، با صدای محکم و آرام حرف می زنند تاثیر بیشتری بر کودک خواهد داشت، حرف زدن با صدای بلند منجر به بی توجهی کودک خواهد شد.
  • بیان احساس به کودک به شکل غیر مستقیم، اصلاح رفتار نامناسب او را در پی دارد. به طور مثال می توانند از چنین جملاتی استفاده کنند: "به دلیل اینکه حمام نمی روی واقعا ناراحتم" و یا "چون غذایت را کامل نمی خوری، احساس نگرانی می کنم"

۳- توجه مثبت به کودک

در صورتی که والدین به ویژگی های مثبت فرزند خود توجه کنند باعث می شود که کودک نیز به قوانین تعیین شده برای موفقیت اهمیت بیشتری دهند. تحسین کردن یکی از راه های مناسب جهت آموزش رفتار مطلوب به کودک است. چنانچه در زمان تحسین کودک، توصیه های زیر را به کار گرفته شود، تاثیر زیادی جهت تربیت او خواهد داشت.

  • والدین باید به کودک بگویند که کدام ویژگی و خصوصیات او را می پسندند و در هر روز نیاز است که چندین بار کودک مورد تحسین قرار گیرد.
  • تحسین کردن کودک باید متناسب با سن و اخلاق او بوده تا پاسخ بهتری دریافت شود. برای نمونه به آغوش کشیدن، بوسیدن و نوازش در کنار استفاده از جملات محبت آمیز برای کودکان تاثیر زیادی دارد.
  • والدین باید نسبت به رفتار درست کودک و موفقیت های هر چند کوچک او، سریع واکنش مثبت بروز دهند تا این چنین بروز رفتار هایی به عادت تبدیل شوند.
  • مقایسه کردن کودک با سایر بچه ها تاثیر منفی بر رفتار او داشته و ممکن است لجبازی کودک را نیز به دنبال داشته باشد.
  • بهتر است والدین در هر روز حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با کودک وقت بگذارند و تا روابط بین خود را مستحکم کرده و انرژی کودک نیز با انجام بازی های مورد علاقه تخلیه شود‌.

۴- دادن دستورات موثر و مناسب

یکی از مشکلات کودکان بیش فعال، ناتوانی در کنترل حواس است و نیاز دارند که در زمان انجام رفتار یا فعالیت خاص، به تمرکز حواس خود بپردازند.

برای آموزش این مرحله، استفاده از پیشنهادات زیر کمک کننده هستند:

  • انجام بازی "نگاهتو برنگردون" باعث بهبود توجه کودک بیش فعال می شود. در این بازی  باید یکی از والدین و کودک به چشم های هم خیره شوند و کسی که سریع تر خسته شد بازنده است. انجام این بازی همچنین باعث آموزش خیره شدن تمرکز بر روی کسی که در حال حرف زدن است، خواهد شد.
  • والدین برای اطمینان از تفهیم وظایف کودک بهتر است از او بخواهند که آنها را با صدای بلند تکرار نماید.
  • خواهش کردن از کودک، کار درستی نبوده و باعث می شود که پاسخ منفی به درخواست ها بدهد.

۵- آموزش نحوه درست انجام کارها

والدین به شدت مایل هستند که کودک توانایی مراقبت و کنترل رفتار خود را داشته باشد. برای تاثیر بهتر بر کودکان بیش فعال نیاز است که والدین مانند یک مدیر موثر رفتار کرده و بتوانند فردی که سطح خود کنترلی پایین تری دارد را اداره کنند. بهتر است رابطه و تعامل والدین و کودک شکل ثابت و قابل پیش بینی داشته باشد.

برای آموزش این مرحله استفاده از موارد زیر کمک کننده هستند:

  • والدین بهتر است فعالیت هایی را برای کودک بیش فعال انتخاب کنند که او توانایی انجام آنها را داشته باشد.
  • مقررات و قوانین باید به شکل واضح و روشن به کودک گفته شود. نیاز است کودک به شکل واضح از انتظارات والدین آگاه گردد.
  • وظایف و فعالیت ها بهتر است به قسمت های کوچکتر تفکیک شوند تا کودک آن ها را راحت تر انجام دهد، زیرا این کودکان معمولا تمرکز کافی نداشته و فراموشکار هستند.
  • زمانی که والدین به کودک بگویند دقیقا چه کاری را باید انجام دهد، او به خوبی منظور آن ها را درک کرده و گمراه نمی شود.
  • والدین باید روزانه تکالیف کودک را مرور کرده و جدول زمانی برای انجام فعالیت های او تنظیم کنند، این کودکان معمولا به جزییات توجه چندانی ندارند، تنظیم این قبیل برنامه ها موجب می شود تا بتوانند به طور دقیق، کار های روز مره را  انجام دهند مانند: یکشنبه ها قرآن و ریاضی.
  • در صورتی که به کودک برای انجام کارهای منزل، مسئولیت داده شود، در او افزایش اعتماد به نفس رخ داده و متوجه توانایی خود برای انجام امور می گردد.

۶- توجه به رژیم غذایی و مصرف داروها

طبق تحقیقات انجام گرفته مشخص شده که بین تشدید علائم بیش فعالی و رژیم غذایی رابطه ای وجود دارد. در این مورد بهتر است خانواده ها به نکات زیر توجه کنند:

  • والدین باید برای مصرف وعده های غذایی نظم ایجاد کنند و همواره نسبت به قد و وزن کودک بیش فعال خود حساس بوده و آن را پیگیری کنند.
  • بهتر است در رژیم غذایی کودکان بیش فعال از مواد غذایی همچون چیپس، فست فودها، تنقلات و نوشیدنی های گازدار پرهیز شده و مواد غذایی مانند سبزیجات، میوه، پسته، گردو، فندق و غذاهای کم نمک در آن قرار گیرد.
  • استفاده از روش دارو درمانی برای کنترل علائم بیش فعالی بسیاری از کودکان ضروری است و موجب بهبود علائم و فعالیت بهتر کودکان می شود و حتما والدین باید مصرف آنها را جدی بگیرند.

۷- پیوستن به گروه های حمایتی

بسیاری از والدین نسبت به آموزش و انتخاب شیوه های درست تربیتی با چالش رو به رو هستند. وقتی آنها وارد گروه های حمایتی می شوند با دیگر خانواده ها که فرزند بیش فعال  دارند، آشنا شده و ضمن اشتراک تجربیات، احساس همدردی بیشتری نیز احساس می کنند.

 به تازگی نیز کتابی با عنوان "آموزش کودکان بیش فعال و کم توجه" توسط مجتبی نیازی نوشته گردید که مطالعه آن برای خانواده هایی که کودک بیش فعال دارند، معلمان و مشاوران مفید خواهد بود.

آموزش کودکان بیش فعال



:: برچسب‌ها: آموزش کودکان بیش فعال , بیش فعالی درکودکان , انواع بیش فعالی , تفاوت بیش فعالی واوتیسم , اختلال بیش فعالی ,
:: بازدید از این مطلب : 18
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

بیش فعالی دارای انواع مختلف است که روش های درمان آنها نیز مختلف است، در این مقاله ابتدا توضیحی درباره بیش فعالی ارائه می دهیم، انواع بیش فعالی را نام برده و در نهایت به روش درمان بدون داروی آن می پردازیم.

شاید شما نیز با شنیدن کلمه بیش فعال یاد کودک پر جنب و جوش فامیل تان بیفتید اما لزوما هر جنب و جوشی نشانه از بیش فعالی کودک نیست.

زمانی که کودک بیش فعال دارای میزان فعالیت بالا و تمرکز پائین است، نمی تواند در آموزش، یادگیری و کسب مهارت های مختلف موفق شود.

حتی در مواردی دیده شده که والدین به بحث درمان بیش فعالی در کودکی توجه جدی نشان نمی دهند که این روند در نوجوانی و جوانی زمینه ترک تحصیل او را نیز فراهم می کند.

بخاطر همین والدین به کوچکترین علائم برای تشخیص و شناسایی کودک بیش فعال و بحث درمان او نیز برای پیشگیری از عواقب این اختلال در آینده بایستی توجه داشته باشند.

بروز رفتارهای ضد اجتماعی مثل استعمال مواد مخدر در سن نوجوانی، ناامیدی‌، افسردگی، نقص در یادگیری از جمله عواقب بی توجهی به بحث درمان است.

اولین سوالی که به ذهن خانواده ها خطور می کند اینست که:

  • تشخیص بیش فعالی در چه سنی دقیق تر است؟
  • علائم بیش فعالی چگونه هستند؟

سن تشخیص بیش فعالی

احتمال ابتلا به بیش فعالی در تمام سنین وجود دارد. حتی در نوزادان نیز ابتلا به بیش فعالی دیده شده است اما به طور معمول این اختلال در سنین قبل از ۷ سالگی رخ می دهد.

مهمترین نشانه این بیماری، نداشتن تمرکز و بی توجهی به اطراف است. در اکثر موارد کودک مبتلا به بیش فعالی در زمان آموزش و در پروسه یادگیری در مدارس قابل تشخیص هستند.

تشخیص در زمان مناسب و درمان در آن بازه طلایی، باعث سرعت روند درمانی و کاهش عواقب آن می شود.

والدین نقش بسیار مهمی در تشخیص و شناسایی هر نوع اختلال دارند و می توانند با درمان به موقع باعث رشد و شخصیت کودک گردند.

علائم اختلال بیش فعالی

عدم تمرکز کافی، بی توجهی به اطراف، انجام فعالیت های بسیار، جنب و جوش فراوان و در مواردی پرخاشگری با تکانه های ساده از علائم، نشانه های بسیار شایع بیش فعالی هستند. یکی از موارد مهم علائم بیش فعالی در کودکان، حرکات تکانشی در آنها است، در این حالت کودک به دلیل انرژی زیادی که دارد، بدون عاقبت اندیشی دست به هر کار خطرناکی می زند.

گاهی والدین با دیدن علائمی همچون خیال بافی کودک، عدم تمرکز کافی، کم حوصلگی کودک برای انجام تمارین مدرسه نگران شده و تصور می کنند که کودکشان دچار اختلال بیش فعالی است. در حالیکه این حالت ها برای تمام کودکان امری عادی و روزمره است.

نشانه های اختلال بیش فعالی در دختران و پسران با یکدیگر متفاوت است. نداشتن نظم، کم توجهی به اطراف، ضعف در آموزش مهارت از نشانه های این اختلال در دختران به شمار می روند. اما پسران درگیر بیش فعالی دارای رفتارهایی مانند پرخاشگری، حرکات بدون منطق و... هستند. به طور کلی تحرک زیاد، عدم توجه و رفتارهای تکانه ای از علائم اصلی این بیماری محسوب می شود.

اما نکته مهم این است که بیش فعالی و اختلالات حسی دارای رفتارهای یکسان اما ریشه های متفاوت هستند به همین دلیل پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مطلب مقاله تفاوت های بیش فعالی و اختلالات حسی را نیز مطالعه بفرمائید تا بصورت کامل تفاوت این دو موضوع برایتان مشخص شود.

  • مشکل در توجه 
  • انجام فعالیت به شکل بیش از حد (بیش فعالی)
  • انجام حرکات بدون فکر کردن به آنها (حرکت های تکانشی)

​علائم بیش فعالی در دوران نوزادی

  1. نوزاد اغلب در حال گریه هستند.
  2. به سختی آرام می شوند.
  3. به حد کافی خواب ندارد.
  4. نوزاد در زمان های مختلف، اشتهای متفاوت دارد. گاهی پر اشتها و گاهی اصلاً غذا نمی خورد.

علائم بیش فعالی در سن ۲ تا ۵ سالگی

  1. حوصله کمی دارد و به بازی های فکری مثل پازل علاقه نشان نمی دهد.
  2. توانایی انجام کارهای مختلف را ندارد.
  3. نظم در انجام کارهای شخصی دیده نمی شود.
  4. به کارهای خطرناک دست می زند و احتیاط را رعایت نمی کند.

علائم بیش فعالی در دوره پیش دبستان

  1. کودک در این مقطع سنی به شدت بی قرار است و نمی تواند در جایی آرام بگیرد. حتی توانایی آرام نشستن بر روی صندلی به مدت ۲۰ دقیقه را نیز ندارد.
  2. کنجکاوی زیادی در سایر زمینه ها بروز می دهد.
  3. بد اخلاقی و بد قلقی می کند.
  4. با تاخیر گفتار مواجه است.
  5. در کارهای ظریف مانند بستن بند کفش و دکمه لباس با مشکل مواجه است.

علائم بیش فعالی در دوران دبستان

  1. گاه رفتار مضحک از خود بروز می دهد.
  2. به آزار هم کلاسی ها می پردازد.
  3. نسبت به محرک های محیطی سریع عکس العمل نشان می دهد.
  4. رفتار خشن و پرخاشگری از کودک دیده می شود.
  5. نسبت به دستور معلم بی توجهی می کند.
  6. توان توجه مداوم را ندارد.
  7. حواسش به اطراف جلب می شود.
  8. بیشتر وسایل خود را در مکان های مختلف جا می گذارد.
  9. نسبت به درخواست های خود صبر ندارد.
  10.  دارای هیجانات پایداری نبوده و خشم در رفتار او دیده می شود.
  11.  زیاد تکان می خورد.
  12.  فعالیت زیادی دارد.
  13.  نمی تواند دستورات آموزگار را درست انجام دهد.
  14. جنب و جوش زیادی دارد.
  15.  تغییر زیادی در خلق و خویش دیده می شود.
  16.  در انجام تکالیف مدرسه نظم و دقت کافی ندارد.
  17.  زیاد حرف می زند.
  18.  نمی تواند یکنواخت بنویسد، به شکلی که کلمات روی صفحه به شکل رقصان دیده می شوند.
  19.  ضعف در پیدا کردن جهت و تشخیص زمان دارد.
  20.  در درک فضایی دچار ضعف است.

درمان اختلال بیش فعالی

درمان بیش فعالی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است به همین دلیل برای درمان اختلال بیش فعالی حتما قبل از هرچیزی با متخصصین این امر مشورت های لازم را انجام دهید.

موسسه فرزندان برتر با تجربه سال ها فعالیت در زمینه درمان بیش فعالی کودکان بدون دارو به شما توصیه می کند که حتما ابتدا از روش های بازی درمانی و قصه درمانی (روش های درمان بدون دارو) آغاز بکنند که هم روش های کم هزینه تری هستند، هم در درمان دقت بیشتر و تاثیرات فراوانی دارند. 

درمان اختلال بیش فعالی بدون دارو یکی از روش های درمان با اثرگذاری طولانی مدت تر نسبت به باقی روش های درمانی مخصوصا دارویی هستند.

در این قسمت چند نکته مهم در ارتباط با بیش فعالی را به خانواده های محترم توضیح می دهیم:

  • مهمترین نکته در بحث درمان، داشتن اطلاعات کافی درمورد این اختلال است. والدین و معلمان نقش اساسی در درمان کودک دارند. برای بالا بودن آگاهی، کتاب ها، مقالات زیادی در این زمینه تدوین شده است. مشاوره با متخصص کودک و نوجوان نیز بسیار کمک کننده خواهد بود. 
  • برای برقراری ارتباط بهتر با کودک، والدین و معلمان باید به تدوین برنامه های خاصی بپردازند. این برنامه ها کمک فراوانی به تعلیم و تربیت درست کودک خواهد کرد.
  • رابطه منظم والدین با معلمان جهت تبادل گزارشات، کارها و فعالیت هایی که کودک بیش فعال انجام می دهد ضروری است.
  • از دیگر کارهایی که باعث بهبود روند درمانی کودک می شود این است که والدین محیط مناسبی در منزل فراهم کنند. محیط مناسب زمانی فراهم می شود که مهمانی ها و تلفن هایی که ضروری نیستند، کاهش یابد. تلویزیون تاثیر منفی بر روند درمانی کودک دارد، برای بهتر شدن این پروسه درمانی توصیه می شود  که تماشای تلویزیون برای کودک کم گردد.
  • تعیین برنامه زمانی برای کارهایی که کودک انجام دهد، روش دیگری است که باعث بهبود روند درمانی می شود. کودک باید در این زمان مشخص تعیین شده به انجام کارهایی مانند غذاخوردن، خواب، انجام بازی و ... بپردازد.

تفاوت بیش فعالی و اوتیسم

بررسی تفاوت بیش فعالی و اوتیسم از چند حیطه قابل بررسی هست. بررسی علمی و اجتماعی تفاوت این دو اختلال از مهم ترین اتفاقات ممکن است. اگر بخواهیم تفاوت اوتیسم با بیش فعالی یا سایر اختلالات را بررسی کنیم، باید از تاثیرات عاطفی و اجتماعی آن آگاه باشیم.

بیش فعالی، اختلالی بیولوژیکی است که در آن کودک به سختی قادر به توجه، تمرکز و آرام نشستن است. اما اوتیسم، گستره‌ای از مشکلات توسعه عصبی است که چالش‌هایی در زمینه مهارت‌های اجتماعی، برقراری ارتباطات و تفکر برای فرد مبتلا به وجود می‌آورد. رفتارهای تکراری هم بخشی از طیف اوتیسم هستند.

در بیماری اوتیسم کودکان مبتلا، هیجانات را درک نمی کنند. به طور مثال زمانیکه اطرافیان کودک مبتلا به اوتیسم، از رفتار او عصبی می شوند، توانایی تشخیص حالت چهره و حتی عصبی شدن آنان را ندارد. در صورتیکه کودک بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز و کم توجهی که ذکر کردیم قادر به درک هیجانات هستند ولی نمی تواند با محیط اطراف خود را منطبق کند.

کودکان بیش فعالی قواعد اجتماعی را به خوبی درک نمی کنند پس نمی توانند عکس العمل های مناسبی در زمان مناسب از خود نمایش دهند، این دلیل عمده تنهایی بیماران مبتلا به بیش فعالی در جامعه است. با ادامه دریافت واکنش های منفی از محیط، کودک بیش فعال احساس می کند که به اندازه کافی خوب نیست و اعتماد به نفس و انگیزه فرد او هر روز بیش از روز قبل، کاهش می یابد.

اصلی‌ترین مشکل افراد دچار اوتیسم وجود مشکل در برقراری ارتباطات، درک الزامات اجتماعی و انجام کارها و عادت‌های تکراری در بین آن هاست. بسیاری از کودکان اوتیسمی در دوست‌ یابی و برقراری ارتباطات اجتماعی و فهم ارتباطات اجتماعی مشکل دارند.

ما در مطلب دیگری در همین وب سایت ما به بررسی تفاوت کامل بیش فعالی و اوتیسم پرداخته ایم.

ارتباط متخصصین کودک و نوجوان

علاوه بر روش های درمانی که توسط پزشک و با تجویز دارو انجام می گیرد، والدین باید با استفاده از روش های تربیتی و آموزشی مناسب مقداری از این انرژی فراوانی که کودک دارد را در مسیر درست تخلیه کنند.

برای درمان اختلال بیش فعالی، اقدام به خود درمانی کاری خطرناک بوده و حتما باید علائم و نشانه های این اختلال جدی گرفته شود. والدین باید همواره برای بهتر شدن روند درمانی با مشاوره تلفنی یا مراجعه حضوری به مراکز مشاوره با متخصصین کودک و نوجوان در ارتباط باشند.

شیوع بیش فعالی

به طور کلی از هر ۱۰۰ کودک، 5 نفر از آنها دچار اختلال بیش فعالی است از طرفی میزان شیوع اختلال بیش فعالی در بین پسران سه برابر بیشتر از دختران است. به گفته پزشکان و محققان در مغز کودکان مبتلا به این اختلال به میزان کافی از هورمون خاصی به نام میانجی های عصبی ترشح نمی شود، هورمونی که کنترل رفتار کودک را برعهده دارد.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی دارای انواع مختلفی هست که هر نوع دارای طیف خاصی هست در این مقاله ما سعی می کنیم تمام انواع مختلف بیش فعالی را پوشش دهیم.

بیش فعالی دارای ویژگی های مشخصی مثل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی است در این قسمت ما بیش فعالی را براساس این ویژگی ها دسته بندی می کنیم.

اختلال اول: نوع بدون دقت و توجه

در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد. فرد قادر نیست بر روی فعالیتی که بر عهده او گذاشته ‌اند، تمرکز نماید. 

کودک مبتلا به بیش فعالی نوع بی توجهی، دائما در حال رویا است و در مدرسه نیز به دلیل نداشتن تمرکز کافی با مشکلات مواجه است. این کودکان علاقه چندانی به تکالیف مدرسه و کارهایی مانند آن که به تمرکز نیاز دارند، ندارند.

کودکان بیش فعال در این گروه اغلب:

  • توجه کافی به جزئیات امور نمی کنند.
  • قادر نیستند که بر بازی ها و فعالیت ها تمرکز نمایند.
  • در پایان رساندن تمارین و تکالیف مدرسه ضعف دارند و نمی توانند آنها را به پایان برسانند.
  • قادر به انجام دادن تکالیف و یا کاری که بر عهده گرفته اند، نیستند.
  • در اغلب موارد فراموش می کنند که کتاب ها و وسایل خود را کجا گذاشته اند.

اختلال دوم: نوع تکانشی - بیش فعالی

در این گروه از افراد مبتلا به بیش فعالی، فعالیت بسیار زیاد فرد دیده می شود. فعالیت و کارهایی که این افراد انجام می دهند اغلب بدون تفکر است. فعالیت بیش از حد یکی از بارزترین نشانه های بیش فعالی به شمار می رود. گاهی با رشد کودک و افزایش سن، سطح بیش فعالی کم می شود.

شاید شما نیز دیده باشید که یک کودک بیش فعال به شکل ناگهانی در خیابان شروع به دویدن کند، بدون اینکه به اطراف خود دقت کند. کودکان بیش فعال این اعمال را بدون فکر و ایده مشخص انجام می دهند.

در کودکانی که مبتلا به بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند، به شدت ناآرام اند. از دیگر علائم آنها این است که نمی توانند به مدت طولانی در یک جا بمانند و باید مدام در حال حرکت باشند. کودک مبتلا به این نوع اختلال در مدرسه نظم کلاس را برهم زده و قادر نیست بر روی صندلی ثابت بنشیند.

ویژگی کودکانی که دچار این عارضه هستند به این شکل است:

  • ناآرامی و بی قراری
  • دویدن از یک سمت به سمت دیگر در اغلب اوقات و یا بالا رفتن از جایی
  • پریدن از روی صندلی بدون اجازه والدین
  • قادر نبودن به انجام بازی در حالت سکوت
  • حرف زدن بیش از حد
  • صبور نبودن برای گرفتن نوبت خود در کارها و بازی ها
  • بدون اجازه وارد بازی بقیه شدن و بر هم زدن آن
  • پریدن در صحبت دیگران

اختلال سوم: اختلال نوع ترکیبی

نوع ترکیبی که کودک دارای اختلال، هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد، این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود.

افراد مبتلا به این نوع اختلال، فعالیت بسیار زیادی دارند و تمام کار ها و اعمال خود را بدون فکر انجام می دهند، درواقع علائم افراد این نوع بیش فعالی ترکیبی از دو نوع قبل است.

مشکل در توجه، بیش فعال بودن و عدم کنترل تکانش های حرکتی از علائم بارز این گروه محسوب می شود. در مواردی نیز دیده می شود که کودک توجهی به اطراف نداشته و فعالیت های زیادی انجام می دهد.

متاسفانه این رفتارها باعث ایجاد مشکلات برای کودک در محیط منزل، مدرسه و ارتباط با دوستان می گردد. افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس در بیشتر کودکان دچار اختلال بیش فعالی دیده می شود.

اختلال چهارم: بیش فعالی در نوزادی

معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود. کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثرا پرتحرک هستند و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند؛ کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می کنند.

تشخیص اختلال بیش فعالی در کودک

والدین با مشاهده علائم این اختلال حتما باید کودک را به نزد پزشک متخصص برده تا ویزیت گردد. تنها راه قطعی تشخیص نظر و ارزیابی پزشک است.

والدین باید به دو نکته زیر توجه کنند:

  • مبنای تشخیص درست اختلال بیش فعالی در کودک پزشک است نه نظر دیگران
  • کودکی که دارای این اختلال است، دارای توانایی های دیگر نیز است.

رفتار در منزل کودک بیش فعال

  1. فعالیت و جنب و جوش زیاد دیده می شود.
  2. توجهی به صحبت های والدین ندارد.
  3. قادر نیست یک فعالیت را به پایان برساند.
  4. به مخالفت با والدین می پردازد.
  5. به شدت بی نظم است.
  6. به سرعت آشفته می گردد.
  7. حساسیت چندانی نسبت به درد ندارد.
  8. به شدت رفتار غیر قابل پیش بینی دارد.
  9. دارای خودباوری زیادی نیست.
  10.  نسبت به هر رفتاری سریع واکنش نشان می دهد و طالب برتری نسبت به همسالان خود است.
  11.  علاقه به کارهای خطرناک دارد.
  12.  نمی تواند از قوانین و مقررات تبعیت کند.
  13.  ضعف در پیروی از دستورات دارد.

لزوم استفاده از روش های غیر دارویی برای درمان بیش فعالی

زمانی که والدین از اختلال بیش فعالی کودک خود اطلاع پیدا می کنند، علاوه بر بیماری کودک از عوارض جانبی داروهای تجویزی نیز نگران می شوند.

 طبق گزارشاتی که سازمان نظارت بر دارو و مواد غذایی  (FAD) منتشر کردند، تعدادی از داروهای بیش فعالی مانند ریتالین، کنسرتا، آدرال و استراترا عوارضی همچون حمله قلبی و مشکلات این چنینی خواهند داشت.

سکته قلبی، افزایش فشار خون و تپش قلب و نا رسایی آن از جمله عوارضی هستند که برای داروهای بیش فعالی اعلام شده اند. در این مقاله سعی شده به روش های درمانی بدون دارو بیش فعالی اشاره گردد تا نگرانی والدین کاهش یابد.

راهنمایی هایی برای والدین

  • والدین می توانند برای کمک به این عارضه وقتی که کودک یک کار را درست انجام داد به او کادو دهند. صحبت درباره توانایی ها و استعدادهای کودک در اعتماد به نفس او تاثیر بسیاری دارد. او برای استفاده از استعدادها باید تشویق گردد.
  • والدین باید در هنگام حرف زدن با کودک از جملات و عبارات ساده و واضح استفاده کنند. صبر، پشتکار و مثبت اندیشی لازمه ی این امر است. در زمان درخواست باید کاملاً واضح به او گفت نیاز است چه کارهایی انجام دهد.
  • استفاده کردن از شیوه هایی برای کنترل رفتار ضروری است. والدین می توانند از برنامه هایی همچون تنظیم جدول برای انجام فعالیت های کودک، بی توجهی به رفتارهای نامطلوب کودک، تهیه کادو برای تشویق و .... بهره ببرند.
  • تعامل والدین با مدرسه باعث تنظیم برنامه درست تعلیم و تربیت می شود.

راهنمایی هایی برای معلمان

معلمان حتما باید آگاهی داشته باشند که چه کاری برای دانش آموز مشکل است. به طور مثال ممکن است که کودک مبتلا به بیش فعالی توانایی انجام کار خاصی نداشته باشد در حالی که سایر دانش آموزان به راحتی آن را انجام می دهند. هر دانش آموز به کمک خاصی نیازمند است.

  • معلم باید سعی کند که نحوه استفاده از کتاب، تکالیف های روزانه را به دانش آموزان بگوید. آموزش مهارت ها و روش های یادگیری به دانش آموزان و همچنین دادن کادو برای تشویق از جمله مواردی است که در روند بهبودی بسیار کمک کننده خواهد بود.
  • کمک کردن به دانش آموز برای انجام فعالیت های بدنی بر روند درمان بسیار اثر مثبت خواهد داشت.
  • والدین و معلمان مدرسه می توانند، با همکاری هم یک برنامه تربیتی تنظیم کنند تا متناسب با نیازها کودک فعالیت کند.
  • برای انجام امور و فعالیت ها، ابتکار به خرج دادن می تواند موثر باشد. معلم باید از دانش آموزان توقع بالا داشته ولی لازمه ی این امر صبر است.

علت بیش فعالی

در اغلب موارد عارضه بیش فعالی بدون دلیل خاصی رخ می دهد. نقش ژنتیک و عوامل زیستی در بروز آن بی تردید است. تغذیه نیز تاثیر موثری بر این بیماری دارد، تحقیقات مختلفی نقش مثبت اسیدهای چرب و برخی از بیماری ها در روند درمانی این بیماری اثبات کرده اند.

کودکان درگیر بیش فعالی در قسمت هایی از مغز که مسئول توجه و تمرکز هستند، دچار آسیب جزئی هستند. تحقیقات تاثیر مصرف سیگار و الکل در زمان بارداری مادر تایید کرده اند. استرس و اضطراب در مادر باردار سبب افزایش این احتمال در کودک خواهد شد‌.

 از دیگر عوامل ایجاد اختلال بیش فعالی به مسمومیت با سرب، غذاهای کنسروی و آماده حاوی مواد مصنوعی و افزودنی های خوراکی هستند، می توان اشاره کرد.

 برای اینکه پزشک نظر قطعی درباره ابتلا کودک به بیش فعالی بدهد نیاز است حتما گزارشات ۶ ماهه از علائم و فعالیت های کودک در منزل و مدرسه داشته باشد.

در سنین کمتر از دو یا سه سال به دلیل اینکه کودک در مکان هایی که به نشستن و تمرکز زیاد نیاز دارند، حضور ندارد. اغلب اوقات این اختلال تشخیص داده نمی شود.

 توجه به این نکته ضروری است که بیش فعالی با کم توجهی یا عدم تمرکز متفاوت هستند. در اغلب موارد افراد از این دو اختلال رنج می برند.

درمان بیش فعالی در منزل

استرس و التهاب های هیجانی در منزل بر روند درمانی کودک اثر منفی دارد. چنانچه کودک در محیطی پر از اتفاقات منفی و استرس زا زندگی کند تاثیر بسیار بدی بر او خواهد داشت. والدین تاثیر مستقیم در درمان کودک دارند. از جمله کمک های روحی و روانی که در منزل می توان فراهم کرد، آماده کردن غذای سالم، فراهم کردن زمینه برای تمارین و فعالیت هایی همچون کتاب خواندن، دیدن فیلم های کودک و ... می توان نام برد.

تاثیر تمرین ورزشی در درمان بیش فعالی

محققان ثابت کرده اند که با روزی نیم ساعت ورزش در محیط و فضای سبز، می توان باعث بهبود درمان بیش فعالی کودکان شد. ورزش نه تنها هیچ عوارضی ندارد بلکه تاثیر بسیار مثبتی نیز بر روح و روان فرد می گذارد.

 ورزش و فعالیت هایی با تحرک مناسب سبب ترشح هورمون های دوپامین، نور اپی نفرین و سرتونین می شوند. ترشح این هورمون ها باعث افزایش تمرکز و توجه در کودک خواهد شد.

همانطور که می دانید، داروهایی که برای درمان بیش فعالی کودکان تجویز می شود نیز با تاثیر ترشح این هورمون ها، اثرگذار هستند. ورزش نیز با این عملکرد اثر مثبت می گذارد ولی هیچ عوارضی ندارد.

اهمیت خواب در روند درمانی بیش فعالی

در صورتیکه کودک دارای خواب منظم باشد، بهبودی سریعتری در او حاصل می شود. مشکل در خواب شبانه در بیشتر کودکان مبتلا دیده می شود.

 یکی از عوارض داروهای شیمیایی، تاثیر منفی بر خواب کودک است. با تغییر نحوه مصرف زیر نظر پزشک مشکل خواب بهتر خواهد شد.

مشکل در خواب در بین این کودکان شایع است، برای کاهش آن روش های زیر موثر خواهند بود:

  • تنظیم درست زمان خواب کودک
  • والدین باید حتما کاری کنند که کودک در زمانی که تنظیم نشده، نخوابند.
  • در زمان تعیین شده برای خواب کودک، وسایلی مانند تلویزیون، کامپیوتر و ... باید یک ساعت قبل خاموش گردند.
  • والدین نباید اجازه دهند که کودک در زمان نزدیک خواب فعالیت بدنی زیادی داشته باشند. این کار سبب شده که کودک دیرتر به خواب برود.

تاثیر خواب بر اختلال بیش فعالی

تحقیقات بسیاری نقش تغذیه بر بهبود این اختلال را ثابت کرده اند. حفظ فاصله زمانی حدودا ۳ ساعته باعث می شود که تحریک پذیری کودک کاهش یافته و تمرکز او بهتر گردد.

  • پروتئین و قندها

والدین باید در تمام وعده ها و حتی میان وعده ها از پروتئین و قندهای پیچیده در غذای کودک بیش فعال استفاده کنند. مصرف این مواد غذایی تاثیر مثبت بر درمان بیش فعالی دارند.

  • بررسی سطح آهن، منیزیم در خون کودک

در بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی، مشخص شد که میزان این املاح در بدن آنان کم است. افزایش میزان این املاح معدنی کمک فراوانی به کنترل این عارضه می کند. تحقیقات نقش مثبت آهن در درمان بیش فعالی را به اثبات رسانده اند، حتی دیده شده مانند داروهای درمانی برای بیماری اثر می کند.

  • اضافه کردن اسیدهای چرب، امگا 3 به رژیم غذایی فرد

تحقیقات زیادی تاثیر عالی امگا 3 را در کم کردن حرکات تکانشی فراوان کودک بیش فعال اثبات کرده اند. از منابع امگا 3 به ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین، تخم مرغ و لبنیات می توان اشاره کرد.

رفتار درمانی برای کودک اختلال بیش فعالی

رفتار درمانی شیوه ای است که در روند بهبودی بیش فعالی نقش بسیار زیادی دارد. میزان موفقیت این روش به حدی است که حتی ممکن است جایگزین داروهای تجویزی گردد.

به تقویت رفتار خوب کودک با دادن پاداش و کم کردن رفتارهای ناشایست او با محدود کردن و نشان دادن نتیجه کار، رفتار درمانی گفته می شود.

سه اصل رویکرد رفتار درمانی بر اساس نظر آکادمی کودکان آمریکا شامل موارد زیر هستند‌:

  • هدف های واضح تعیین کردن:

باید برای کودک هدف هایی تعیین گردد که مشخص و واضح هستند. به عنوان مثال انجام تکالیف درسی در نیم ساعت یا بازی با دوستان کودک در زمان خاصی.

پاداش و جریمه:

باید برای هر کار مثبتی که کودک انجام می دهد، پاداشی تعیین گردد و در صورت انجام ندادن درست هدف تعیین شده می توان او را جریمه کرد.

زمانی که از روش پاداش و جریمه به درستی استفاده شود، تداوم آن باعث شکل گیری رفتارهای مناسب در کوک خواهد شد.

 والدین نیازی نیست که کاملاً درباره این اختلال آگاهی داشته باشند. مشورت با یک درمانگر شناختی- رفتاری باعث بهبود رفتار کودک خواهد شد. درمانگر رفتاری- شناختی به روش های کارآمد توجه دارد. این متخصص برای شکل دهی به رفتار کودک یک برنامه پاداش و جریمه مخصوص می نویسد. این برنامه کمک فراوانی به شکل دهی رفتار مناسب کودک می کند.

لازمه درمان کودکان بیش فعال صبر است. زیرا کودکان دارای این اختلال، رفتار بسیار غیر قابل پیش بینی دارند.

گاهی والدین به این نتیجه می رسند که رفتار درمانی و آموزش هایی مانند آن بر کنترل علائم  و رفتار کودک بی تاثیر است. شاید بازدهی این آموزش ها در کودک بیش فعال کمتر از سایر کودکان باشد اما با ادامه مسیر درمانی تاثیر بسیار زیاد آن دیده خواهد شد.

آموزش های مهارت های اجتماعی

در معاشرت های اجتماعی، کودک که اختلال عدم توجه دارد رفتارهای خاصی انجام می دهد. این رفتارها گاهی واکنش اطرافیان را در بر دارد، به طور مثال دعوا در حین بازی با دوستان، مانع شدن از بازی با وسایل مشترک و ... از جمله این رفتارها است که گاه توسط اطرافیان تنبیه می شوند. تنبیه سبب کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس کودک می گردد.

 کودک دارای اختلال بیش فعالی بسیار پرانرژی است. اولین مهارتی که باید به این کودکان آموزش داده شود، مهارت های اجتماعی است. درمانگر متخصص معمولاً به آموزش های اجتماعی می پردازد. روش آموزش به این شکل است که کودکان باید رفتارهای مناسب که درمانگر نشان می دهد را تکرار نمایند.

مهارت های اجتماعی معمولاً دو شکل هستند:

  • مهارت درک متقابل:

 در این آموزش ها کودک یاد می گیرد فردی حرکت A را انجام داد، استفاده از عکس العمل B نیاز است.

  • انتقال به اجتماع:

در گروه بعدی این مهارت ها، باید این آموزش ها به اجتماع منتقل شوند. کودکان بیش فعال فاقد قدرت هماهنگ کردن قوانین در محیط های متفاوت هستند. به عنوان مثال وقتی کودک یاد گرفت که با اتفاقات خاص در مدرسه چگونه کنار بیاید، اما در خانه یا محیط مشابه قادر نیست هماهنگی برقرار کند.

والدین حتما باید از رفتار درمانی اطلاع کافی کسب کنند و ادامه برنامه بیش فعالی در منزل ضروری است. تکرار در قدرت رسانی کودک بیش فعال تاثیر زیادی دارد. والدین می توانند با فراهم کردن موقعیت های قابل پیش بینی مانع فراموشی آموزه های کودک شوند.

ایمن کردن منزل

حرکات تکانشی و ناخودآگاه کودکان مبتلا به بیش فعالی باعث بروز حوادث زیادی برای آنها می شود. برای بهبود روند درمانی، والدین باید محیط منزل را امن سازند. به طور مثال حتماً وسایل شکستنی از دسترس کودک دور گردد، حفاظ مناسب برای پنجره ها و درب ها تهیه شود. قرار دادن فرش و کفپوش مناسب در منزل به خصوص اتاق کودک ضروری است.

  • کنترل

کنترل به معنی بررسی فعالیت های کودک است تا مشخص گردد که طبق برنامه های تعیین شده عمل می کند. شامل سه دسته هستند:

  1. کنترل پیشایندی- (آموزش)

والدین باید برای کاهش خطرات احتمالی به کودک از قبل آموزش دهند. یعنی کودک باید کاملاً متوجه عواقب رعایت نکردن نکات خطرات احتمالی گردد. به طور مثال، آموزش نحوه عبور از خیابان ها، آموزش پوست گرفتن میوه و ... از جمله این آموزش های مهم به شمار می روند.

  1. کنترل فرآیندی

این قسمت از کنترل باید در زمان انجام فعالیت ها صورت بگیرد. کودک بیش فعال دارای حرکات تکانشی بسیاری است. والدین باید در زمان انجام آنها کودک را متوجه اشتباه خود کنند. به طور مثال زمانی که والدین می بینند کودک، دوست و هم بازی خود را کتک می زند، حتما باید برای این رفتارش تذکر دهند تا درباره اشتباه بودن کارش کودک آگاه شود.

  1. کنترل پسایندی

معمولاً این مرحله به شکل تشویق و یا تغییر بعد از انجام فعالیت های کودک شکل می گیرد. مثلا اگر کودک در بازی وسایلش را با دوستان خود به اشتراک گذاشت، والدین می توانند از او تشکر کنند. تشویق کودک باعث تکرار این قبیل رفتارها کودک خواهد شد.

 تنبیه نیز راهکاری است که باید در زبان مشاهده رفتار ناشایست کودک انجام گیرد. تنبیه نباید به شکل بدنی صورت گیرد بلکه باید به شکلی باشد که باعث حذف رفتار نامناسب کودک گردد.

 به طور مثال اگر قبل از حضور در مهمانی کودک رفتار مناسب را آموزش دید (کنترل پیشایندی) و در صورت تذکر برای اشتباهی که انجام داد (کنترل فرآیندی) همچنان آن رفتار را تکرار می کند، والدین می توانند مهمانی را ترک کرده و یا یک محرک دوست داشتنی کودک را از او بگیرند (کنترل پسایندی).

  • حل مسئله

آموزش مهارت حل مسئله برای تمام کودکان به خصوص کودک بیش فعال ضروری است. مهارت حل مسئله از آن جهت برای کودک بیش فعال اهمیت بیشتری دارد که زمان مشاهده یک مشکل به خود یا دیگران آسیب می زنند.

 آموزش این مهارت توسط والدین یا درمانگر اتفاق می افتد. مشاوره با روان شناس یا درمانگر زمانی ضرورت دارد که والدین علم کافی برای آموزش مهارت حل مسئله به فرزند بیش فعال خود را ندارند. به طور مثال می توان کودک را در محیط های مدرسه، پارک و... گذاشت و درباره آن مکان و مشکلات اجتماعی برای او صحبت کنند. در نهایت باید آموزش نحوه حل آن مشکل را شرح داد.

 می توان از کودک سوال کرد. چنان چه در مدرسه و یا مکان مشابه دوستت به زور یک وسیله را از تو بخواهد، چه کار می کنی؟

اکثر کودکان با اعتماد به نفس کم جواب می دهند، گریه می کنم ولی جواب کودک بیش فعال این است که او را به زمین می زنم یا فحش می دهم.

برای آموزش درست به کودک در مواجهه با این مسئله در موقعیت های مشابه باید گفت که، وسیله مال من است، زمانی که این کار تکرار شد باید از معلم یا بزرگترها کمک خواست.

  • پرورش حواس پنچ گانه

کودک دارای اختلال بیش فعالی معمولا دارای ضعف حسی هست. یکی از راه هایی که باعث می شود تمرکز کودک افزایش یابد این است که حواس پنجگانه او تقویت گردد. این تمرینات کمک به درمان کودک می کنند و توجه کودک را به محیط اطراف بیشتر می کنند.

