برخی از والدین همواره نسبت به مواردی مانند خواب کافی، مراحل رشدی و ... نوزاد خود احساس نگرانی دارند. در این مقاله به ۸ نشانه سلامت نوزاد پرداخت شده تا والدین نسبت به سلامتی نوزاد خود اطمینان حاصل کنند.

برخی از پدر و مادرها با تولد نوزاد خود  با توجه اینکه درباره مسائل ابتدائی نوزادان هیچ آگاهی ندارند، دچار استرس می شوند ولی با گذشت چند هفته و سپری کردن مدت زمانی با نوزاد، این نگرانی ها از بین می رود و حتی کم‌کم  قادر به تشخیص تفاوت گریه ناشی از گرسنگی و خستگی نیز می شوند.

مقاله تحرک بیش از حد نوزاد از سری مقالات بیش فعال در کودکان، تولید شده توسط موسسه فرزندان برتر است. این مقالات صرفا جهت بالا بردن سطح اطلاعاتی خانواده ها است که تولید شده است و توصیه اکید می کنیم که به هیچ وجه خانواده ها از این مقالات برای درمان کودکان استفاده نکنند.

بیش فعالی و کم توجهی

بیش فعالی اختلالی است که در آن کودک مبتلا فعالیت زیاد و جنب و جوش فراوان دارد. میزان تحرک این کودکان باعث بروز مشکلاتی برای خود شخص و اطرافیان او می شود.

در واقع بروز این اختلال در کودک سبب شده که قادر نباشد آرام و بدون حرکت در یک مکان بنشیند و یا نسبت به یک موضوع خاص توجه داشته باشد. این کودکان در مقایسه با سایر بچه ها بیشتر دچار مشکلات رفتاری، تشخیصی، افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس می شوند‌.

علائم بیش فعالی شامل:

• ضعف در توجه
• فعالیت به شکل افراطی (بیش فعالی)
• انجام حرکات تکانشی و بدون تفکر

انواع بیش فعالی

۱- نوع بدون دقت و بدون توجه

فرد دارای این نوع اختلال قادر به تمرکز بر روی یک فعالیت یا مسئولیتی که به او داده اند، نیست. این گروه از افراد معمولا:

• به جزئیات توجه چندانی ندارند.
• تمرکز کافی برای انجام تکالیف مدرسه ندارند.
• قادر نیستند فعالیت ها و تکالیف خود را تا انتها انجام بدهند.
• فراموشکار هستند و وسایل بازی، کتاب ها و... را در مکان های مختلف جا می گذارند.

۲- نوع تکانشی بیش فعالی

در این نوع افراد مبتلا همواره مشغول فعالیتی هستند، بدون اینکه نسبت به عملی که انجام می دهند فکر کنند (فعالیت های تکانشی).  در مواردی دیده شده که با افزایش سن، سطح این علائم این نوع اختلال کاهش می یابد. از ویژگی افراد مبتلا می توان موارد زیر را نام برد:

• بی قراری و نا آرامی
• دویدن و پریدن دائمی
• ناتوانی در انجام بازی های بدون سر و صدا
• حرف زدن زیاد
• جواب دادن به سوالی که هنوز تمام نشده است
• ناتوانی در صبر کردن برای گرفتن نوبت
• برهم زدن بازی دیگران

۳- نوع ترکیبی

در افراد مبتلا به این نوع بیش فعالی، مشخصه های هر دو گروه مبتلا دیده می شود. کودکان مشکلاتی در زمینه توجه کردن، فعالیت زیاد، کنترل حرکات تکانشی دارند. زمانی که علائم اختلال بیش فعالی در یک کودک دیده شد حتما باید توسط یک متخصص ماهر معاینه گردد. جهت تشخیص بیش فعالی توجه به این نکات کمک کننده است:

• بروز علائم بیش فعالی در کودک قبل از سن هفت سالگی است.
• این رفتارها نسبت به سایر کودکان شدت بیشتری دارد.
• این علائم باید حداقل به مدت شش ماه در کودک ادامه داشته باشد.
• بروز علائم بیش فعالی باید بر عملکرد حداقل دو زمینه زندگی همچون خانه، مدرسه، اطرافیان و... تاثیر سو بگذارد.
• علت بروز این علائم نباید اختلالات روانی و استرس باشد. در مواردی علت فراموشکاری یا کم توجهی کودک مواردی همچون طلاق، بیماری و یا تغییرات ناگهانی محل زندگی یا مدرسه است.

نشانه ها و رفتار نوزادان سالم

با افزایش آگاهی والدین نسبت به رفتارهای نوزاد، اعتماد به نفس آنها نیز بیشتر می شود. کودکان سالم مجموعه ای از رفتارها، عادات و خلق و خوی خاصی دارند. برای آشنایی والدین با استانداردهای رشدی کودک، نشانه هایی از رفتارهای نوزاد نرمال تهیه شده که مطالعه آن پیشنهاد می شود.

۱- تاثیر تماس بدنی و صدای والدین بر آرامش کودک

نوزادان در اغلب اوقات در حال گریه هستند و اینکه والدین فقط سعی کنند با او حرف بزنند، باعث آرامش و قطع گریه او نخواهد شد.

به دلیل اینکه صدای پدر و مادر آوای موسیقی همیشگی برای نوزاد در دوران جنینی بوده، توجه او به سمت صدا آن ها جلب می شود‌. جنیفر شو، پزشک کودکان و نویسنده کتاب "پیش به سوی خانه با نوزادی در