استفاده از الگوهای رنگی یا مکعب های چوبی کمک به تقویت حس بینایی می کند. کودک می تواند با استفاده از اینها، سازه ای بسازد.

 والدین می توانند برای تقویت حس شنوایی کودک به او دستورات شنیداری متنوعی بدهند. به طور مثال می توان گفت ماشین زرد را به زیر میز قرمز بگذار... برای پردازش شنیداری پیشنهاد می شود که این دستورات چندین بار تکرار شوند.

می توان چشم بند بر روی چشمان کودک قرار داد و غذاهای مختلف برای او آورد تا نوع غذا و مزه ی آن را حدس بزند. این تمرین کمک به تقویت حس بویایی یا چشایی کودک می کند. بازی لمس اشیا با چشمان بسته برای تقویت حس لامسه بسیار موثر است.

  • تنظیم نور

برای کاهش حرکات تکانش کودک باید نورهای سفید مانند لامپ های مهتابی در معرض دید کودک قرار نگیرند. این نورهای سفید باعث افزایش سطح هیجان کودک شده و او را بی قرار می کند.

  • برنامه غذایی

باید به کودک بیش فعال مواد غذایی و خوراکی هایی حاوی مواد نگه دارنده یا کافئین داده نشود. کنسرو، نوشابه‌، شکلات، شیر کاکائو و ... از جمله خوراکی های مضر برای این کودکان است.

  • ورزش

برای درمان اختلال بیش فعالی نباید از تاثیر ورزش و تحرک غافل شد. تخلیه کودک زمانی که ورزش و تحرک داشته باشد، باعث شده که انرژی زیاد او تا حدی تخلیه گردد و با کاهش حرکات تکانشی نیز روبه رو خواهد شد.

بهترین ورزش برای کودک بیش فعال، ورزشی است که همزمان هر دو نیمکره مغز او را درگیر کند. شنا و دوچرخه سواری از جمله این ورزش ها هستند. صخره نوردی و کوه نوردی نیز باعث افزایش هماهنگی مغز با بدن شده و سرعت درمان افزایش می دهند.

  • خود گویی

کودک مبتلا به بیش فعالی حواس پرت و فراموشکار است. برای حل این مشکل والدین می توانند دستورات و جملات را تکرار کنند. این کار باعث افزایش تمرکز بر دستورات می شود.

به طور مثال اگر از کودک خواسته شد لیوان را بیاورد، والدین به او تذکر دهند در طول مسیر کلمه لیوان را تکرار نماید تا فراموش نکند. برای افزایش حرف شنوی کودک، انتخاب جملات کوتاه ، واضح و شفاف بسیار کمک کننده هستند.

  • درمان بیش فعالی با نوروفیدبگ

نوروفیدبگ روشی است که در آن فعالیت های مغزی فرد ثبت شده سپس با استفاده از دستگاه الکترو آنسو فالو گرام دیده می شود. بهبود نیز از طریق فرآیند خود تنظیمی انجام می گردد.

 این شیوه جایگزین روش های دارویی برای درمان بیش فعالی است. برای کاهش دردهای مزمن، آسم، بیماری های قلبی، فشار خون بالا، بی اختیاری ادرار و مدفوع و... کاربرد دارد.

بسته به نوع درمان الکترودهای خاصی به نقاط گوناگون بدن منتقل می شود و نحوه کارکرد آن قسمت گزارش می گردد. این روش باعث می شود که فرد از کارکرد جسم خود آگاه شود، سپس با استفاده از فرآیند خود تنظیمی و به کمک تکنیک های نرم افزاری و سخت افزاری به درمان خود کمک می کند.

  • روش مدیتیشن و تمرکز حواس

مدیتیشن روشی است که باعث جمع شدن حواس فرد می گردد و با نفس های عمیقی که فرد می کشد، خویشتنداری او افزایش می یابد. این روش باعث کاهش علائم بیش فعالی می شود. در تحقیقی که به بررسی تاثیر مدیتیشن بر اختلال بیش فعالی صورت گرفت گزارش شد، در خانواده هایی که والدین و کودک دچار اختلال هستند، به مدت ۸ هفته این تمرین را انجام دادند، کودک علائم کمتری بروز داد.

توصیه های آخر به والدین

  • حتماً باید والدین آگاهی خود را نسبت به این اختلال افزایش دهند. عدم آگاهی درست این بیماری سبب رفتارهای نامناسب با کودک شده که روند درمان را با مشکل مواجه می کند.
  • افراد خانواده باید توجیه شوند که کودک عمدا رفتارهای خاصی را انجام نداده و این رفتارها نتیجه این اختلال هستند.
  • والدین باید قوانین منزل را به طور خلاصه و کوتاه برای کودک توضیح دهند تا او بتواند آنها را به درستی به اتمام برساند.
  • از جمله توصیه هایی که پزشک به خانواده ها می کنند می توان به شرکت دادن کودک در کارهای هنری، ورزشی، انتظار معقول از کودک داشتن و ارتباط چشمی با کودک و رعایت برنامه منظم خواب و غذا اشاره کرد.
  • نکته ای که والدین باید در نظر بگیرند این است که کودکان دارای اختلال بیش فعالی به سختی می توانند با تغییرات کنار بیایند. به طور مثال تغییر محل زندگی کودک باید با آمادگی ذهنی او صورت گیرد.
  • نشستن در کلاس های طولانی و خرید از فروشگاه های بزرگ اثر منفی بر سیستم عصبی کودک داشته و باعث افزایش علائم بیش فعالی می شود.

درمان بیش فعالی در کودکان بدون دارو



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , علائم بیش فعالی در دوره پیش دبستان , علائم بیش فعالی در سن ۲ تا ۵ سالگی , علائم اختلال بیش فعالی , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 38
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 18 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

‌یکی از روش ها جهت آزاد کردن انرژی درونی کودکان بیش فعال، ورزش بوده و استفاده از آن در کنار مصرف دارو و رفتار درمانی موجب بهبود علائم این اختلال می ‌شود.

ورزش و بهبود اختلال بیش فعالی

بیقراری یکی از ویژگی های اصلی کودکان بیش فعال است. این کودکان قادر نیستند به مدت طولانی ساکت یک جا بنشینند و بر روی صندلی مدام وول می‌خورند.  فعالیت های ورزشی علاوه بر آزاد کردن انرژی درونی کودک بیش فعال ،سبب بهبود علائمی مانند عدم توجه، حرکات تکانشی و مهارت های ارتباطی نیز می‌ شود .

 به گفته پزشکان ورزش هایی مانند دوچرخه سواری، شنا و فوتبال برای این کودکان مبتلا به بیش فعالی بسیار مفید است. تاثیر ورزش برای کودکان بیش فعال نسبت به کودکان سالم بسیار بیشتر بوده به دلیل اینکه انرژی آنان را کم کرده و باعث کنترل حرکات آنها نیز می ‌شود.

 البته توجه به این نکته نیز ضروری است که نباید از انجام فعالیت های ورزشی انتظار درمان سریع اختلال بیش فعالی را داشت و نتیجه‌ گیری به تعداد، تکرار و بقا فعالیت های ورزشی بستگی دارد.

سریع ترین درمان بیش فعالی

یکی از سوالات اساسی در درمان بیش فعالی از طرف خانواده ها بحث انتخاب سریع ترین روش درمانی بیش فعالی است، اما واقعا پاسخ به این سوال به عوامل بسیاری وابسته است.

  • نوع بیش فعالی در کودک
  • مقدار بیش فعالی در کودک
  • نوع بروز بیش فعالی در کودک
  • نوع تغذیه کودک در کودک بیش فعال
  • محیط کودک بیش فعال

و بسیاری مولفه دیگر بر درمان بیش فعالی کودک تاثیرات فراوانی خواهند داشت، اما از نظر ما روش سریع درمان بیش فعالی به همان نسبت بازگشت سریعی هم خواهد داشت.

روش های درمان بیش فعالی مخصوصا روش های غیر دارویی نیازمند زمان، صبر و استمرار هستند.

برای مثال همزمان با کاردرمانی کودک بیش فعال در مراکز درمانی، باقی درمان نیز بایستی در منزل روی کودک انجام پذیرد و خانواده ها نیز بایستی لیستی از باید و نبایدها را در ارتباط با استمرار درمان در فضای خارج مراکز درمانی رعایت کنند.

تحقیقی در زمینه ورزش

در یک مطالعه به بررسی کودکان مبتلا به بیش فعالی با بازه سنی ۵ تا ۱۲ سال، که به مدت ۴۰ دقیقه در هفته در ۵ نوبت فعالیت فشرده ورزشی انجام دادند، پرداخته شد که مشاهده شد علائم این اختلال کاهش یافت.

طبق مطالعات صورت گرفته، مشخص شد که فعالیت های ورزشی سبب خارج شدن انرژی فراوان کودک شده و آنها را کمتر آزار می ‌دهد، هم چنین با تاثیر گذاری بر بدن نیز علائم اختلال را کم می‌کند.

از جمله مشکلات افراد مبتلا به بیش فعالی، بروز احساس خشم همراه با انرژی کم، انگیزه و کارایی پایین را می ‌توان نام برد.

انجام فعالیت های ورزشی، استرس فرد را کم کرده و روحیه او را افزایش می‌ دهند که باعث کمک به درمان این افراد نیز می ‌شود .

پزشکان بیان کردند زمانی که یک فرد بیش فعال ورزش ‌کند، بعد از انجام این فعالیت ها احساس  خوشایندی در او ایجاد شده و برای انجام کار ها انگیزه بیشتری گرفته و حتی احساس سردر گمی آنها نیز کاهش می ‌یابد.

کودک بیش فعال نمی ‌تواند ساکت در یک مکان بنشیند و حتما باید انرژی او قبل از شروع کلاس درس تخلیه شود، برای این کار کودک می ‌تواند قبل از حضور در کلاس، چند بار طول حیاط را بدود .

به طور کلی برای این کودکان باید برنامه ای تدوین شود که از فعالیت هایی تشکیل شده باشد که تاثیری بر عضلات شخص بگذارند مانند پریدن.

والدین برای انرژی بالای کودک بیش فعال می‌ توانند آن ها را به زمین های بزرگ برده تا ورزش های مورد علاقه خود را انجام دهند همچنین قرار دادن برنامه روزانه پیاده روی بعد از مدرسه تاثیر بسیار مثبتی بر روحیه آن ها دارد.

طبق مطالعات صورت گرفته در یکی از دانشگاه های محیط زیست مشخص شد که حضور انسان در فضای سبز تاثیر بسیار مثبتی بر رفتار داشته و حتی در موارد بسیاری باعث بهبود علائم بیش فعالی نیز می ‌شود.

والدین باید مسئولیت هایی در خانه به کودک بیش فعال بدهند تا انرژی اضافی او تخلیه گردد. چنانچه معلمان و والدین برای موفقیت های کودک در انجام مسئولیت ها هدایایی اختصاص دهند، کودک تشویق شده و این رفتار ها را تکرار می ‌کند .

استفاده از رژیم غذایی مناسب در کنار ورزش، اهمیت بسیاری دارد و باید والدین و مسئولان مربوطه برای حفظ سلامت همه کودکان به خصوص افراد مبتلا به بیش فعالی به آن توجه ویژه کنند.

 حتما باید مصرف پروتئین در برنامه غذایی کودکان بیش فعال لحاظ شده و از مواد غذایی که قند بالایی داشته مانند نوشابه، کیک، بیسکوییت و پفک و چیبس خودداری گردد.

بعضی از مواد غذایی میزان تحریک پذیری این کودکان را افزایش داده و باید کمتر مصرف شوند مانند کاکائو، قهوه، نسکافه، نوشیدنی های مصنوعی و تنقلات.

کوهنوردی از جمله ورزش های مفید برای کودکان بیش فعال محسوب شده که حتی نقش درمانی نیز دارد. در یک مطالعه که بر روی تاثیر ورزش کوهنوردی بر بیش فعالی در مجله ارگوپراکسیس منتشر شد، بیان شد که این ورزش باعث رفع نیاز به تحرک کودک بیش فعال شده و همچنین باعث هدایت او به سمت تحرک های کنترل شده و برنامه ریزی نیز می گردد.

طبق نتایج این پژوهش، ورزش کوهنوردی باعث افزایش تمرکز حواس، توجه به جزئیات و اعتماد به سایرین می شود. از این رو توصیه می شود که کودکان بیش فعال بیشتر به کوهنوردی رفته تا نه تنها از نظر فیزیکی بهبود یابند بلکه از نظر روانی و احساسی نیز تحول پیدا کنند.

طبق نظر کارشناسان چنانچه ورزش کوهنوردی با فعالیت های دیگر همراه باشد، اثر بهتری دارد. به طور مثال والدین می توانند در کیف کودک بیش فعال کارت هایی که دارای شماره هستند، قرار دهند و از او بخواهند تا آنها را با یکدیگر جمع نماید.

کودکان بیش فعال در بیشتر مواقع به دلیل عدم موفقیت در انجام کارها، اعتماد به نفس و عزت به نفس کافی ندارند و انجام این بازی در کوهنوردی به آنها کمک می کند تا از این موفقیت خود خوشحال شوند.

ورزش های موثر بر کنترل علائم بیش فعالی

آن دسته از ورزش ها تاثیر بیشتری بر علائم بیش فعالی دارند بیشتر درگیر فعالیت دوندگی هستند.

فعالیت هایی که با دوندگی در ارتباط هستند برای تخلیه انرژی روزانه کودکان بیش فعال بسیار مناسب هستند.

ورزش هایی مانند بسکتبال، فوتبال، کاراته، شنا، والیبال، دوچرخه سواری، کوهنوردی همگی از جمله این ورزش ها هستند.

البته ورزش های ذهنی که نیاز به تمرکز در کودکان را تقویت می کند، می تواند تاثیرات ذهنی مفیدی داشته باشند ورزش هایی مانند شطرنج، تخته نرد، منچ، مارپله، دست چین (قوانین این بازی، در انتهای مطلب توضیح داده شده است) همگی از بازی های تمرکزی و کم هیجانی مفید هستند.

ورزش های کم تاثیر در کاهش علائم بیش فعالی

ورزش هایی که فعالیت های دوندگی و تمرکزی در آنها کمتر دیده می شود ورزش های کم تاثیری بر بیش فعالی هستند.

ورزش هایی مانند بیسبال، وزنه برداری، بولینگ، بدنسازی، پینگ پونگ از جمله ورزش هایی هستند که در زمان انجام آنها شخص بسیار می ایستد و تاثیر زیادی بر کاهش علائم بیش فعالی نداشته و حتی انجام آنها نیز برای کودک سخت نیز هست.

سایر فواید ورزش ها بر اختلال بیش فعالی

  • زمانی که کودک بیش فعال فعالیت زیاد انجام می دهد، میزان سرعت جریان خون در مغز بیشتر شده و سطح اضطراب و خشم نیز کاهش می یابد.
  • ورزش سبب تعادل وزن آن ها می شود.
  • با انجام فعالیت های ورزشی، هورمون آندروفین در مغز ترشح شده و کودکان پس از ورزش، بسیار پر نشاط و آرام می شوند.
  • زمانی که کودکان به ویژه افراد مبتلا به بیش فعالی، مرتب ورزش کنند، رشد ذهنی آن ها افزایش می یابد.

ورزش رزمی که برای بیش فعالی خوب است؟

ورزش های رزمی از آنجایی که دارای فعالیت های حرکتی جنبشی هستند تاثیر فراوانی بر تخلیه انرژی کودکان بیش فعال دارند اما هر نوع ورزش رزمی نیز برای کودکان توصیه نمی شود.

برای مثال جودو ورزشی بسیار پر خطر و چالشی است، خطر مصدومیت در این ورزش بالا بوده و درگیری های فیزیکی نیز عامل تنش فراوانی می تواند باشد.

به همین دلیل برای انتخاب ورزش های رزمی لطفا با درمانگر کودک خود مشورت های لازم را انجام دهید.

ژیمناستیک برای کودکان بیش فعال

ژیمناستیک از ورزش های بسیار توصیه شده برای بیش فعالی کودکان است، هم فعالیت های دوندگی را در خود دارد هم ورزشی تمرکزی است زیرا کودکان حتی با بیشترین آمادگی جسمانی بدون داشتن آمادگی ذهنی نمی توانند در این ورزش پیشرفت کنند.

از آنجایی که حرکات ابتدایی ژیمناستیک می تواند در محیط های آپارتمانی یا حتی فضای سبز پارک ها (البته تا تجهیزات لازم) انجام شود به همین دلیل می تواند جایگزین هدفهمندی برای تخلیه انرژی کودکان به نسبت شیطنت درون خانه باشد.

بازی های مناسب برای کودکان بیش فعال

لزوما ورزش تنها راه کنترل انرژی در کودکان بیش فعال نیست، بازی نیز می تواند تاثیری مشابه بر کودکان داشته باشد.

بسیاری از بازی جایگزینی از ورزش های جنبشی یا تمرکزی برای کودکان هستند.

بالا بلندی، هفت سنگ، زو، گردو شکستم، هوب از جمله این بازی های هستند.

کلاسهای مناسب کودکان بیش فعال کجا هستند؟

بسیاری از خانواده ها از ما می پرسند که کلاس های مناسب کودکان بیش فعال کجا هستند. در ابتدا کودک بیش فعال بایستی تحت درمان قرار بگیرند که کنترل های لازم روی آن ها صورت گیرد تا بتواند حضوری تعاملی در جامعه داشته باشد.

کلاس های مناسب کودکان بیش فعال در صورتی که کودک تحت کنترل نباشد می تواند به کلاس های چند بار مصرف تبدیل شود زیرا مربی یا کودکان دیگر حاضر در آن کلاس ها با او دچار مشکل می شوند و به مرور استمرار حضور در این کلاس ها و بی توجهی به کودک باعث کاهش اعتماد به نفس او می شود.

اما کلاس های مناسب کودکان بیش فعال را می توانید از میان ورزش هایی که در بالا نام بردیم انتخاب کنید.

البته اخیرا خانه های بازی ای در تهران از طرف شهرداری تاسیس شده اند که صرفا بحث بازی در این مراکز دنبال می شود و مجوزها یا فعالیت های لازم برای درمان همراه بازی (کاردرمانی، بازی درمانی) و همچنین آموزش کودکان بیش فعال (تا بدین لحظه) در این مراکز وجود ندارد. به همین دلیل این مراکز صرفا برای بازی و سرگرمی کودکان محیط مناسبی هستند.


قواعد بازی بازی دست چین

بازی دست چین می تواند حداقل بین 2 نفر انجام شود، برای هر نفر 5 لیوان با رنگ های مختلف در نظر گرفته می شود.

بازی دارای حداقل 20 کارت است که روی هرکدام از آن ها تصویر 5 شی با رنگ های مشابه لیوان ها قرار دارد.

تصاویر افقی یا عمودی هستند.

بازیکنان با دیدن این کارت ها، سعی می کنند لیوان ها را بصورت افقی یا عمودی با ترتیب رنگی ای که در تصویر می بینند بچینند.

هرکسی که زودتر کارت ها را چیند روی زنگی که در وسط قرار دارد می زند.

تاثیر ورزش بر بیش فعالی



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 32
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

برخی از خانواده ها، یک کودک بیش فعال دارند که والدین نمی دانند جهت تربیت و کمک به درمان آنها چه کاری باید انجام دهند. به همین دلیل در این مقاله به تعدادی از تمرین های کار درمانی اشاره شده تا با استفاده از آنها، والدین به درمان کودک خود کمک کنند.

تمارین کار درمانی برای کودکان بیش فعال

شعار امسال روز جهانی کار درمانی "اطلاع رسانی، الهام بخشی و اثر گذاری" بود. کار درمانی درواقع علمی است که به کمک فعالیت های هدفمند در بیماران دارای آسیب های جسمی باعث کاهش مشکلات شده و کمک به بهبود سلامتی آنها می کند.

بیش فعالی که دارای سه مشخصه فعالیت زیاد، کم توجهی و فعالیت تکانشی است از جمله اختلالاتی است که کاردرمانی جهت بهبود علائم آن می تواند کمک فراوانی کند.

زمانی یک کودک را بیش فعال می گویند که علائم این اختلال قبل از سن هفت سالگی بروز کرده و با مشکلاتی در زمینه های اجتماعی، خانوادگی، تحصیلی در هر دو محیط منزل و مدرسه مواجه باشد.

تشخیص کودک بیش فعال

از جمله ویژگی های کودک بیش فعال می توان به ناتوانی در توجه به جزییات، نداشتن تمرکز در زمان فعالیت و بازی، عدم گوش کردن به دیگران، ناتوانی در پایان رساندن وظایف و مسئولیت ها اشاره کرد. همچنین این کودکان دائماً وسایل بازی خود را گم کرده و بسیار فراموش کار هستند.

کار درمانی برای کودک بیش فعال بر پایه انجام انواع بازی های هدف دار و استفاده از سیستم پاداش و جریمه است.

انواع بازی های بیش فعالی

بازی نقطه چین

در این بازی که به آن نقاشی های نقطه چین با اعداد نیز گفته می شود، کودک باید کف دست غیر غالب خود را روی کاغذ قرار دهد و بعد از بازکردن انگشتان خود، با مداد بر کف دست خود بکشد (توسط دست غالب). در آخر باید به شکل متنوع و نامرتب اعداد ۱ تا ۱۰ را بنویسید، سپس به ترتیب این اعداد را پیدا کند و دور آنها علامت بزند. انجام بازی نقطه چین توسط کودک بیش فعال باعث بهبود توجه انتخابی کودک بیش فعال خواهد شد.

بازی ماز

در این بازی کودک بیش فعال، باید عکس هایی که به شکل پرپیج و نامنظم کشیده را از یک نقطه آغاز و به انتها برساند. برای تاثیر گذاری بیشتر پیشنهاد می شود از عکس های جذاب و با مفهوم استفاده گردد. (مثلاً توپ را به دروازه بزند)

به دلیل اینکه کودک برای انجام این بازی باید عکس ها را با چشم دیده و سپس جهت آن را دنبال کند، توجه و تمرکز او افزایش می یابد و می آموزد که کارها را به انتها برساند. همچنین این بازی به تقویت سیناپس ها و مسیرهای مغزی کمک کرده و باعث افزایش قدرت فکر و تحمل کودک جهت رسیدن به نتیجه می شود.

پیدا کردن تفاوت های اشکال ظاهراً مشابه

در این بازی دو عکس که به ظاهر مشابه هستند ولی در جزئیات تفاوت اندکی دارند، در اختیار کودک قرار داده می شود. کودک باید این تفاوت های جزئی را پیدا کرده و با زدن علامت مشخص نماید. والدین می توانند برای تشویق کودک، زمانی که یک اختلاف را پیدا کرد به او هدیه بدهند.

استفاده از کار درمانی جهت رفع لجبازی کودک بیش فعال

معمولاً لجبازی کودک به دو دلیل اتفاق می افتد:

  • کودک به چیزی یا کاری علاقه دارد که پدر و مادر به آن مایل نیستند.
  • پدر و مادر به کار یا چیزی مایل هستند که کودک دوست ندارد.

برای رفع رفتارهای نامناسب و بهبود رفتارهای درست کودک بیش فعال که لجباز نیز هست، سه روش نادیده گرفتن، محرومیت دادن و پاداش بسیار کمک کننده اند.

نادیده گیری بد رفتاری های جزئی

از این روش زمانی استفاده می شود که کودک رفتارهایی بروز می دهد که آسیب چندانی به خود یا دیگران نمی زند. رفتارهایی مانند گریه کردن، زدن پا به زمین، نق زدن، فریاد کشیدن و ....

زمانی که والدین با چنین رفتارهایی از سوی کودک مواجه شدند، در گام نخست باید سعی کنند خونسرد باشند و نگذارند کودک با لجبازی بر سر خاسته خود پا فشاری کند و به آن برسد.

 در این روش پدر و مادر باید توجه چندانی نشان ندهند تا به شکل غیر مستقیم کودک بیاموزد، استفاده از لجبازی برای رسیدن به خاسته روش مناسبی نبوده و برای رسیدن به درخواست باید راه بهتری پیدا کند.

نکات این روش برای والدین

  • والدین در صورت مواجه با چنین موقعیتی باید محل را ترک کنند.
  • سرگرم کردن خود به کار دیگر نیز مفید است.
  • والدین باید در این موقعیت به کودک نگاه نکرده و حتی صحبت نکنند.
  • تکرار یک جمله نیز کمک کننده است مانند: هر موقع گریه نکردی، بیا بغلم و یا زمانی که گریه ات تمام شد، با هم بازی می کنیم.
  • پدر و مادر نباید دلسوزی بی جا انجام دهند و توجه کنند که گریه کردن آسیبی به کسی وارد نمی کند.
  • والدین باید همیشه امیدوار باشند.
  • در این مسیر نیاز است که پدر و مادر هر دو با یکدیگر هماهنگ باشند و برای رفع رفتارهای نامناسب کودک به هم کمک کنند.

روش محروم سازی یا منزوی کردن کودک بیش فعال

در مواردی کودک بیش فعال، بد رفتاری های زیادی انجام می دهد که روش نادیده گرفتن تاثیر چندانی بر او ندارد. کاربرد این روش در زمان بروز رفتارهایی مانند دعوا، کتک کاری، پرتاب وسایل به سمت دیگران، استفاده از کلمات و حرف های زشت و نامناسب و .... است.

 در این روش کودک به دلیل بروز رفتارهای نامناسب و خطر آفرین برای زمانی کوتاه در یک اتاق تنها می ماند. محروم بودن از توجه دیگران برای کودک بیش فعال حتی برای مدت کوتاه، اصلاً خوشایند نیست.

نکات استفاده از این روش:

  • روش منزوی کردن باید برای کودکان بیشتر از سه سال به کار گرفته شود.
  • زمانی که کودک در یک اتاق تنها گذاشته می شود، والدین باید مطمئن باشند که امنیت کافی داشته و بیشتر از حد تاریک یا ترسناک نباشد.
  • حتماً باید علت محرومیت برای کودک گفته شود.
  • مدت زمانی که کودک محروم می شود باید با سن کودک تناسب داشته باشد، به طور مثال برای کودک دو ساله، دو دقیقه و کودک پنج ساله، پنج دقیقه کافی است.
  • زمانی که محرومیت کودک به اتمام رسید، والدین نباید درباره آن موضوع حرف بزنند و ادامه دادن قهر، عصبانیت و سرزنش کار درستی نیست.

استفاده از روش تشویق و پاداش

والدین باید رفتارهای رضایت بخش کودک را جدی گرفته و جهت تکرار آنها، کودک را تشویق و تحسین کنند. برای این روش می توان از روش های تشویق کلامی همچون آفرین، باریکلا و... و یا روش های غیر کلامی مانند هدیه، وسایل بازی، خوراکی و... استفاده کرد.

نکات استفاده از این روش:

  • والدین باید به شکل واضح از رفتارهای درست کودک حرف بزنند.
  • استفاده از مشوق های فیزیکی به شکل مرتب تاثیر فراوانی دارد مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن و ....
  • زمانی که کودک در حال شروع یا انجام یک رفتار مثبت است، پدر و مادر باید او را تشویق کنند.
  • استفاده از روش های تشویقی متنوع بسیار کمک کننده خواهد بود.
  • پاداش دادن قبل از شروع یک کار مثبت درست نیست.
  • در زمان تشویق کودک باید پاداشی انتخاب شود که برای کودک لذت بخش است.

سن تشخیص بیش فعالی کودکان

طبق نتایج و بررسی های صورت گرفته، در بسیاری از موارد اولین شخصی که نسبت به رفتار کودک دچار شک و تردید شد، یکی از اعضای خانواده بوده است. اما در حدود یک سوم موارد این نگرانی توسط شخصی در محیط مدرسه یا مرکز نگهداری از کودک بیان می شود.

 هم چنین مشخص شده که بیشتر کودکان بیش فعال که این اختلال در آنها به وسیله یک روان پزشک مشخص گردیده کمتر از ۶ سال بودند و گروهی دیگر که تشخیص توسط یک روان شناس صورت گرفت، سن بالاتر از ۶ سال داشتند. روش های تشخیصی خاصی برای کودکان زیر ۶ سال وجود ندارد. به گفته کارشناسان امکان دارد تشخیص هایی که در سن کم اتفاق می افتند بدون بررسی کل اطلاعات موجود باشد.

تاثیر کار درمانی در کاهش و بهبود اختلال بیش فعالی



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 35
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

اگر وب سایت فرزندان برتر را تا پیش از این دنبال کرده باشید، موسسه در قسمت های قبلی، کاملا در ارتباط با بیش فعالی، علائم آن، درمان با دارو، درمان بدون دارو، درمان از طریق طب سنتی، تفاوت بیش فعالی و اوتیسم و حیطه های فراوان دیگر محتویاتی مناسب تهیه و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

در این مطلب ما بصورت اجمالی سعی می کنیم، درمان بیش فعالی در طب سنتی را توضیح داده و نقطه نظرات افراد مختلف در این باره را ذکر کنیم.

از آنجایی که تخصص مجموعه فرزندان برتر، درمان بیش فعالی کودکان از طریق طب سنتی نیست به همین دلیل هرگونه الگو برداری و اجرای هر نکته ای در این مقاله از طرف خانواده ها بر روی کودکان خود را اکیدا توصیه نمی کند.

این مقالات صرفا جهت بیان و معرفی روش های درمان دیگر بیش فعالی تهیه شده اند فاقد تائیدیه علمی است و تنها روشی بر پایه تجربیات است.

بیش فعالی چیست؟

بیش فعالی اختلالی است که با بی دقتی، فعالیت زیاد، حرکات تکانشی، عدم کنترل رفتار و عدم عاقبت اندیشی در انجام فعالیت ها همراه است. این اختلال در بین کودکان در حال گسترش است از هر 20 کودک بیش فعال 3 کودک مبتلا به بیش فعالی است که احتمال این اختلال در بین پسران 3 برابر بیشتر از دختران تخمین زده شده است.

اگر این اولین مقاله حوزه بیش فعالی از موسسه فرزندان برتر است که مطالعه می کنید، مطلب بیش فعالی چیست را نیز در لیست مقالات خواندنی قرار دهید تا با بیش فعالی بیشتر آشنا شوید.

تفاوت شیطنت و بیش فعالی

تعداد زیادی از والدین از شیطنت زیاد کودک خود شاکی هستند و فکر می کنند کودک آنها دچار اختلال بیش فعالی شده است. توجه به این نکته ضروری است که تفاوت زیادی بین بیش فعالی و اختلال های حسی و شیطنت کودک وجود دارد.

میزان تحرک کودک بیش فعال بسیار زیاد است و نمی توانند سکون داشته باشد و دائماً در حال خرابکاری هستند.

تفاوت شیطنت و بیش فعالی موسسه فرزندان برتر.jpg

عدم توانایی در یادگیری، مشکلات عصبی، افسردگی، فعالیت های زیاد حرکتی، ناتوانی در تمرکز و انجام حرکات تکانه ای بدون تفکر قبلی، پر حرفی، فراموشکاری، تمایل به کارهای خطرناک و ... از علائم دیگر کودک بیش فعال محسوب می شوند.

ورود به مقطع دبستان، مشکلات کودک بیش فعال را بصورت تصاعدی افزایش می دهد بصورتی که در کلاس و در زمان انجام تکالیف درسی، تمرکز و توجه لازم به معلم را ندارد و با بلند شدن های متوالی از صندلی باعث برهم زدن تمرکز سایر همکلاسی ها نیز می شود.

علت بیش فعالی

حوادث دوران بارداری، استرس، وزن کم نوزاد، اتفاقات یا ویروس های دوران بارداری یا زمان زایمان که منجر به آسیب کودک مخصوصا آسیب های مغزی می شود، اختلالات شیمیایی و زیستی مغز کودک در دوران باداری و پس از آن، عدم توجه عاطفی کودک از سمت والدین، از جمله دلیل افزایش احتمال بیش فعالی در کودکان به شمار می رود.

البته نقش ژنتیک و وراثت، یک امر اثبات شده است. در حدود یک سوم کودکان بیش فعال از طریق اختلال فعال یکی از والدین دچار بیش فعالی می شوند. زمانی که مادر باردار با سموم برخورد مستقیم داشته و یا دچار مسمومیت با سرب شود احتمال ابتلا نوزاد به بیش فعالی افزایش می یابد. غذاهای دریایی که در محیط های آلوده آب های آزاد پرورش یافته و صید شده اند، احتمال سربی بودن بافت های بدنشان قابل توجه است.

در ارتباط با علت های بیش فعالی، درمانگران و متخصصین مجموعه فرزندان برتر مطلبی با همین عنوان تهیه کرده اند که پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مقاله آن ها را نیز مطالعه فرمائید.

بیشتر بخوانید: علت بیش فعالی در کودکان

درمان بیش فعالی

زمان طلایی درمان بیش فعالی در کودکان، 5 سال و کمتر از آن است زیرا درمان بیش فعالی قبل از سن دبستان تاثیر بیشتری بر درمان کودک خواهد داشت.

درمان صرف، جهت بهبودی کودک بیش فعال به تنهایی کافی نیست و حمایت روحی و روانی خانواده و محیط اطراف، بر روند بیماری تاثیر بسیار مثبتی دارد و کمک کننده است.

والدین با افزایش آگاهی از اختلال بیش فعالی و نحوه درمان، میزان موفقیت درمان را به شدت افزایش خواهند داد.

نحوه خواب کودک نیز تاثیر مستقیمی بر این اختلال دارد. کودک باید در زمان خواب از فعالیت هایی مانند تماشا تلویزیون و بازی با کامپیوتر بپرهیزد و زودتر به رختخواب برود. والدین برای خواب بهتر کودک می توانند با بازی و ورزش انرژی او را تخلیه کنند.

درمان بیش فعالی کودکان

به طور کلی درمان کودکان بیش فعال به چند شکل صورت می گیرد:

  • آموزش والدین
  • آموزش معلمان
  • استفاده از کلاس های خصوصی
  • درمان غیر دارویی به واسطه بازی درمانی، گروه درمانی، قصه درمانی
  • درمان دارویی
  • درمان روان شناختی
  • درمان طب سنتی

آموزش والدین و معلمان شامل دو قسمت بوده و بخش بزرگی از درمان را شامل می شود:

  • آموزش برای شناسایی بیماری
  • آموزش برای استفاده از روش های درمانی
  • آموزش برای ادامه روش های درمانی در منزل
  • آموزش برای عدم تحریک تکانه های کودک برای بازگشت بیماری

والدین باید اطلاعات و آگاهی خود راجع به این اختلال افزایش دهند. گاهی پدر و مادر و اطرافیان فکر می کنند که کودک بیش فعال عمداً رفتارهای ناشایست بروز می دهد. در حالی که کودک دارای این اختلال دارای ناتوانی هایی است که باید توسط اطرافیان درک گردد.

سرزنش، بی احترامی، نادیده گرفتن پیشرفت های جزئی حتی در حد کم و جانکاه می تواند درمان کودک را به راحتی نه تنها بی اثر بکند بلکه تاثیرات منفی بسیاری هم داشته باشد.

علائم بیش فعالی در کودکان

والدین و معلم در هنگام مشاهده علائم زیر بایستی به مشاوره مراجعه نمایند.

  • کودک تحرک و فعالیت بیش از حد طبیعی نشان می دهد.
  • حواس کودک دائماً پرت شده و تمرکز ندارد.
  • دارای فعالیت های تکانشی است یعنی کارهایی را بدون تفکر تکرار می کند.
  • کودک به سختی می تواند در کارهای خود تمرکز نماید.
  • ناتوانی در حفظ و تنظیم رفتارهای شخصی
  • عدم توانایی تطبیق رفتار با محیط اطراف
  • عدم انضباط در خواب و خوراک
  • دخالت در امور نامرتبط
  • غیر قابل پیش بینی بوده کودک
  • عصبانیت های ناگهانی
  • اشتیاق برای کارهای پر ریسک
  • پرت کردن وسایل و اشیاء
  • عدم پذیرش کارهای دائمی و مستمر چون نیازمند تمرکز ممتد و طولانی مدت است
  • عدم قانون پذیری در اجتماع علی الخصوص مدرسه
  • عدم برقراری ارتباط موثر با همسالان و محیط اجتماعی پیرامون

علائم بیش فعالی در کودکان.jpg

زمانی که والدین علایم اولیه اختلال بیش فعالی در کودک خود مشاهده کردند، می توانند برای اطمینان او را به مشاورین خدمات سلامت روان کودک و نوجوانان و یا سرویس خدمات کودکان ببرند، زمانی می توان گفت فرد دچار این اختلال است که با این علائم، در وضعیت شغلی یا تحصیلی خود با مشکل مواجه گردد‌.

در یک مصاحبه تشخیصی، کارکنان مرکز به وضعیت کودک دقت می کنند. برای حصول اطمینان از ابتلا به این اختلال از خانواده و کارکنان مدرسه درباره رفتارها و وضعیت کودک اطلاعاتی گرفته می شود.

 زمانی که فرد در بزرگسالی برای نخستین بار جهت تشخیص بیش فعالی مراجعه نماید. نیاز است که بررسی و تشخیص توسط روانپزشک انجام گیرد. این بررسی شامل توجه به علائم تشخیصی و میزان مشکل ساز بودن این رفتارها است.

رابطه افزایش سن و اختلال بیش فعالی

معمولاً با افزایش سن و رشد کودک این اختلال بهتر می شود ولی در موارد بسیاری نیز دیده شده که این اختلال تا بزرگسالی نیز ادامه یافته است.

در موارد بسیاری با افزایش سن و ورود به دوران بزرگسالی، علائم ظاهری بیش فعالی کاهش می یابد ولی در رفتارهای تکانشی، عدم تمرکز و ریسک پذیری فرد تغییری دیده نمی شود و حتی ممکن است که بیشتر نیز شوند.

رفتارهای ناشی از اختلال بیش فعالی در یادگیری، کار و نحوه ارتباط فرد با سایرین اثر منفی می گذارد. در افراد بزرگسال، استرس، افسردگی و عزت نفس پایین شیوع نسبتا زیادی دارد.

مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی از دیگر عوارض این اختلال محسوب می شوند.

شیوع بیش فعالی

شیوع بیش فعالی در بین کودکان زیر 5 سال، تقریبا 15 درصد است بصورتی که در بین پسران بیشتر 3 برابر دختران مبتلایان بیشتری را شاهد هستیم.

از هر 40 کودک در مقطع دبستان حدود ۳ تا 5 فرد درگیر این عارضه هستند که از هر سه کودک درگیر اختلال بیش فعالی، 2 نفر تا زمان نوجوانی با علائم آن همراه هستند.

60 درصد از کودکان مبتلا در بزرگسالی نیز با این اختلال درگیر خواهند بود. طبق آمارها گزارش گردیده که 20 درصد افراد بالغ دچار عارضه بیش فعالی هستند.

عوارض بیش فعالی کودکان

رفتار نامناسب کودک باعث تاثیر منفی بر عملکرد او با افراد خانواده و جامعه علی الخصوص مدرسه می شود. بروز رفتارهای خاص با کودک، عزت نفس و اعتماد به نفس او را هدف قرار می دهد و موجب احساس بی کفایتی و به اندازه کافی خوب نبودن در او می شود.

والدین باید سعی کنند با مشاهده موفقیت های تحصیلی و اجتماعی، حتما کودک را با دادن هدیه تشویق کنند. حمایت و تشویق باعث تکرار رفتارهای مثبت در کودک می شود.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی دارای انواع مختلفی است، اگر این اولین مطلب ما درباره بیش فعالی است که مطالعه می کنید، به پیشنهاد ما حتما مطلب انواع بیش فعالی را نیز در لیست مقالاتی که بعدا بایستی بخوانید قرار دهید.

نوع بی دقت و بی توجه

کودک دارای ضعف در تمرکز در زمان انجام یک فعالیت خاص است. مشخصه این گروه شامل:

  • عدم توجه به جزئیات
  • نداشتن تمرکز در فعالیت ها
  • ناتوانی در پایان رساندن وظایف
  • گم کردن مکرر وسایل

بیش فعالی در کودکان از نوع بی دقت و بی توجه.jpg

نوع تکانشی - بیش فعالی

فرد درگیر این نوع اختلال به شدت فعالیت می کند. برای انجام امور اصلا به نتیجه اهمیتی نمی دهد و در تمام روز مشغول به کاری است. معمولا این نوع رفتار با رشد کودک کم می گردد. مشخصات این گروه شامل:

  • نداشتن قرار و آرامش
  • پر سر و صدا بودن
  • حرف زدن زیاد
  • ناتوانی در صبر کردن

بیش فعالی کودکان حرکتی.png

نوع ترکیبی

در این نوع اختلال، کودکان مبتلا، دارای علائمی از دو گروه قبل هستند. مشکل اصلی رفتار کودک در عدم توجه، فعالیت زیاد و ناتوانی در کنترل حرکات تکانشی است. این علائم در حالت های مختلف به شکل های متفاوت بروز می کند.

توجه به این نکته ضروری است که حتما باید این حرکات در محیط های مختلف دیده شود. نتیجه این اختلال، اعتماد به نفس پایین، احساس بی کفایتی و افسردگی در کودکان هست.

نکات درمانی کودک بیش فعال

هرچند درمان سریع و قاطعی برای بیش فعالی وجود ندارد اما کنترل و تاثیرات تعاملات خانوادگی از مهم ترین بخش های درمانی کودک مبتلا، به حساب می آید.

بخاطر همین معلم و والدین عزیز باید به نکات زیر را در تشخیص و درمان کودک بیش فعال مد نظر داشته باشند:

  • شناخت علائم بیش فعالی
  • شناخت علائم اختلال های حسی
  • شناخت تفاوت بیش فعالی و اختلال حسی
  • انتخاب مشاور حاذق برای تشخیص بیش فعالی در کودکان
  • کسب آگاهی و اطلاعات از این اختلال
  • برنامه ریزی متناسب با نیازها و درمان کودک
  • کسب اطلاعات در ارتباط با روش های درمانی کودک مثل روش غیر دارویی، دارویی و گیاه سنتی

بیش فعالی در طب سنتی

در قسمت های قبلی ما بصورت کامل به مسئله بیش فعالی و توضیحات مختصری برای تسلط به موضوعات حاشیه ای پرداختیم و ارجاعاتی نیز به مطالب مناسب آن داده شده است.

در این قسمت به مسئله بیش فعالی در طب سنتی با داروهای گیاهی می پردازیم، اما قبل از هر چیزی به این موضوع تاکید می کنیم که طب سنتی، طبی تجربی است و نیازمند 

کودک بیش فعال اگر چه هوش زیادی دارد ولی فعالیت ها و رفتارهایی که او انجام می دهد گاه سبب آزار اطرافیان می گردد.

طبق نظر پزشکان طب سنتی در پدر یا مادر با طبع گرم، احتمال داشتن فرزند بیش فعال افزایش می یابد.

چنان چه کودکی دارای طبع صفرایی باشد، احتمال این اختلال در او افزایش می یابد. زیرا این طبع دارای غلبه خشکی و گرمی است.

میزان تاثیر گذاری طبع های بدن در ابتلا به بیش فعالی به این شکل بوده که احتمال آن در طبع صفراوی و سپس طبع سودایی که سرد و خشک است افزایش می یابد.

از علائم ظاهری کودک بیش فعال به خشکی پوست، گرمای زیاد و ریسک پذیری او می توان اشاره کرد. به دلیل گرمایی که در بدن کودکان بیش فعال وجود دارد به کارهای مخاطره آمیز علاقه دارند.

زمانی که میزان سودا در بدن کودک زیاد گردد رفتارهای خشونت آمیز نشان می دهند و یا در زمان شست و شو وسواس به خرج می دهد. حتی در اشتها کودک بیش فعال نسبت سایر کودکان تفاوت دیده می شود.

میزان فعالیت فیزیکی در افراد با طبع های صفرا، سودا و دم و بلغم متغیر است و از بیشترین و به کمترین نوشته شده اند. در کودکان میزان فعالیت بسته به دو عامل گرمی و خشکی است.

در طب سنتی برای درمان بیش فعالی توجه به طبع فرد گام نخست است. برای تجویز بهترین راه درمانی حتما باید میزان صفرا و سودا در بدن فرد بررسی گردد.

درمان نامناسب و دیر هنگام، موجب عوارضی همچون کاهش بینایی، ریزش موهای سر، کاهش وزن، خشم، یبوست و افسردگی و... در شخص می شود.

بیش فعالی اگر چه عوارضی دارد ولی رفتارهای مانند هوش زیاد، علاقه به کارهای بزرگتر از سن، فعالیت های شیرین، باعث می شود که والدین به درمان به شکل جدی نگاه نکنند.

بدترین کار ممکن این است که والدین از درمان به موقع به دلایل شیرین کاری های کودک سر باز زنند. گاهی درمان در زمان نامناسب، عوارض جبران ناپذیری بر آینده او خواهد داشت.

علت بیش فعالی از دیدگاه طب سنتی

در طب سنتی، احتمال بیش فعالی کودکان را بیشتر منوط به مراقبت های دوران بارداری می دانند، در این قسمت چند نکته افزایش دهنده، میزان بیش فعالی کودکان را توضیح می دهیم.

  • عدم مراقبت کافی از زن بارداری
  • خوردن خوراکی هایی با طبع گرم مثل کندر، گردو، بادام زمینی و ...
  • حضور مداوم در محیط های شلوغ و پر استرس
  • استفاده از ویتامین C و قرص های تقویتی مثل آهن در دوران بارداری مادر
  • استفاده از غذاهای سرب دار مثل غذاهای دریایی

رفع عوارض جسمی و روحی بیش فعالی در طب سنتی

برای از بین بردن عوارض روحی و جسمی ناشی از بیش فعالی، پزشکان طب سنتی پرهیز از صفرا و تمهیدات مربوطه توصیه می کنند. با رعایت راهکارهای ضد سودا نیز می توان خلط سودا را که خشکی ایجاد می کند و عامل بیش فعالی است رفع کرد.

حجامت یکی از راه هایی است که برای کودک بیش فعال توصیه می گردد و نیاز به خوردن دارو را برای فرد کمرنگ می کند. از دیگر مزایا حجامت می توان تنظیم کارکرد غدد بدن، کاهش اشتها و رشد کودک را عنوان کرد.

سرکه انگبین یکی از خوراکی هایی است که باعث رفع دو خلط سودا و صفرا می گردد و عوارض بیش فعالی را کاهش می دهد. آرامش از مواردی است که با مصرف این سرکه در کودک بیش فعال مشاهده می شود.

در مصرف سرکه انگبین رعایت این نکته ضروری است که در روزهای نخست به مقدار یک قاشق غذاخوری مصرف کرد و با دیدن نتیجه، مقدار سرکه باید کاهش یابد تا به حد یک قاشق چایخوری برسد.

نکات درمان بیش فعالی در طب سنتی

۱. شناسایی طبع کودک قدم اول درمان بیش فعالی است. چنانچه، شخص دارای طبع سودا یا صفرا بود، رعایت موارد غذایی مناسب ضروری است.

۲. کم خونی، فقر آهن در بین افراد بیش فعال، شیوع نسبتا بالایی دارد. افرادی که بیش فعال بوده و دارای کم خونی مزاجی هستند، عموما طبع صفراوی و سوداوی دارند. اصلاح مزاج یکی از راه های موثر درمان این اختلال به شمار می رود.

۳. برای کاهش غلظت خون افراد صفراوی و سوداوی، یک دمنوش توصیه می شود. این دمنوش شامل یک قاشق سماق کوبیده نشده و پنج عدد عناب است که روزانه باید یک نوبت مصرف گردد.

۴. برای بهبود روند درمانی بیش فعالی کودک، توجه به این نکته ضروری است که تغییر عادت های غذایی زمان می برد و والدین باید در این مسیر صبر و حوصله به خرج دهند. با تغییر برنامه غذایی ،درمان سریع تر حاصل می گردد.

5. برای اصلاح مزاج، مصرف خوراکی های مانند آب زرشک، آب هویج، آب انار، عرق شاهتره و کاسنی، آب لیمو به همراه عسل، بخور بنفشه، دمنوش بنفشه، همچنین استعمال روغن بنفشه و کاهو تاثیر بسیار بالایی دارد.

6. به گفته پزشکان طب سنتی طبیعت خواب سرد است. والدین باید بعد از فعالیت مداوم کودک کاری کنند که کودک سریعتر بخوابد. رفتار آرامبخش و درست با کودک سبب می شود او نسبت به دیگران، عکس ‌العمل خوبی نشان دهد.

توصیه های غذایی طب سنتی برای پیش گیری از بیش فعالی

۱- بعد از زایمان، مادر باید قبل از شیر دادن به تعداد 15 عدد رطب یا خرمای تازه مصرف کند.

۲- مصرف خرما در زمان بارداری تاثیر مثبتی در  پیش‌گیری از بیش فعالی دارد.

۳- استفاده از کدو تنبل در غذای کودک دچار اختلال بیش فعالی تاثیر مثبتی بر درمان کودک دارد. مصرف کدو مسمی نیز بدون اشکال است و خاصیت مشابهی دارد.

درمان بیش فعال از دید دکتر خیر‌اندیش

با توجه به اینکه دارو‌‌های تجویز شده برای بیش فعالی عوارض زیادی دارند، ایشان توصیه به مصرف آن ها نمی‌ کنند.

از ویژگی های کودک بیش فعال داشتن طبع خشک بوده که با افزایش گرمی همراه است. معمولا موهای سیخ، خواب کم، خوردن ترشی و اشتها کم در کودک بیش فعال دیده‌ می ‌شود.

گرمای زیاد سر کودک سبب انجام رفتاری نامناسب در او می‌شود. مثلا در دیکته بارها کلماتی مشابه را اشتباه می‌نویسد. برای درمان بیش فعالی دکتر خیر اندیش پزشک طب سنتی توصیه می‌کنند که به کودک سرکه انگبین داده ‌شود‌.

در این سرکه بسته به ذائقه کودک می‌ تواند از مقدار متفاوتی کاسنی ریخته شود.‌ استفاده از انار و آب انار، انگور ترش و شیرین، سوپ ترش مزه، باعث کاهش گرمی سر کودک می‌ شود. ایشان روش حجامت را که باعث آرامش خیال کودک نیز می شود، توصیه می کنند.

کودکی که قرار و آرامش ندارد به علت سردی زیادی است که دارد و  باعث ضعف او می گردد. برای رفع این مشکل دکتر خیر اندیش توصیه می کنند که حریره بادام یا بادام بو داده تهیه گردد و به کودک داده شود.

سوپ گندم و ارده همراه با شیره انگور یا بیسکوئیت کنجدی نیز بسیار مفید است و موجب کاهش سردی کودک می گردد. همچنین از خوردن شکلات کودک بیش فعال باید پرهیز نماید.

برای درمان بیش فعالی با داروهای گیاهی برای کودکان بالای دو سال، دمنوش گل راعی با عسل بسیار مفید است.

هم چنین برای این کودکان بالای دو سال چای کوهی با عسل باعث بهبود روند درمانی می گردد.

خوردن داروی گیاه حاوی گل بیدمشک در شب و یا دمنوش آن یکی از راه های درمان خانگی بیش فعالی است. 

یکی دیگر از راه های مفید دیگر، استفاده روزانه سه بار از شربت خاکشیر است که باعث کاهش علائم بیش فعالی کودکان می گردد.

لیموشیرین، لبو، دمنوش ترنجبین، مصرف سکنجبین، مربای گل سرخ، بخور گل ختمی یا بنفشه از دیگر گیاهان مفید برای درمان بیش فعالی محسوب می شوند.

استفاده از روغن بنفشه و یا حنا برای سر، نیز دیگر راه های درمان خانگی بیش فعالی هستند.

داروی گیاهی برای بیش فعالی کودک

برای جلوگیری از عوارض داروهای شیمیایی والدین می توانند از یک داروی گیاهی که تولید شده است، استفاده کنند. نام این دارو هایپر اکتیو است که حتما باید توسط پزشک تجویز گردد باعث می شود که اثرات بیش فعالی کاهش یابد.

 این دارو که مورد تایید منابع علمی بین المللی نیز هست شامل عصاره گیاهان رازک و شکوفه پرتغال تلخ است. نحوه تاثیر گذاری آن به شکل سیترژیک بوده که باعث تحویل سیستم عصبی فرد می گردد.

ترکیبات فنلی و فلاونوییدی گیاه گل ساعتی باعث کاهش اضطراب و آرامش خواب می شوند. گیاه بادرنجبویه نیز دارای آنزیم رزمارینیک اسید بوده که موجب مهار گاز گابا شده و سطح آن را در نسوج مغزی افزایش می دهد. در واقع سطح غلظت گابا، آرامش را در فرد افزایش داده و میزان بی قراری و اضطراب در فعالیت کودک کم می شود.

در تحقیقات متعددی که گزارش شده است که استفاده از عصاره بادر نجبویه فرد خواب آرامی را تجربه می کند. قرص حاوی گیاهان بادر نجبویه، گل ساعتی، رازک و سنبل الطیب باعث نظم در خواب و آرامش شبانه می شود.

 

کندر

کندر اثر بسیار خوبی بر بهبود حافظه و درمان آلزایمر نشان می دهد. جهت خوشبو کردن هوا از کندر می توان استفاده کرد. برای رفع اضطراب و کاهش استرس و حالت های عصبی کندر تاثیر بسیار مثبتی دارد.

 در طب سنتی کندر بسیار پرکاربرد بوده و به ۳ شکل خوراکی، موضعی و بخور استفاده می شود. اگر چه بعضی اعتقاد دارند زن باردار با مصرف کندر نوزادی باهوش به دنیا خواهد آورد. ولی پزشکان توصیه می کنند که بعد از ماه سوم بارداری از مصرف آن خودداری گردد. زیرا باعث ابتلا نوزاد به بیش فعالی می شود. برای افزایش هوش نوزاد، خانم باردار می تواند یک ماه بعد از ۴ ماهگی آن را بخورد ولی قبل از آن توصیه نمی گردد.

زعفران

زعفران گیاهی است که به دلیل دارا بودن خاصیت های ضد افسردگی و تقویت حافظه مانند دارو ریتالین باعث کاهش علائم بیش فعالی می گردد. اثر مثبت درمانی زعفران بر بیش فعالی طی تحقیقات متفاوت اثبات شده است. این گیاه عوارض داروهای شیمیایی مانند تهوع، درد معده و بی اشتهایی و ... را نیز ندارد.

مصرف مرغ

یکی از روش های خانگی و موثر در درمان بیش فعالی کودک مصرف مرغ است. عدم تعادل هورمون سروتونین سبب بیش فعالی می گردد. مرغ حاوی اسید آمینه تریپتوفان بوده که اثر مثبتی بر این هورمون دارد.

گیاه دارویی برهمی

گیاه برهمی جز خانواده اسفناج بوده و اثر بسیار مثبتی بر بیش فعالی دارد. کاهش اضطراب و افسردگی و بهبود حافظه از دیگر اثرات مثبت این گیاه به شمار می رود. جهت مصرف برای کاهش علائم بیش فعالی، استفاده از آن به شکل دمنوش بسیار مفید است. تاثیر مثبت دیگر این گیاه حفاظت مغز در برابر رادیکال های آزاد بوده و عملکرد شناختی را بهبود می دهد.

گیاه دارویی نعنا گربه ای

این گیاه سبب افزایش آرامش در شخص می شود و اضطراب را در او به میزان خیلی کم می رساند. چنان چه فردی دچار سردرد یا معده درد شد، می تواند از خواص معجزه آسای این گیاه استفاده کند. نحوه مصرف آن به شکل چای یا دمنوش است.

پوست درخت کاج

جهت کاهش نشانه های بیش فعالی و افزایش تمرکز، عصاره گیاهی پوست درخت کاج بسیار موثر است. افزایش تمرکز و کاهش علائم بیش فعالی از دیگر خواص این داروی گیاهی محسوب می گردد. جهت کاهش سطح هورمون های استرس زا، می توان آن را امتحان کرد.

گیاه دارویی لاله باغی

کمک به تعادل سیستم عصبی توسط این گیاه صورت می گیرد که باعث کاهش علائم بیش فعالی می گردد. جهت خواب آرام، کاهش اسپاسم و رفع اختلالات عاطفی می توان از این گیاه استفاده کرد. استفاده از دانه های گیاه دارویی لاله باغی در آشپزی نیز تاثیر مثبتی بر کاهش علائم این اختلال دارد.

گیاه دارویی بابونه

استفاده از بابونه جهت درمان بیش فعالی بسیار توصیه می گردد. از جمله خواص این گیاه به آرامش دهندگی و کاهش استرس می توان اشاره کرد. جهت بهتر کردن خلق فرد و افزایش تمرکز، مصرف آن تاثیر زیادی دارد. مصرف روزانه دمنوش یا چای بابونه علائم اختلال بیش فعالی را کم می کند.

هسته انگور

استفاده از هسته انگور برای درمان بیش فعالی توصیه فراوان شده است. محافظت از مغز در برابر آسیب های رادیکال های آزاد و سموم، افزایش سرعت جریان خون و تقویت مویرگ ها از دیگر خواص هسته انگور به شمار می روند. روش های مصرفی آن به شکل دمنوش و استفاده از روغن هسته آن در آشپزی و مصرف انگور تازه است.

گیاه قدح مریم یا آب قاشقی

برای کاهش سطح استرس و بهبود وضعیت ذهنی فرد مبتلا به بیش فعالی می توان از گیاه قدح مریم استفاده کرد. این گیاه حاوی مواد معدنی بسیاری است که باعث بهبود عملکرد مغزی می شوند. از دیگر خواص آن به تقویت حافظه می توان اشاره کرد. مصرف این دارو در آشپزی تاثیر مثبت بر درمان دارد.

داروی گیاهی با کوپا مونیری

این دارو باعث بهبود توانایی های فکری و عملکرد مغز می شود. دریافت اطلاعات جدید با این دارو افزایش می یابد و می توان آن را به عنوان داروی بیش فعالی تجویز کرد. از عصاره این گیاه شربتی تهیه شده است که برای گروه سنی ۸-۶ سال به شکل مصرف روزانه توصیه می گردد.

سنبل الطیب

از ریشه گیاه سنبل الطیب پودری تهیه شده که برای درمان بیش فعالی اثر زیادی دارد. این گیاه باعث افزایش مهارت های یادگیری و کاهش بی قراری و رفتار خشونت آمیز می شود. دمنوش تهیه شده با آب ولرم از این گیاه، نتایج موثری را بر درمان بیش فعالی نشان داده است.

تخم کتان

همانطور که اشاره شد در مبتلایان به بیش فعالی، کمبود امگا 3 دیده می شود. فرد با مصرف تخم کتان که حاوی امگا 3 است می تواند علائم این بیماری را کاهش دهد. روش مصرف تخم کتان به شکل خام و یا استفاده از روغن آن در غذای روزانه است. در مصرف آن به عنوان جایگزین دارو حتما باید با پزشک مشورت کرد.

جینسینگ قرمز کره ای

مصرف این گیاه باعث تقویت حافظه می گردد. اثرات مثبت آن بر افزایش انرژی شخص، تحریک عملکرد مغزی و درمان علائم بیش فعالی اثبات شده است. در بسیاری از تحقیقات مشاهده شده که این گیاه سبب افزایش تمرکز و توجه می گردد. دوز مصرفی آن بسته به نظر پزشک معالج است.

بادر نجبویه

این گیاه آرام بخش، یکی دیگر از درمان های خانگی بیش فعالی است. کاهش درد، تحریک پذیری و افسردگی از دیگر خواص این گیاه محسوب می شود. مصرف روزانه ۲ یا ۳ لیوان دمنوش این گیاه تاثیر مثبت بر علائم این اختلال دارد.

گیاه کاوا

جهت بهبود خلق و خوی فرد، مصرف عصاره گیاه کاوا توصیه می گردد. عملکرد این گیاه به این شکل است که استرس را کاهش داده و میزان خشونت فردی را کم کرده و باعث بهبود بیش فعالی می شود. نحوه مصرف آن جویدن و یا دمنوش با استفاده از پودر آن است.

گل راعی

برای افزایش توجه و تمرکز شخص مصرف گل راعی توصیه می گردد. این گیاه موجب کاهش احساساتی همچون بی تفاوتی، گناه و انزوا در فرد می شود. نحوه مصرف آن به شکل خوراکی بوده و می توان از آن روزانه ۱ تا ۳ نوبت به مدت ۸ هفته استفاده کرد.

جوی دو سر

یکی دیگر از گیاهان موثر بر بیش فعالی جوی دوسر است. افزایش توجه، آرامش اعصاب، بهبود عملکرد شناختی و کاهش استرس از جمله تاثیرات مثبت مصرف جوی دو سر به شمار می روند. تحقیقات مختلفی اثر آرام بخش این گیاه را گزارش کرده اند.

گیاه دارویی قاشقک

این گیاه از خانواده نعناییان به شمار می رود. از اثرات آن به آرامبخش بودن و بهبود اختلال روانی و تاثیر مثبت بر خواب می توان اشاره کرد. از میزان تحریک پذیری شخص بیش فعال نیز با مصرف این گیاه کم می شود. نحوه مصرف آن به شکل دمنوش، تنتور یا کپسول است.

دمنوش گیاهی

جهت آرامش و آسودگی می توان از چای حاوی نعناع دشتی، علف لیمو، بابونه و دیگر گیاهان دارویی استفاده کرد. از اثرات مثبت مصرف این گیاهان دارویی، بهتر کردن اوضاع استراحت و خواب می توان نام برد. جهت تاثیر گذاری بهتر این گیاهان توصیه می گردد که قبل از خواب مصرف گردند تا مشکلات خواب کودکان بیش فعال رفع گردد.

شربت ۶ عرق

این شربت که در روند درمانی کودکان تاثیر بسیار زیادی دارد، شامل عرق سنبل الطیب، عرق بیدمشک، عرق فرنجمشک از هر کدام به مقدار یک و نیم لیتر و گلاب، عرق بهار نارنج، شربت سکنجبین عسلی و عرق کیالک به مقدار یک لیتر است. این شربت باعث حذف اختلالات کم توجهی کودک و افزایش تمرکز مغزی او می شود. برای حذف کامل اختلالات بیش فعالی مصرف امگا 3 در کنار این شربت توصیه می شود.

تعییر رژیم غذایی تاثیر بسیار زیادی بر ابتلا به بیش فعالی دارد. زمانی که کودک غذاهای مناسب استفاده کند، مشاهده خواهد کرد که بسیاری از علائم آن کم می شود.

اسیدهای چرب

در بررسی های انجام گرفته مشاهده شده است که کودکان بیش فعال دارای سطح کم اسیدهای چرب، امگا 3 و امگا 6 هستند. تشنگی زیاد یکی از نشانه های کمبود اسید چرب به شمار می رود.

 از منابع حاوی امگا 3 می توان به کنجد، تخمه کدو تنبل اشاره کرد. جهت تامین امگا 6 فرد می تواند با مصرف ماهی آزاد و سارین آن را تامین کند.

ویتامین B6

در بسیاری از مسیرهای متابولیکی اسیدهای آمینه، ویتامین B6  به عنوان کوفاکتور عمل می کند. این ویتامین باعث کاهش برخی رفتارها در کودکان مبتلا به بیش فعالی می گردد. یکی دیگر از راه های عملکردی این ویتامین، افزایش سطح هورمون سروتونین است.

آهن

زمانی که فرد دارای سطح پایبن آهن است توجه و دقت کمی دارد. تحقیقات تاثیر مثبت مکمل های حاوی آهن  در کودکان بیش فعال را تایید کرده اند.

منیزیم

کاهش سطح منیزیم در اغلب کودکان مبتلا به بیش فعالی گزارش گردیده است و در موارد بسیاری دیده شده که با تجویز مکمل های حاوی منیزیم علائم این اختلال کم می شوند.

روی

نقص در دریافت و جذب روی، باعث کاهش سطح آن در کودکان بیش فعال شده است که با دادن غذاهای حاوی این عنصر می توان علائم این اختلال را کم کرد.

غذاهای نامناسب

  • مصرف شکر و غذاهای مشابه کیک، شیرینی، شکلات، آب میوه های صنعتی برای کودک بیش فعال تاثیر منفی دارد. در مطالعاتی که صورت گرفته، شکر به عنوان دلیلی برای بروز بیش فعالی و افزایش علائم آن عنوان شده است.
  • غذاهای بسته بندی شده حاوی رنگ های صنعتی مانند کمپوت ها، سس ها، آدامس، آب لیمو و ... تاثیر منفی بر این اختلال دارند.
  • خوراکی های حاوی مواد نگهدارنده مانند اسید بنزوئیک، باعث افزایش دوره درمان می گردند مانند مرباها، آب میوه ها و ترشی ها و ...
  • نوشابه های گازدار سبب به هم ریختن تعادل کلسیم و فسفر شده و سبب افزایش علائم بیش فعالی می گردند.
  • از مصرف چای، قهوه و مواد حاوی کافئین باید خودداری گردد تا علائم بیماری کاهش یابد.
  • استفاده زیاد از آنتی بیوتیکها، تعادل بین باکتری های مفید در بدن کودک را برهم زده و باعث افزایش علائم بیش فعالی می شود.

درمان بیش فعالی با طب چینی

رویکرد درمانی در طب چینی به شکل درمان کلی علائم و افزایش تمرکز است. این درمان برای بهبود سلامتی کلی بدن استفاده می گردد و برای کودک بیش فعال برنامه خاصی ندارد.

درمان بیش فعالی با طب سوزنی

برای درمان بیش فعالی در تمام بدن، نقاط درمانی وجود دارد که باعث کاهش علائم این اختلال می شوند. علائم این بیماری در تمام کودکان یکسان نیست، بنابراین برای درمان هر کودک روش اختصاصی وجود دارد.

 والدین به علت ترس کودک و یا آسیب ناشی از سوزن از روش طب سوزنی واهمه دارند. با استفاده از این روش بدون درد، آرامش فراوانی فرد را در بر می گیرد. این روش درمانی باعث برگشت حالت طبیعی مغز شده و علائم پیش فعالی را کاهش می دهد. در صورتی که روش طب سوزنی برای کودک مرتباً تکرار گردد، کمک به تعادل هیجانی و فیزیکی کودک خواهد کرد.

درمان بیش فعالی کودکان در طب سنتی با داروهای گیاهی



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 38
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

بیش فعالی نوعی اختلال بوده که به آن ADHD نیز می گویند و بین کودکان شیوع نسبتاً زیادی دارد به طوری که در حدود هشت تا ده درصد کودکان به آن ابتلا دارند. جهت درک بهتر تفاوت بین دو اختلال بیش فعالی و اوتیسم (مقاله تفاوت بین اوتیسم و بیش فعالی) پیشنهاد می گردد.

علائم ظاهری بروز این اختلال در سنین قبل از مدرسه قابل تشخیص بوده و پسران نسبت به دختران به آن بیشتر مبتلا می شوند، که علت آن هنوز نامشخص است. برای تشخیص این اختلال سه مشخصه بارز تحرک زیاد، عدم توجه و تمرکز و فعالیت تکانه ای وجود دارد.

دلایل بیش فعالی در کودکان

بیش فعالی در هر سنی از کودک می تواند خود را بروز دهد. جمله معروف "برای تربیت کودک بایستی از سال ها قبل از تولد او شروع کرد" می تواند مسیر پاسخ به این پرسش را روشن تر کند.

وراثت از جمله عوامل مهم در بیش فعالی کودکان هستند. طی تحقیقی اگر یکی از والدین دارای بیش فعالی باشد به احتمال 30 درصد یکی از کودکان حداقل به این بیماری دچار می شوند.

اما عوامل محیطی هم خود از جمله موارد ابتلای کودکان به اختلالات مختلف از جمله بیش فعالی هستند.

عواملی مانند پارازیت ها، سرب، جیوه، آلودگی های صدایی محیط می تواند احتمال بیش فعالی کودک را افزایش دهد.

اما علائم اختلال بیش فعالی در کودکان از سن ۳ سالگی همراه با رشد عملکردهای حرکتی، بروز می کند. ولی عموماً این اختلال تا زمان حضور کودک در محیط های آموزشی مانند مهد کودک و مدرسه به تاخیر می افتد.

بسیاری از کودکان زمانی که شروع به راه رفتن می کنند نسبت به شناخت محیط اطراف، شیطنت زیادی می کنند که والدین نباید این رفتارها را با اختلال بیش فعالی اشتباه بگیرند. زمانی باید احتمال داد که کودک دارای اختلال بیش فعالی است که رفتارهای او باعث بروز مشکلاتی در ارتباط با دوستان، والدین و معلمان شود.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی را می توان از منظرهای مختلف بررسی کرد اما در این قسمت ما انواع دیگری از بیش فعالی را به شما معرفی می کنیم.

بیش فعالی کودک از نوع تحرکی

کودکانی که مبتلا به این نوع از بیش فعالی هستند، به شدت بی قرار بوده و نمی توانند در یک مکان ثابت بمانند و باید دائماً در حال حرکت باشند. این مشکلات در محیط مدرسه بیشتر مشخص است به دلیل اینکه کودک با رفتارهای خاص خود باعث بی نظمی در کلاس شده و قادر نیست روی صندلی ساکت بنشیند و مدام وول می خورد.

همچنین انجام کارهای خطرناک و حرف زدن زیاد  از دیگر ویژگی های کودک بیش فعال از نوع پرتحرک است.

بیش فعالی از نوع بی توجهی

در این گروه، کودکان دائماً در حال خیال پردازی بوده و برای انجام تکالیف مدرسه تمرکز کافی ندارند که باعث به وجود آمدن مشکلاتی مانند نداشتن علاقه به درس برای آنها در مدرسه می شود.

 از دیگر مشکلات آنها که ناشی از عدم تمرکز و توجه بوده می توان به این مورد اشاره کرد که کودک در محیط مدرسه قادر نیست کلماتی را که نیز بلد است در دیکته درست بنویسد ولی در محیط منزل به دلیل توجهی که مادر به او دارد و نبود اطرافیان، این کار را به درستی انجام می دهد.

همچنین والدین اعلام کرده اند که این کودکان در محیط خانه برای انجام تکالیف با مشکل مواجه هستند و باید دائماً گوشزد شوند تا آنها را به پایان برسانند.

از دیگر مشخصه این گروه از کودکان، فراموشکاری آنها واضح است به نحوی که بسیاری از وسایل خود را در مکان های مختلف جا می گذارند و همچنین آنها قادر نیستند که برای کارهای خود برنامه ریزی کنند. جهت رفع این مشکل والدین باید حتماً برای کودک یک برنامه منظم تعیین کنند و در انجام کارها به او کمک کنند.

بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای

از ویژگی های بارز کودک مبتلا به بیش فعالی از نوع تکانه ای می توان به وجود رفتارهای تکانه ای، نداشتن صبر و تحمل کافی، پریدن وسط صحبت دیگران و نداشتن حوصله برای ایستادن در صف در حیاط اشاره کرد.

 توجه به این نکته ضروری است که تمام ویژگی هایی که برای هر دو گروه از اختلال بیش فعالی بیان گردید، در یک کودک وجود نداشته و تشخیص اینکه کودک به کدام یک از انواع بیش فعالی مبتلا است توسط روان پزشک کودک انجام می گیرد.

در بیشتر موارد ابتلا به اختلال بیش فعالی دلیل خاصی نداشته اما به گفته بسیاری از محققان عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن سهم زیادی دارند. تاکنون نقش تغذیه و رژیم غذایی در ایجاد این اختلال تایید نشده است ولی طبق نتایج بررسی های صورت گرفته، مشخص شده که استفاده از اسیدهای چرب و بعضی از ویتامین ها علائم بیش فعالی زا را کاهش می دهند.

توجه به این نکته ضروری است که باید در کنار مصرف داروها از این مکمل ها  استفاده کرد که استفاده از آن ها، هیچ عارضه ای برای کودک به همراه ندارند ولی به عنوان یک روش درمانی مطرح نیستند.

جهت تشخیص قطعی ابتلا به بیش فعالی، پزشک به اطلاعاتی از پدر و مادر و معلمان مدرسه نیاز دارد. علائم این اختلال باید در بیشتر از یک مکان دیده شوند و همچنین باید به مدت حداقل ۶ ماه ادامه داشته باشد.

در بعضی از کودکان در سنین ۲ یا ۳ سالگی نیز این اختلال وجود داشته، اما به علت اینکه قبل از آن در محیط هایی مانند مدرسه یا مهد کودک که به نشستن زیاد و تمرکز بالا نیاز است، قرار نگرفته اند، تشخیص سخت تر صورت می گیرد.

 هر چند بین دو اختلال بیش فعالی و کمبود توجه و تمرکز تفاوت وجود داشته و هر دو یکی نیستند اما در بسیاری از افراد هر دو باهم بروز می کنند.

طبق آزمایشات و اسکن های مغزی صورت گرفته بر روی افراد مبتلا به اختلال کمبود توجه، مشخص شده که قسمتی از مغز که مسئول تمرکز است از سایر افراد کوچک تر است. بنابراین چنانچه معلم از کودک دارای این اختلال بخواهد کاری را انجام دهد که ۷ مرحله ای است، کودک فقط می تواند مراحل ابتدایی را انجام دهد و ترتیب آنها را فراموش می کند.

تشخیص بیش فعالی

برای تشخیص بیش فعالی در کودکان یک آزمون یا آزمایش خاصی وجود نداشته و حتماً باید علائم رفتاری کودک حداقل ۶ ماه مورد ارزیابی قرار گیرند. بروز علائم بیش فعالی معمولاً قبل از هفت سالگی رخ می دهد.

کودک بیش فعال به دلیل رفتارهای خاصی که دارد سبب آزار افراد در محیط هایی مانند مدرسه و خانه می شود، او حتی قادر نیست با دوستان هم سن و سال خود نیز ارتباط درست برقرار کند.

گروهی از پدر و مادرها در برابر پذیرفتن اختلال کودک خود مقاومت می کنند و نسبت به هشدارهای معلمان و اطرافیان توجهی نمی کنند. یکی از نگرانی های این پدر و مادران این بوده که از عوارض جانبی داروها بر روی کودک خود می ترسند.

در صورتی که به درمان کودکان بیش فعال در زمان درست پرداخته نشود، این کودکان قادر نخواهند بود در امور آموزشی و مهارت های اجتماعی به موفقیت برسند و ممکن است در آینده با مشکلات جدی رو به رو شوند.

دلایل بیش فعالی

عوامل ژنتیکی و آسیب های محیطی در کنار هم باعث به وجود آمدن اختلال بیش فعالی می شوند. آسیب جزئی در قسمت هایی از مغز که مسئول تمرکز و توجه هستند، باعث این اختلال شده است.

 از عوامل محیطی که باعث به وجود آمدن این اختلال می شود می توان سیگار کشیدن، مصرف الکل در دوران بارداری، استرس، مسمومیت ناشی از سرب حاصل از دود اتومبیل و آلودگی هوا و هم چنین مواد غذایی حاوی مواد افزودنی مصنوعی مانند شیرین کننده ها، رنگ دهنده های خوراکی، مواد جلوگیری کننده از فاسد شدن غذا را نام برد.

 در موارد بسیاری دیده شده که به درمان مناسب کودک بیش فعال توجه چندانی نشده که زمینه را برای افسردگی، بروز رفتارهای نامطلوب و بزهکارانه در نوجوانی  فراهم می کند.

برای درمان کودک بیش فعال حتماً باید در دوران کودکی مراجعه کرد زیرا این اختلال در مدرسه با مشکلات بسیاری برای کودک همراه بوده مانند نداشتن تمرکز، پرحرفی و .... که سبب اختلال در تحصیل خواهد شد.

بعضی از خانواده ها با دیدن تحرک زیاد کودک، نگران می شوند که فرزند آنها نیز دارای این اختلال است ولی توجه به این نکته ضروری است که کودک در صورتی مبتلا به بیش فعالی تشخیص داده می شود که مجموع از علائم را برای مدت طولانی داشته باشد.

علائم بیش فعالی

در این قسمت به توضیح علائم بیش فعالی در کودکان بصورت تیتر وار می پردازیم و در قسمت بعدی به تفکیک سعی می کنیم این علائم را براساس سن کودکان دسته بندی کنیم.

  • کودک بیش فعال دائما در حال بازی با دست و بدن بوده و در جای خود آرام و قرار ندارند.
  • مدام از کلاس درس بیرون می رود.
  • دائم در حال پریدن یا دویدن است.
  • در زمان انجام فعالیت ها و یا بازی سر و صدا زیادی می کند.
  • حرکات زیادی انجام می دهد.
  • بسیار حرف می زند.
  • نمی تواند به جزییات توجه چندانی نشان دهد‌.
  • در بیشتر موارد نمی تواند وظایف یا دستورات را به پایان برساند.
  • بین صحبت دیگران می پرد.
  • قبل از اینکه فرد سوال کننده صحبت اش پایان یابد به پرسش جواب می دهد.
  • نداشتن صبر و تحمل به نحوی که هر چیزی را درخواست کرد باید فوراً به او بدهند.
  • انجام حرکات مداوم و جنب و جوش فراوان
  • ناتوانی در صبر و تحمل برای حضور در صف و رعایت نوبت
  • بروز رفتار خشونت آمیز و حساسیت زیاد
  • هل دادن سایر کودکان
  • پریدن وسط بازی دیگران
  • انجام وظایف و تکالیف مدرسه با دقت کم
  • گرفتن وسایل بازی دیگر کودکان
  • ناتوانی در برقراری مهارت های اجتماعی
  • گم کردن وسایل خود
  • تمایل به انجام کارهای مختلف بدون اینکه آن ها را به پایان برساند.
  • یک کودک بیش فعال انجام بعضی رفتارها برایش مشکل تر است، و جهت کمک به تشخیص درست این اختلال والدین باید به سوالاتی جواب دهند مانند:
  • وقتی که از کودک درخواست شود کاری را انجام دهد، در شنیدن با مشکل مواجه است؟
  • آیا در مقایسه با سایر کودکان بیشتر دچار هیجان می شود؟
  • آیا به سختی کارهای روزمره مانند خوردن غذا، خوابیدن و مسواک زدن را انجام می دهد؟
  • آیا معلم نسبت به رفتار کودک، دچار نگرانی شده است؟
  • آیا در انجام امور، سریع تمرکز از دست داده و آن را فراموش می کند؟

علائم دیگر بیش فعالی در کودکان

در قسمت بالا بصورت تیتر وار علائم بیش فعالی توضیح داده شدند اما در این قسمت با هر تیتر توضیحی نیز درباره بیش فعالی در کودکان ارائه می شود.

کودک مبتلا به بیش فعالی احساس خطر نمی کند

اکثر کودکان دارای اختلال بیش فعال نسبت به انجام کارها و یا اشیایی که باید نسبت به آنها احساس خطر داشته باشد، چنین حسی نداشته و گاهی نیز دچار اختلالات سلوک می شوند به طور مثال تعدادی از این کودکان، رفتارهای خشونت آمیز بروز می دهند و یا دیگر کودکان را تهدید به آسیب می کنند. حتی دیده شده گاهی به حیوانات نیز صدمه می زنند. تعدادی از کودکان بیش فعال در کارهایی مانند دزدی، تقلب و کارهایی که تخلف محسوب می شوند نیز شرکت می کنند.

کودکان بیش فعال به انجام کارهای خطرناک علاقه فراوان دارند

در بعضی از کودکان بیش فعال دیده شده که پیج گوشتی را وارد پریز برق کرده و وسایل دیگران را نیز بر می دارند. همچنین رفتارهایی مانند تمایل به کشیدن سیگار، دروغ گفتن نیز در آنها دیده می شود.

 یکی دیگر از رفتارهای این کودکان این است که با افراد بالاتر از سن خود دوست شده و تمایل دارند که در کارها و صحبت های آنان سهیم باشند. از نظر اجتماعی نیز تاثیر مثبت بر بقیه مردم نذاشته و به دلیل رفتارهای نامطلوب از آنها همواره انتقاد می شود.

 این کودکان به علت کم توجهی به جزییات در انجام بازی نیز با مشکل روبه رو شده و نمی توانند با سایر کودکان ارتباط برقرار کنند. همچنین قادر نیستند قوانین و دستورالعمل ها را به درستی رعایت کنند و انجام تکالیف مدرسه برای آنها بسیار مشکل است.

کاهش عملکرد اجتماعی و تحصیلی کودک بیش فعال

کودکان بیش فعال در زمان تحصیل در مدرسه با مشکلات جدی مواجه می شوند زیرا به دلیل کمبود توجه و نداشتن تمرکز نمی توانند درس را به درستی یاد بگیرند. هم چنین این کودکان نسبت به کوچکترین محرک های شنیداری و دیداری حساس بوده و سریع تمرکز خود را از دست می دهند و در تحصیل عملکرد مطلوبی را به دست نمی آورند.

 از نظر اجتماعی نیز این کودکان بر دیگران تاثیر مطلوبی نمی گذارند و انتقاد از رفتار آنها زیاد صورت می گیرد که باعث کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس آنان می شود.

علائم بیش فعالی در نوزاد

همانطوری که در قسمت "دلایل بیش فعالی در کودکان" صحبت شد، علائم محیطی و وراثتی از جمله عوامل مهم در بروز بیش فعالی در کودکان هستند که برخی از این علائم از دوران نوزادی در کودکان نیز قابل مشاهده است.

  • حساسیت زیاد نسبت به محرک های بیرونی داشته و سریع عکس العمل نشان می دهد و نسبت به صدا، نور، گرما و دیگر تغییرات محیطی به سرعت احساس ناراحتی می کند.
  • صداهایی که تولید می کند مانند غان و غون، نسبت به بقیه نوزادان بیشتر است.
  • نوزاد خواب کمتری نسبت به سایر همسن و سالان دارد.
  • در دست و پاهای خود احساس بی قراری می کند.
  • زمان کمی می تواند به یک عکس خیره گردد.

روانشناس باید بروز علائم را بر روی نوزاد ارزیابی کند و در صورت نیاز روش هایی به پدر و مادر آموزش داده شود تا از آسیب هایی که ممکن است در آینده رخ دهد، پیش گیری شود.

علائم بیش فعالی در نوزادان_0.jpg

علائم بیش فعالی در کودکان زیر یک سال

در 2 بازه زمانی می توان برای اختلال بیش فعالی تشخیص دقیق داد، بازه اول بین سن 2 تا 3 سالگی که کودک راه رفتن را می آموزد و پس از آن سنی که کودک وارد محیط بیرون از خانه مثل مدرسه یا مهدکودک می شود. دلیل آن این است که برای مشاهده علائم این اختلال بایستی در دو محیط مختلف کودک را مورد بررسی قرار داد تا بتوانیم تشخیص دقیق تری بدهیم.

پس تا قبل از 1 سالگی نمی توانیم از روی نشانه های محو و کم رنگ بیش فعالی تشخیص دقیقی بدهیم.

علائم بیش فعالی در کودکان زیر دو سال

اختلال بیش فعالی نسبت به قدرت تکلم کودک در رفتارهایی مانند پیدا کردن جهت، مهارت شنیدن و توجه تاثیر می گذارد. بین بروز اختلال بیش فعالی و میزان خواب کودک رابطه ای وجود دارد و پدر و مادر باید به میزان آن دقت کنند.

همچنین طبق مطالعات مختلف مشخص شده که کمبود خواب باعث می شود توجه و توان حافظه کاهش یابد.

کودکان ۱۲ تا ۱۸ ماهه معمولاً می توانند در گفتار خود ۲۰ کلمه را استفاده کنند و زمانی که آن ها به دو سال می رسند تعداد این واژگان به ۲۰۰ عدد افزایش می یابد.

در دایره لغات کودک ۲ تا ۳ سال، معمولا بالای ۹۰۰ واژه وجود دارد.

توجه به این نکته ضروری است که قدرت تکلم برای تمام کودکان یکسان نبوده و دختران سریع تر از پسران حرف می زنند.

علائم بیش فعال در کودکان مدرسه

همانطوری که گفتیم تغییر محیط و سطح کنترل در کودکان می تواند علائم بیش فعالی را بیش از پیش در کودک نمایش دهد. به همین دلیل ورود به مدرسه برای کودکان می تواند برهه جدیدی در مشاهده علائم بیش فعالی باشد.

  • والدین باید درباره برنامه هایی که مسئولین برای بهبود کودکان بیش فعال در نظر گرفته اند، سوال کنند. از جمله این برنامه ها می توان سنجش کودکان، تعیین برنامه درسی، ایجاد تغییرات در ظاهر کلاس درس، روش های آموزشی مناسب و تعامل بین پدر و مادر و معلمین را نام برد.
  • پدر و مادر باید با معلمان کودک حرف زده و نسبت به کارهایی که معلم برای کودک بیش فعال انجام داده آگاه شوند و از آن حمایت کنند.
  • وجود کامپیوتر در کلاس نیز به کمک کودک بیش فعال خواهد آمد، به دلیل اینکه بعضی از این کودکان نمی توانند با دست به درستی بنویسند.

تفاوت علائم بیش فعالی در دختران و پسران

اختلال بیش فعالی در بین پسران سه برابر دختران رخ داده و تشخیص آن در دختران دیرتر اتفاق می افتد. در بین دختران مبتلا علائمی مانند نداشتن نظم و کم توجهی نسبت به موضاعات پیرامون و اختلال در یادگیری مهارت ها و حل مسائل شیوع بیشتری دارد.

دختران بیش فعال در زمان دبستان، دقت کمی دارند و با ضعف در یادگیری مهارت های آموزشی و حل کردن مسئله مواجه هستند. همچنین این دختران توجه چندانی به محیط پیرامون نداشته و رفتار خشونت آمیز نیز بروز نمی دهند.

پسران بیش فعال عموما حرکات و رفتارهای غیر منطقی که انگیزه و برنامه خاصی پشت آن نیست، انجام می دهند، همچنین بروز رفتار های خشونت آمیز نیز بین آنان شیوع بیشتری دارد.

عوارض و خطرات بیش فعالی

اختلال بیش فعالی باعث می شود که زندگی برای کودکان مبتلا با مشکل مواجه شود. این کودکان عموماً:

  • در کلاس درس با سایر دانش آموزان به بحث و درگیری می پردازند.
  • نسبت به سایر کودکان بیشتر دچار صدمات و حوادث می شوند.
  • اعتماد به نفس کمی دارند.
  • در برقراری ارتباط با سایر دوستان با مشکل مواجه هستند.
  • احتمال اعتیاد و الکلی شدن در این کودکان نسبت به بقیه کودکان بیشتر است.

اگر چه ابتلا به این اختلال سبب بروز بیماری های دیگر نمی شود ولی کودکان بیش فعال نسبت به بقیه کودکان بیشتر در معرض آسیب های زیر هستند:

  • مشکل در یادگیری
  • افسردگی
  • اضطراب
  • بیماری دو قطبی یا شیدایی
  • بروز سندرم تورت (بروز تیک عصبی و لکنت زبان)
  • انجام دزدی از دیگران، آسیب به اموال مردم
  • مخالفت و رفتارهای گستاخانه با بزرگ تر ها

مقاله دوم بیش فعالی

امروزه عده زیادی از والدین نسبت به شیطنت زیاد فرزندشان شاکی هستند. آن ها بیان می کنند که کودک همواره در حال جنب و جوش و فعالیت بوده و به شدت بی قرار و نا آرام است. این والدین به حواس پرتی و عدم تمرکز فرزند خود نیز اذعان می کنند.

پدر و مادرها از دلایل بروز این فعالیت ها آگاه نبوده و به سرزنش کودک می پردازند، حتی در مواردی دیده شده که برخی از آن ها، کودکان را  تهدید یا کتک می زنند. در این مقاله به خصوصیات بیش فعالی در کودکان پرداخته شده تا آگاهی والدین نسبت به این اختلال افزایش یابد.

اختلال بیش فعالی در بین کودکان شیوع نسبتاً زیادی داشته و ۸ تا ۱۰ درصد از کودکان به آن ابتلا دارند و تاکنون دلیل اصلی بروز آن مشخص نشده است. بروز اختلال بیش فعالی در افراد مختلف متفاوت بوده و به طور کلی به سه گروه تقسیم می شود.

  • اختلال اول: این گروه از کودکان مبتلا، فقط با مشکل در توجه و تمرکز مواجه هستند.
  • اختلال دوم: در این نوع اختلال، فعالیت و تحرک زیاد دیده می شود.
  • اختلال ترکیبی: افراد مبتلا هم پر تحرک هستند و هم در توجه و تمرکز مشکل دارند.

خصوصیات عمومی کودکان بیش فعال

  • عملکرد ضعیف در مدرسه با وجود هوش بالا
  • ناتوانی در انجام به موقع وظایف و مسئولیت ها
  • ناتوانی در تمرکز به مدت طولانی
  • احساس خستگی در زمان انجام کارها و فعالیت ها
  • بین صحبت دیگران پریدن
  • جواب دادن به پرسش قبل از اینکه جمله سوال کننده تمام شود
  • نداشتن صبر و تحمل در برابر خاسته ها
  • پر سر و صدا انجام دادن کارها
  • حرف زدن زیاد
  • جنب و جوش فراوان
  • رعایت نکردن نوبت در صف یا بازی های گروهی
  • عصبانیت و حساسیت زیاد
  • گرفتن وسایل دیگران بدون اجازه
  • ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
  • فراموش کردن وسایل شخصی و قرار دادن آنها در مکان های مختلف
  • هل دادن و یا کتک زدن سایر بچه ها
  • حواس پرتی در زمان انجام کارها
  • انجام دادن کارهای خطرناک بدون توجه به عواقب احتمالی آن ها
  • خیال بافی پی در پی

خصوصیات ویژه کودکان بیش فعال

۱- معمولا بی قرار و نا آرام بوده و قادر نیستند در یک مکان بنشینند و باید دائماً راه بروند. این مشکل در مدرسه بارزتر بوده و باعث به هم خوردن نظم کلاس و پرت شدن حواس سایر دانش آموزان می شود.

۲- تکانشگر هستند. این کودکان معمولاً فعالیت های خود را بدون تفکر انجام داده و نسبت به انجام آن ها احساس پشیمانی نمی کنند.

۳- قادر نیستند به مدت طولانی به چیزی توجه کنند. این کودکان بسیار رویا پرداز بوده و در مدرسه برای انجام تکالیف خود، به دلیل عدم تمرکز و حواس پرتی با مشکل مواجه هستند و حتی ممکن است اعداد و کلماتی را نیز که به خوبی می دانند، اشتباه بنویسند.

چه زمانی ممکن است کودک مبتلا به بیش فعالی باشد؟

کودکان بیش فعال برخی از رفتارها را نسبت به سایر بچه ها سخت تر انجام می دهند. والدین برای تشخیص راحت تر، بهتر است این پرسش ها را از خود بپرسند:

● آیا در زمان انجام کارها و فعالیت ها، کودک با ضعف در شنیدن مواجه است؟

● آیا کودک در مقایسه با سایر بچه ها با سرعت بیشتری دچار هیجان می شود؟

● آیا کودک در برابر غذا خوردن، خوابیدن، شستن دندان ها و سایر کارهای روزمره مقاومت می کند؟

● آیا نسبت به رفتارهای کودک در محیط مدرسه، معلمان ابراز نگرانی می کنند؟

● کودک سریع تمرکز خود را از دست داده و حواسش پرت می شود؟

چگونه اختلال بیش فعالی را تشخیص بدهیم؟

سن ابتلا به اختلال بیش فعالی حدود ۲ یا ۳ سالگی است. در سن ۲ سالگی پزشک متخصص به ارزیابی رفتار کودک پرداخته تا در صورت مشاهده علائم، درمان را آغاز کند. هر چه سریع تر روند درمانی آغاز شود میزان موفقیت آن افزایش می یابد.

اما در اغلب موارد تا زمانی که کودک وارد محیط های آموزشی مانند مهدکودک یا دبستان نشده که به تمرکز و نشستن مدت بیشتر نیاز است، این اختلال تشخیص داده نمی شود.

اگر چه گروه زیادی از کودکان علائم خفیف این اختلال را دارند ولی تا زمانی که وارد مدرسه نمی شوند، تشخیص برای آن ها صورت نمی گیرد.

تشخیص این اختلال با یک آزمون یا آزمایش خاص صورت نگرفته و برای تشخیص قطعی نیاز است که مجموعه از خصوصیات بیش فعالی در کودک به مدت ۶ ماه و در دو مکان مختلف مانند خانه و  مهد کودک یا دبستان دیده شود.

متاسفانه برخی از والدین در برابر پذیرش اختلال فرزند خود مقاومت می کنند و نسبت به هشدار اطرافیان برای رفتارهای کودک خود بی توجه هستند و به بهانه عوارض جانبی داروها، شروع درمان را به تعویق می اندازند، در حالی که اگر درمان کودک در زمان مناسب شروع نگردد، ممکن است عوارض جبران ناپذیری بر آینده کودک داشته باشد.

عوارض عدم درمان به موقع بیش فعالی

در صورتی که نسبت به درمان کودکان بیش فعال، توجه کافی نشود، زمینه برای ابتلا آنها به افسردگی و بروز رفتارهای ضد اجتماعی و بزهکارانه فراهم خواهد کرد.

 والدین حتماً باید در دوران کودکی نسبت به معالجه کودک بیش فعال اقدام کرده و از بروز مشکلات در دوران مدرسه جلوگیری کنند زیرا این کودکان به دلیل عدم تمرکز به درس گوش نداده و از کلاس مدام بیرون می روند که باعث افت عملکرد تحصیلی می شود.

 زمانی که این کودکان وارد دوران نوجوانی می شوند به دلیل فراموشکاری آنها را افرادی بی حواس و سهل انگار تلقی می کنند. آن ها در زمان درس خواندن و سایر فعالیت ها به دلیل فرو رفتن در رویا و خیال، قادر نیستند کارهای خود را به اتمام برسانند.

 از دیگر مشکلاتی که در اثر عدم درمان به موقع اختلال بیش فعالی به وجود می آید می توان ابتلا به اضطراب، سو مصرف مواد مخدر، اختلال سلوک، پرخاشگری، بی نظمی و بی توجهی به قوانین و مقررات، طرد شدن از گروه ها به دلیل بروز برخی رفتارها و کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس اشاره کرد.

نکات تکمیلی درباره بیش فعالی کودکان

اختلال بیش فعالی در بین پسران نسبت به دختران شیوع بیشتری داشته و خصوصیات و نشانه های متفاوتی از این اختلال در هر دو جنس بروز می کند.

در پسران بیش فعال تحرک و فعالیت زیاد اغلب مشاهده می شود اما در دختران این اختلال خود را به شکل کم توجهی نشان می دهد‌.

دختران بیش فعال معمولاً بی نظم و ساکت بوده و همچنین نسبت به موضوعات اطراف توجه خاصی نمی کنند. ولی پسران بیش فعال فعالیت ها و رفتارهای غیر منطقی بدون برنامه و یا هدف قبلی را بیشتر انجام می دهند. در محیط مدرسه دختران بیش فعال، دقت کافی نداشته و یا ضعف در آموزش مهارت ها و حل مسائل مواجه هستند اما رفتار پرخاش گرانه در آن ها دیده نمی شود.

 توجه به این نکته ضروری است، در صورتی که علائم ذکر شده در دوره های کوتاه و مقطعی مشاهده شود، طبیعی بوده و نشان دهنده اختلال بیش فعالی نیست و نمی توان هر کودکی را که شیطنت انجام می دهد بیش فعال نامید.

برخی از کودکان به دلیل قرارگیری در بعضی از موقعیت ها و یا ابتلا به بیماری ها ممکن است علائمی همانند اختلال بیش فعالی بروز دهند.

  • تغییرات ناگهانی و بدون برنامه قبلی همچون طلاق، تغییر محل زندگی یا مدرسه، مرگ نزدیکان
  • تشنج های نا مشخص
  • استرس و اضطراب
  • اختلال افسردگی
  • بیماری هایی که باعث آسیب به مغز می شوند.

والدین باید توجه کنند که حتماً نیاز است که روان شناس یا روان پزشک متخصص که دارای علم و آگاهی نسبت به این اختلال است، با ارزیابی رفتار کودک، ابتلا به بیش فعالی را تشخیص دهد و نباید صرفا با دیدن چند ویژگی خاص از کودک او را بیش فعال تلقی کرد.

علائم و نشانه های بیش فعالی در کودکان



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , انواع بیش فعالی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بیش فعالی از نوع بی توجهی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 21
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

بیش فعالی، اصطلاحی است که برای همه کم و بیش آشنا به نظر می رسد. ولی عموم مردم درک درستی از این اختلال ندارند و حتی علائم و نشانه های ظاهری آن را نیز نمی شناسند. بین اختلال بیش فعالی و اوتیسم تفاوت های زیادی وجود دارد هر چند که بسیاری از افراد از این تفاوت اطلاع چندانی ندارند.

از مشخصه های بارز بیش فعالی، اختلال در تمرکز و عدم توانایی انجام درست فعالیت های روزانه، جنب و جوش زیاد و نداشتن توجه به محیط اطراف را می توان نام برد.

 تشخیص این اختلال در سنین مختلف امکان پذیر است و در موارد بسیاری دیده شده که نوزادان نیز در گیر شده اند اما زمانی  یک کودک بیش فعال، وارد مدرسه می شود، این اختلال مشکلات بسیاری برای او  به وجود آورده و به همین دلیل، در زمان تحصیل در مدرسه اکثر مبتلایان شناسایی می گردند.

کارشناسان برای این اختلال در طول زمان اسامی مختلفی به کار می بردند مانند: میل انفجاری، بازداری اراده و ناتوانی مهار اخلاقی، فزون جنبشی و اختلال نارسایی توجه.

اوتیسم نوعی اختلال رشدی محسوب شده که قبل از سن سه سالگی در کودک بروز می کند. این اختلال بر بخش های از مغز فرد اثر گذاشته و باعث ایجاد مشکلاتی در رفتارهای اجتماعی و مهارت های ارتباطی او می شود.

تاکنون هیچ دلیل خاصی برای ابتلا به اوتیسم کشف نشده ولی گفته شده که ژنتیک و عوامل محیطی در بروز آن تاثیر زیادی دارند. برای تشخیص اختلال اوتیسم، آزمایشات خاصی انجام نمی گیرد و متخصص درمانگر، در چندین جلسه با توجه به رفتارهای کودک و اطلاعات دریافتی از والدین، نظر قطعی می دهد.

 تعداد زیادی از علائم و نشانه های دو اختلال بیش فعالی و اوتیسم مشابه یک دیگر هستند. ناتوانی در توجه به دیگران، انجام فعالیت بسیار، عدم توانایی در ایجاد تعاملات اجتماعی و بروز رفتارهای تکانشی از جمله این موارد به شمار می روند. در مواردی نیز دیده شده که فرد همزمان به هر دو اختلال مبتلا است.

در این مقاله از این دو اختلال بیشتر گفته شده تا درک تفاوت بیش فعالی و اوتیسم راحتر گردد.

بیش فعالی چیست؟

اختلال بیش فعالی که به آن ADHD نیز می گویند در بین کودکان حدودا 8 تا 10 درصد شیوع داشته و پسران نسبت به دختران بیشتر به آن مبتلا می شوند.

کودک بیش فعال بسیار پر تحرک و پر جنب و جوش است و گاه شیطنت زیاد او سبب آزار اطرافیان می شود. والدین می توانند با انجام روش های درست درمانی، رفتار کودک را کنترل و سبب کاهش این علائم گردند.

بسیاری از خانواده ها با شنیدن اصطلاح بیش فعالی فکر می کنند، کودک آنها نیز دارای این اختلال است. برای تشخیص درست حتما باید به علائم و نشانه های رفتاری کودک دقت کرد.

از ویژگی های مهم کودک بیش فعال می توان به تحرک زیاد، عدم توجه و تمرکز کافی، انجام رفتارهای ناگهانی و غیرقابل پیش بینی اشاره کرد. به طور کلی این بیماری به 3 گروه تقسیم بندی می شود:

نوع اول بیش فعالی در کودکان:

کودک در این نوع اختلال ها توجه و تمرکز کافی ندارد.

نوع دوم بیش فعالی در کودکان:

پرتحرکی ویژگی بارز مبتلایان به این نوع اختلال به شمار می رود.

نوع سوم بیش فعالی در کودکان:

کودک مبتلا، ترکیبی از علائم دو گروه قبل را دارد. مشکل پرتحرکی و عدم توجه و تمرکز در مبتلایان به اختلال بیش فعالی ترکیبی دیده می شود.

برای تشخیص بیش فعالی، فقط به یک آزمون خاص اکتفا نمی شود. جهت ارزیابی درست باید علائم و رفتار شخص به مدت 6 ماه بررسی گردد. علائم ابتلا به بیش فعالی معمولاً قبل از سن هفت سالگی مشخص بوده و کودک مبتلا به این اختلال در محیط های مختلف مانند مدرسه و خانه با انجام رفتارهای نامناسب سبب آزار اطرافیان شده و حتی با دوستان و همکلاسی های خود ناسازگاری می کند.

گاهی دیده شده که عده ای از پدر و مادرها، برای پذیرش بیماری کودک خود، مقاومت می کنند و نسبت به علائم و رفتارهای او بی تفاوت هستند. همچنین به دلیل ترس از عوارض داروهای تجویزی پزشک، از درمان کودک سر باز می زنند. توجه به این نکته ضروری است. چنان چه درمان در زمان مناسب صورت نگیرد، ممکن است عواقب جبران ناپذیری برای آینده کودک رخ دهد و حتی کودک در امور آموزشی یا مهارت های اجتماعی موفقیت چندانی کسب نخواهد کرد.

عوامل ایجاد بیش فعالی

عوامل ژنتیکی و شرایط محیطی سبب به وجود آمدن اختلال پیش در شخص می شوند. آسیب جزئی در قسمت های از مغز که مرتبط با توجه و تمرکز اند، عامل اصلی این اختلال است. از جمله این عوامل محیطی می توان به استفاده از سیگار، آلودگی های محیطی، غذاهای حاوی مواد افزودنی مصنوعی و مصرف مشروبات الکلی در زمان بارداری مادر اشاره کرد.

در مواردی نیز دیده شده حتی برخورد مستقیم دود سیگار با مادر باردار سبب بروز اختلالاتی در رفتارهای کودک گشته است. طبق مطالعاتی که انجام گرفته ابتلا به این اختلال در افراد یک خانواده به علت زمینه ژنتیکی و وراثتی رخ می دهد.

والدین برای پیش گیری از ابتلا کودک به افسردگی و یا بروز رفتارهای ضد اجتماعی و حتی بزهکارانه در نوجوانی، حتماً باید برای درمان در زمان مناسب اقدام کنند. اگرچه برای درمان مبتلایان به ADHD، راه سریعی وجود ندارد ولی می توان علائم آن را کنترل نمود.

افزایش اطلاعات والدین نسبت به این اختلال، باعث بهبود روند درمانی شده و می توانند نسبت به نیازهای فرزند خود برنامه ریزی مناسب تربیتی را انجام دهند. اگرچه سازش با یک کودک پیش فعال به راحتی صورت نمی گیرد ولی اطرافیان باید درک کنند که بروز این رفتارها عمدی نبوده و بدون استفاده از دارو و روش های درمانی قادر به کنترل رفتار خود نیستند.

اوتیسم چیست؟

اختلال اوتیسم در واقع شامل مشکلاتی در زمینه برقراری تعاملات اجتماعی، رشد گفتاری و مهارت برقراری ارتباط است که در آن رفتارهای تکراری نیز دیده می شود.

 این اختلال دارای شرایط خاص عصبی- رفتاری بوده و به دلیل علائم متنوع و بسیاری که دارد به آن طیف اوتیسم (ASD) می گویند.

درجات مختلفی در بیماری اوتیسم قابل مشاهده بوده و در مواردی فقط یک مشکل جزئی در فرد وجود دارد که باعث مشکلات محدودی در زندگی فرد مبتلا می شود و گاه با عوارض شدیدی همراه است که  زندگی شخصی را مختل می کند.

در رفتار کودک مبتلا به اوتیسم، مشکلات ارتباطی و عدم درک احساسات یا افکار دیگران وجود دارد به طوریکه این کودکان قادر به بیان احساسات خود با استفاده از کلمات، حالات صورت و بدنی حتی لمس کردن نیستند.

بسیاری از متخصصان، ژن ها را عامل بروز بیماری اوتیسم می دانند ولی عوامل دیگری همچون سن بالای والدین باعث بیشتر شدن احتمال ابتلای نوزاد به اختلال اوتیسم می شوند.

از دیگر عوامل محیطی می توان به مصرف داروهای خاص توسط مادر باردار و اضافه وزن زیاد او اشاره کرد. در مواردی نیز اعلام شده است که نبود یک آنزیم و سرخچه باعث بروز اختلال اوتیسم شده اند. تاکنون علت دقیق اختلال اوتیسم مشخص نشده است. به گفته کارشناسان، اختلال اوتیسم ناشی از مشکلاتی است که در قسمت های از مغز که مسئول تفسیر پیام های دریافتی از بخش های حسی و گفتاری اند، رخ می دهد.

طبق مطالعات صورت گرفته، میزان اختلال اوتیسم در بین کودکان آمریکایی در دهه 1970، از هر ده هزار نوزاد، 3-1 نفر مبتلا بود. این آمار در  شروع قرن 21 ام، از هر 150 تولد یک نفر اعلام شد.

در بخش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، اختلال اوتیسم را یک طیف دسته بندی می کنند و سندرم آسپرگر و اختلال های فراگیر رشد از طیف خفیف آن به شمار می روند.

طبق گزارش های منتشر شده در بین افراد مبتلا به اوتیسم، حدوداً یک سوم به کم توانی ذهنی دچار هستند و همچنین چیزی نزدیک به 40 درصد از این افراد دارای هوشی بالاتر از سطح متوسط هستند.

شیوع اوتیسم به نژاد و میزان سطح اقتصادی و اجتماعی شخص ارتباطی ندارد. در کشورهای در حال توسعه و مکان های که امکانات کمی دارند، تشخیص آن دیرتر اتفاق می افتد. متاسفانه هیچ راه درمانی برای رفع اختلال اوتیسم کشف نشده است. در اغلب موارد شخص مبتلا با مشکلاتی در زمینه خواب، افسردگی، صرع و اختلالات کم توجهی و بیش فعالی نیز درگیر است. برای کنترل این مشکلات دارودرمانی و مشاوره موثر هستند.

در گذشته اختلال اوتیسم را یک بیماری وراثتی تلقی می کردند، که از پدر و مادر مستقیماً به کودک انتقال می یابد، اگرچه گروهی از ژن ها همراه با عوامل محیطی بر بروز این اختلال موثرند ولی شواهدی دال بر انتقال مستقیم والدین به فرزند تا کنون کشف نشده است.

 بهترین زمان برای درمان قبل از 3 سالگی است، کودک باید جهت تشخیص توسط پزشک متخصص ارزیابی گردد. در این زمان به دلیل عدم تکمیل شبکه های عصبی، درمان سریع تر اتفاق می افتد و با افزایش سن از کارآیی روش های درمانی کم می شود. چنان چه والدین با بررسی علائم کودک پی به این اختلال بردند، با شروع روش های درمانی ممکن است تا 70 درصد سبب بهبودی او گردند.

داروهای تجویزی توسط پزشک نقش درمانی ندارند باعث کنترل رفتارهای نامناسب کودک می شوند. خانواده ای که دارای کودک مبتلا به اوتیسم است باید از دو مرحله عبور کنند، در ابتدا باید این اختلال را بپذیرند و نسبت به آن مقاومت ذهنی بروز ندهند و همچنین با شرایط آن کنار آیند.

خانواده ها از چند نظر درگیر هستند، از یک سو از این اختلال آگاهی کافی ندارند و همچنین به دلیل رفتارهای اجتماعی تحت فشار بوده و هزینه های سنگین درمانی نیز دغدغه دیگری است که والدین دارای فرزند اوتیسمی با آن مواجه اند.

درمان خانگی اوتیسم از جمله راه های موثر برای رفع این اختلال عنوان شده است. استفاده از گیاهان دارویی موثر که حاوی خواص آنتی اکسیدانی دارند و روش های حجامت و تغذیه مناسب بر روند کنترل علائم این بیماری تاثیر فراوانی دارد.

طبق تحقیقاتی که صورت گرفت مشخص شده این اختلال به دلیل ناهنجاری های در مناطقی از مغز رخ می دهد که در آن ورودی های حسی پردازش  و پردازش زبانی رخ می دهد.

تفاوت اوتیسم و بیش فعالی از نظر علائم

بیش فعالی نوعی اختلال است که با فعالیت زیاد شخص و ناتوانی او در تمرکز و توجه همراه است. در حالیکه اوتیسم شامل مشکلات زیاد عصبی بوده و فرد مبتلا در زمینه فکر کردن، ایجاد ارتباطات و تعاملات اجتماعی چالش هایی زیادی دارد. در طیف اوتیسم، بروز رفتارهای تکراری و یکنواخت نیز دیده می شود.

باتوجه به نتایج پژوهش های صورت گرفته درباره تفاوت بین دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی عنوان شد که کودکان اوتیسمی نمی توانند هیجانات را درک کنند و در مواجهه با تشخیص هیجان و علائم آن با چالش هایی مواجه هستند. به طور مثال زمانی که پدر و مادر یک کودک اوتیسمی از رفتار او خشمگین می شوند، او قادر به تشخیص این حس خشم و حالت چهره نبوده و همچنان به حرکات خود ادامه می دهد.

در صورتی که درباره کودک مبتلا به بیش فعالی این قضیه متفاوت است. اصطلاحاً درباره کودکان پیش فعال گفته می شود که آنها هنوز بلوغ فهم علائم هیجانات را کسب نکرده اند.

همان طور که عنوان گردید، از علائم بیش فعالی، ناتوانی در تمرکز و توجه است. به همین دلیل این کودکان می توانند هیجانات را بفهمند ولی قادر نیستند که رفتار خود را با شرایط منطبق نمایند و عکس العمل افراط و تفریطی نسبت به هیجانات اطراف نشان داده و قادر به انجام واکنش مناسب نسبت به محرک های محیطی نیستند.

در دهه 90 میلادی، جهت مشخص شدن درک هیجان کودکان دارای اختلال بیش فعالی تحقیقاتی صورت گرفت. مشاهده شد که این کودکان نسبت به گروه کنترل در مقابل عکس های خاص، کمتر هیجان زده شدند.

در بررسی دیگری که صورت گرفت، مشخص شد، کودکان مبتلا به بیش فعالی بر هیجانات خود تمرکز چندانی نداشته و حتی قادر نیستند، نام هیجانات خود را به درستی بیان نمایند. طبق نظر کارشناسان، کودکان دارای اختلال بیش فعالی علاوه بر مشکل درک هیجانات محیط پیرامون، در فهم حالت و روحیه خود نیز با مشکل جدی مواجه هستند. هم چنین دیده شده که افرادی که در خانواده سابقه بیش فعالی دارند نسبت به درک هیجانات دچار اختلال هستند.

علائم بیش فعالی

در هر کودک مبتلا به بیش فعالی، طیف متفاوتی از علائم و نشانه ها مشاهده می شود. ویژگی های کلی افراد مبتلا به این شکل هسند:

  • نداشتن حواس، خیال پردازی
  • ناتوانی در گوش کردن و پیدا کردن جهت درست
  • خلق و خوی نامناسب به جهت ترس و مشکل کنترل تکانه
  • ناتوانی در برقراری نظم و پایان رساندن وظایف و فعالیت ها
  • عدم انجام کامل امور (فقط زمانی کودک مبتلا کاری را به پایان می رساند که از انجام آن لذت ببرد)
  • ناتوانی در استفاده از مهارت های اجتماعی
  • ناتوانی در انجام دادن امور به شکل بدون سرو صدا مانند غذاخوردن، لباس پوشیدن
  • نداشتن صبر برای پیگیری نوبت
  • احساس بی قراری، بازی کردن مداوم با وسایل اطراف
  • به میان حرف دیگران پریدن، حرف زدن بدون فکر، ناتوانی در درک تعاملات های غیرکلامی
  • انجام امور بدون فکر قبلی از جمله کارهای خطرناک
  • عکس العمل غیرمنطقی نسبت به بوها، صداها، مزه ها و ....
  • انجام بازی ها و فعالیت های پرخطر

برای درک تفاوت اختلال های اوتیسم و بیش فعالی باید به نشانه ها و علائم آنها دقت کرد.

علائم اوتیسم

  • عدم برقراری تماس چشمی و لمسی
  • صحبت نکردن، تاخیر در گفتار یا تکرار زیاد حملات
  • بی قراری و حس ناراحتی به دلیل مشکلات در زمینه حسی، استرس، ترس و ناتوانی در ایجاد ارتباطات
  • نپذیرفتن تغییرات و مقاومت در برابر کارهای یکنواخت و عادت های خاص
  • ناتوانی در برقراری مهارت های اجتماعی
  • بهره گیری زیاد از حرکات بدن جهت آرام کردن خود همچون تکان و به هم زدن دست ها
  • داشتن وسواس و وابستگی به مواردی خاص
  • نداشتن آرامش و قرار و تحرک بسیار؛ تمایل به بازی و دست زدن به وسایل پیرامون
  • توانایی مناسب در استفاده از مهارت های کلاسی و ضعف در به کارگیری مهارت های غیرکلامی
  • مشکل درک احساسات خود و دیگران
  • عکس العمل نامناسب و غیر طبیعی نسبت به بوها، صداها و مزه ها و ....
  • ناتوانی در درک احساس امنیت و دوری جستن از خطرهای احتمالی

چه شباهت های بین دو اختلال اوتیسم و بیش فعالیت و نقص توجه وجود دارد؟

اگرچه دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی یکی نبوده ولی در بعضی از قسمت ها نیز با یکدیگر مشابهت دارند.

طبق نتایج یک بررسی که برروی اختلالات اوتیسم صورت گرفت مشاهده شد که بیشتر کودکان دارای اختلال بیش فعالی و عدم توجه، علائم شاخص اوتیسم مانند مشکلات ارتباطات، بروز رفتارهای تکراری و عدم توانایی مهارت های اجتماعی را نیز دارند. هم چنین بیان شد که در کودکان دارای اختلال اوتیسم، علائم اصلی اختلال بیش فعالی نیز وجود دارد مانند:

بی توجهی: یکی از علائم اصلی جهت تشخیص اختلال بیش فعالی، ناتوانی شخص در توجه به سایر امور است. این افراد به دلیل داشتن مشکلات حسی فراوان، نمی توانند به امور مختلف توجه چندانی نشان دهند.

بیش فعالی: حرکت مداوم، بدون احساس خستگی در مبتلایان به هر دو اختلال دیده می شود، اگرچه ویژگی اصلی جهت تشخیص به شمار نمی رود.

تحریک پذیری: این ویژگی یکی از مهم ترین جنبه های اختلال بیش فعالی محسوب می شود. در افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز این ویژگی به شکل حرکت های مداوم دستی قابل مشاهده است.

همچنین در هر دو گروه از مبتلایان، همپوشانی فراوانی بین حرکت های دست و قسمت عملکرد مغز در جهت ایجاد برنامه و سازمان دادن آنها، وجود دارد.

طبق گزارش های منتشر شده توسط CDC، شیوع اختلال بیش فعالی بین پسران بیشتر است و حدود 5 درصد پسرانی که در سنین 3 تا 17 سال قرار دارند، مبتلا به این اختلال شده اند. در صورتی که در بین دختران این گروه سنی، حدود 5/4 درصد به این اختلال مبتلا هستند. هم چنین در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز، تفاوت جنسیتی دیده می شود.

مقایسه سنی در تشخیص اختلالات  اوتیسم و بیش فعالی

نتایج حاصل از داده های CDC برای هر دو اختلال بیش فعالی و اوتیسم نشان می دهد که تشخیص بیش فعالی بیشتر از طیف اوتیسم صورت می گیرد که البته میزان شدت اختلال نیز تاثیر دارد.

معمولا  تشخیص اختلال بیش فعالی در هفت سالگی رخ می دهد و میانگین سنی بالاتر از دو سال و نیم، زمانی است که طیف اوتیسم تشخیص داده می شود. چنان چه در سن پایین، ابتلا به اختلال بیش فعالیت در اشخاصی تشخیص داده شود، ابتلا به طیف اوتیسم در این افراد دیرتر مشخص خواهد شد.

در یک پژوهشی که در سال 2015 انجام گرفت، مشاهده شد که تشخیص زود هنگام ابتلا به اختلال بیش فعالی باعث تأخیر تشخیص طیف اوتیسم در کودکان به مدت 3 سال می گردد.

باتوجه به بررسی های صورت گرفته، مشخص شده است که بین اختلال بیش فعالی و اوتیسم همپوشانی وجود داشته و بسیاری از خانواده ها مایل اند که کودکشان فقط مبتلا به یک نوع اختلال باشد.

در موارد بسیاری تشخیص طیف اوتیسم به تاخیر افتاده و توجه چندانی نسبت به آن نشده است. والدین و افراد نزدیک کودک باید نسبت به رفتار و فعالیت های کودک دقت کنند و در صورت مشاهده هرگونه علامتی مبنی بر ابتلا کودک به پیش از یک اختلال، حتماً با پزشک مشورت کنند. تشخیص درست و به موقع طیف اوتیسم،  باعث افزایش سطح عملکرد کودک شده و تاثیر مثبت بسیاری بر او دارد.

اختلال اوتیسم، چه تاثیرات عاطفی و اجتماعی دارد؟

جهت درک درست تفاوت اوتیسم با بیش فعالی و یا سایر اختلالات، نیاز به آگاهی از تاثیرات عاطفی و اجتماعی آن است.

ناتوانی در برقراری ارتباطات، مهارت های اجتماعی و انجام فعالیت ها و مهارت های تکراری از جمله مهمترین مشکلات افراد مبتلا به اوتیسم به شمار می روند. حتی در کودکانی که طیف خفیف اوتیسم دارند نیز ناتوانی در دوست یابی و ایجاد ارتباطات اجتماعی دیده می شود.

برای درمان اختلال بیش فعالی (ADHD) به چه متخصصانی نیاز است ؟

باتوجه به تفاوت های که بین دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی وجود دارد، جهت درمان هر کدام نیز باید به متخصص متفاوتی مراجعه کرد.

متخصصان اطفال، اعصاب و متخصصان کودک در حوزه رشد از جمله پزشکانی هستند که می توانند به درمان اختلال بیش فعالی کمک نمایند. مشکلات اضطراب کودک نیز توسط این پزشکان حل می شود.

جهت استفاده از روش رفتار درمانی جهت یادگیری مدیریت ارتباطات و مهارت های مختلف می توان از روان شناسان بالینی کمک گرفت.

جهت رفع مشکلات عاطفی و احساسی فرد مبتلا به اختلال بیش فعالی، می توان از درمان رفتاری- شناختی استفاده کرد. روان شناسان بالینی به تشخیص این اختلال و مشکلات روحی همچون اضطراب پرداخته و ارزیابی این اختلالات توسط متخصص عصب شناسی کودک نیز می تواند اتفاق بیفتد.

 روش های آموزشی و برنامه ریزی شده تربیتی نیز تاثیر مثبت زیادی دارند که در این روش ها به تدریس مهارت هایی همچون مدیریت زمان و نظم پرداخته می شود.

برای درمان اوتیسم به چه متخصصانی نیاز است؟

در زمینه درمان اختلال اوتیسم، متخصصان اطفال، پزشکان عصب شناس، پزشکان متخصص کودک در حوزه رفتارهای رشد، روان پزشکی کودک و روان شناسان فعالیت می کنند.

تشخیص علائم و نشانه های اختلال و ارائه خدمات درمانی توسط این متخصصان انجام می گیرد.

جهت تقویت و آموزش مهارت های اجتماعی، روان شناسان بالینی و مددکاران اجتماعی حضور دارند. برای رفع اختلالات مرتبط با احساس و عاطفه کودکان باید از درمان های رفتاری – شناختی استفاده کرد. که بررسی مشکلات یادگیری کودکان توسط این متخصصان صورت می گیرد و در نهایت بیماری های که با اوتیسم در ارتباط اند مانند بیش فعالی تشخیص داده می شوند.

تشخیص اوتیسم و رفع مشکلات ناشی از آن مانند اضطراب ممکن است توسط عصب شناس کودک نیز رخ دهد.

آموزش مهارت های لازم در مواقع لزوم توسط متخصصان کاردرمانی اتفاق افتاده و هم چنین آنها در کنار افزایش مهارت ها حسی، درمان با رژیم حسی را نیز جهت بهبود روند درمانی انجام می دهند. رژیم حسی در واقع مجموعه فعالیت های فیزیکی است که کودک جهت تقویت عملکردهای بدنی می آموزد.

مهارت های زبانی جهت برقراری ارتباط با دیگران توسط متخصص گفتار درمان ارائه می شود.

در مدرسه برای کودکان مبتلا به بیش فعالی چه کارهای باید انجام داد؟

اگرچه تفاوت های بسیاری بین اختلال بیش فعالی و اوتیسم وجود دارد ولی کودکان دارای هر دو این اختلال ها، باید در محیط مدرسه تحت مراقبت های خاصی قرار گیرند. کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی در مدرسه نیاز زیادی به توجه و مراقبت دارد.

کودک بیش فعال در مدرسه نسبت به سایر کودکان نیار به مراقبت بیشتری دارد به طور مثال باید نزدیک معلم و یا مکانی که حواسش پرت نمی شود، بنشیند. مشکل اصلی این کودکان نداشتن تمرکز بوده که  با استفاده از علائم مخصوص و یا تصاویر می توان آن را بهبود بخشید.

تکالیف آن ها باید شامل عکس و نوشته بوده و به بخش های کوچک تر تقسیم شوند. با توجه به جنب و جوش زیاد کودک بیش فعال حتما باید وقفه ای بین انجام تکالیف در نظر گرفته شود.

در مدرسه برای کودکان مبتلا به اوتیسم چه کارهای باید انجام داد؟

 کودک اوتیسمی تمرکز کافی ندارد و باید جایی نزدیک معلم و یا در محلی که حواسش کمتر به محرک های شنیداری و دیداری پرت می شود، قرار گیرد.

جهت آموزش کودک اوتیسمی، وسایل کمک آموزشی کمک کننده هستند به طور مثال رمزگذاری به وسیله رنگ ها برای یادگیری مفاهیم جدید به کار می رود. روزانه باید به کودک مبتلا به این اختلال تمارین خاص مهارت های حرکتی و فیزیکی داده شود.

جهت آموزش کودکان اوتیسمی با مهارت های اجتماعی می توان از گفتن داستان بهره برد. در این داستان ها، موقعیت های خاص اجتماعی و ارتباطی به کودک یاد داده می شود. هم چنین تمرین صبر و کاهش اضطراب نیز ضروری به نظر می رسد.

جهت نگهداری از کودکان  پیش فعال (ADHD) در منزل چه باید کرد؟

حتماً در محیط خانه باید قوانین خاصی تعیین گردد و تکرار این قوانین سبب می شود که آنها تبدیل به عادت شوند. همچنین حتماً باید مسئولیت های که مرتبط با کودک هستند، را به مراحل کوچکتر تبدیل کرد.

استفاده از برنامه ریزی تصویری، چک لیست های و کاغذهای رنگی باعث می شود که تمرکز و توجه و نظم کودک بیشتر شود.

والدین جهت بازیابی انرژی در زمان انجام فعالیت های درسی باید به کودک زمان کوتاه استراحت اختصاص دهند و قرار دادن محیطی خاص برای نوشتن تکالیف و فعالیت های مدرسه ضروری به نظر می رسد. یکی دیگر از مواردی که باید رعایت شود این است که از قبل تغییرات برنامه ها به کودک گفته شده تا بتواند با تغییرات غیرقابل پیش بینی مواجهه گردد.

جهت نگهداری از کودک مبتلا به اوتیسم در منزل چه باید کرد؟

اختلال اوتیسم با سایر بیماری ها و اختلالات متفاوت است و حتماً باید آموزش های مخصوص در منزل ایجاد شود. به طور مثال جهت آموزش مهارت نحوه حضور در جمع و بین مردم می توان از بازی های کمک گرفت که در آن هر شخص نقش خاصی دارد.

برای این کودکان تنظیم برنامه های هر روز، ضروری است و حتماً باید وظایف و فعالیت های کودک به قسمت های کوچکتر تقسیم شوند. هم چنین آموزش مهارت های برقراری ارتباط با دیگران بسیار مهم بوده و اهمیت ویژه ای دارد.

اختلالات بیش فعالی و اوتیسم روی یادگیری چه تاثیری دارند؟

ابتلا به اختلالات بیش فعالی و طیف اوتیسم بر نحوه عملکردهای مدرسه و محیط آموزشی سایر کودکان تاثیر بسیاری دارد. چنان چه یک خانواده دارای کودکی هستند که همزمان به هر دو این اختلالات مبتلا است باید دقت کنند که چه چیزی باعث افزایش تمرکز و یادگیری او می شود.

آیا توانایی فعالیت در یک کلاس درس با رویکرد مشخص را دارد؟

آیا این کودک باید کنار میز معلم قرار گیرد تا به او کمک شده و میزان تمرکزش افزایش یابد؟ والدین حتماً باید تمام اطلاعاتی که درباره مهارت یادگیری کودک خود می دانند به اطلاع معلم یا متخصص درمانگر برسانند تا جهت تنظبم برنامه آموزشی انفرادی (IEP) او لحاظ شوند.

درک پیامدهای اجتماعی اوتیسم

ابتلا به اوتیسم و اختلال بیش فعالی، تاثیر مستقیمی بر روابط اجتماعی شخص دارند، اگرچه روش تاثیرگذاری هر کدام متفاوت است. 

در طیف اوتیسم، در توجه، روابط اجتماعی، رعایت کردن نوبت دیگران و سایر مهارت های اجتماعی، مشکل به وجود می آید. در برخی از مواقع، مشکلات اجتماعی ناشی از فعالیت های تکانشی یا عدم توجه به نشانه های اجتماعی هستند.

 زمانی که یک کودک به هر دو اختلال مبتلا است، حتماً باید در منزل و محیط مدرسه از آنها مراقبت و حمایت ویژه به عمل آورد. جهت رفع مشکلات ارتباطی و اجتماعی کودک، رفتار درمان ها، مددکاران اجتماعی و ..... می توانند کمک کنند.

تحقیق درباره رابطه بین اوتیسم و بیش فعالی

باتوجه به نتایج تحقیقات صورت گرفته در موسسه کریگر کندی، حدود یک سوم از کودکان مبتلا به طیف اوتیسم که در سن 4 تا 8 سال قرار داشتند، دارای علائم شاخص ابتلا به بیش فعالی نیز بودند.

به گفته پژوهشگران کودکانی اوتیسمی که دارای علائم اختلال بیش فعالی نیز بودند نسبت به گروه که فقط اوتیسم داشتند، بیشتر دارای مشکلاتی در زمینه مهارت های شناختی، اجتماعی و تطبیقی بودند.

کودکانی که به هر دو اختلال مبتلا هستند، طبق تحقیقات صورت گرفته مشخص شده که نسبت به سایر کودکان حدود چهار برابر بیشتر زورگویی می کنند. به گفته پزشکان، آمار کودکانی که به هر دو اختلال همزمان مبتلا هستند، روز به روز در حال افزایش است.

حدود 162 کودک در تحقیق رشد طولی مشارکت کردند، پژوهشگران این کودکان را به دو گروه تفکیک کردند:

  • با گروه اوتیسم (ASD)
  • بدون گروه اوتیسم (ASD)

نتایج این تحقیق، 63 درصد از این کودکان را درگیر اختلال اوتیسم عنوان کرد که از این تعداد، 18 نفر (29 درصد) دارای علائم بیش فعالی بودند.

برای تشخیص درست حتما باید به علائم این اختلالات در سنین پایین توجه کرد شناسایی در زمان مناسب سبب می شود که شروع درمان سریع تر اتفاق افتاده و کنترل علائم راحت تر صورت گیرد.

تفاوت بیش فعالی و اوتیسم در کودکان چیست؟



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بيش فعالي در نوزادان , تفاوت بيش فعالي با اوتيسم چيست , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 10
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

دوران نوزادی در بین اکثر مردم معمولا تا یک سالگی تلقی می شود‌ ولی این دوره در حقیقت از زمان تولد تا پایان یک ماهگی فرد است. این دوران در زندگی هر شخص بسیار مهم بوده و یکی از مراحل اساسی رشد محسوب می شود و در این دوره نوزاد سعی می کند در زمینه رفتاری و جسمی با محیط بیرون از رحم خود را مطابقت دهد.

کودکان سالم مجموعه ای از رفتارها، خلق و خو و ظاهر دارند. بسیاری از والدین درباره رشد طبیعی و مطابق با استاندارد نوزاد خود همواره نگران هستند.

جهت اطمینان والدین از سلامتی نوزاد خود در ادامه به مهارت های حرکتی نوزادان زیر یک سال اشاره می کنیم. همچنین موسسه فرزندان برتر مقاله ای به نام "تحرک بیش از حد نوزاد" تهیه کرده است که در آن به ۸ نشانه سلامت نوزاد پرداخته شده و مطالعه آن به والدین کمک می کند که تشخیص دهند  نوزاد آن ها تغذیه مناسب، خواب کافی و رشد مناسبی دارد یا خیر.

خصوصیات نوزاد سالم از ۱ تا ۱۲ سالگی

نوزاد سالم و طبیعی به بچه ای گفته می شود که در سال اول زندگی قادر به انجام کارهای زیر باشد.

۱- نوزاد تازه متولد شده

نوزاد سالم در روزهای نخست تولد می تواند سر را به سمت نور حرکت داده و دست و پاها را خم کند. حتی قادر است که زانو را بکشد و دست خود را مشت کند‌.

۲- در پایان یک ماهگی

وقتی نوزاد به سن یک ماهگی می رسد قادر است سر خود را برای چند لحظه بالا نگهدارد.

۳- در سن دو ماهگی

با رشد نوزاد و رسیدن به سن دو ماهگی، او می تواند سر خود را برای ده ثانیه و حدود ۵ سانتی متر بالاتر از بدن قرار دهد.

۴- در سن سه ماهگی

در سه ماهگی نوزاد می تواند دست ها را به عنوان تکیه گاه بدن استفاده کرده و مدت زمان بیشتری سر را بالاتر از بدن بگیرد (حدود یک دقیقه).

۵- در سن چهار ماهگی

نوزاد چهار ماهه تکیه گاه خود را کم کم وسیع می کند و همچنین سعی می کند بازوها را به سمت جلو بدن خود بگیرد.

۶- در سن پنج ماهگی

در این سن نوزاد حالت شنا به بدن خود گرفته و فقط می تواند که روی شکم غلت بخورد.

۷- در سن شش ماهگی

نوزاد شش ماهه سعی می کند که برای حفظ تعادل خود از دست ها نیز کمک بگیرد.

۸- در هفت و هشت ماهگی

در این سن نوزاد قادر است که روی شکم به سمت وسایل دست خود را دراز کرده و حتی کم کم به این توانایی دست پیدا کرده که روی شکم به پشت یا برعکس غلت بخورد.

۹- سن نه ماهگی

معمولا نوزاد نه ماهه به اطراف نگاه کرده و سعی می کند به شکل سینه خیز به سمت وسایل و اشکال رنگی حرکت کند.

۱۰- سن ده ماهگی

بچه در این سن سعی می کند با کمک از دست ها و زانوها بلند شده و حالت نیم خیز بگیرد.

۱۱- سن ۱۱ تا ۱۲ ماهگی

نوزاد در این سن می تواند  بهتر و مطمئن تر بلند شده و حتی در برخی مواقع نیز تلاش می کند که حالت مسابقه دویدن نیز به خود بگیرد‌.

اختلال بیش فعالی بین کودکان شیوع زیادی داشته و بسیاری از والدین با مشاهده بعضی رفتارهای نوزاد خود، نسبت به ابتلا آن همواره احساس نگرانی دارند، در این مطلب به علائم بارز این اختلال در نوزادان اشاره شده است تا والدین با مطالعه آن، ارزیابی بهتری از رفتار فرزند خود داشته باشند.

از مشخصات بارز اختلال بیش فعالی نوزادان می توان گریه های مداوم و بیش از حد، اختلالات در زمینه خواب و تغذیه نام برد. طبق نظر کارشناسان بین بروز این علائم و اختلال بیش فعالی در دوران کودکی ارتباط مستقیمی وجود دارد.

طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شده که نوزادانی که بیشتر از سایر همسن و سالان خود گریه می کنند و در تغذیه و خواب با مشکلاتی مواجه هستند، احتمال بیشتری دارد که به اختلال بیش فعالی مبتلا شوند.

در اختلال بیش فعالی مشکلاتی در زمینه بروز رفتارهای هیجانی، بیش فعالی و نقص در توجه و تمرکز ایجاد می شود.

عوارض گریه بیش از حد نوزاد

طبق آمارهای غیررسمی حدود ۲۰ درصد نوزادان در سال های نخست زندگی مشکلاتی مانند گریه مداوم، مشکلات تغذیه و خواب دارند. در اغلب موارد این علائم با رشد کودک و افزایش سن تا قبل از ورود به دبستان از بین می روند.

موری هلن همی محقق دانشگاه بازل درباره اختلال بیش فعالی نوزادان می گوید "چنانچه این علائم در نوزادی دیده شد که بروز این مشکلات در خانواده ی آن ها سابقه دارد، نیاز است برای پیشگیری از بروز مشکلات در سنین بالاتر حتما به سرعت برای ارزیابی و درمان به پزشک مراجعه کرد".

محققان بر روی ۱۹۳۵ نوزاد، حدود ۲۲ پژوهش درباره این اختلال انجام دادند. در این مطالعات ده مورد به بررسی عوارض گریه های مداوم نوزاد پرداخته شد و همچنین در چهار مورد ارزیابی اختلالات خواب، سه مورد مشکلات تغذیه نوزادان، پنج مورد بررسی سایر مشکلات نوزادان انجام شد.

در نوزادانی که در این سن با مشکلات بیشتری درگیر می شوند، احتمال بروز اختلالات رفتاری مانند اختلال بیش فعالی، رفتارهای پرخاشگرانه، تخریب و دعوا در آن ها افزایش می یابد.

 چنان چه نوزاد در خانواده های مضطرب و یا خانواده هایی با مشکلات در زمینه روانی، اجتماعی و ارتباطی رشد کند، باعث شده که بیشتر در معرض ابتلا به اختلال رفتاری در کودکی و بزرگسالی قرار گیرد.

علائم بیش فعالی در نوزادان

گریه کردن امری طبیعی در بین نوزادان است و در مواردی نیز آرام کردن ها به سختی صورت می گیرد. گریه مداوم در واقع به گریه طولانی، ناخوشایند، بدون دلیل و غیر قابل ساکت شدن

گفته می شود که  در سه ماه نخست زندگی نوزاد شیوع زیادی دارد.

 از مشکلات خواب نوزاد می توان سخت به خواب رفتن و بیدار شدن متوالی در طول شب را نام برد. استفراغ کردن، بی توجهی به شیر، نداشتن اشتها و مشکلات بلع از جمله مشکلات تغذیه ای نوزاد هستند.

پنی گلس دکترای روان شناسی رشد در مرکز ملی کودکان در آمریکا در این باره می گوید، تا قبل از این برای نام گذاری نوزادان نا آرام از اصطلاح کولیکی استفاده می شد، اما اکنون به ریفلاکس خفیف، کولیک می گویند. همچنین نظر ایشان درباره درمان این نوزادان این است که اکثر آن ها به درمان ها سریع پاسخ  می دهند.

چنانچه والدین درباره شرایط نوزاد خود احساس نگرانی می کنند نیاز است که حتماً با پزشک متخصص مشورت کنند، به دلیل اینکه ممکن است مشکلات به وجود آمده برای نوزاد به راحتی حل نگردد.

طبق نظر دکتر پنی گلس، نیاز است که والدین به شرایط نوزاد دقت کرده و در زمان های مختلف شرایط جسمی او را بنویسند تا پزشک بتواند ارزیابی بهتری داشته باشد. از این شرایط جسمی می توان به تعداد تکرار حالت های نوزاد، زمان رخ دادن آن در طول شب یا روز، نحوه آرام کردن نوزاد اشاره کرد.

کمک گرفتن از سایر پدر و مادرها که چنین شرایطی را تجربه کرده اند مفید خواهد بود. برخی از والدین با دیدن مشکلات نوزاد همچون گریه مداوم، نخوابیدن و نخوردن شیر و حواس پرتی احساس ناامیدی می کنند و حتی ممکن است افسرده شوند. راهنمایی های دوستان و آشنایان برای رهایی از این شرایط کمک فراوانی می کند.

از  نشانه های اولیه بروز اختلال بیش فعالی در نوزادان می توان موارد زیر را نام برد:

توجه طلبی

نوزادان بیش فعال نسبت به سایر بچه ها به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارند. از دیگر خصوصیات آن ها می توان پریشانی، ناراحتی در هنگام سرگرم شدن و یا لمس شدن اشاره کرد که منجر به گریه مداوم آن ها می شود. پدر و مادر این نوزادان باید به طور دائم این نوزادان را به آغوش بگیرند و یا تکان دهند که باعث خستگی آن ها می شود.

بی قراری بیش از حد

از دیگر ویژگی هایی که در نوزاد بیش فعال وجود دارد می توان بی قراری و بی تابی را ذکر کرد. بی قراری زیاد نوزاد باعث می شود که در خواب با مشکلاتی مواجه شده و ساعت خواب کمی داشته باشد. همچنین در رفتار بچه بی قرار به سختی غذا خوردن نیز مشهود است.

خشم و غیض

معمولاً نوزادان بیش فعال در خلق و خویشان نیز  تغییراتی رخ می دهد و باعث بروز رفتارهایی مانند ضربه زدن به اطراف توسط پاها، جیغ کشیدن و بی قراری می شود.

در موارد بسیاری، این بچه ها رفتارهای دردسر ساز مانند تکان خوردن زیاد در گهواره و تخت و یا زدن سر به کناره های گهواره را نیز بروز می دهند. اگر چه علائم بیش فعالی در کودکان، معمولا رفتار طبیعی برای نوزادان تلقی می شود ولی در صورتی که این رفتارها با رشد کودک و افزایش سن نیز همراه او بود، مشورت با پزشک ضروری است.

تشخیص بیش فعالی در نوزادان

یکی از دغدغه های والدین این است که آیا امکان تشخیص علائم بیش فعالی در دوران نوزادی وجود دارد؟ به گفته بسیاری از کارشناسان اختلال بیش فعالی با مشخصه های عدم تمرکز و تحرک زیاد معمولاً در سنین نوزادی قابل تشخیص قطعی نبوده و طبق نتایج تحقیقات نوزادان نارس بیشتر از نوزادان سالم مبتلا به این اختلال می شوند.

معمولا تشخیص قطعی بیش فعالی در سنین ۵ یا ۶ سالگی که همزمان با ورود کودک به محیط آموزشی مانند مهد کودک یا دبستان که نیازمند تمرکز و نشستن طولانی در یک مکان است، اتفاق می افتد‌. همچنین علائم این اختلال باید در دو محیط متفاوت مدرسه و منزل دیده شده و به مدت 6 ماه در کودک وجود داشته باشند.

در یک مطالعه، پژوهشگران با توجه به زمان خیره شدن نوزادان به یک عکس به ارزیابی نوع نگاه حدود ۸۰ نوزاد، یک تا چهار روزه پرداختند و با گذشت ۳ تا ۱۰ سال از این تحقیق از پدر و مادرهای آنها خواستند که به پرسش هایی درباره خلق و خو فرزندشان پاسخ دهند. طبق نتایج این تحقیق مشخص شد، نوزادانی که در زمان کمتری تمرکز برای خیره شدن به یک عکس انجام می دهند، خطر ابتلا به بیش فعالی در آنها بیشتر است.

 همچنین طبق یافته های این مطالعه‌ نوزادانی که قادر نیستند بر روی یک عکس تمرکز کنند، احتمال بیشتری دارد که در آینده به اختلالات رفتاری دچار شوند.

علل ابتلا به بیش فعالی

از جمله عوامل بروز این اختلال به عوامل ژنتیکی و متغیرهای محیطی می توان اشاره کرد. برخورد مادر با عفونت های زمستانی در سه ماه نخست بارداری، اختلالات مغزی، عوامل عصبی شیمیایی ( انتقال دهنده های عصبی) و عوامل روانی-اجتماعی از جمله این موارد هستند. همچنین استرس بعد از زایمان یا استرس در زمان تولد نوزاد نیز از دیگر عواملی بوده که باعث بی قراری نوزاد می شوند.

برای تشخیص بیش فعالی در نوزادان چه باید کرد؟

بسیاری از والدین نمی دانند چگونه تشخیص دهند که نوزاد آنها رفتاری نرمال دارد و یا رفتار او بیانگر علائم اختلالات بیش فعالی نوزادان است.

در کتاب مادران و راهنمای مراقبت های اولیه از نوزاد، جنیفر واکر و لورا هانتر همکارش در این مورد گفتند: "در صورتی که نوزاد در طول روز به مدت شش ساعت و یا بیشتر گریه کند و با مشکلاتی در زمینه خوردن و خواب نیز مواجه باشد احتمال دارد، شرایط منزل مناسب نبوده و باعث استرس در نوزاد شود. همچنین مشاهده گریه و بی قراری نوزاد در بازه زمانی ۶ تا ۹ شب طبیعی است".

واکر در ادامه می گوید، نوزاد باید در طول روز مقدار خاصی از انرژی را آزاد کند. توجه به این نکته ضروری است که هر نوزاد نسبت به سن و مشخصات فردی، روال روزمره خاصی دارد و نیاز است والدین نسبت به آن اطلاع پیدا کنند. به طور مثال با گذشت دو هفته از زمان تولد تا ۳ماهگی نوزاد، هر 5/2 تا ۳ ساعت یک بار  نیاز دارد با شیر تغذیه شود و میزان خواب شبانه او نیز 5/4 تا ۵ ساعت افزایش می یابد و با رشد نوزاد، مدت خواب در طول شب به ۹ تا ۱۲ ساعت می رسد.

در صورتی که مشکلات نوزاد در موقع مناسب رفع شوند، در آینده با مشکلات رفتاری مواجه نخواهد شد. قنداق کردن طبق نظر واکر برای نوزادان با سن کمتر از ۳ ماه مفید بوده و باعث بهتر شدن خواب آن ها می شود.

همچنین او می گوید: معمولا علت گریه نوزادان مختلف بوده و تنها علت آن گرسنه شدن آن ها نیست. برای جلوگیری از اختلالات رفتاری نوزادان، تنظیم زمان خواب و تغذیه، بهبود شرایط خواب، بررسی سلامت جسمی و روانی آن ها بسیار کمک کننده است.

جمع بندی بیش فعالی در نوزادان

● گریه بیش از حد، مشکلات در زمینه خواب و تغذیه از جمله علائم اختلال بیش فعالی نوزادان هستند.

● درمان و رفع مشکلات رفتاری در زمان نوزادی مانع ایجاد مشکلات رفتاری در آینده خواهد شد.

علائم بیش فعالی در نوزادان، کودکان نوپا یک ساله



:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 13
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

علائم اوتیسم ممکن است در کودکان زیر یک سال نیز دیده شود. در حال حاضر پزشکان مهارت بیشتری در تشخیص و شناسایی این اختلال کسب کرده اند. معمولا پدر و مادران اولین کسانی هستند که متوجه تفاوت رفتاری فرزندان خود با سایر بچه ها می شوند. اگر چه حتما باید تشخیص نهایی توسط پزشک متخصص صورت گیرد.

برای آشنایی بیشتر خانواده ها با برخی از علائم و نشانه های اختلال اوتیسم در کودکان دو ساله و بالاتر، موسسه فرزندان برتر این مطلب را تهیه کرده است که مطالعه آن به خانواده ها جهت شناسایی بهتر این اختلال پیشنهاد می شود.

اوتیسم از جمله اختلالات مغزی است که موجب کاهش توانایی فرد جهت ایجاد ارتباط می شود. این اختلال طیف وسیعی داشته و در کودکان شیوع نسبتا بالایی دارد.

تعدادی از این کودکان قادرند از پس این اختلال برآیند، برخی فقط در انجام حرکات با مشکل مواجه هستند و  گروه دیگری از آن ها در اختلال در تکلم دارند.

شیوع اختلال اوتیسم

در سال 1975 آماری را سازمان جهانی بهداشت منتشر کرد طبق آن مشخص شد که از هر 5 هزار نفر، یک کودک مبتلا به اختلال اوتیسم است. اما این آمار در سال 2004 به یک کودک در 166 نفر افزایش یافت و در سال 2014 به یک نفر از هر 42 کودک رسید.

اختلال اوتیسم  در گذشته به 5 گروه دسته بندی می شد اما در حال حاضر گفته می شود که این اختلال جز اختلالات رفتاری بوده و طیف مختلفی دارد.

در بسیاری از افراد اوتیسمی، تعداد زیادی از علائم آن بروز کرده و گفته می شود که این افراد  به طیف شدید این اختلال مبتلا هستند. اما برخی دیگر از مبتلایان، فقط در زمینه برقراری ارتباط با مشکل مواجه هستند و نمی توانند احساسات دیگران را درک کرده و دوست صمیمی پیدا کنند، و جز طیف خفیف اوتیسم قرار می گیرند.

نشانه های ابتلا به این اختلال، معمولا در سن 9 ماهگی واضح است اما زمانی که کودک به سن 2-3 سالگی برسد، این علائم کاملا مشخص هستند. نشانه های این اختلال در سه حوزه برقراری ارتباط، تکلم، علائق و بروز رفتارهای تکراری مشاهده می شود.

علائم هشدار دهنده اختلال اوتیسم در سال دوم زندگی کودکان

در سال دوم زندگی کودکان نشانه های ظاهری ابتلا به اختلال اوتیسم بیشتر مشخص است. کودکان نرمال در دو سالگی قادرند جملاتی را بر زبان آورده و حتی برای رفع نیازهای خود، از دست برای اشاره کردن کمک بگیرند اما کودکان اوتیسمی چنین توانایی ندارند. در ادامه به نشانه های اوتیسم کودکان در سن دو سالگی اشاره شده است و حتما باید والدین در صورت مشاهده این علائم کودک را جهت بررسی دقیق تر نزد پزشک متخصص ببرند.

  • کودک مبتلا به اوتیسم در 16 ماهگی قادر نیست هیچ واژه ای برای حرف زدن به کار ببرد.
  • این کودک در 18 ماهگی، برای انجام بازی حتی تظاهر نمی کند.
  • در سن 2 سالگی، نمی تواند جملات دو کلمه ای را به کار ببرد.
  • از مهارت های گفتاری کمی برخوردار است.
  • علاقه خاصی به اتفاقات پیرامون نشان نمی دهد.

علل ایجاد اختلال اوتیسم

در ایجاد اختلال اوتیسم، عوامل مختلفی سهم دارند اما توارث نقش پر رنگ تری در بروز آن ایفا می کند. جهش های ژنتیکی و توارث ژن ها از جمله علل ایجاد این اختلال هستند.

امروزه هر چند علم پزشکی پیشرفت زیاده داشته ولی تا کنون اطلاعات دقیق و کاملی از نحوه بروز این اختلال به دست نیامده است. مطالعات زیادی در این خصوص صورت گرفته و بیان شده که عوامل مختلفی همچون کمبود های تغذیه ای در دوران بارداری، سن بالای پدر و مادر در زمان بچه دار شدن و بیماری های دوران نوزادی در بروز این اختلال موثر هستند.

علائم واضح اختلال اوتیسم در کودکان دو سال دو سال و بزرگتر

همان طور که در مقاله موجود در سایت " علائم اوتیسم در نوزادان" اشاره شد، اختلال اوتیسم در کودکان کمتر از یک سال با نشانه هایی هشدار دهنده ای همراه است. کودکان اوتیسمی در سنین بالاتر نیز دارای علائم هشدار دهنده خاصی هستند  که به تشخیص دقیق تر این اختلال کمک می کند.

والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که بسیاری از رفتارهای کودکان اوتیسمی در کودکان نرمال نیز وجود دارد. بنابراین جهت تشخیص قطعی نیاز است که رفتار کودک توسط پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرد.

کودکان مبتلا به اوتیسم در سنین دو سالگی ممکن است علائم زیر را داشته باشند:

تاخیر زبانی

برخی از کودکان اوتیسمی قادر نیستند برای رفع نیازهای خود حرف بزنند. عده ای از این کودکان هرگز صحبت نمی کنند و گروه دیگری از آنان، اگر چه مهارت های زبانی را به خوبی می آموزند ولی قادر نیستند در یک گفت و گو شرکت کنند.

داشتن الگوهای گفتاری غیر عادی

این گروه از کودکان ممکن است به شکل تامل کنان و با صدای تیز و یکنواخت با دیگران حرف بزنند. همچنین کودکان اوتیسمی معمولا از تک واژه به جای جملات استفاده می کنند و یا جمله ای را بارها تکرار می کنند. اغلب دیده شده در زمانی که شخصی از این کودکان سوالی می پرسد، همان سوال را تکرار می کنند.

عدم درک حرف های دیگران

کودکان اوتیسمی به نظر می آید که حرف های دیگران را درک نمی کنند و حتی آن ها نسبت به شنیدن اسم خود هیچ عکس العملی بروز نمی دهند.

همچنین این کودکان در موارد بسیاری، به شکل ناگهانی در موقعیت های مختلف شروع به گریه، خنده یا جیغ زدن می کنند.

تمرکز خاص بر یک شی

از دیگر علائم کودکان اوتیسمی در سن دو سالگی می توان تمرکز و دقت آن ها را نام برد. آن ها معمولا تمرکز خاصی بر اشیا و یا بخشی از آن ها نشان می دهند.

تقلید کردن از دیگران

این کودکان به طور معمول رفتار و کارهای والدین را تقلید نمی کنند و علاقه ای به شرکت در بازی های ساختگی و وانمودی ندارند.

علاقه به بازی کردن

کودکان اوتیسمی دوست دارند به تنهایی بازی کنند و کمتر دیده شده آن ها با هم سن و سالان خود رابطه دوستی برقرار کنند و یا اسباب بازی های خود را به اشتراک بگذارند.

نداشتن انعطاف در برابر تغییرات

 کودکان اوتیسمی اغلب وابستگی شدیدی به برنامه های روتین و یکنواخت دارند و تغییرات را به سختی می پذیرند. به طور مثال چنان چه مسیر همیشگی که از خانه به مهد کودک می روند، دچار تغییر شود به شدت عصبی شده و رفتارهای تهاجمی نشان می دهند. همچنین آن ها نظم و دقت بسیاری نسبت به وعده های غذایی که می خورند، نیز دارند.

بازی با اسباب بازی به شکل غیر معمول

کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم معمولا زمان زیادی را برای چیدن اشیا در یک خط و منظم کردن آن ها اختصاص می دهند.  انجام کارهایی همچون باز و بسته کردن مکرر یک در، فشار آوردن مداوم یک کلید یا دکمه روی وسایل، چرخش چرخ یک ماشین اسباب بازی به آن ها لذت بسیاری می دهد.

حساسیت و تحریک پذیری بالا

اغلب این کودکان در برابر لمس شدن بدن خود توسط دیگران مقاومت می کنند و شنیدن سر و صدای زیاد موجب آشفتگی آن ها می شود.

از دیگر رفتارهای خاص آن ها می توان به حساسیت بالا در برابر استشمام بو ها، پرهیز از خوردن غذاها و پوشیدن لباس های با جنس خاص اشاره کرد.

بروز واکنش های غیر معمول در مقابل درد

در رفتار کودکان اوتیسمی نسبت به درد، واکنش های بیش از حد معمول و یا کمتر از حد طبیعی دیده می شود. به عنوان مثال ممکن است این کودکان با شنیدن صداهای بلند، با دست گوش های خود را بگیرند ولی در زمانی که در حال کندن پوست بدن خود هستند اصلا متوجه این اتفاق نگردند.

بروز واکنش های مختلف در مقابل احساس ترس

این کودکان گاهی بدون علت خاصی می ترسند ولی در مواردی که دلیلی برای ترس وجود دارد، نمی ترسند. به عنوان مثال در مواردی که اشیایی همچون بادکنک را از نزدیک می بینند ممکن است به شدت بترسند ولی دیدن ارتفاع هیچ ترسی برای آن ها ایجاد نمی کند.

اختلالات خواب

تعداد زیادی از کودکان اوتیسمی در زمینه خواب با مشکلاتی مواجه هستند همچون مشکل برای به خواب رفتن، بیداری های زیاد در طول شب و یا بیداری در صبح بسیار زود.

مشکلات رفتاری

این گروه از کودکان رفتارهای خاصی نشان می دهند. در برخی مواقع به شدت بیش فعال بوده و ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه و یا تکانشی نیز بروز دهند.

آسیب زدن به خود

در تعدادی از کودکان اوتیسمی رفتارهای خود آزارانه نیز دیده می شود. به طور مثال ممکن است اقدام به خود زنی یا گاز گرفتن دست های خود کنند.

انجام کارهای تکراری

این کودکان کارهای تکراری همچون بال زدن به شکل بالا و پایین بردن دست ها مانند پرنده ها را مرتبا انجام می دهند.

سایر علائم و نشانه های جسمی اختلال اوتیسم

کودکان اوتیسمی اغلب از مشکلات دستگاه گوارش همچون یبوست و اسهال رنج می برند. در این کودکان معمولا ناهماهنگی در عضلات بزرگ که جهت پیاده روی و کوهنوردی نیاز است، دیده می شود. تشنج و صرع نیز در حدود یک سوم از این کودکان شیوع دارد.

علائم ناشی از مشکلات اجتماعی، زبانی و حرکتی

  • کودکان اوتیسمی هیچ تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارند.
  • نمی دانند چگونه با سایر دوستان و هم سن و سالان خود دوست شده و به بازی بپردازند.
  • قادر به درک احساسات خود نیستند.
  • معمولا در کاربرد ضمایر با مشکل مواجه هستند و اغلب خود را سوم شخص خطاب می کنند.
  • اغلب حرکات صورت آن ها با آن چه که می گویند، مطابقت ندارد.
  • قادر نیستند از زبان بدن جهت برقراری ارتباط کمک بگیرند.
  • زمان زیادی را صرف نگاه کردن به حرکات پنکه و یا چرخ های اسباب بازی می کنند.

هوش کودکان اوتیسمی

حدود دو سوم کودکان اوتیسمی از نظر ذهنی، کم توان هستند و بقیه آن ها از هوشی معمولی برخوردار هستند. گروهی از کودکان مبتلا به اوتیسم در یادگیری تعدادی از مسائل نبوغ خاصی نشان می دهند. به طور مثال ممکن است به سیارات و نجوم علاقه بسیاری نشان دهند و به سرعت اطلاعات زیادی از آن ها کسب کنند و ساعات طولانی برای دیگران درباره این موضوعات حرف بزنند. در صورتی که با واکنش هایی همچون " بس کن" یا " خسته شدیم" از سوی اطرافیان نیز مواجه شوند، توجهی نمی کنند.

تعداد زیادی از والدین کودکان اوتیسمی در برابر پذیرش بیماری فرزند خود مقاومت می کنند اما چنین رفتاری فقط موجب محروم شدن کودک آن ها از زمان طلایی درمان می شود. در صورتی که در سن مناسب به کودک آموزش های مورد نیاز داده شود، احتمال بیشتری دارد که رفتار کودک طبیعی تر گردد.

قبل از 5 سالگی بهترین سن جهت درمان اختلال اوتیسم است، هر چه این اختلال در سن کمتری تشخیص داده شود میزان موفقیت روش های درمانی افزایش می یابد.

علائم اوتیسم در کودکان 2 ساله



:: برچسب‌ها: اوتیسم چیست , علائم اوتیسم در کودکان ۲ ساله , علائم اوتیسم , درمان اوتیسم , اختلال اوتیسم , پیشگیری از اوتیسم , درمان اختلال اوتیسم , تشخیص اوتیسم , نشانه های اوتیسم , علت اختلال اوتیسم , ,
:: بازدید از این مطلب : 18
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

در حال حضور اختلال اوتیسم بین کودکان شیوع نسبتا بالایی دارد. معمولا کودکان مبتلا به این اختلال قادر نیستند با دیگران ارتباط برقرار کنند. برای اختلال اوتیسم تا کنون درمان قطعی کشف نشده است.

طبق نتایج مطالعات صورت گرفته مشخص شده که در کودکان اوتیسمی، نحوه ارتباط سلول های عصبی در مغز، با سایر بچه ها تفاوت دارد که این تفاوت موجب ضعف و ناتوانی آن ها برای انجام کارها و فعالیت های روزانه می گردد.

 ابتلا به اختلال اوتیسم، عوارضی همچون عقب ماندگی جسمی و ذهنی، اختلالات در زمینه یادگیری، مهارت های گفتاری، قدرت بینایی و شنوایی نیز برای فرد به همراه دارد.

طبق نظر کارشناسان، چنان چه این اختلال در سنین پایین تر تشخیص داده شود، درمان آن نیز سریع تر اتفاق می افتد و به بهبود زندگی افراد مبتلا نیز کمک فراوانی خواهد شد.

نتایح حاصل از مطالعات صورت گرفته نشان می دهند که در دوران جنینی نیز ممکن است افراد به اوتیسم و بیماری های طیف آن همچون سندرم اسپرگر مبتلا گردند. ارزیابی دقیق رفتارهای نوزاد قبل از یک سالگی، کمک فراوانی به تشخیص دقیق این اختلال می کند.

علت اختلال اوتیسم

پژوهشگران تاکنون علت دقیق بروز این اختلال را کشف نکرده اند اما مشخص شده که ژن ها در ایجاد آن تاثیر بسزایی دارند. مطالعات زیادی در حال انجام است تا نقش عوامل محیطی همچون مواد شیمیایی موجود در محیط زیست و یا عفونت های قبل از تولد بر بروز این اختلال اثبات کنند.

چنان چه مادر در دوران بارداری، قرص های والپرویک اسید و یا تالیدوماید مصرف کند، احتمال بیشتری دارد که نوزاد او به این اختلال مبتلا گردد.

معمولا علائم این اختلال، قبل از سن 3 سالگی نیز در رفتار کودک قابل مشاهده است. در برخی از موارد دیده شده که نوزادان اوتیسمی تا سن 18 تا 24 ماهگی از رشد طبیعی برخوردار هستند و پس از آن، در مهارت های رشدی و توانایی های آن ها، وقفه ایجاد می گردد.

والدین همواره از بدو تولد نسبت به سلامتی نوزاد خود ابرزا نگرانی می کنند، به همین دلیل چند روش شناسایی اختلال اوتیسم ذکر شده است اما توجه به این نکته ضروری است که باید پدر و مادرها علاوه بر توجه به رشد و عملکرد طبیعی اعضای بدن، حتما نوزاد را جهت ابتلا به این اختلال نیز ارزیابی کنند.

اگر شما نیز نسبت به اینکه نوزاد شما دارای اختلال اوتیسم است، احساس نگرانی دارید یا می خواهید اطمینان حاصل کنید که در آینده نیز این نشانه ها را نخواهند داشت، بهتر است با علائم اولیه آن بیشتر آشنا شوید.

1- نوزادان معمولا همواره شاد و خوشحال به نظر می رسند و در 3 ماهگی می توانند، لبخند بزنند و زمانی که به سن 7 ماهگی می رسند نسبت به صدای شادی، شنیدن اسم خود و یا گرفتن اسباب بازی و ..... عکس العمل نشان داده  و ابراز خوشحالی می کنند.

چنان چه نوزاد دارای چهره ای بی تفاوت است و واکنشی در برابر شنیدن صدای والدین بروز نمی دهد، احتمال دارد به این اختلال مبتلا باشد.

2- معمولاً در سن یک سالگی قدرت بینایی نوزاد تکمیل می گردد. اگرچه نوزاد از نخستین روزهای تولد قادر است که اشیا و افراد را به شکل خاکستری و غیر واقعی ببیند و زمانی که به یک سالگی رسید، می تواند جهان پیرامون خود را واضح و رنگی مشاهده کند.

همچنین در سه ماهگی، نوزاد نسبت به حرکت افراد و اشیاء در پیرامون خود عکس العمل بروز داده و با چشمان خود آن ها را تعقیب می کند. در صورتی که نوزاد در برابر سر و صدا، تغییر نور، حرکت اشیا و افراد واکنش بروز نمی دهد مشاوره با پزشک ضروری است.

3- در 9 ماهگی، نوزاد با کمک کلمات تلاش می کند که با والدین و اطرافیان رابطه برقرار کرده و زبان مادری را بیاموزد. در صورتی که نوزاد در این سن ساکت بوده و هیچ واژه ای را بیان نمی کند و حتی در مواقعی که والدین با او حرف می زنند، فقط نگاه می کند، احتمال دارد به این اختلال مبتلا شده است.

کودک نرمال معمولاً پس از مدتی می تواند کلماتی همچون مامان و بابا را ادا کند و به تدریج واژه های بیشتری را نیز به کار می برد اما نوزادی که به این اختلال مبتلا است، فقط قادر است که به طور نامفهوم کلماتی را بیان کند.

طبق آمارهای منتشر شده، تعداد زیادی از کودکان اوتیسمی با تاخیر در گفتار مواجه می شوند و حدود 15 تا  20 % از این گروه کودکان، در تمام طول زندگی حرف نمی زنند، اگرچه توانایی درک مفاهیم را دارند اما تمایلی به صحبت کردن ندارند و فقط در برخی از مواقع، کلمه یا کلماتی را بیان می کنند.

اکثر کودکان 2 ساله می توانند با ترکیب کلمات، جملاتی ساده بسازند ولی کودک اوتیسمی قادر نیست به خوبی جملاتی را بیان کند.

4- نوزادان هفت ماهه تمایل زیادی به بازی با اسباب بازی و سایر هم سن و سالان دارند اما در کودکان اوتیسمی چنین تمایلی دیده نمی شود و آن ها دوست دارند به تنهایی و با روش خاصی به بازی بپردازند.

والدین برای فهمیدن نوع عکس العمل نوزاد به محیط اطراف، می توانند به او یک عروسک داده و سپس بعد از گذشت زمانی آن را پس بگیرند و به بررسی واکنش های او بپردازند که آیا به مسیر دور شدن نگاه کرده و یا گریه سر می دهد و .....

از دیگر علائم ابتلا به این اختلال، می توان تاخیر در راه افتادن نوزاد را نام برد. اگرچه در برخی از بیماری های دیگر نیز ممکن است این نشانه دیده شود ولی چنان چه نوزاد به سن یک سالگی رسید و حتی قادر نیست به شکل چهار دست و پا نیز حرکت کند، حتما باید توسط پزشک ویزیت گردد.

5- در کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا یک سری حرکات تکراری همچون چرخش دست، چرخیدن به دور خود و سایر حرکات غیرطبیعی دیده می شود. چنان چه کودک دارای تیک های حرکتی غیرطبیعی است، ممکن است به این اختلال مبتلا شده باشد.

6- کودکان اوتیسمی از حساسیت بالایی برخوردار هستند و در صورتی که شخصی به طور ناگهانی بدن آنها را لمس کند واکنش های همچون فریاد کشیدن، ترس شدید و حتی قرار از خود بروز می دهند.

این کودکان معمولاً تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران نداشته و در دنیای خیالی که ترسیم کرده اند، زندگی می کنند. چنان چه والدین می بینند کودک آنها علاقه ای به بازی با سایر کودکان نداشته و منزوی است. برای ارزیابی دقیق تر، بهتر است او را نزد پزشک متخصص ببرند.

در زمان ناراحتی نیز، آرام شدن آن ها به سختی انجام می گیرد و ممکن است که برای مدت طولانی به گریه، گفتن کلمات نامفهوم زیر لب، فریاد زدن و بروز رفتارهای خودآزاری روی آورند.

برخی از مردم دیدگاه درستی درباره کودکان اوتیسمی ندارند و فکر می کنند که این کودکان قادر نیستند هیچ حرفه ای را یاد بگیرند و حتی آنها را هم سطح با افراد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی تصور می کنند.

اما نتایج مطالعات اثبات کرده اند که بسته به میزان شدت این اختلال، افراد قادرند زندگی خوبی برای خود فراهم کنند. تعداد زیادی از این افراد با سپری کردن دوره های آموزشی توانسته اند همچون یک فرد سالم و عادی جایگاه مناسبی در جامعه به دست آورند.

جهت برقراری ارتباط با یک کودک اوتیسمی نیاز است که زمان کافی  را اختصاص داده و راه ارتباطی درست را پیدا کرد. نشان دادن تصاویر، زبان اشاره، نوشتن کلمات و تایپ آن ها برخی از راه های ارتباطی هستند که کودک اوتیسمی از آن ها استفاده کنند.

8- تعدادی از این کودکان، توانایی بالایی جهت استفاده از کامپیوتر، انجام بازی های کامپیوتری و حتی انجام پروژه های برنامه نویسی با این وسیله دارند.

کودکان اوتیسمی با مطالعه و خواندن کتاب ها، بررسی وسایل الکترونیکی و .... به شدت سرگرم شده و یکی از راه های شاد و آرام نگه داشتن آن ها استفاده از این قبیل کارها است.

9- کودکان اوتیسمی به دلیل تحریک پذیری و حساسیت بالایی که دارند، در واکنش به شنیدن سروصدا، حضور در محیط های شلوغ و دین نور پردازی شدید معمولا با احساس ترس مواجه می شوند.

علائم عمومی اوتیسم در سال اول

نوزادان به طور معمول بسیار اجتماعی هستند و نحوه ارتباط آن ها با جهان پیرامون نیز به تشخیص این اختلال کمک فراوانی می کند. به طور کلی فرد مبتلا به اوتیسم در دوران نوزادی ممکن است علائمی همچون موارد زیر را داشته باشد:

  • لبخند نزدن
  • عدم توجه به صدای مادر
  • عدم بروز واکنش نسبت به شنیدن اسم خود
  • برقرار نکردن ارتباط چشمی با دیگران
  • پاسخ ندادن به علامت های دیگران
  • انجام حرکات تکراری (به شکل حرکات تکانی و یا چرخشی)
  • تاخیر در یادگیری مهارت های زبانی
  • استفاده از کلمات و جملات تکراری
  • مقاومت در برابر تغییرات جزئی

البته والدین باید که توجه داشته باشند که این علائم ممکن است در کودکان سالم نیز مشاهده گردند و برای تشخیص دقیق اختلال اوتیسم، مراجعه به پزشک متخصص کودکان ضروری است.

سایر علائم و نشانه های جسمی

  • مشکل در هضم و بلع غذا
  • مشکلات گوارشی همچون اسهال و یبوست
  • ایجاد مشکل  در زمینه خواب
  • عدم هماهنگی در عضلات بزرگی که جهت دویدن و یا بالا رفتن احتیاج است.
  • ایجاد ناهماهنگی در عضلات کوچکتر
  • تشنج در حدود یک سوم افراد مبتلا

اثر اختلال اوتیسم بر مغز

 اختلال اوتیسم بر بخشی از مغز تاثیر می گذارد که مسئول کنترل احساسات، روابط و حرکات بدنی است. نوزادان اوتیسمی معمولاً به دلیل بروز مشکلات در رشد مغزی، دارای دست و یا مغز غیر عادی هستند.

معمولا ژن های معیوبی که از طریق خانواده ها منتقل می شوند، ضعف عملکردی در بعضی از قسمت های مغزی را ایجاد می کنند. پژوهشگران در تلاش اند به وسیله اسکن مغزی، این اختلال را تشخیص دهند.

غربالگری اولیه اختلال اوتیسم

معمولاً اختلال اوتیسم در تعداد زیادی از کودکان قبل از ورود به محیط های آموزشی همچون مدرسه و یا مهدکودک تشخیص داده نمی شود که متاسفانه موجب می شود، سن طلایی جهت درمان موفقیت آمیز از دست برود.

بنابراین نیاز است که غربالگری در سن 9 ماهگی برای تمام نوزادان انجام گردد. هم چنین  باید  در سنین 18 ماهگی و 24 ماهگی نیز پرسش های مرتبط با این اختلال صورت گیرد. به ویژه در کودکانی که اختلال اوتیسم در خانواده  آن ها سابقه دارد و یا رفتارهای خطرناک مشاهده می شود. در ادامه مطلب به علائم هشدار دهنده این اختلال به طور جزئی تر در ماه های مختلف پرداخته شده تا ارزیابی بهتری صورت گیرد.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 3 ماهگی

همان طور که اشاره شد، درمان سریع و به موقع باعث تسریع بهبودی اختلال اوتیسم می شود. از جمله علائمی  هشدار دهنده این اختلال در سن 3 ماهگی نوزاد که  باید والدین به آن ها دقت کرد می توان موارد زیر را نام برد.

  • نوزاد نسبت به شنیدن صداهای بلند واکنشی نشان نمی دهد.
  • او با چشمان خود به پیگیری اشیا در حال حرکت، نمی پردازد.
  • نسبت به گرفتن اشیا توجهی ندارد.
  • با مشاهده واکنش های اطرافیان، نمی خندد.
  • صداهای بی ربطی که نوزادان قبل از باز کردن زبان به کار می برند همچون غان و غون در این کودکان مشاهده نمی شود.
  • توجهی به چهره های جدید ندارد.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 7 ماهگی

  • نسبت به صداهای اطراف بی تفاوت است.
  • قادر نیست به دیگران محبتی نشان دهد.
  • صدا خنده و اصوات دیگری از نوزاد شنیده نمی شود.
  • توجهی به گرفتن اشیا ندارد.
  • نوزاد برای خود نیز لبخندی نمی زند.
  • برای جلب توجه دیگران، هیچ رفتاری بروز نمی دهد.
  • نسبت به انجام بازی "داله موشه"، رغبت و علاقه ای ندارد.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 12 ماهگی

  • نوزاد قادر نیست به شکل چهار دست و پا راه برود.
  • نمی تواند تک واژه را نیز  در گفتار خود به زبان بیاورد.
  • حرکات بدن همچون تکان سر یا تکان دادن بدن نیز در نوزاد مشاهده نمی شود.
  • هیچ اشاره ای به اشیا یا تصاویر ندارد.
  • نوزاد قادر نیست که حتی با کمک پشتیبان سرپا بایستند.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 24 ماهگی

  • کودک در این سن قادر نیست راه برود.
  • توانایی صحبت کردن بیش از 15 کلمه را ندارد.
  • کاربرد وسایل خانه همچون تلفن، چنگال، لیوان و .... را بلد نیست.
  • نمی تواند کارها یا حرف های دیگران را تقلید کند.
  • قادر به هل دادن حتی یک اسباب بازی چرخ دار نیز نیست.
  • پیگیری دستورالعمل های ساده را نیز انجام نمی دهد.

 در موارد بسیاری دیده شده که این کودکان رفتارهای خاصی از خود بروز می دهند همچون گریه و بی قراری در محیط های شلوغ، ترس در برابر شنیدن صدای وسایل برقی مانند جاروبرقی، ماشین لباس شویی، زنگ تلفن و ...

حتما باید والدین این زنگ خطر را جدی بگیرند و برای بررسی ابتلا به اختلال اوتیسم او را به مرکز پزشکی ببرند.

همان طور که اشاره شد، هر کودک اوتیسمی از ویژگی های شخصیتی و روانی منحصر به فردی برخوردار است و کارشناسان و پزشکان فقط می توانند میزان شدت این اختلال را تشخیص دهند.

چنان چه از کودک اوتیسمی حمایت کافی شود و درمان های پزشکی و روش های درمانی در زمان مناسب ضورت گیرد، از بسیاری از عوارض که ممکن است آینده ی کودک را تباه کند، جلوگیری می شود.

علائم اوتیسم در کودکان نوپا 1 ساله



:: برچسب‌ها: اوتیسم چیست , علائم اوتیسم , درمان اوتیسم , اختلال اوتیسم , پیشگیری از اوتیسم , درمان اختلال اوتیسم , تشخیص اوتیسم , نشانه های اوتیسم , علت اختلال اوتیسم , ,
:: بازدید از این مطلب : 14
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

اختلال اوتیسم باعث مشکلاتی در زمینه تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط می شود. این اختلال، طیف وسیعی داشته و در گروهی از افراد مبتلا باعث چالش های خفیفی در زندگی شخصی آن ها می گردد و در برخی دیگر، نشانه های اوتیسم به صورت بروز رفتارهای تکراری و ضعف در کاربرد زبان گفتاری است. 

چنان چه این اختلال در سن پایین تشخیص داده شود، استفاده به موقع از روش های درمانی پزشکی، کاهش علایم و کنترل آن را به دنبال دارد و همچنین موجب می شود که کودکان مبتلا، استعداد ها و مهارت های خود را بتوانند تقویت کنند. در این مقاله به علایم اختلال اوتیسم در کودکان پرداخته شده است.

طیف اختلال اوتیسم

اختلال اوتیسم در گذشته به ۵ دسته گروه بندی می شد، اما اکنون آن را جز اختلالات رفتاری قرار می دهند و برای آن طیف بندی انجام می دهند.

در بعضی افراد تمام علایم این اختلال بروز می کند و آن ها در گروه طیف شدید این اختلال قرار می گیرند. در مقابل تعدادی از مبتلایان فقط در زمینه برقراری ارتباط با مشکل مواجه هستند و در گروه مبتلایان به طیف خفیف این اختلال گروه بندی می شوند .

اوتیسم اولیه و اوتیسم ثانویه 

اختلال اوتیسم را به دو دسته اوتیسم اولیه و اوتیسم ثانویه نیز تقسیم می کنند. تا کنون علت اوتیسم اولیه مشخص نشده و گفته می شود ژنتیک نقش زیادی در بروز آن دارد. مشکلاتی همچون هیپو تیروئید و صرع باعث اوتیسم ثانویه می شود.

 تحقیقات مختلفی تاثیر عواملی محیطی مانند کمبودهای تغذیه ای در زمان بارداری، سن بالای والدین در زمان بچه دار شدن، آلودگی های محیطی و صنعتی، اختلالات کروموزومی، کم کاری تیروئید، مسمومیت مادر در زمان بارداری با بعضی دارو ها و عفونت بر ابتلا به این اختلال اثبات کرده اند.

از جمله مشکلات اختلال طیف اوتیسم در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- چالش در تعاملات اجتماعی

یکی از مهمترین نشانه های ابتلا به اوتیسم، اختلال در تعاملات اجتماعی است. معمولا نوزادان به شکل طبیعی موجوداتی اجتماعی هستند و همواره دوست دارند که به چهره افراد خیره  شوند.

نوزادان سالم نسبت به شنیدن صدای افراد واکنش نشان می دهند و زمانی که به سن دو یا سه سالگی می رسند، قادرند لبخند بزنند اما کودکان اوتیسمی در انجام کار های روز مره خود نیز با مشکلاتی مواجه هستند. معمولا علایم این اختلال در سن ۸ تا ۱۰ ماهگی بروز کند.

 از جمله این علایم می توان، نشان ندادن عکس العمل نسبت به شنیدن اسم خود، عدم توجه به اطرافیان، عدم تمایل به ارتباط با اطرافیان و تاخیر در انجام برخی از رفتارها را نام برد.

همچنین این کودکان در بازی های گروهی شرکت نمی کنند و اغلب تمایل دارند، به تنهایی بازی کنند. معمولا کودکان مبتلا به اوتیسم، رفتار والدین را تقلید نمی کنند و رفتار خشونت آمیز نسبت به محبت اطرافیان بروز می دهند.

طبق نتایج مطالعات بیان شده که این گروه از کودکان، به والدین خود وابستگی بسیاری دارند، اگر چه این وابستگی در رفتار آن ها به گونه ای بروز می یابد که پدر و مادر تصور می کنند، کودک تمایلی به برقراری ارتباط با آن ها  ندارد.

 افراد مبتلا به اوتیسم نمی توانند افکار و احساسات دیگران را درک کنند و نشانه های اجتماعی، همچون لبخند زدن و تکان دادن دست، مفهوم خاصی برای آن ها ندارد. آن ها حتی قادر نیستند زبان بدن و حالت چهره افراد را درک کنند، به همین دلیل برقراری روابط اجتماعی، برای آن ها گنگ و نامفهوم است.

اغلب افراد اوتیسمی قادر نیستند اتفاقات رخ داده را از نگاه دیگران برسی کنند. معمولا کودکان پنج ساله سالم نیز متوجه هستند که بین افکار، احساسات و اهداف اطرافیان با خود تفاوت هایی وجود دارد اما اغلب افراد مبتلا به این اختلال از چنین درکی بی بهره هستند. بنابرین قادر به پیش بینی واکنش دیگران نیستند.

از دیگر علایم رایج این اختلال می توان به ضعف در کنترل احساسات اشاره کرد. از این نوع قبیل رفتارها می توان گریه کردن، فریاد زدن، خشم و انجام رفتار های تهاجمی مخصوصا در مکان های نا آشنا و آزاد دهنده را نام برد.

 حتی در مواردی نیز دیده شده کودک به دلیل قرار گیری در چنین موقعیت هایی رفتار هایی خود آزارانه همچون کوبیدن سر، کندن مو یا گاز گرفتن را از خود بروز می دهد.

۲- مشکل در برقراری ارتباط

مشکل در بر قراری ارتباط با اطرافیان یکی دیگر از نشانه های اختلال اوتیسم است .اکثر کودکان تا سن ۳ سالگی در آموزش مهارت های زبان، مراحل مهم را سپری می کنند و قادرند صدا هایی را نیز تولید کنند. همچنین در این سن، یک یا دو واژه را نیز آموخته و نسبت به صدا زدن نام خود واکنش نشان می دهد. حتی در این سن، کودکان قادرند در برابر چیزی که نخواهند عکس العمل بروز داده و با تولید صدا و ادا، اعتراض خود را بیان کنند.

معمولا کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، در صحبت کردن و یاد گیری زبان بدن با تاخیر مواجه هستند. در گروهی از کودکان که دیرتر مبتلا به این اختلال می شوند، در نخستین ماه های تولد و قبل از دست دادن مهارت های ارتباطی، قادرند صدا های مختلفی را تولید کرده و جملات بی معنی نیز به کار گیرند.

 سایر کودکان اوتیسمی معمولا همزمان با آغاز به کار گیری مهارت های زبانی، با تاخیر زیادی مواجه هستند و صحبت کردن آن ها خیلی دیر اتفاق می افتد. چنان چه درمان مناسب در اختیار این کودکان قرار گیرد، آن ها می توانند کاربرد زبان گفتاری را آموخته و با دیگران ارتباط برقرار کنند.

تعداد زیادی از افراد اوتیسمی که نمی توانند از زبان گفتاری استفاده کنند، از روش های مختلفی همچون زبان اشاره، تصاویر و وسایل الکترونیک برای برقراری ارتباط کمک می گیرند.

  از جمله مشکلات گفتاری مشاهده شده در کودکان اوتیسمی می توان به ترکیب نا مفهوم کلمات و جملات، تکرار چندین باره جملات و پاسخ سوال اطرافیان با همان سوال اشاره کرد.

  کودکانی که به طیف خفیف اختلال اوتیسم مبتلا شده اند، معمولا با تاخیر کمی در یادگیری زبان مواجه هستند و حتی قادرند که کلمات سخت را نیز بیاموزند ولی برای شرکت در گفت و گو های ادامه دار با مشکل مواجه می شوند.

در گروهی از این کودکان، مهارت های زبانی چشمگیر دیده می شود. آن ها حتی می توانند همچون دانشمندان حرف بزنند و مثل سایر بچه ها قادر به گفتن حرف های کودکانه نیستند.

از دیگر مشکلات مبتلایان به اوتیسم این است که نمی توانند زبان بدن، قدرت صدا و برداشت های غیر کلامی دیگران را درک کنند. این افراد از علایم رایج بدنی در ارتباطات خود استفاده نمی کنند و معمولا تفاوت زیادی بین صحبت آن ها و حالت چهره، حرکات و علایم غیر کلامی آن ها  دیده می شود.

اغلب لحن کلام و قدرت صدای کودکان اوتیسمی، بیان کننده احساسات آن ها نیست، این امر موجب می شود که دیگران به سختی درخواست ها و احساسات آن ها را درک کنند و نتوانند رابطه درستی با این افراد برقرار کنند. در نتیجه این کودکان، دچار سرخوردگی شده و رفتار های غیر معمول همچون جیغ کشیدن را انجام می دهند.

 امروزه تکنیک های مختلفی برای افراد مبتلا به اوتیسم طراحی شده تا به کمک این روش ها، بتوانند احساسات خود را نشان دهند. در صورتی که این گروه افراد بیاموزند چگونه خواسته های خود را بگویند و احساسات خود را به نمایش بگذارند، رفتار های مشکل ساز کمتری دیده خواهد شد.

۳- رفتار های تکرار شونده

از دیگر علایم اختلال اوتیسم، رفتار های تکرار شونده همچون تکان دادن دست ها، پریدن و چرخش، چیدن وسایل و تکرار کردن مداوم بعضی صداها، کلمات و جملات است. این قبیل رفتار های تکرار شونده معمولا در بازی های کودکان اوتیسمی نیز مشخص است. اغلب این کودکان زمان زیادی را برای منظم کردن اسباب بازی ها اختصاص می دهند، بدون اینکه با این وسایل بازی کنند.

افراد بزرگسال و مبتلا به اوتیسم به شکلی مشابه، زمان زیادی را جهت انجام کار های منزل و چیدن وسایل به شکل منظم اختصاص می دهند. چنانچه شخصی این نظم را تغییر دهد، به شدت احساس ناراحتی می کنند.

 همچنین افراد مبتلا به اوتیسم، تمایل زیادی به انجام کارهای یکنواخت دارند و تغییر در این برنامه ها، سبب اضطراب و خشم آن ها می شود. رفتار های تکرار شونده معمولا به صورت وسواس فکری یا شیفتگی نیز نمایان می شود.

تعدادی از این افراد در سنین بالاتر، احتمال دارد که به اعداد، نشانه ها، تاریخ ها و موضوعات علمی تمایل زیادی نشان دهند.

۴- نقص ژنتیکی

تعدادی از کودکان مبتلا به اوتیسم از نوعی نقص ژنتیکی رنج می برند که بر رشد مغزی آن ها تاثیر دارد. از جمله این مشکلات می توان سندرم ایکس شکننده، سندرم آنجلمن، توبروز اسکلروزیس،  اختلال کروموزوم شماره ۱۵ و .... نام برد. طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شده که ۱۵ تا ۲۰% مبتلایان به اختلال اوتیسم تحت تاثیر این نقص های ژنتیکی هستند.

سابقه خانوادگی یا علایم برخی از این سندرم ها، می تواند به پزشک برای تشخیص درست تر کمک کند تا برای زندگی روزمره و بلند مدت کودک، سریع تر برنامه مشخصی انجام گیرد.

۵- اختلالات دستگاه گوارش

از دیگر مشکلات رایج مبتلایان به اختلال اوتیسم، مشکلات دستگاه گوارش است. در حدود ۸۵ % از کودکان اوتیسمی به مشکلاتی همچون یبوست، اسهال مزمن و یا بیماری های التهاب روده دچار هستند.

درد حاصل از اختلالات دستگاه گوارش، تغییرات خلق خو همچون تکان دادن دست ها، کوبیدن سر، خشم، رفتار تهاجمی و خود زنی نیز در این کودکان را به دنبال دارد. چنان چه این کودکان، تحت درمان مناسب قرار گیرند، انجام چنین رفتار هایی کاهش یافته و کیفیت زندگی آن ها نیز بهبود می یابد.

۶- تشنج

در حدود ۳۹% از افراد مبتلا به اوتیسم، اختلالات تشنجی نیز دیده می شود. از جمله تشنج های رایج در این کودکان می توان به تشنج تونیک - کلونیک، تشنج غایب و دیگر تشنج هایی که فقط توسط نوار مغر مشخص می شوند، اشاره کرد.

 تشنج های مرتبط با این اختلال، در سن کودکی یا بزرگسالی افراد دیده می شود. چنانچه والدین نسبت به تشنج فرزند خود نگران هستند، بهتر است با پزشک مشورت کنند تا جهت بررسی بیشتر، کودک را به پزشک مغز و اعصاب معرفی نماید.

۷- اختلال عملکرد خواب

مشکلات زیادی در زمینه خواب رفتن، بیداری مکرر در طول شب و بیداری های بسیار زود در بین بیماران اوتیسمی شیوع  دارد.

۸- اختلال پردازش حسی

تعداد زیادی از این افراد مبتلا به اختلال اوتیسم، نسبت محرک های حسی، عکس العمل های غیر معمول بروز می دهند. این افراد قادر نیستند محرک های حسی همچون صدا، بو، مزه و حرکات را پردازش و دسته بندی کنند.

گاهی در برابر محرکاتی همچون صدای بوق ماشین نیز عکس العملی نامناسب نشان می دهند.  برخی از افراد مبتلا به اوتیسم در مقابل لمس شدن و شنیدن صداها دارای حساسیت بسیار بالایی هستند که به آن دفاعی حسی می گویند.  یکی از علایم این وضعیت این است که فرد قادر نیست در محیط های با نور معمولی کار هایی همچون لباس پوشیدن را انجام دهد. این گونه اختلالات معمولا توسط کار درمانی یا به کمک روش های درمانی یک پارچگی حسی بهبود می یابند .

۹- پیکا یا هرزه خواری

پیکا در واقع به تمایل افراد برای خوردن چیز های غیر خوراکی گفته می شود. اگر چه چنین رفتاری در سنین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی برای کودکان امری رایج است.

 اما تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلال اوتیسم و سایر اختلالات رشدی با افزایش سن نیز چیز هایی همچون خاک، گل، یا گچ را می خورند. نیاز است این افراد در مدت کوتاه جهت بررسی سلامت، آزمایشاتی را انجام دهند تا پزشک مطمئن شود، باکتری یا سمومی به بدن آن ها وارد نشده است.

10- تفکر انتزاعی

تفکر انتزاع در مبتلایان به اوتیسم دیده نمی شود، این تفکر زمانی که شخص  به سن نو جوانی می رسد، تکمیل می شود. معمولا افراد زمانی که به سن نو جوانی می رسند به راحتی مفهوم ضرب المثل ها و کنایه ها را متوجه می شوند اما مبتلایان به این اختلال این توانایی ندارند و قادر نیستند که از این ضرب المثل ها نتیجه بگیرند و موجب می شود که در برقراری ارتباط با دیگران با مشکل مواجه شوند.

در هر سن و مرحله از رشد کودکان، نشانه هایی واضح از اختلال اوتیسم قابل مشاهده است. طبق نتایج مطالعات، در دوران جنینی ابتلا به این اختلال اتفاق می افتد و در صورت ارزیابی دقیق رفتارهای نوزاد، این علایم هشدار دهنده را می توان دید. در ادامه به علایم واضح اوتیسم در سنین مختلف اشاره می شود.

اما باید والدین توجه کنند که تشخیص دقیق این اختلال وظیفه آن ها نبوده و صرفا جهت هشدار باید این علایم را در نظر گرفته و در صورت مشاهده، کودک را برای بررسی دقیقتر نزد پزشک ببرند.

اوتیسم در نوزاد ۳ تا ۴ ماهه

کودکان نرمال در این سن، سعی می کنند که به پیرامون خود به دقت توجه کرده و با وسایل اطراف نیز بازی می کنند. همچنین با دیدن علایق خود از طریق صدا سازی، ذوق خود را نمایان می سازند. علایم هشدار دهنده اوتیسم در این سن شامل موارد زیر هستند :

  • کودک مبتلا، عکس العملی در مقابل شنیدن صداها و اتفاقات اطراف بروز نمی دهد.
  • تمایلی به شادی و یا لبخند زدن به اطرافیان ندارد .
  • صدا سازی انجام نمی دهد و تمایلی به تقلید صدای پدر و مادر نیز ندارد .

اوتیسم در نوزاد ۷ ماهه

در این سن معمولا کودکان کنجکاوی زیادی نسبت به دنیای اطراف خود نشان می دهند و همچنین سعی دارند که نسبت به احساسات اطرافیان عکس العمل بروز دهند.  اغلب قیافه ای شاد و سر زنده دارند.

با رشد آن ها توانایی برقراری ارتباط را نیز یاد گرفته و در زمان شنیدن اسم خود  سعی می کنند که سر خود را بر گردانند. علایم هشداردهنده طیف اوتیسم برای نوزادان در این سن عبارتند از :

  • هیچ محبتی در رفتارها آن ها مشاهده نمی گردد.
  • هیچ گونه تمایلی به مشارکت در انجام بازی های گروهی ندارند.
  • برای جلب توجه دیگران هیچ کاری انجام نمی دهند.
  • به سختی آرام می شوند و در حرکات خود با تاخیر مواجه می شوند.

اوتیسم در کودک یک ساله

زمانی که کودکان به سن یک سالگی می رسند، رفتار های احساساتی بیشتری بروز می دهند و حضور والدین را نیز بهتر درک می کنند. هم چنین در این سن، کودکان درک بیشتری از کلمات و جملات اطرافیان پیدا می کنند. علایم هشدار دهنده طیف اوتیسم در یک سالگی کودکان عبارتند از :

  • کودکان مبتلا، اغلب به تاخیر های حرکتی مواجه می شوند و قادر نیستند که بدون کمک اطرافیان سر پا بلند شده و یا چهار دست و پا راه بروند.
  • کودکان اوتیسمی در سن یک سالگی قادر نیستند به وسایلی که می خواهند، اشاره کنند.
  • در صورت آن ها، حالت چهره و حرکات مشخص نیست.
  • در این سن حتی نمی توانند واژه هایی مانند «دد» یا « ماما» را بیان کنند.
  • هیچ گونه تمایلی جهت انجام بازی با سایر هم سن و سالان خود نشان نمی دهند.

اوتیسم در کودک 2 ساله

زمانی کودکان به سن ۲ سالگی می رسند، سعی می کنند با سایر هم سن و سالان خود ارتباط بیشتری بر قرار کنند. از دیگر مهارت کودکان سالم در این سن می توان به حرف زدن درست، شناخت رنگ ها و شکل ها اشاره کرد. از علایم هشدار دهنده اختلال طیف اوتیسم در سن ۲ سالگی می توان موارد زیر را نام برد :

  • کودکان اوتیسمی با دیگران تماس چشمی برقرار نمی کنند.
  • قادر نیستند در زمان انجام بازی های ساده نیز حرکات دیگران را پیش بینی نمایند.
  • علاقه ای به بازی با سایر هم سن و سال خود نشان نمی دهند.
  • برای برقراری ارتباط حتی نمی توانند جملات ساده نیز به کار ببرند.
  • از وضوح گفتاری پایینی برخوردار هستند.
  • قادر نیستند نقاشی اشکال ساده مانند دایره را ترسیم کنند.
  • از کاربرد وسایل ساده مانند مسواک ، چنگال ..... آگاهی ندارند.
  • به سختی از والدین جدا می شوند و وابستگی زیادی به آن ها دارند.

اوتیسم در کودک 3 ساله

با رشد کودک و رسیدن آن ها به سنین بالاتر علایم طیف اوتیسم نیز واضح تر می شوند و بهتر می توان این اختلال را تشخیص داد. علایم هشدار دهنده اوتیسم در سن ۳ سالگی شامل :

  • از برقراری تماس چشمی با اطرافیان پرهیز می کنند.
  • این کودکان تمایل و یا اعتماد به نفس کافی جهت بازی کردن ندارند.
  • قادر نیستند حتی با کمک عبارت های کوتاه نیز حرف بزنند.
  • توانایی کشیدن اشکال ساده همچون دایره را نیز ندارند.

علایم واضح اختلال طیف اوتیسم در بزرگسالان

با افزایش سن کودک، علایم دیگری از این اختلال بروز می کند به طور مثال کودکان مبتلا در سنین ۴-۵ سالگی رفتاری تهاجمی و یا خجالتی بروز می دهند. همچنین تمایلی به بازی با دیگران ندارند . تعدادی از علایم طیف اوتیسم بزرگسالان شامل موارد زیر است :

  • تمایلی به برقراری ارتباط با سایر اطرافیان ندارند.
  • به حرف های دیگران توجهی نمی کنند.
  • معمولا به انجام کار های یکنواخت علاقه دارند.
  • تغییرات ایجاد شده در برنامه های روزمره را به سختی می پذیرند.

هوش کودکان مبتلا به طیف اوتیسم

کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم از نظر هوشی متفاوت هستند. حدود دو سوم آن ها از نظر ذهنی، توانایی بالایی ندارند و بقیه آنها هوش معمولی دارند.

تعدادی از این افراد مبتلا، در برخی مسایل، نبوغ خاصی از خود نشان می دهند . به طور مثال امکان دارد کودک مبتلا به مباحث ستارگان و مسایل نجوم علاقه خاصی داشته باشد و به سرعت اطلاعات زیادی در این زمینه  نیز به دست آورد و ساعت ها درباره آن حرف بزند و به پیام های ارتباطی اطرافیان همچون «بس کن» یا « خسته شدیم » اهمیتی نمی دهد.

درمان اوتیسم

روش درمانی که برای اختلال اوتیسم در کودکان به کار می رود به نیاز های فردی بستگی دارد زیرا این اختلال طیف وسیعی داشته و علایم که در هر فرد بروز می یابد با سایرین تفاوت زیادی دارد . به طور کلی درمان ها شامل گروه های زیر هستند :

  • درمان های رفتاری و ارتباطی
  • درمان های رژیمی و پزشکی
  • درمان های مکمل ( همچون موسیقی و هنر درمانی )

معمولا برای درمان این افراد نیاز است تیمی از روانشناسان، مشاوران، متخصصان توان بخشی، متخصصان گفتار درمان و روان پزشکان با یکدیگر همکاری داشته باشند. در پایان توصیه می شود که والدین به علایم هشدار دهنده این اختلال توجه داشته باشند و آن را حتما جدی بگیرند. چنان چه درمان در بازی طلایی و سن مناسب انجام نگیرد ممکن است میزان موفقیت روش های درمانی کاهش یابد.

علائم اوتیسم در کودکان چه هستند؟



:: برچسب‌ها: اوتیسم چیست , علائم اوتیسم , درمان اوتیسم , اختلال اوتیسم , پیشگیری از اوتیسم , درمان اختلال اوتیسم , تشخیص اوتیسم , نشانه های اوتیسم , علت اختلال اوتیسم , ,
:: بازدید از این مطلب : 13
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

اوتیسم جز اختلالاتی است که مشکلاتی بسیاری را در زمینه تعاملات اجتماعی، مهارت های گفتاری و رفتاری افراد ایجاد می کند. این اختلال، طیف وسیعی از علائم دارد به همین دلیل به آن اختلال طیف اوتیسم (ASD) اطلاق می شود‌.

بروز شدت طیف در افراد مختلف، متفاوت است. این اختلال در برخی مبتلایان، فقط محدودیت های جزئی در زندگی روزمره ایجاد می کند اما ممکن است در گروهی دیگر، به حدی این اختلال شدت داشته باشد که به مراقبت های انسانی ویژه نیاز باشد.

کودکان اوتیسمی معمولا قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیستند و نمی توانند افکار، احساسات دیگران را از حالت چهره و حرکات آن ها متوجه شوند‌‌‌.

این کودکان معمولا حساسیت بالایی در برابر لمس شدن، شنیدن صداها و استشمام بوها دارند. در رفتار آن ها حرکات تکراری همچون تکان دادن بدن و قدم زدن مداوم نیز مشهود است.

کودکان اوتیسمی به انجام کارهای یکنواخت و روتین علاقه خاصی دارند و به سختی می توانند تغییرات را بپذیرند و حتی در مقابل آن ممکن است رفتار تهاجمی یا آسیب نیز بروز دهند.

تشنج و صرع از دیگر مشکلات افراد مبتلا به اوتیسم است و گاهی تا بزرگسالی نیز همراه فرد باقی می ماند. از نظر بهره هوشی نیز بسیاری از آن ها در زمینه مهارت های توسعه یافته غیر معمول همچون نقاشی، ساخت قطعات موسیقی، حل مسائل ریاضی یا آموزش موضوعات مورد علاقه، توانایی بالایی دارند.

علائم هشدار دهنده این اختلال معمولا در سنین قبل از ۳ سالگی بروز می یابد. تعدادی از نوزادان از نخستین روزهای تولد علائم این اختلال را نشان می دهند و گروهی دیگر، اگر چه در ظاهر طبیعی و نرمال به نظر می رسند ولی زمانی که به سن 36-18 ماهگی می رسند، علائم این اختلال در آن ها ظاهر می شود.

بسیاری از والدین از نخستین روزهای تولد نوزاد خود نسبت به سلامتی او همواره نگران هستند. موسسه فرزندان برتر برای آشنایی بیشتر خانواده ها با نشانه های هشدار دهنده این اختلال، مقاله ای با عنوان " علائم اختلال اوتیسم در نوزادان" تهیه کرده است که مطالعه آن پیشنهاد می گردد.

پسران نسبت به دختران بیشتر به اختلال اوتیسم مبتلا می شوند و عواملی همچون سبک زندگی، میران درآمد خانواده، قومیت های نژادی، اجتماعی و سطح سواد پدر و مادر هیچ تاثیری بر احتمال مبتلا شدن به این اختلال ندارد. امروزه مشخص شده که تعداد مبتلایان روز به روز در حال افزایش هستند، اگرچه مشخص نیست که این افزایش با پیشرفت تشخیص این اختلال ارتباطی دارد و یا آمار حقیقی است.

اوتیسم از جمله اختلالاتی است که به آن اختلالات طیف اوتیسم اطلاق می شود. سایر اختلالاتی که جز طیف اوتیسم گروه بندی می شوند شامل:

اختلال اوتیستیک یا اوتیسم

این نوع اختلال در واقع همان چیزی است که اغلب مردم با عنوان اصطلاح اوتیسم، آن را می شناسد و شامل اختلالاتی در تعاملات اجتماعی، برقراری ارتباط و بازی های تخیلی است‌.

سندرم آسپرگر

کودکان مبتلا به این نوع اختلال، مشکلی در زمینه گفتار نداشته و دارای هوش متوسط و رو به بالایی هستند. اگرچه همانند کودکان اوتیسمی در زمینه اجتماعی و علائق خود، مشکلاتی نیز دارند. در حقیقت این نوع سندرم جز طیف ملایم اوتیسم گروه بندی می شود.

 معمولا افراد مبتلا به سندرم آسپرگر بسیار باهوش بوده و می توانند زندگی خود را اداره کنند ولی مشکلاتی در زمینه اجتماعی دارند.

اختلال فراگیر رشد یا PDD

به این اختلال، اوتیسم غیر معمول نیز گفته می شود. مبتلایان به این اختلال در واقع گروهی از کودکان اوتیسمی هستند که تعدادی از رفتارهای این اختلال را دارند ولی در سایر گروه ها دسته بندی نمی شوند.

اختلال از هم گسیختگی کودکی

کودک مبتلا به این نوع اختلال معمولا در ۲ سال نخست زندگی، رشدی طبیعی دارند ولی با افزایش سن، کم کم مهارت های ارتباطی و اجتماعی خود را از دست می دهند. این اختلال به ندرت در کودکان دیده می شود و بسیاری از افراد متخصص در حوزه سلامت روان برای دسته بندی آن به عنوان یک اختلال، دچار تردید هستند.

سندرم رت

این نوع سندرم در گذشته جز اختلال طیف اوتیسم مطرح بوده ولی اکنون مشخص شده است که علت ایجاد آن، عوامل ژنتیکی است. این نوع اختلال بین دختران شیوع بیشتری داشته و افراد مبتلا معمولا از رشدی طبیعی برخوردارند و با افزایش سن مهارت های ارتباطی و اجتماعی خود را از دست می دهند. معمولا حرکات تکراری دست در سنین 4-1 سالگی در مبتلایان مشهود است و آن ها اغلب از مشکلات شناختی نیز رنج می برند.

تاریخچه اوتیسم

واژه اوتیسم برای نخستین بار در اوایل دهه ۱۹۰۰ برای معرفی طیف وسیعی از اختلالات عصبی- روان شناختی به کار برده شد‌.

واژه یونانی اوتوس (autos) به معنی خویش ریشه اصطلاح اوتیسم بوده که اشاره به وضعیتی دارد که شخص از ارتباط های اجتماعی کنار گذاشته شده است. اولین شخصی که این اصطلاح را به کار برد، روان پزشکی سوئیسی به نام یوجین بلولر بود. او این واژه را برای تشریح علائم مربوط با اختلال اسکیزوفرنی به کار برد.

محققان آمریکایی در دهه ۱۹۴۰ از اصطلاح اوتیسم برای توضیح وضعیت کودکانی که به مشکلات عاطفی یا اجتماعی دچار بودند، استفاده کردند. لئو کانر یک پزشک از دانشگاه جان هاپکینز بود که برای تشریح رفتار کودکان انزوا طلب، از این کلمه استفاده کرد. در همان زمان یک دانشمند اهل کشور آلمان، به شناسایی وضعیتی مشابه پرداخت و آن را سندرم آسپرگر نام گذاری کرد‌‌‌.

تا دهه۱۹۶۰ ، تعداد زیادی از محققان دو اختلال اوتیسم و اسکیزوفرنی را مرتبط باهم تصور می کردند اما با گذشت زمان، پزشکان درک بهتری از این اختلالات به دست آوردند‌‌‌.

 از دهه ۱۹۶۰ تا دهه ۱۹۷۰ مطالعات مرتبط با این اختلال در زمینه بررسی اثر داروهای درمانی همچون LSD، شوک الکتریکی و روش های تغییر رفتاری بود.

رفتار درمانی و کمک از محیط های یادگیری کنترل شده، در دهه ۱۹۸۰ تا دهه ۱۹۹۰ به عنوان اصلی ترین روش درمانی طیف اوتیسم معرفی شد. در حال حاضر از روش های رفتار درمانی و گفتار درمانی برای این اختلال استفاده می شود.

علت ایجاد اختلال اوتیسم

معمولا اختلال اوتیسم در تعدادی از خانواده ها شیوع بیشتری دارد و اکثر محققان بر نقش ژنتیک در ابتلا افراد به این اختلال اتفاق نظر دارند. عوامل دیگری همچون سن بالای والدین در زمان بچه دار شدن، قرار گرفتن مادر باردار در مقابل بعضی مواد شیمیایی، مصرف الکل و داروهای ضد تشنج توسط مادر در زمان بارداری، دیابت و چاقی بیش از حد مادر احتمال ابتلا نوزاد به این اختلال را افزایش می دهند.

 طبق نظر کارشناسان بین ابتلا به این اختلال و بیماری های فنیل کتونوری درمان نشده و سرخچه نیز ارتباطی وجود دارد.

در گذشته بسیاری از مردم و کارشناسان گمان می کردند که بین ابتلا به اوتیسم در کودکان و واکسیناسیون آن ها ارتباطی وجود دارد. اما شواهدی دال بر این قضیه به دست نیامد. نتایج تحقیقات نشان می دهند که این اختلال ناشی از ناهنجاری هایی در بخش هایی از مغز بوده ک مسئول پردازش ورودی های حسی و پردازش های زبان است.

آیا بین ابتلا به اوتیسم و واکسن ها رابطه ای وجود دارد؟

پژوهش های بسیاری در این زمینه انجام شده است ولی تاکنون ارتباطی بین واکسن زدن و مبتلا شدن به اوتیسم تایید نشده است.

مجادله ارتباط بین ارتباط واکسن سرخک-اوریون-سرخچه و ابتلا به اختلال اوتیسم

در سال ۱۹۹۸ مقاله ای منتشر شد که باعث شد این تردید به وجود آید که ممکن است افراد با زدن واکسن سه گانه سرخک-اوریون-سرخچه به اختلال اوتیسم مبتلا شوند. اگر چه تعداد افرادی که در این پژوهش شرکت کردند به ۱۲ نفر می رسیدند ولی نتایج آن باعث شد که توجه همگان جلب شود.

نتایج این پژوهش موجب شد که سایر پژوهشگران نیز برای یافتن ارتباط بین دریافت واکسن و ابتلا به اوتیسم، مطالعات زیادی انجام دهند ولی هیچ یک از این تحقیقات، این نتیجه را تایید نکرد.

مجادله ارتباط تیمروزال با ابتلا به اوتیسم

با گذشت یک سال بعد از انتشار مقاله بحث برانگیز، نگرانی دیگری بین مردم به وجود آمد که آیا این بین تیمروزال (ماده موجود در واکسن ها) و ابتلا به اختلال به طیف اوتیسم رابطه ای وجود دارد یا خیر.

در تیمروزال، فلز جیوه به کار رفته است. اگر چه سطح بالایی جیوه به کلیه ها و مغز آسیب می رساند ولی در واکسن ها مقدار اندکی از آن به دلیل خاصیت میکروب کشی و قارچ کشی به کار می رود.

اگر چه دلایل کافی برای اثبات اینکه مقادیر بسیار کم این ماده، به بدن آسیب می زند، وجود نداشت ولی از سال  به ۲۰۰۱ به بعد، این ماده در واکسن های کودکان به کار نرفت.

جهت بررسی ارتباط بین تیمروزال و ابتلا به اوتیسم محققین آزمایشی طراحی کردند و کودکان را به دو گروه تحت آزمایش با این ماده و کنترل تقسیم کردند.

 همچنین در آمریکا، مرکز کنترل و پیش گیری از بیماری ها، ۹ تحقیق مختلف که به بررسی این ارتباط پرداختند را ارزیابی کرد و گفته شد که هیچ کدام از این تحقیقات، چنین ارتباطی را اثبات نمی کنند.

نوزادان در روزهای نخست باید 25 نوبت واکسن دریافت کنند، گروهی از مردم نگران بودند که دریافت این تعداد واکسن موجب پیشرفت اختلال اوتیسم می شود. اما با مقایسه دو گروه (نوزادانی که مطابق برنامه به آن ها این واکسن تزریق شد‌ و گروه کنترل که هیچ واکسنی دریافت نکردند) مشاهده شد، هیچ اختلافی در میزان شیوع این اختلال وجود ندارد.

 سرانجام در سال ۲۰۰۴ یک گزارش ۲۰۰ صفحه ای توسط کمیته بازرسی سلامت ایمن سازی در موسسه پزشکی منتشر شد که طبق آن مشخص شد هیچ ارتباطی دریافت واکسن ها و ابتلا به اختلال اوتیسم وجود ندارد.

انواع اوتیسم

روان پزشکان از گذشته تاکنون یک روش سیستماتیک برای اشاره به اختلال اوتیسم و اختلالات مشابه استفاده می کنند و به کل این اختلالات، طیف اوتیسم می گویند. بسته به شدت این علائم، این اختلالات را به سه گروه تقسیم می کنند.

اصطلاح اختلال فراگیر رشد در گذشته مورد استفاده قرار می گرفت ولی اکنون کاربردی ندارد. چنان چه در گذشته به یک کودک PDD گفته می شد ولی با معیارهای جدید تشخیصی باید جز ASD قرار گیرد.

علائم ابتلا به طیف اوتیسم کدامند؟

از جمله نشانه های مشترک در انواع مختلف اوتیسم می توان ناتوانی در برقراری ارتباط و تعامل با اطرافیان را نام برد. گروهی از مبتلایان به اوتیسم نمی توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و تعدادی دیگر فقط در تفسیر حالت چهره و حرکات بدن اشخاص در هنگام گفت و گو با چالش مواجه هستند. به طور کلی علائم این اختلال در سه حوزه زیر بروز می کنند:

  • تمایل به وسایل یا اطلاعات خاص
  • عکس العمل به احساسات
  • هماهنگی فیزیکی

این قبیل علائم به طور معمول در اوایل شروع این اختلال مشخص هستند. این اختلال در اغلب موارد قبل از سن سه سالگی قابل تشخیص است.

در افراد به علت طیف وسیع این اختلال، علائم ظاهری مختلفی دارند و ممکن است در زمینه برقراری ارتباط، رفتار و تعاملات آن ها با سایرین تاثیر داشته باشد. در اکثر نوزادان تا قبل رسیدن به یک سالگی علائم این اختلال واضح است و در بقیه موارد نهایتا تا ۲-۳ سالگی، اختلال اوتیسم تشخیص قطعی داده می شود.

مهارت های اجتماعی

اغلب کودکان مبتلا به این اختلال، زمانی که می خواهند با اطرافیان ارتباط برقرار کنند، با چالش مواجه می شوند و یکی از رایج ترین علائم این اختلال مشکلات آن ها در مهارت های اجتماعی است.

برخی از این کودکان تمایل دارند با دیگران ارتباط نزدیکی برقرار کنند ولی از چگونگی انجام آن آگاهی ندارند. زمانی که کودک در سن 10-8 ماهگی قرار دارد، تعدادی از این علائم اجتماعی را بروز می دهد. از این نشانه ها هشدار دهنده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کودک یک ساله زمانی که اسم خود را از اطرافیان می شنود، هیچ عکس العملی بروز نمی دهد‌.
  • تمایلی به انجام بازی های گروهی و یا اشتراک وسایل بازی نشان نمی دهد.
  • تمایل به هم صحبتی با دیگران نداشته و دوست دارد تنها باشد.
  • از برقراری تماس چشمی اجتناب می کند‌‌.
  • نسبت به لمس جسمی واکنش های خاصی بروز می دهد.
  • تمایلی به دلداری اطرافیان در زمان ناراحتی ندارد.
  • درک احساسات دیگران برای او بسیار سخت است.
  • زمانی که اطرافیان سعی می کنند او را در راه رفتن و ایستادن کمک کنند، همکاری نمی کند.

ارتباط های کلامی

حدود ۴۰ درصد از کودکان اوتیسمی قادر نیستند حرف بزنند و بین ۳۰-۲۵ درصد از آن ها در سنین پایین، تعدادی از مهارت های گفتاری را یاد می گیرند ولی با گذشت زمان، آن ها را از دست می دهند. گروه دیگری از این کودکان حرف زدن را دیرتر از سایر هم سن و سالان شروع می کنند. اغلب مبتلایان به این اختلال در زمینه گفتاری با مشکلاتی مواجه هستند همچون:

  • اغلب دچار تاخیر در گفتار و یادگیری مهارت های حرف زدن هستند.
  • صدای یکنواخت و لحنی زمخت دارند‌.
  • تکرار کلمات و عبارات در حرف زدن آن ها دیده می شود.
  • از ضمایر به شکل درست استفاده نمی کنند، به عنوان مثال به جای من، تو را به کار می برند.
  • قادر نیستند از زبان اشاره استفاده کنند.
  • نمی توانند کنایه، شوخی و ضرب المثل را در حرف های دیگران بفهمند‌.

الگوهای رفتاری

این کودکان معمولا رفتاری غیر معمول و سلایق خاصی دارند. به عنوان مثال:

  • رفتارهای تکراری همچون تکان دادن دست، پریدن و چرخیدن در حرکات آن ها مشاهده می شود.
  • انجام رفتارهای بیش از حد و حرکات مداوم (قدم زدن) در این کودکان شایع است.
  • به فعالیت ها یا وسایل خاص علاقه بسیاری دارند.
  • دوست دارند کارهای خود را به شکل روتین و طبق روال مشخص و همیشگی انجام دهند و هر گونه تغییر در این برنامه ها باعث ناراحتی شدید آن ها می شود.
  • نسبت به لمس، نور و صدا حساسیت بالایی دارند‌‌.
  • تمایلی به شرکت در بازی های وانمودی یا تقلید رفتار اطرافیان ندارند.
  • هر غذایی را نمی خورند و در اکثر مواقع از غذاها بهانه می گیرند.
  • در رفتار آن ها، ناهماهنگی و شلختگی مشهود است.
  • معمولا رفتار های تکانشگری (انجام فعالیت بدون فکر) انجام می دهند.
  • نسبت به خود و یا دیگران رفتار خشونت آمیز بروز می دهند.

کشف نشانه های اختلال اوتیسم

در صورتی که خانواده ها زودتر برای درمان اختلال اوتیسم اقدام کنند، میزان موفقیت روش های درمانی افزایش می یابد. بنابراین نیاز است که علائم هشدار دهنده ابتلا به این اختلال جدی گرفته شود در صورتی که مراحل رشدی در کودکان دیده نشد و یا با تاخیر رخ داد نیاز است که با پزشک متخصص مشورت گردد. از جمله این علائم طبیعی در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد‌:

  • لبخند زدن نوزاد در سن ۶ ماهگی
  • تقلید کردن حالت صورت و صداهای اطراف در سن ۹ ماهگی
  • انجام حرکاتی مانند تکان دادن دست یا حرکات اشاره ای در سن ۱۴ ماهگی
  • حرف زدن به شکل تک کلمه ای در ۱۶ ماهگی و به کار بردن جملات ۲ کلمه ای یا بیشتر در سن ۲ سالگی
  • انجام دادن بازی های تقلیدی در سن ۱۸ ماهگی

روش تشخیص اوتیسم توسط پزشکان

‌چنان چه اختلال اوتیسم در کودکان در سن کم تشخیص داده شود، میزان موفقیت روش های درمانی افزایش یافته و زندگی آن  ها سریعتر به سمت طبیعی تر شدن می رود.

 برای شناسایی این اختلال هیچ تست آزمایشگاهی وجود نداشته و پزشکان با دیدن رفتار کودک و شرح حال آن ها از سمت والدین نظر قطعی می دهند.

همانطور که اشاره شد این اختلال طیف وسیعی دارد و برخی از کودکان به طیف شدید آن مبتلا هستند و گروهی دیگر از نظر هوش معمولی هستند و می توانند زندگی مستقلی را تشکیل دهند. متخصص اطفال طی تشخیص دو مرحله ای به ارزیابی رفتار کودکان می پردازند‌.

بررسی و معاینه کودک

برای تشخیص ابتلا به اوتیسم نیاز است که متخصصان رفتار اطفال کودک را در سنین ۱۸ و ۲۴ ماهگی ببینند و با او حرف بزنند.

همچنین اطلاعاتی که پدر و مادرها درباره سابقه خانوادگی ابتلا به این اختلال و نحوه رشد و رفتار کودک به پزشک می دهند برای تشخیص قطعی بسیار کمک کننده است. معمولا پزشک سوالاتی از این دست از والدین می پرسد:

  • آیا کودک توانسته در ۶ ماهگی لبخند بزند؟
  • در سن ۹ ماهگی کودک قادر به تقلید صداها و حالت چهره افراد بوده است؟
  • در سن یک سالگی، کودک رفتار مبنی بر تولید صدا انجام داده است؟
  • به انجام رفتارهای غیر طبیعی و تکراری می پردازد؟
  • از برقراری تماس چشمی با دیگران خودداری می کند؟
  • می تواند با دیگران ارتباط گرفته و با همسن و سالان خود دوستی کند؟
  • نسبت به اتفاقات پیرامون توجهی دارد؟
  • از صدایی یکنواخت برخوردار است؟
  • قادر به درک حالات، احساسات و پیام های دیگران هست؟
  • حساسیتی به نور، صدا یا دمای محیط نشان می دهد؟
  • با مشکلات گوارشی یا اختلالات خواب مواجه است‌؟
  • تمایلی به خشم یا آزار دیگران دارد؟

پاسخ درست به این قبیل سوالات به پزشک جهت تشخیص دقیق تر اختلال اوتیسم، بسیار کمک می کند. چنان چه در بررسی های صورت گرفته، مشخص شد که مشکلی وجود ندارد، ارزیابی پایان می گیرد ولی در صورتی که مشاهده مشکل، نیاز است که کودک برای انجام آزمایشات مختلف توسط متخصص های دیگر نیز ویزیت گردد.

سایر آزمایشات جهت تشحیص اختلال اوتیسم

در صورتی که نیاز باشد از کودک آزمایشات دیگری نیز گرفته شود، سایر متخصصان همچون متخصص اطفال، پاتولوژیت، گفتار درمان، کار درمانگر و متخصص اعصاب باید حضور داشته باشند.

 این بررسی ها به این دلیل صورت می گیرد تا میزان توانایی های مهارت های زبانی، سطح شناختی کودک و انجام کارهای روزمره همچون غذاخوردن، لباس پوشیدن و... مشخص گردد.

زمانی می توان اختلاف اوتیسم را در کودکان تشخیص قطعی داد که در زمینه های زیر با مشکلاتی مواجه باشد:

مشکلاتی در زمینه برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی

اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم مشکلاتی در زمینه ایجاد ارتباط با دیگران، درک علائم اجتماعی، برقراری تماس چشمی دارند.

 این کودکان معمولا دیرتر از سایر کودکان مهارت های گفتاری را به دست می آورند و همچنین برای انجام مهارت های ماهیچه ای جهت انجام فعالیت هایی همچون ورزش، کشیدن نقاشی و نوشتن با چالش مواجه هستند.

الگوهای رفتاری محدود و تکراری

در رفتار کودکان اوتیسمی اغلب حرکات نوسانی بدن و تکرار عبارات دیده می شود. آن ها وابستگی بسیاری نیز به روال ثابت دارند و هرگونه تغییرات در عادات، ناراحتی  و خشم آن ها را در پی دارد. همچنین کودکان اوتیسمی معمولا به موضوعات خاصی دقت و تمرکز زیادی نشان می دهند.

درمان اوتیسم

اوتیسم از جمله اختلالاتی است که طیف وسیعی داشته و روش های درمان آن وابسته به نیازهای هر شخص است. در برخی افراد نیاز است که روش های درمانی به کار گرفته شود تا گفتار، رفتار و سایر مشکلات آن ها رفع شود. روش های درمانی به طور کلی در گروه های زیر طبقه بندی می شوند:

  • درمان های رفتاری و ارتباطی
  • درمان های دارویی و رژیم غذایی
  • استفاده از روش های مکمل همچون موسیقی درمانی یا هنر درمانی

درمان اولیه این اختلال معمولا شامل چند حوزه رفتاری، برقراری ارتباط، انسجام حسی و توسعه مهارت های اجتماعی است. برای درمان بهتر نیاز است که پدر و مادرها، معلمین و متخصصان آموزشی و پزشکان با یکدیگر همکاری داشته باشند.

تحلیل رفتار کاربردی ( ABA)

این روش در محیط های آموزشی و کلینیک ها به کار گرفته می شود تا کودکان رفتارهای مثبت را آموخته و رفتارهای منفی را انجام ندهند. ABA باعث تقویت و بهبود سایر مهارت های شخصی می شود و در موقعیت های مختلف از روش های مختلف استفاده می گردد که عبارت اند از.

آموزش های آزمایش مجزا (DTT)

در این روش، دروس ساده و حمایت های مثبت به کار می رود‌.

آموزش پاسخ محور (PRT)

استفاده از این روش، تقویت انگیزه جهت آموزش و برقراری ارتباط را به دنبال دارد.

مداخله رفتاری فشرده اولیه (EIBI)

استفاده از این روش برای کودکان کمتر از ۵ سال نتایج بسیار خوبی دارد.

مداخله رفتاری شفاهی (VBI)

این روش بر بهبود مهارت های گفتاری تمرکز دارد.

درمان و آموزش کودکان مبتلا به اوتیسم و کودکان دارای نقض ارتباطی وابسته (TEACCH)

در این روش، جهت آموزش مهارت های روزمره همچون پوشیدن لباس از علائم بصری مانند کارت های دارای عکس به کار گرفته می شود. حتما باید اطلاعات به بخش های کوچکتر تقسیم گردند تا کودک به آسانی آن ها را بیاموزد.

سیستم ارتباطی تبادل تصاویر (PECS)

در این روش، نمادها جایگزین کارت های عکس دار شده اند و کودک می آموزد که پرسش هایی را مطرح کند و با کمک این نمادها با دیگران ارتباط بگیرد‌.

کاردرمانی

این روش درمانی به کودکان می آموزد که چگونه مهارت های روزمره همچون لباس پوشیدن‌، غذا خوردن و... را بیاموزند و با دیگران بتوانند ارتباط بگیرند تا مستقل شوند.

درمان انسجام حسی

بسیاری از این کودکان حساسیت بالایی نسبت به شنیدن صدا و لمس شدن دارند. این روش درمانی به آن ها کمک کرده تا بیاموزند چگونه به اطلاعات حسی واکنش دهند.

درمان های رژیمی و دارویی

 استفاده از داروها به کودکان کمک می کند که فعالیت های مرتبط با درمان های رفتاری و گفتاری را بهتر انجام دهند. معمولا جهت رفع اضطراب، اختلالات توجه، بیش فعالی و افسردگی داروهایی به کودک داده می شود.

همچنین مشخص شده که اغلب کودکان اوتیسمی  در برخی از ویتامین ها و مواد معدنی دچار کمبود هستند، اگرچه این کمبود ها عامل ایجاد این اختلال محسوب نمی شوند ولی تحقیقات مختلف اثبات کرده اند که مصرف مکمل های تغذیه ای، علائم این اختلال را کاهش می دهد.

 از جمله این مکمل ها می توان به ویتامین B و منیزیم اشاره کرد. در مواردی نیز دیده شده که آلرژن ها باعث تشدید علائم این اختلال می شوند، حذف این گونه مواد تاثیر زیادی بر بهبود علائم اوتیسم دارد.

داروهای مورد استفاده در درمان علائم اوتیسم

تاکنون هیچ روش درمانی قطعی برای این اختلال کشف نشده است ولی اغلب پزشکان برای رفع مشکلات جانبی آن ها همچون افسردگی، تشنج، اختلالات خواب و مشکلات توجه داروهایی را تجویز می کنند. چنان چه درمان های دارویی با درمان های رفتاری ترکیب شوند، نتیجه بهتری به دست می آید. از جمله داروهای تجویزی می توان ریسپریدون، مهار کننده های باز جذب سروتونین (SSRIs)، داروهای ضد اضطراب و داروهای محرک را نام برد.

درمان مکمل

استفاده از این روش های درمانی باعث بهبود یادگیری و مهارت های ارتباطی در مبتلایان به اختلال اوتیسم می شود‌‌. از جمله این درمان ها می توان موسیقی درمانی، حیوان درمانی مثل اسب سواری را نام برد.

تغذیه

پزشکان برای افراد مبتلا به اختلال اوتیسم، استفاده ار رژیم غذایی خاصی را پیشنهاد نمی کنند. اما نیاز است که رژیم غذایی مناسبی در اختیار آن ها قرار گیرد. اغلب کودکان اوتیسمی نسبت به غذایی که می خورند، حساسیت بالایی دارند و مشخص شده که حذف گلوتن و کازئین از رژیم غذایی آن ها موجب بهبود علائم این اختلال می شود.

 این کودکان معمولا دارای اختلالاتی در زمینه غذا خوردن هستند مانند مشکل بلع و هضم، حساسیت به آلرژن ها، مقاومت در برابر خوردن غذا.

مصرف مکمل ها

طبق نتایج تحقیقات صورت گرفته مشخص شده که مصرف مکمل ها، باعث تقویت و بهبود علائم این اختلال می شود. به عنوان مثال:

اسیدهای چرب

مصرف اسیدهای چرب همچون امگا 3 و امگا 6 ، موجب توسعه مغز و سیستم ایمنی شخص می شود.  برای تامین امگا 3 مورد نیاز بدن باید غذاهای دریایی را مصرف کرد. هم چنین خوردن گوشت، تخم مرغ‌، لبنیات و روغن های گیاهی موجب رفع نیاز اشخاص به امگا 6 می گردد.

پروبیوتیک ها

باکتری های مفید به عمل هضم، کنترل تورم و التهاب کمک می کنند. محل زندگی این باکتری ها دستگاه گوارش بوده، هر چند با مصرف مکمل های پروبیوتیکی نیز می توان این میکروب های مفید را به دست آورد.

ویتامین ها و مواد معدنی

کودکان مبتلا به اوتیسم به دلیل حساسیت بالایی که در مصرف غذاها دارند اغلب از مقادیر کمی از ویتامین ها و مواد معدنی برخوردار هستند. استفاده از این مکمل ها موجب تعادل در سیستم بدنی کودک شده و مواد مغذی مورد نیاز آن ها را نیز تامین می کند.

پیشگیری از بروز اختلال اوتیسم امکان پذیر است؟

علم پزشکی تاکنون علت دقیق ابتلا به این اختلال را کشف نکرده است اما نقش ژنتیک و توارث ژنی در ابتلا به این اختلال پررنگ است. هم چنین کارشناسان احتمال می دهند در صورتی که در دوران بارداری، مادر در معرض مواد شیمیایی خاصی قرار گیرد، نوزاد ممکن است به این اختلال دچار شود. اگرچه پیشگیری از ابتلا شدن کودک به اختلال اوتیسم امکان پذیر نیست ولی تغییر سبک زندگی موجب کاهش خطر ابتلا می شود.

زندگی سالم: برای داشتن یک زندگی سالم حتما باید مادر نسبت به انجام چکاب های ماهانه، مصرف رژیم غذایی، حرکات ورزشی، مراقبت های قبل از زایمان و مصرف ویتامین ها حساسیت لازم را داشته و پیگیر باشد.

عدم مصرف دارو در زمان بارداری: مادران در دوران بارداری باید قبل از خوردن داروها به ویژه داروهای ضد تشنج با پزشک متخصص مشورت کنند.

عدم مصرف الکل: مصرف الکل در دوران بارداری نباید صورت گیرد و اثرات بسیار مخربی بر سلامتی جنین دارد.

درمان مشکلات سلامتی: چنان چه شخصی به بیماری های سلیاک یا فنیل کتونوری ابتلا دارد، باید به توصیه های پزشک جهت کنترل آن ها عمل کند.

انجام واکسیناسیون: تزریق واکسن سرخچه (سرخک آلمانی) قبل از حاملگی باید صورت گیرد و انجام این کار باعث پیشگیری از ابتلا به اوتیسم مرتبط با سرخچه می شود.

اختلالات اوتیسم در افراد بزرگسال

ابتلا به اختلال اوتیسم معمولا در سنین کودکی و قبل از ۵ سالگی تشخیص داده می شود. والدین اغلب با دیدن علائم هشدار دهنده همچون عدم برقراری تماس چشمی، انجام حرکات تکراری و مباحث حسی کودک را برای ارزیابی دقیق تر نزد متخصص اطفال می برند. در صورتی که شخص بزرگسال به تازگی متوجه این اختلال شده است احتمال دارد که در ابتدا فقط علائم خفیفی داشته که شناسایی درست صورت نگرفته است.

گروهی از بزرگسالان با مشاهده اختلال اوتیسم در یکی از اعضا خانواده به دنبال تشخیص این اختلال در خود می گردند و تعدادی دیگر نیز زمانی که برای بیماری دیگری مراجعه می کنند از ابتلای خود به این وضعیت آگاه می شوند.

 اغلب تشخیص این اختلال در افراد بزرگسال به سختی انجام می گیرد، به دلیل اینکه آزمایش و آزمون خود ارزیابی برای آن ها وجود نداشته و هم چنین بزرگسالان می توانند به راحتی علائم خود را کنترل کنند.

میزان شیوع اوتیسم

طبق گزارش منتشر شده در سال ۲۰۱۸ از مرکز کنترل و پیش گیری، میزان شیوع اختلال اوتیسم در بین کودکان آمریکایی، از هر ۵۹ تولد، یک کودک مبتلا اعلام شد.

 میزان مبتلایان در کل جهان به گفته سازمان جهانی بهداشت از هر ۱۶۰ نفر تولد، یک کودک است. در ایران نیز میزان فراوانی افراد اوتیسمی، از هر ۱۵۰ تولد یک مورد گفته شده است.

طیف اوتیسم چیست؟



:: برچسب‌ها: اوتیسم چیست , علائم اوتیسم , درمان اوتیسم , اختلال اوتیسم , پیشگیری از اوتیسم , درمان اختلال اوتیسم , تشخیص اوتیسم , نشانه های اوتیسم , علت اختلال اوتیسم , ,
:: بازدید از این مطلب : 14
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

برخی از نشانه هایی که در رفتار کودکان اوتیسمی مشهود است در کودکان سالم نیز دیده می شود. به همین دلیل شناسایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم کار آسانی نیست.

طبق نظر کارشناسان تشخیص قطعی این اختلال تا قبل از سن 3 سالگی کودکان امکان پذیر نیست و نیاز است که والدین تا قبل از این سن، با دیدن برخی از علائم هشدار دهنده اختلال اوتیسم، کودک خود را جهت ارزیابی دقیق تر نزد پزشک متخصص ببرند.

حتما باید خانواده ها علائم هشدار دهنده این اختلال را جدی بگیرند و در سن طلایی برای درمان اقدام کنند تا میزان موفقیت روش های درمانی افزایش یابد. در این مقاله به برخی از علائم هشدار دهنده اختلال طیف اوتیسم در کودکان 3 سال به بالا اشاره شده است.

  • کودکان مبتلا به طیف اوتیسم معمولا با تاخیر در حرف زدن مواجه می شوند و قادر نیستند نیازهای خود را به آسانی بیان کنند. تعدادی از این کودکان هرگز حرف نمی زنند ولی گروهی دیگر اگر چه به تاخیر گفتاری دچار هستند ولی نمی توانند به خوبی در یک گفت و گو شرکت کنند.
  • الگوهای تکلم غیر معمول در این کودکان مشاهده می شود. اغلب به شکل مکث دار و با صدایی بلند و یا لحنی یکنواخت حرف زده و معمولا از تک واژه ها به جای عبارات کامل استفاده می کنند. همچنین زمانی که از آن ها سوالی پرسیده می شود، همان سوال را به جای جواب تکرار می کنند.
  • کودکان اوتیسمی توجهی به حرف های دیگران ندارند و نسبت به صدا زدن اسم خود توسط اطرافیان واکنشی بروز نمی دهند. همچنین رفتارهای ناگهانی همچون خنده، گریه و فریاد زدن در رفتار آن ها مشهود است.
  • این کودکان معمولا با تمرکز و دقت خاصی اشیا و یا یکی از خصوصیات آن ها را دنبال می کنند.
  • کودکان مبتلا به طیف اوتیسم، تقلیدهای محدودی را انجام می دهند و به ندرت برخی از رفتارهای والدین را تکرار می کنند و معمولا هیچ تمایلی برای شرکت در بازی های همچون خاله بازی نشان نمی دهند.
  • اغلب دوست دارند که به تنهایی بازی کنند و تمایلی برای شرکت در بازی های نوبتی و اشتراک اسباب بازی های خود ندارند.
  • این کودکان به انجام کارهای روتین و یکنواخت عادت دارند و به سختی تغییرات می پذیرند. به طور مثال چنان چه مسیر همیشگی که از منزل به مهدکودک می روند دچار تغییر شود، به شدت ناراحت شده و بهانه جویی می کنند.
  • کودکان مبتلا به اوتیسم سخت گیری وسواس گونه نسبت به غذاهایی که می خورند، نشان می دهند.
  • این کودکان معمولا به شکل غیر معمول با وسایل یا اسباب بازی ها به بازی می پردازند به طوری که دیده شده ساعات طولانی را جهت مرتب کردن و نظم بخشیدن به این وسایل اختصاص می دهند.
  • در مواردی دیده شده که کودکان اوتیسمی به شکل ناخودآگاه به خود ضربه می زنند و یا دستان خود را گاز می گیرند.
  • در کودکان اوتیسمی انجام رفتارهای تکراری همچون ضربه زدن به خود یا حرکات مداوم دست ها به طرفین رایج است.
  • این کودکان در برابر تحریکات بیرونی حساسیت بالایی دارند. در مواردی دیده شده که در برابر پوشیدن لباس های خاص، تماس فیزیکی و خوردن برخی از غذاها به شدت مقاومت می کنند و حتی سر و صدا نیز به راه می اندازند.
  • کودکان مبتلا به اوتیسم در برابر احساس درد نیز رفتارهای متناقضی بروز می دهند به عنوان مثال ممکن است در مواقعی که صدای بلند می شنوند، گوش های خود را با دست بگیرند اما متوجه زخم بدن خود نگردند.
  • این کودکان در برابر احساس ترس نیز واکنش های مختلفی نشان می دهند. آن ها در مواقعی که نیاز است، هیچ گونه احساس ترسی ندارند ولی در مواقع غیر لزوم به شدت می ترسند. به عنوان مثال امکان دارد که از دیدن وسایل معمولی بترسند ولی در مقابل ارتفاع ترسی نشان نمی دهند.
  • اختلالات خواب در کودکان اوتیسمی شایع است از جمله این مشکلات می توان به سختی به خواب رفتن و بیداری های مکرر در طول شب اشاره کرد.
  • در کودکان اوتیسمی مشکلات رفتاری همچون لجبازی، بیش فعالی، بی نظمی و پرخاشگری نیز دیده می شود.
  • این کودکان قادر به درک حالات و حرکات چهره افراد نیستند و نمی توانند افکار، احساسات و اهداف دیگران را در موقع صحبت به خوبی متوجه شوند. این امر موجب می شود این کودکان نتوانند با دیگران ارتباط درستی برقرار کنند و سرخورده می شوند.
  • کودکان اوتیسمی معمولا از نقص ژنتیکی همچون سندرم ایکس شکننده، سندرم آنجلمن، اختلال کروموزوم 15 و تصلب دکمه ای نیز رنج می برند که بر عملکرد و رشد مغزی آن ها تاثیر زیادی دارد.
  • مشکلات گوارشی همچون یبوست، اسهال مزمن و بیماری های التهاب روده ای در کودکان اوتیسمی شیوع بالایی دارد که باعث تغییرات رفتاری همچون تکان دادن دست ها، کوبیدن سر و .... در آن ها شده تا خشم و تهاجم خود را تخلیه کنند.
  • اختلالات تشنجی به ویژه صرع، تشنج تونیک-کلونیک، تشنج غایب و ... در این کودکان زیاد دیده می شود.
  • تعدادی از این کودکان به خوردن چیزهای غیر خوراکی تمایل دارند. بروز چنین رفتاری برای کودکان 18 تا 24 ماهه امری طبیعی محسوب می شود ولی کودکان اوتیسمی و دیگر مبتلایان به اختلالات رشدی با افزایش سن نیز خاک، گل یا گچ می خورند. به این رفتار پیکا یا هرزه خواری گفته می شود.

اگر چه بسیاری از این علائم، نشان دهنده ابتلا کودکان 3 سال به بالا به اختلال طیف اوتیسم محسوب می شود اما تشخیص نهایی باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد. زیرا تعداد زیادی از این علائم در کودکان سالم نیز وجود دارد و طبیعی است و یا این علائم ممکن است نشان دهنده ابتلا به یک بیماری دیگر باشد. بنابراین ملاک تشخیص اختلال اوتیسم، ارزیابی رفتار کودک توسط پزشک متخصص است.

علائم اوتیسم در کودکان 3 ساله



:: برچسب‌ها: اوتیسم چیست , علائم اوتیسم , درمان اوتیسم , اختلال اوتیسم , پیشگیری از اوتیسم , درمان اختلال اوتیسم , تشخیص اوتیسم , نشانه های اوتیسم , علت اختلال اوتیسم , ,
:: بازدید از این مطلب : 16
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 15 مهر 1398 | نظرات ()
نوشته شده توسط : فرزندان برتر

اگر تا بدینجا با سایت موسسه فرزندان برتر آشنا باشید، این موسسه در زمینه درمان کودکان اوتیسم و بیش فعال بدون دارو فعالیت های گسترده ای انجام می دهد، به همین دلیل برای ارتباط بهتر با خانواده های عزیز اقدام به تولید محتوای مناسب در حوزه های بیش فعالی و اوتیسم کرده است که امیدواریم با بازخوردهای شما عزیزان هر روز بهتر از روز قبل باشد.

جدول راهنمای محتوای اوتیسم

تاریخچه اوتیسم

از اصطلاح اوتیسم برای نخستین بار، در اوایل دهه ۱۹۰۰ برای معرفی طیف وسیعی از مشکلات عصبی-روان شناختی استفاده گردید. از جمله سوالاتی که در این مورد وجود دارد این است که:

 این اصطلاح از کجا به وجود آمد؟ چگونه علم و آگاهی مردم راجع به اختلال اوتیسم، افزایش یافت؟

اصطلاح اوتیسم از کلمه یونانی اوتوس (autos) که به معنای خویش است گرفته شده و به وضعیتی اشاره دارد که شخص از ارتباط های اجتماعی کنار گذاشته شده است.

اولین شخصی که از این اصطلاح استفاده کرد، یک روان پزشک اهل سوئیس به نام یوجین بلولر بود. نخستین بار ایشان در سال ۱۹۱۱ برای اشاره به برخی علائم و نشانه هایی که به اسیکزوفرنی مرتبط بود، از این واژه استفاده کرد.

 محققان آمریکایی نیز در دهه ۱۹۴۰ برای اشاره به کودکان دارای مشکلات و اختلالات عاطفی و یا اجتماعی اصطلاح اوتیسم را به کار بردند. همچنین لئو کانر پزشکی از دانشگاه جان هاپکینز، این واژه را برای تشریح رفتار کودکان انزوا طلب استفاده نمود. دانشمندی اهل آلمان بنام هانس آسپرگر در این زمان اختلال مشابهی بنام سندرم آسپرگر را شناسایی و نام گذاری کرد.

تا دهه ۱۹۶۰ بسیاری از پزشکان اوتیسم و اسکیزوفرنی را وضعیت مشابهی تلقی می کردند ولی با گذشت زمان اطلاعات پزشکان راجع به اوتیسم کودکان افزایش یافت.

در زمان ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ تمرکز پژوهش های درمانی اوتیسم بر روی داروهایی مانند LSD ، شوک الکتریکی و روش های تغییر رفتاری بود. منظور از روش های تغییر رفتاری استفاده از تکنیک درد و تنبیه است. روش های درمان رفتاری و استفاده از محیط های یادگیری کنترل شده در دهه ۱۹۸۰ تا دهه ۱۹۹۰ به عنوان روش اصلی برای بهبود اوتیسم و علائم آن استفاده می شد.

تشخیص اوتیسم.jpg

تعریف مختصری از اوتیسم

اوتیسم یک نوع اختلال رشدی- مغزی محسوب شده که توسط اختلالات مهارت های اجتماعی، ارتباطات و همچنین رفتارهای تکراری و ویژه تقسیم می گردد. بروز علائم اختلال اوتیسم قبل از سن سه سالگی کودک رخ داده و  بیشتر قسمت های مغزی تحت تاثیر اوتیسم  دچار آسیب می شوند ولی نحوه رخ دادن آن تاکنون مشخص نشده است.

سندرم آسپرگر و (PDD-NOS) جز اختلالات طیف اوتیسم بوده که با علائم و نشانه های کمتری همراه هستند.

عوامل ژنتیکی بر بروز این اختلال تاثیر داشته و تقابل بین ژنی ( گروهی از ژن ها ) و جهش های ژنی از جمله این عوامل محسوب می شوند همچنین در موارد نادری نیز این اختلال در اثر آسیب هایی که در دوره رشد رخ می دهد، ایجاد می گردد.

 از این عوامل به فلزات سنگین موجود در جو، آلودگی های محیطی و استفاده از حشره کش ها می توان اشاره کرد. در گذشته فرضیه ای مطرح شد که واکسن های دوران کودکی نیز در ابتلا به این اختلال تاثیر دارد که اکنون به دلیل نبود شواهد کافی رد شده است.

طبق آمارها میزان ابتلا به اوتیسم، شش در هزار اعلام شده است و در مردان شیوع بیشتری دارد و مشاهده شده که از سال ۱۹۸۰ میلادی تا به امروز، افراد بیشتری مبتلا شده اند. شاید یکی از دلایل آن بهتر شدن تشخیص آیتم های بالینی باشد ولی در اینکه آیا شیوع آن نیز تغییری ایجاد شده است یا خیر تردید وجود دارد.

والدین حتما باید در دو سال ابتدایی زندگی کودک به علائم و شواهد رفتاری او دقت کنند. در صورت تشحیص به موقع با استفاده از روش های مداخلات رفتاری-شناختی می توان به کودک در کسب مهارت های ارتباطی، اجتماعی و حمایت های فردی کمک کرد.

 خوشبختانه فرهنگ برخورد با اختلال اوتیسم بهبود یافته است. به نحوی که بسیاری به دنبال درمان درست و ویژه هستند و عده ای دیگر معتقدند که اوتیسم یک تفاوت رفتاری محسوب می شود و نه یک اختلال ویرانگر.

در برخی افراد مبتلا به اوتیسم مهارت هایی مانند طراحی، نواختن موسیقی، یاد گرفتن مسائل سخت و هوش متوسط رو به بالا نیز دیده می شود.

تعریف اوتیسم چیست.jpg

اختلال اوتیسم چیست؟

به نوعی از اختلال رشدی ( از نوع تعاملات اجتماعی ) اوتیسم یا درخود ماندگی می گویند. مشخصه اوتیسم، رفتارهای ارتباطی و کلامی غیر طبیعی بوده که دلیل بروز این اختلال تاکنون به درستی شناخته نشده است و تا قبل از سه سالگی علائم ابتلا به این اختلال در کودک قابل مشاهده خواهد بود.

 اوتیسیک یا درخود مانده اصطلاحی است که برای مبتلایان به این اختلال به کار می رود. طبق آمارها در بین پسران این اختلال شیوع بیشتری نسبت به دختران دارد.

وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و میزان تحصیلات پدر و مادر تاثیری بر ابتلا کودک به اوتیسم ندارند. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در قسمت تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی شخص اثر داشته و از مشکلات اصلی افراد مبتلا به اوتیسم، ناتوانی در برقراری ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مرتبط با بازی می توان اشاره کرد.

 شخص درگیر این اختلال به سختی می تواند با دیگران و دنیای بیرون ارتباط برقرار نماید حتی در برخی از موارد، شخص رفتار آزار دهنده و پرخاشگرانه از خود نشان می دهد. حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) و پاسخ های غیرطبیعی به دیگران، وابستگی به اشیا و مقاومت در برابر تغییرات ناگهانی از دیگر علائم  قابل مشاهده در افراد مبتلا به اوتیسم است.

همچنین ممکن است که فرد اوتیسیک، در حواس پنج گانه ( بینایی، شنوایی، زبانی، بویایی و چشایی ) حساسیت های غیرطبیعی داشته باشد.

گفته شده میزان شیوع ابتلا به اوتیسم از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده یک نفر است. طبق نظر کارشناسان زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن همچون استرس و اضطراب باعث مسیر صعودی شیوع بین مردم خواهد شد. طبق یک پژوهشی که صورت گرفت، مشاهده گردید در بین مادران باردار که دارای اضافه وزن و مبتلا به دیابت بودند، میزان ابتلا کودک به اختلال اوتیسیم بیشتر است.

اختلال اوتیسم چیست.jpg

دلایل ابتلا به اوتیسم

عامل ایجاد اختلال اوتیسم تاکنون شناخته نشده است و برای ایجاد آن نمی توان دلیل خاصی تعیین کرد. این اختلال پیچیدگی خاصی داشته و در علائم و شدت آن تنوع بالایی دیده می شود. طبق نظر کارشناسان، ژنتیک و عوامل محیطی می توانند به تنهایی سبب ایجاد اختلال اوتیسم شوند و گاه ترکیب هر دو اینها سبب بروز اوتیسم می گردد.

مشکلات ژنتیکی

برای ایجاد اوتیسم در فرد، چندین ژن متفاوت تاثیر دارند. معمولاً این اختلال در کودکان با یک اختلال ژنتیکی مانند سندرم رت یا سندرم ایکس شکننده مرتبط است.

 گاهی آسیب های ژنتیکی موجب فراهم کردن ابتلا به این اختلال شده و یا باعث بروز عوامل خطر آفرین محیطی می شوند. گروهی از آنها باعث تاثیر بر تحول مغز شده و یا بر سلول های مغزی اثر می گذارند و موجب تغییر شدت علائم این اختلال می شوند. بعضی از مشکلات، ژنی و وراثتی هستند و بعضی در اثر عوامل طبیعی ایجاد می شوند.

عوامل طبیعی

محققان نسبت به تاثیر گذاری عواملی مانند عفونت های ناشی از ویروس ها، مشکلات دوران بارداری و یا آلودگی های محیطی بر ابتلا به اوتیسم شک و تردید دارند.

مصرف داروها در زمان بارداری

زمانی که یک مادر باردار داروهایی مانند والپروئیک اسید و تالیدومید را مصرف کند، نوزاد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اوتیسم خواهد شد.

دیابت و فقر آهن مادر

طبق مطالعات صورت گرفته در امریکا، زمانی  که مادر با فقر آهن مواجه است، احتمال مبتلا شدن کودک به اوتیسم، پنج برابر افزایش می یابد. این اختلال نیز در فرزندان مادران دیابتی شیوع بیشتری دارد. بر طبق پژوهش های صورت گرفته، نوزاد مادرانی که از هفته ۲۶ بارداری به بعد دیابت می گیرند نسبت به سایرین ۶۳ درصد بیشتر ممکن است دچار اوتیسم گردند.

سن والدین برای بچه دار شدن

نسبت به میزان تاثیر گزاری سن پدر و مادر در ابتلا کودک به اوتیسم، شک و تردید وجود دارد. ولی محققان با توجه به اینکه با افزایش سن والدین احتمال جهش ژنی در تخمک و اسپرم آنها افزایش می یابد، تخمین می زنند که بین سن والدین و ابتلا به اوتیسم رابطه ای وجود دارد.

 زمانی که سن مادر از ۴۰ سال عبور کند، ۱۵ درصد میزان ابتلا نوزاد به این اختلال نیز بیشتر می شود. سن پایین مادر برای بارداری نیز تاثیر منفی بر سلامت کودک دارد. اگرچه سن بالای پدر تاثیر مشابه سن مادر را ندارد ولی پزشکان بیان کرده اند که  افزایش سن اسپرم ها می تواند احتمال مبتلا شدن به این اختلال را زیاد نماید. تفاوت سنی پدر و مادر نیز بر ابتلا کودک به این اختلال موثر است. طبق مطالعات صورت گرفته والدین با اختلاف سنی کم، فرزند سالم تری به دنیا می آورند.

دلایل ابتلا به اوتیسم.jpg

انواع اوتیسم

اوتیسم دارای انواع مختلفی در کودکان است که در این قسمت به بررسی چند نمونه از آن ها می پردازیم:

سندرم آسپرگر

سندرم آسپرگر در حقیقت طیف ضعیفی از اختلال اوتیسم محسوب می شود. میزان هوش کودک مبتلا به سندرم آسپرگر نسبتا بالا بوده و حتی توانایی اداره امور زندگی خود را نیز دارد. این کودک قادر به تمرکز بر روی موضاعات مورد علاقه خود بوده ولی در زمینه ارتباطات اجتماعی با مشکلاتی مواجه است.

در کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر، مشکلات گفتاری دیده نشده و این افراد در آزمون ها هوش، نمره نسبتاً خوبی کسب می کنند اما مانند کودک درگیر اوتیسم دارای مشکلات اجتماعی هستند.

اختلال فراگیر رشد یا PDD

بیماری اختلال فراگیر رشد در حقیقت همان اوتیسم غیر معمول است. در کودک دارای این نوع اختلال برخی از رفتارهای اوتیسمی دیده می شود ولی نمی توان آنها را در سایر گروه ها طبقه بندی کرد.

اختلال از هم گسیختگی کودکی

در کودک مبتلا به این اختلال در سنین قبل ار دو سالگی، توسعه طبیعی دیده می شود اما با رشد و افزایش سن بعضی از مهارت های ارتباطی و تعاملات اجتماعی او کاهش می یابد. بروز این اختلال بسیار کم و نادر است و بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت روان برای طبقه بندی آن به عنوان یک اختلال جداگانه دچار شک و تردید هستند.

سندرم رت

سندرم رت در گذشته جز گروه اختلال طیف اوتیسم قرار می گرفت اما اکنون مشخص شده است که دلیل بروز آن عوامل ژنتیکی است. این اختلال در بین دختران شیوع بیشتری نسبت به پسران دارد. کودک درگیر این اختلال در آغاز توسعه طبیعی را طی می کند اما با گذشت زمان در مهارت های اجتماعی و ارتباطی با مشکل مواجه می گردد. حرکات تکراری دست در فاصله سنی 1 تا 4 سالگی و مشکلات شناختی جدی، از دیگر علائم  فرد درگیر اختلال سندرم رت است.

خصوصیات اوتیسم

اوتیسم نوعی اختلال بوده که تنوع بسیار بالایی دارد. این بیماری به علت اختلال در رشد مغزی به وجود آمده و در دوران نوزادی نیز قابل مشاهده است. در حالت کلی اختلال اوتیسم دارای یک دوره ثابت بدون بهبودی بوده ولی علائم آن تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد‌.

ویژگی های عمومی اوتیسم به طور کلی به این شکل هست:

  1. نقص در تعاملات اجتماعی
  2. آسیب در ارتباط
  3. داشتن علائق محدود و بروز رفتارهای تکراری

این سه گروه از ویژگی ها برای تشخیص اختلال اوتیسم، کمک کننده هستند در بسیاری از موارد تغذیه غیر طبیعی در افراد مبتلا به این اختلال دیده می شود ولی جهت تشخیص ضرورت ندارد.

علت اختلال اوتیسم چیست؟

با توجه به شیوع اوتیسم در برخی از خانواده ها، پژوهشگران احتمال می دهند که ترکیبات خاصی از ژن ها سبب افزایش استعداد کودک برای ابتلا به اوتیسم می شود. سن بالای پدر و مادر برای بچه دار شدن باعث افزایش احتمال ابتلا نوزاد به این اختلال می گردد. عوامل خطر سازی مانند مصرف الکل، دیابت و چاقی مادر باردار، استفاده از داروهای ضد تشنج توسط مادر سبب می شود که نوزاد به اوتیسم مبتلا شود.

 در مواردی نیز گفته شده که این اختلال با سرخچه و فنیل کتونوری درمان نشده ارتباط دارد. پژوهشگران تاکنون دلیلی برای اثبات اینکه محیط روان شناختی یک کودک و نحوه مراقبت از او موجب اختلال اوتیسم می شود پیدا نکرده اند.

طبق تحقیقاتی که صورت گرفته مشخص شده این اختلال به دلیل ناهنجاری هایی در مناطقی از مغز رخ می دهد که در آن ورودی های حسی پردازش شده و همچنین در این قسمت ها پردازش زبان نیز رخ می دهد.

از آنجایی که محتویات سایت براساس اهمیت نوشته شده اند برخی از محتویات مرتبط با علت اختلال اوتیسم که اهمیت لازم را نداشته اند، در انتهای مطلب آورده شده اند.

علائم و نشانه های اوتیسم در کودکان

چنانچه ابتلا به اوتیسم در زمان مناسب تشخیص داده شود، بهبودی علائم این بیماری سریع تر اتفاق خواهد افتاد. تشخیص اختلال اوتیسم به سادگی اتفاق نمی افتد و تست آزمایشگاهی خاصی برای آن وجود نداشته و باید پزشک برای تشخیص به رفتار کودک و صحبت والدین درباره فعالیت های او اعتنا می کند.

علائم اوتیسم به شدت متنوع و وسیع هستند. در برخی افراد درگیر این اختلال مشکلات شدید روحی و روانی دیده می شود و در مقابل عده ای هوش بسیاری دارند و می توانند حتی به شکل مستقل زندگی کنند. پزشک متخصص اطفال طی دو مرحله نسبت به ابتلا کودک به اوتیسم نظر می دهد.

علائم و نشانه های اوتیسم در کودکان.jpg

دسته اول علائم و نشانه های اوتیسم

چنانچه ابتلا به اوتیسم در زمان مناسب تشخیص داده شود، بهبودی علائم این بیماری سریع تر اتفاق خواهد افتاد. تشخیص اختلال اوتیسم به سادگی اتفاق نمی افتد و تست آزمایشگاهی خاصی برای آن وجود نداشته و باید پزشک برای تشخیص به رفتار کودک و صحبت والدین درباره فعالیت های او اعتنا می کند.

 علائم اوتیسم به شدت متنوع و وسیع هستند. در برخی افراد درگیر این اختلال مشکلات شدید روحی و روانی دیده می شود و در مقابل عده ای هوش بسیاری دارند و می توانند حتی به شکل مستقل زندگی کنند. پزشک متخصص اطفال طی دو مرحله نسبت به ابتلا کودک به اوتیسم نظر می دهد.

حداقل وجود شش علامت از مواردی که در قسمت های اول و دوم و سوم بیان شده اند برای تشخیص اوتیسم الزامی است. از این شش مورد، باید حداقل دو مورد از قسمت اول و یک مورد از هر کدام از قسمت های دوم و سوم باشد.

اختلال کیفی در ارتباط های اجتماعی که حداقل با دو مورد از موارد زیر همراه است:

  • ناتوانی مشخص در به کارگیری رفتارهای غیر کلامی همچون تماس چشمی، حالت چهره و وضعیت بدنی و حرکات برای برقراری تعاملات اجتماعی.
  • قادر نبودن در برقراری روابط با سایر همسن و سالان بسته به سطح اختلال.
  • عدم تمایل به تقسیم شادی، رغبت و یا موفقیت های خود با سایرین ( به طور مثال نشان ندادن و یا اشاره نکردن به شی مورد علاقه خود در جمع ).
  • عدم تقابل هیجانی یا اجتماعی

اختلال ارتباطی که بر حسب وجود حداقل یکی از موارد زیر مشخص است:

  • تاخیر یا عدم تکامل تحول زبان گفتاری ( شخص برای جبران آن حتی از روش های دیگر همچون حرکت یا حالت های چهره استفاده نمی کند).
  • چنانچه شخص دارای گفتار مناسبی است، در شروع یا حفظ ارتباط کلامی با اختلال مواجه است.
  • بهره بردن از زبان به شکل تکراری و یا استفاده از زبان غیر معمول
  • عدم انجام بازی های کامپیوتری (وانمود کردن) و یا بازی های اجتماعی تقلیدی بسته به میزان سطح اختلال.

رفتارهای محدود، تکراری و قالبی بودن علائق و فعالیت ها بسته به وجود حداقل یکی از موارد زیر، مشخص می شود.

  • داشتن دل مشغولی های خاص که فقط بر یک یا چند موضوع به شکل یکنواخت متمرکز است و شدت یا جهت نا بهنجاری دارند.
  • به عادت های خاصی می چسبد.
  • داشتن حرکات تکراری و قالبی خاص ( همچون پیچ دادن دست ها و یا انگشت ها یا حرکات خاص و پیچیده در تمام قسمت های بدن).
  • نسبت به بعضی اجزای اشیا خاص، دل مشغولی دائمی دارد.

دسته دوم علائم و نشانه های اوتیسم

علائم ذکر شده در بالا از قاعده مند ترین علائم اوتیسم هستند اما برای پوشش کامل علائم اوتیسم در این قسمت ما علائم دیگری را نیز ذکر می کنیم.

در صورتی که برای درمان اختلال اوتیسم در زمان مناسب و بازه طلایی اقدام کرد، میزان موفقیت آن بیشتر می شود. بنابراین والدین باید نسبت به علائم و نشانه های این اختلال آگاهی لازم را به دست آورند. در صورتی که علائم به درستی تشخیص داده نشوند و یا با تاخیر مشاهده گردند، حتماً کودک باید توسط پزشک متخصص ویزیت گردد.

 از جمله کارهای که یک کودک سالم توانایی  انجام آن ها را دارد ذکر شده است:

  • لبخند زدن در 6 ماهگی
  • ‌قادر بودن در تقلید حالت های مختلف چهره یا صداهای مختلف در ۹ماهگی
  • ایجاد حرکت هایی مانند اشاره کردن یا دست تکان دادن در ۱۴ماهگی
  • حرف زدن تک کلمه ای در ۱۶ماهگی و استفاده از جملات دو کلمه ای یا بیشتر در دو سالگی
  • توان انجام بازی های وانمودی در ۱۸ ماهگی

دسته سوم علائم و نشانه های اوتیسم

عدم توانایی در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران یکی از مشخصات بارز تمامی انواع اختلال اوتیسم است. در حقیقت بسیاری از مبتلایان به اوتیسم اصلا توانایی برقراری ارتباط با دیگران را ندشته و عده ای دیگر در زمینه تفسیر زبان بدن یا حفظ یک گفت و گو با مشکل مواجه هستند.

علائم و نشانه های ابتلا به اوتیسم شامل رفتارهای غیر معمول در حوزه های زیر هستند:

  • علاقه به وسایل یا اطلاعات خاصی
  • عکس العمل به احساسات خود یا دیگران
  • هماهنگی بدنی و فیزیکی

در زمان ابتدایی توسعه اختلال اوتیسم، این علائم را می توان مشاهده کرد. اختلال اوتیسم دارای طیف وسیعی است و در هر شخص به شکل متفاوتی بروز می یابد و تا قبل از سن سه سالگی با توجه به علائم آن، کودکان مبتلا به نوع شدید آن قابل تشخیص هستند.

تاثیر گذاری این اختلال بر روی نحوه برقرار کردن ارتباط، رفتار و تعاملات فرد مبتلا دیده می شود. همان طور که اشاره شد بروز علائم اوتیسم متفاوت بوده و از بسیار خفیف تا شدید متغیر هستند و در کودکان نحوه بروز علائم آن نسبت به بقیه متفاوت است.

در عده ای نشانه های ابتلا زمانی که کودک فقط چند ماه دارد قابل مشاهده است و برخی دیگر در ابتدای تولد تا چند ماهگی هیچ گونه علامت دال بر ابتلا به اوتیسم دیده نشده و پس از آن علائم بروز می یابند.

به طور کلی در بین حدود نیمی از کودکان مبتلا، تا قبل از سن یک سالگی علائم بیماری قابل تشخیص هستند. کودک درگیر اوتیسم در کل دوران زندگی خود، با علائم این بیماری درگیر بوده اما ممکن است که با رشد و افزایش سن، بهبودی کمی مشاهده  شود.

اما توجه داشته باشید که هرآنچه تا بدینجا درباره علائم بیش فعالی مطالعه کردید، فقط جنبه اطلاع رسانی و توضیحی داشتند و به هیچ عنوان تشخیص و درمان نباید بدون بررسی و معاینه پزشک های مربوطه انجام شود.

بررسی و معاینه کودک اوتیسم.jpg

بررسی و معاینه کودک اوتیسم

برای تشخیص اوتیسم، گام نخست ویزیت توسط پزشک است. سنین ۱۸ و ۲۴ ماهگی هر کودکی مورد ارزیابی قرار می گیرد، حتی در صورتیکه علائم اوتیسم در او مشاهده نگردد. پزشک متخصص به بررسی رفتار کودک می پردازد و با او حرف می زند. همچنین سابقه خانوادگی ابتلا به اوتیسم در خانواده کودک بررسی کرده و اطلاعاتی درباره رشد و رفتار کودک از پدرو مادر کسب می کند مانند:

  • کودک در سن ۶ ماهگی توانسته لبخند بزند؟
  • در سن ۹ ماهگی کودک قادر به تقلید صدا ها و حالات چهره دیگران بوده است؟
  • آیا کودک در یک سالگی می توانست صداهایی را تولید کند؟
  • رفتارهای غیر طبیعی و تکراری در کودک مشاهده کرده اید؟
  • می تواند تماس چشمی به درستی برقرار کند؟
  • توانایی برقراری تعامل و انتقال تجربیات به دیگران را دارد؟
  • عکس العملی در مقابل چیزهایی که توجه او را جلب می کند، نشان می دهد؟
  • تن صدای یکنواختی دارد؟
  • قادر است که واکنش های دیگران را درک کند؟
  • حساسیت به نور، صدا یا دما در رفتار کودک دیده شده است؟
  • اختلالاتی در خواب و یا گوارش او وجود دارد؟
  • تمایل به آزار یا خشم در رفتار کودک دیده می شود؟

در غربالگری کودک پاسخ درست به این سوالات تاثیر بسیاری برای تشخیص دارد. چنانچه بعد از بررسی، مشکلی مشاهده نشد این غربالگری پایان می یابد. ولی در صورت مشاهده اختلالات توسعه ای، پزشک برای کودک آزمایش های بیشتری می نویسد.

آزمایشات برای تشخیص اوتیسم

در صورتی که کودک باید آزمایشات بیشتری بدهد، همکاری متخصصانی دیگر مانند اطفال، پاتولوژیست گفتار و زبان و کار درمانگر ضرورت دارد. همچنین در مواردی به همکاری متخصص اطفال توسعه ای و متخصص اعصاب نیاز است. این بررسی ها برای مشخص شدن مواردی مانند میزان سطح شناختی کودک، گفتار و مهارت هایی مانند خوردن غذا، حمام رفتن و... صورت می گیرد.

 تشخیص درست و نهایی اختلال کودک باید بر اساس استانداردهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی منتشر شده به وسیله انجمن روان پزشکی آمریکا صورت گیرد. زمانی گفته می شود یک کودک به اوتیسم مبتلا است که در زمینه های زیر ضعف هایی داشته باشد:

اول: چالش در زمینه برقراری ارتباط و مهارت های اجتماعی

کودک دارای اختلال اوتیسم با مشکلاتی در زمینه برقراری و ایجاد ارتباط با دیگران، فهم و آگاهی علائم اجتماعی، برقراری تماس چشمی و حتی صحبت کردن مواجه است. حرف زدن کودکان مبتلا به این اختلال دیرتر از بچه های سالم اتفاق می افتد. ضعف در مهارت های ماهیچه ای برای کارهایی مانند ورزش، نقاشی و نوشتن نیز دیده می شود.

دوم: الگوهای رفتاری محدود و تکراری

در رفتار کودک مبتلا به اوتیسم، حرکات نوسانی بدن یا تکرار لفظ های خاص وجود دارد، چنانچه تغییری در این روال رخ دهد کودک احساس ناراحتی می کند. این کودکان معمولاً به یک موضوع خاص علاقه زیادی نشان می دهند، همچنین با مشکلاتی در زمینه حسی مواجه هستند.

درمان اختلال اوتیسم

تا به امروز روش درمانی قطعی برای رفع اختلال اوتیسم پیدا نشده است. توانبخشی یکی از روش های درمانی بسیار کارآمد به شمار می رود.

برای ارائه سرویس درمانی به یک کودک مبتلا به اوتیسم باید به موارد زیر حتما توجه نمود:

  • معاینه کودک باید حتماً توسط فوق تخصص روانپزشکی اطفال  و متخصص مغز و اعصاب صورت گیرد.
  • خدمات گفتار درمانی و کار درمانی باید روزانه برای کودک فراهم گردد.
  • آموزش روش های درست تقویت و مهارت های ارتباطی کودک برای والدین و مربی کودک ضروری است. این اطلاعات را می توان با مطالعه کتاب، مقاله و با شرکت در جلسات مشاوره ای آموخت.
  • کارشناسان کار درمانی باید وضعیت جسمی-حرکتی کودک را بررسی کنند و جلسات کار درمانی ذهنی حتماً باید به شکل منظم انجام گیرد.
  • یکی از راه های برقراری ارتباط با کودک اوتیسم، موسیقی درمانی است. برای تربیت درست کودک مبتلا به اوتیسم می توان از نقاشی و خواندن قصه مناسب سن او مناسب کرد.

به دلیل تفاوت در بروز اختلال اوتیسم در افراد مختلف، روش های درمانی نیز یکی نیستند. به طور کلی بسته به نیازهای شخص، روش های درمانی در گروه های زیر تقسیم بندی می شوند:

  • درمان های رفتاری و ارتباطی
  • درمان های رژیمی و پزشکی
  • درمان های مکمل (مانند هنر یا موسیقی)

تحلیل رفتار کاربردی

جهت یادگیری رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی کودک دچار اختلال، تحلیل رفتار کاربردی یکی از بهترین روش های کنترلی کودک است.

نتیجه این روش بهبودی در مهارت های بسیاری بوده و از این روش، در موقعیت های مختلف استفاده می شود، مانند:

  • آموزش های آزمایش مجزا: از این نوع برای درس های ساده و حمایت های مثبت به کار می رود.
  • آموزش پاسخ محور: باعث افزایش انگیزه جهت یادگیری و ارتباط با دیگران می شود.
  • مداخله رفتاری فشرده اولیه: این روش برای کورک زیر ۵ سال کارایی بالایی دارد.
  • مداخله رفتاری- شفاهی: تمرکز آن بر روی مهارت های گفتاری شخص است.

رویکرد مبتنی بر روابط و تفاوت های فردی و توسعه ای

فلور تایم نام دیگر این روش بوده که در آن پدر به همراه کودک برای بازی وارد شده و به فعالیت هایی که کودک علاقه دارد می پردازند. این روش موجب حمایت از رشد عاطفی و فکری کودک شده و او مهارت های ارتباطی و احساسی را سریعتر می آموزد.

 درمان و آموزش کودکان اوتیسمی و کودکان دارای نقض ارتباطی وابسته، در این روش با استفاده از کارت های تصاویر بوده که مهارت های روزانه مانند غذاخوردن، پوشیدن لباس و ... آموزش داده شده و برای یادگیری سریعتر اطلاعات به بخش های کوچکتر تفکیک می گردند.

سیستم ارتباطی تبادل تصاویر

در این روش، نمادها به جای کارت های تصاویر به کار گرفته می شوند. کودک می آموزد که پرسش هایی را مطرح کند و با این نمادها می تواند با دیگران ارتباط بگیرد.

درمان انسجام حسی

این روش برای کودکانی مناسب است که با چیزهایی مانند چراغ های روشن، صداهای خاص و یا لمس اذیت می شوند و این نوع روش درمانی باعث برخورد درست در مواجهه با این اطلاعات حسی میگردد.

درمان های رژیمی و دارویی

دارو باعث می شود که بیمار برای فعالیت هایی مانند درمان های رفتاری و گفتاری مقاومت نشان ندهد. عموماً داروهایی که برای درمان اضطراب، مشکلات، عدم توجه، افسردگی، بیش فعالی و حرکات تکانشی موثر هستند، تجویز می شود.

 اگر چه درمان اوتیسم امکان پذیر نیست و این داروها باعث می شوند که علائم ناتوانی فرد برای آموختن مهارت های یادگیری و رشد کاهش می یابد.

مطالعات مختلف کمبود ویتامین ها و مواد معدنی را در کودکان مبتلا به اوتیسم اثبات کرده اند. اگر چه کمبود این ویتامین ها عامل ایجاد این بیماری محسوب نمی شود ولی تجویز آنها  روند درمانی را سرعت می بخشد. ویتامین های گروه B و  منیزیم از جمله این مواد معدنی هستند که مصرف آنها توصیه می گردد. حذف مواد خوراکی آلرژی زا نیز مشکلات رفتاری ناشی از آنها را رفع می کند.

داروهای درمان اوتیسم

تاکنون درمانی برای رفع اختلال طیف اوتیسم کشف نشده است. معمولا داروهایی که برای رفع مشکلاتی مانند افسردگی، تشنج، بی خوابی و اختلالات تمرکز موثرند، برای این نوع اختلال نیز تجویز می شوند.

 در تحقیقات صورت گرفته مشاهده شده است که بهترین درمان زمانی حاصل می شود که شخص همزمان از درمان های دارویی در کنار درمان های رفتاری استفاده کند.

برای کودک مبتلا به اوتیسم فقط ریسپریدون توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده است. این دارو مناسب کودک ۱۶-۵ سال بوده و کمک به رفع مشکلات تحریک پذیری آنها می کند. داروهای دیگر نیز برای این اختلال استفاده می شوند، همچون مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین، داروهای ضد استرس و یا داروهای محرک زا، اما این داروها به تایید سازمان غذا و دارو نرسیده اند.

درمان های مکمل

این نوع روش های درمانی باعث بهبودی مهارت یادگیری و مهارت های ارتباطی شخص مبتلا به اوتیسم می شود. از این درمان های مکمل به موسیقی درمانی، حیوان درمانی مانند اسب سواری می توان اشاره کرد.

تغذیه

برای افراد مبتلا به اوتیسم، رژیم غذایی خاصی وجود ندارد اما این شخص باید غذای مناسب دریافت کند. برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم هر غذایی را میل نمی کنند و گاه والدین کودک به منظور افزایش سرعت بهبودی، مواد غذایی مانند گلوتن را از رژیم غذایی او بر می دارند.

 تاکنون هیچ پژوهشی ارتباط بین حذف گلوتن یا کازئن از رژیم غذایی کودک و درمان اختلال اوتیسم اثبات نکرده است. به دلیل ظرافت بیشتر استخوان کودک اوتیسمی، والدین نباید بدون مشورت با پزشک، لبنیات و مواد غذایی سازنده استخوان را از غذای کودک حذف کنند.

یکی از چالش های غذایی والدین دارای کودک اوتیسمی، وجود موادی بنام آلرژن ها بوده و گاهی مشاهده می شود.

 از دیگر عادات آنها، ناخنک زدن به غذا است و یا به برخی از غذاها  اصلاً تمایلی ندارند. مشکل در زمینه بلع و هضم غذا نیز در این کودکان وجود دارد.

رژیم های غذایی

شواهد خاصی تاثیر رژیم های غذایی را بر بهبود روند درمانی کودک اوتیسمی تایید نکرده است. این اختلال در گروه بیماری های پیچیده ای مغزی به شمار رفته و چنان چه بدون مشورت با پزشک متخصص، والدین غذاهای خاصی را از رژیم غذایی کودک  اوتیسمی حذف کنند، ممکن است آسیب های جبران ناپذیری را برای او ایجاد کنند.

معمولا کودکان دارای این اختلال، استخوان های نازکتری نسبت به سایر همسن و سالان دارند و مصرف لبنیات جهت استحکام بیشتر استخوان های آن ها ضروری است.

رژیم غذایی مناسب باید علاوه بر رفع نیازهای تغذیه کودک، باعث گردد علائم بیماری در او کاهش یابد. پزشک و متخصص تغذیه بهترین رژیم غذایی را برای کودک تجویز کرده و باعث بهبود روند درمانی می شوند.

مشکلات گوارشی مانند یبوست، درد شکم، حالت تهوع و استفراغ در گروهی از کودکان اوتیسمی نسبتاً شایع بوده که رژیم غذایی مناسب می تواند باعث رفع این علائم  شود.

با رشد کودک نیازهای تغذیه او نیز تغییر کرده و باید نسبت به این نیازها، متخصص تغذیه رژیم غذایی جدیدی طراحی نماید.

اهمیت مکمل ها

در تحقیقات بسیاری گزارش شده است که مصرف مکمل ها سبب بهبود تغذیه و کاهش علائم اوتیسم می شوند مانند:

اسیدهای چرب

تقویت مغز و سیستم ایمنی بدن از جمله تاثیرات مثبت مصرف اسیدهای چرب به شمار می روند. از این اسیدهای چرب به امگا ۳ و امگا ۶ می توان اشاره کرد که در بدن ساخته نشده و برای تامین آنها باید از غذای مناسب و یا مکمل ها استفاده کرد.

 غذاهای دریایی از منابع امگا ۳ محسوب شده و با مصرف گوشت، تخم مرغ، لبنیات و روغن های گیاهی می توان امگا 6 مورد نیاز بدن را جذب کرد.

پرو بیوتیک

باکتری های مفید به بدن برای انجام عمل هضم کمک می کنند. این باکتری ها معمولاً در دستگاه گوارش شخص وجود دارند و هم‌چنین می توان با مصرف مکمل های پروبیوتیکی نیاز به این باکتری ها را تامین کرد.

این باکتری ها سبب کنترل تورم و التهاب نیز می شوند که هر دو اینها از علائم اختلال اوتیسم به شمار می روند.

ویتامین ها و مواد معدنی

در بین کودکان اوتیسمی کمبود ویتامین ها و مواد معدنی معمولاً شیوع زیادی دارد که به علت عادات غذایی نامناسبی است که در آنها وجود دارد.

برای تامین نیاز کودک به این مواد مغذی و برقراری تعادل در سیستم بدن او، می توان مکمل های حاوی این ویتامین ها و مواد معدنی را به او داد.

 اکنون اهمیت رژیم غذایی سالم و درست بر کسی پوشیده نیست و پزشک متخصص می تواند باعث برقراری تعادل بین روش های درمانی روان شناختی و رژیم غذایی کودک شود. یک تغذیه مناسب سبب می شود که علائم اوتیسم در کودک کم شده و دیگر درمان ها بهتر اثر نمایند.

پیشگیری از اختلال اوتیسم

محققان تاکنون علت دقیق بیماری اوتیسم را پیدا نکرده اند ولی به تاثیر زیاد ژن های شخص در ابتلا به این اختلال اتفاق نظر دارند. اگر چه گروهی از پزشکان معتقدند چنان چه مادر بارداری در تماس با مواد شیمیایی خاصی قرار گیرد، نوزاد با اختلالاتی متولد می شود ولی تاکنون راهی برای تشخیص اوتیسم در نوزاد متولد شده اعلام نشده است.

برای کاهش خطر ابتلا نوزاد به اختلال اوتیسم روش های زیر توصیه می شود:

زندگی سالم

مادر باردار حتما باید چکاب های ماهانه را جدی گرفته و از رژیم غذایی مناسب همراه با ویتامین های مختلف استفاده نماید. همچنین توصیه می گردد که مادر باردار نسبت به ورزش و مراقبت های قبل از زایمان بی اهمیت نباشد.

عدم استفاده از دارو در زمان بارداری

جهت استفاده از هرگونه دارو حتما باید با پزشک صحبت کرد. از مصرف هرگونه داروی ضد تشنج بدون مشورت با پزشک جداً باید خودداری شود.

عدم استفاده از مشروبات الکلی

در دوران بارداری، مادر نباید هیچ زمانی از مشروبات الکلی  مصرف کند.

درمان مشکلات سلامتی موجود

چنان چه شخصی به بیماری سلیاک یا بیماری فنیل کتونوری ابتلا است، جهت کنترل این اختلالات حتما باید به توصیه پزشک متخصص اهمیت دهد.

انجام واکسیناسیون

دریافت واکسن سرخچه ( سرخک آلمانی ) قبل بارداری ضروری است. انجام این عمل سبب می شود که فرد به اوتیسم مرتبط با سرخچه مبتلا نگردد.

آیا افراد بالغ نیز به اختلال اوتیسم مبتلا می شوند؟

تشخیص اختلال اوتیسم، معمولاً در سنین پایین اتفاق می افتد. والدین باید به علائمی مانند نداشتن تماس چشمی، حرکات تکراری و اختلالات حسی کودک توجه نمایند. همچنین متخصص اطفال تمام کودکان را از نظر علائم مربوط به این اختلال ارزیابی می کنند‌.

 در موارد بسیاری، تشخیص ابتلا به طیف بیماری اوتیسم قبل از سن دو سالگی رخ می دهد. گاهی دیده شده که برای تعدادی از کوکان تشخیص درست رخ نداده و آنها برچسب ناتوانی ذهنی دریافت کردند. در اکثر مواقع تشخیص اختلال اوتیسم از بیماری هایی مانند کمبود توجه، وسواس و یا اختلالات روانی که درمان آن ها نیز به سختی صورت می گیرد، جلوگیری می کند.

زمانی که برای یک کودک در خانواده اختلال اوتیسم تشخیص قطعی داده شد، والدین و سایر اعضا به دنبال نشانه هایی از ابتلا به این بیماری در خود هستند. عده ای نیز زمانی متوجه ابتلا خود می شوند که برای بیماری دیگری تحت مراقبت پزشکی قرار می گیرند.

 گاهی بعضی از افراد به علائم و نشانه های خود دقت می کنند تا متوجه شوند به این اختلال دچار شده اند یا خیر. توجه به این نکته ضروری است که جهت تشخیص اوتیسم در افراد بالغ روش مشخصی کشف نشده است و پیداکردن متخصص اوتیسم بزرگسالان به سختی انجام می گیرد.

جهت تشخیص اوتیسم بزرگسالان آزمون های خود ارزیابی طراحی شده است که به تایید بسیاری از کارشناسان نرسیده اند. اگرچه این روش ها به تشخیص دقیق، کمک چندانی نمی کنند ولی برای صحبت و مشورت با پزشک، کمک کننده هستند.

از جمله دلایلی که باعث می شود، تشخیص اوتیسم بزرگسالان به سختی صورت گیرد، می توان به توانایی مدیریت و پنهان کردن علائم توسط فرد بزرگسال و هم چنین سخت پیدا کردن اطلاعات راجع به کودکی شخص و میزان توسعه او اشاره کرد.

در زمان تشخیص اوتیسم کودکان، جهت ارزیابی درست، والدین اطلاعات خوبی را در اختیار پزشک قرار می دهند ولی برای فرد بزرگسال چنین وضعیتی امکان پذیر نیست. تشخیص اوتیسم در افراد بالغ به سختی صورت می گیرد و مهمترین مسئله این است که شخص با توجه به این  علائم، مهارت هایی جهت کنترل ضعف های خود کسب کند.

آیا افراد بالغ نیز به اختلال اوتیسم مبتلا می شوند.jpg

میزان شیوع اختلال اوتیسم

در سال ۲۰۱۸، مرکز کنترل و پیش گیری آمریکا گزارشی از میزان شیوع اوتیسم در میان کودکان آمریکا منتشر کرد. طبق این گزارش مشاهده شد که از ۵۹ تولد، یک نفر به این اختلال مبتلا است و روز به روز این آمار افزایش می یابد.

 فراوانی این اختلال در کل دنیا را سازمان جهانی بهداشت از هر ۱۶۰ تولد، یک نفر اعلام کرد. طبق آمار منتشر شده، میزان مبتلایان به اوتیسم در ایران از هر ۱۵۰ نوزاد متولد شده، یک نفر است.

رشد اجتماعی

وجه تمایز اوتیسم و اختلالات طیف در خودماندگی با سایر اختلالات رشدی، مشکل در رشد اجتماعی است. افراد مبتلا به اوتیسم دارای مشکلات اجتماعی هستند و قادر به درک احساسات دیگران نیستند. در سن پایین اختلال در رشد اجتماعی به خوبی قابل تشخیص بوده و این نوزادان به محرکات توجه چندانی ندارند و نسبت به سایر همسن و سالان کمتر لبخند زده  و حتی نسبت به اسم خود واکنش نشان نمی دهند.

نوزاد نوپا مبتلا به اوتیسم از نظر اجتماعی با سایرین تفاوت زیادی دارد، به طور مثال تمایل چندانی به تماس چشمی نشان نمی دهد و جهت برقراری ارتباط با سایرین، سعی می کند که دست بدهد.

 در سنین ۳ تا  5، کودک مبتلا به اوتیسم درک اجتماعی کمی داشته و تمایلی به ارتباط با دیگران نشان نمی دهد حتی نسبت به احساسات دیگران قادر به بروز عکس العمل نیست.

 از دیگر مشخصه آنها می توان به عدم برقراری ارتباط کلامی و نوبت گیری اشاره کرد اما دلبستگی خاصی نسبت به مراقبان اولیه بروز می دهند.

وابستگی امنیتی کمی در رفتار این کودکان دیده شده که بسته به میزان رشد ذهنی کودک سطح آن کم یا افزایش می یابد.

زمانی که از کودک و فرد بالغ مبتلا به اوتیسم آزمون های بازشناسی چهره و احساسات گرفته شود، مشاهده می شود امتیاز بالایی کسب نمی کنند.

بسیاری از مردم فکر می کنند، فرد اوتیسمی تنهایی را انتخاب می کند در حالیکه شخص در برقراری و حفظ ارتباط با دیگران دچار مشکل است. برای تعیین میزان تنهایی این اشخاص ملاک تعداد دوست نبوده، بلکه کیفیت دوستی اهمیت دارد.

کیفیت زندگی افراد اوتیسمی در دوستی های اجباری بیشتر تغییر کرده و در موارد بسیاری رفتار خشونت آمیز، خشم و پرخاش در رفتار افراد مبتلا به این اختلال مشاهده شده است. طبق تحقیقات صورت گرفته در کودکان اوتیسمی، ارتباطی بین عقب افتادگی و رفتار خشونت آمیز و از بین بردن وسایل وجود دارد. در سال ۲۰۰۷ گزارشی از یک مطالعه منتشر شد که در آن ۶۰ درصد والدین کودکان اوتیسمی اعلام کردند، کودکان آنها رفتار خشونت آمیز شدید‌، در یک بازه زمانی داشته اند. همچنین مشخص شده که در کودکانی که دارای آسیب زبانی شایع اند، معمولاً رفتار خشن همراه با کج خلقی دیده می شود.

در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۸ در سوئد بر روی بیماران با سن ۱۵ سال یا بیشتر که اختلال اوتیسم همراه با رفتار خشن داشتند انجام گرفت، مشاهده شد که دارای اختلالات روان شناختی همچون سایکوز هستند.

مهارت های اجتماعی

کودک درگیر با اختلال اوتیسم نمی تواند به خوبی با دیگران ارتباط بگیرد. از بارزترین علائم این اختلال، مشکلات مربوط به مهارت های اجتماعی است حتی اگر شخص مبتلا، علاقه به برقراری ارتباط نزدیک با دیگران داشته باشد ولی به علت اینکه نمی داند به چه نحوی آن را انجام دهد، تنها می ماند.

چنانچه یک کودک درگیر این مشکل شود، علائم اجتماعی را نشان می دهد که یک نوزاد ۱۰-۸ ماهه دارد. این علائم شامل:

  • کودک در یک سالگی نمی تواند در برابر شنیدن نام خود، عکس العملی نشان دهد.
  • تمایلی به بازی، اشتراک و یا حرف زدن با دیگران در این فرد مشاهده نمی شود.
  • تنهایی را بر حضور در جمع ترجیح می دهد.
  • تماس جسمی را دوست ندارد.
  • تمایلی به تماس چشمی نشان نمی دهد.
  • در هنگام ناراحتی، به دلداری دیگران علاقه ای ندارد.
  • درک احساسات دیگران برای او سخت است.
  • زمانی که دیگران سعی می کنند تا او را بلند کرده یا به آموزش راه رفتن بپردازند، مقاومت می کند.

ارتباطات کلامی

حدوداً ۴۰ درصد از کودکان درگیر با اوتیسم هیچ حرفی نمی زنند و بین ۳۰-۲۵ درصد فقط می توانند بعضی از مهارت های کلامی را در دوران کودکی یاد بگیرند اما با افزایش سن این توانایی را از دست می دهند. عده ای دیگر از کودکان اوتیسمتیک، شروع حرف زدن آنها دیرتر رخ می دهد. اکثر افراد مبتلا به این اختلال در زمینه گفتار با مشکلاتی مواجه هستند مانند:

  • در حرف زدن و به دست آوردن مهارت های گفتاری با تاخیر مواجه هستند.
  • صدای یکنواخت و رباتیک دارند.
  • مشکل پژواک جویی (تکرار کلمات) در گفتار آن مشاهده می گردد.
  • این اشخاص در زمینه کاربرد ضمایر با مشکل مواجه هستند (مثلا به جای تو، از ضمیر من استفاده می کند).
  • زبان اشاره را به ندرت به کار می برند و یا اصلاً تمایلی به استفاده از آن نشان نمی دهند و نسبت به اشاره دیگران هیچ واکنشی نشان نمی دهند.
  • در تشخیص کنایه و شوخی دیگران، توانایی لازم را ندارند.

الگوهای رفتاری

در کودکان مبتلا به اوتیسم رفتارهای غیر طبیعی دیده می شود. مثال هایی از این مورد شامل:

  • رفتارهایی که تکراری هستند همچون تکان دادن مداوم دست و بدن، پریدن یا چرخ خوردن
  • قدم زدن مداوم و رفتارهایی به شکل غیرطبیعی و بیش از حد
  • علاقه زیاد به برخی از فعالیت ها و اشیا خاص
  • چسبیدن به روال های خاص و ابراز ناراحتی زمانی که تغییر در این روال دیده شود
  • نسبت به لمس، نور و صدا حساسیت زیاد دیده می شود.
  • شرکت نکردن در بازی های وانمودی یا تقلید رفتار سایرین
  • بهونه گرفتن از همه چیز
  • بی نظمی و شلختگی
  • فعالیت های تکانشی و بدون فکر
  • بروز رفتارهای هجومی با خود شخص و دیگران
  • توجه کوتاه مدت به امور

ارتباط با محیط بیرون

مهارت های گفتاری طبیعی جهت برقراری ارتباط در بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افراد مبتلا به اوتیسم دیده نمی شود. مشکلات در برقراری و ایجاد ارتباط از سنین پایین زندگی کودک قابل تشخیص هستند و ممکن است شامل دیر شدن در شروع babbling، اشارات و حالات غیر طبیعی، کم شدن میزان حساسیت و عکس العمل مناسب باشند‌.

 در سن ۲ و ۳ سالگی توانایی صدا سازی تکی و تکراری، ساخت کلمه و جمله در کودک اوتیسمی نسبت به سایر همسن و سالان دیده می شود. این کودک قادر نیست حالت های بدنی را با جملات درست هماهنگ نماید. طرح درخواست و اشتراک تجربه با سایرین کمتر صورت می گیرد و آنها به تکرار کلمات بقیه می پردازند و توان استفاده درست از ضمایر را در جملات ندارند.

از دیگر مشخصه کودک اوتیسمی، نقض توجه می توان نام برد. به طور مثال زمانی که یک شخص در حال نقاشی است، کودک به دست توجه بیشتری نشان می دهد تا نقاشی که در حال کشیدن است.

 مشکل در تمرکز به یک وسیله و استفاده از آن یا حتی حرف زدن راجع به آن در کودکان اوتیسمی شیوع زیادی دارد. رفتار والدین نخستین الگو برای کودک است و جهت تربیت درست، خانواده ها باید به این نقش اهمیت دهند. فراهم کردن محیط مناسب همراه با آرامش و افزایش آگاهی والدین برای تربیت فرزندان ضرورت بسیاری دارد.

در دو تحقیقی که بر روی کودکان مبتلا به اوتیسم و دارای عملکرد بالا در سنین ۸ تا ۱۵ و افراد بالغ صورت گرفت، در مهارت های پایه ای زبان که شامل لغت و هجی کردن بود، در کودکان نتایج مشابه و افراد بالغ نسبت به گروه کنترل نتایج بهتری مشاهده شد. اما در تمارینی که شامل زبان کنایه ای، درکی و استنتاجی بود، گروه کنترل نتیجه بهتری به دست آوردند. از این تحقیق و نتایج آن مشخص شد افرادی که در تماس و برقراری ارتباط با کودکان اوتیسمی هستند، فکر می کنند که این کودکان درک بالاتری دارند.

آیا رابطه ای بین واکسن ها و ابتلا به اوتیسم وجود دارد؟

طبق پژوهش ها دلیلی برای اثبات اینکه واکسن ها باعث اوتیسم می شوند مشاهده نگردیده است. برای ارتباط بین ابتلا به اوتیسم و واکسن ها مطالعات بسیاری انجام شده است که وجود چنین ارتباطی تایید نشد.

در ارتباط واکسن سرخرگ-اوریون، سرخچه (MMR) با بروز اوتیسم در سال ۱۹۹۸ در انگلیس مقاله ای منتشر شد که طبق نتایج آن بیان شد واکسن سه گانه سرخرگ-اوریون، سرخچه (MMR)، عامل اوتیسم است. اگر چه در این پژوهش بررسی فقط بر روی ۱۲کودک، صورت گرفت ولی نتایج آن جنجال بزرگی  در بین مردم و جامعه پزشکی ایجاد کرد.

نتایج این مطالعه سبب شد که برای اثبات این ارتباط، پزشکان دیگری نیز مطالعاتی را انجام دهند. در حدود ۱۲ مطالعه که پس از آن صورت گرفت هیچ ارتباطی بین واکسن سه گانه و بروز اوتیسم را تایید نکردند.

در پژوهشی که بعداً انجام گرفت مشکلاتی که در اجرای مطالعه سال۱۹۹۸ وجود داشت را بیان نمودند که موجب رد نتایج این مقاله شد تا این مقاله باعث سردرگمی دیگر پژوهش ها نشود. همچنین مشخص شد که نیم میلیون دلار به پژوهشگر ارشد پژوهش که به دنبال اثبات ارتباط بین واکسن ها و ابتلا به اوتیسم بود پرداخت شده است که از دلایل دیگر ناکارآمدی مطالعه صورت گرفته به شمار می رود.

مطالعه ارتباط تیمروزال با اوتیسم

بعد از گذشت یک سال از مقاله جنجال برانگیز انگلیسی، نسبت به ماده ای که در واکسن کودکان مصرف می شد نیز نگرانی هایی در بین عموم مردم و پژوهشگران به وجود آمد.

تیمروزال نام ماده ای است که در واکسن کودک استفاده شده که در آن جیوه وجود دارد. فلز جیوه در سطح بالا به مغز و کلیه ها آسیب می رساند. برای جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها، پزشکان در واکسن ها از تیمروزال استفاده می کردند. اگر چه شواهدی دال بر اینکه مقادیر کم آن نیز باعث آسیب می شود مشاهده نگردید ولی تا سال ۲۰۰۱ دیگر در بیشتر واکسن های کودکان از این ماده استفاده نشد.

جهت اثبات ارتباط اوتیسم با تیمروزال محققان دو گروه از کودکان را با یکدیگر مقایسه کردند. گروه اول کودکانی بودند که واکسن های حاوی این ماده را دریافت کردند، گروه دوم یا کنترل، کودکانی بودند که این واکسن ها را دریافت نکردند، که نتایج آن نگرانی های به وجود آمده را تایید نکرد.

 در آمریکا مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، جهت بررسی ارتباط بین تیمروزال و ابتلا به اوتیسم، ۹مطالعه مختلف انجام داد. هیچکدام از این تحقیقات این ارتباط را اثبات نکردند. همچنین مشاهده شد که با وجود حذف ماده تیمروزال از واکسن کودکان، همچنان میزان ابتلا کودکان به اوتیسم در حال افزایش است.  امروزه در واکسن هایی که برای بیماری های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه تجویز می شود مقادیر بسیار کمی از این ماده به کار می رود.

محققان بررسی کردند که آیا همه واکسن هایی که برای کودک کمتر از دو سال تجویز می شود، تاثیری بر بروز اوتیسم دارد یا خیر. برای کودک در۱۵ماه اول زندگی، ۲۵ نوبت واکسن تجویز می شود. نگرانی عده ای از این بابت بود که ممکن است وقتی کودک همه این واکسن ها را دریافت کند، ابتلا به اوتیسم در او توسعه یابد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها برای مقایسه شیوع ابتلا به اوتیسم به مقایسه دو گروه پرداخت. گروه اول که تمام واکسن ها را طبق برنامه تجویزی دریافت کردند. گروه دوم یا کنترل، کودکانی بودند که واکسن دریافت نکرده و یا با تاخیر دریافت کردند. پژوهشگران هیچ گونه تفاوتی در شیوع این دو گروه گزارش نکردند.

 سرانجام در سال ۲۰۰۴ گزارشی در ارتباط با این موضوع توسط کمیته بازرسی سلامت و ایمن سازی انتشار یافت. محققین به بررسی تمام پژوهش هایی که درباره ارتباط بین ابتلا به اوتیسم و واکسن ها صورت گرفته، پرداختند. آنها در گزارشی ۲۰۰ صفحه ای اعلام کردند هیچ گونه شواهدی دال بر ارتباط بین واکسن ها و اوتیسم وجود ندارد.

بیماری اوتیسم چیست + علت، علائم و درمان اوتیسم



:: برچسب‌ها: اوتیسم چیست , علائم اوتیسم , درمان اوتیسم , اختلال اوتیسم , پیشگیری از اوتیسم , درمان اختلال اوتیسم , تشخیص اوتیسم , نشانه های اوتیسم , علت اختلال اوتیسم , ,
:: بازدید از این مطلب : 43
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : شنبه 6 مهر 1398 | نظرات ()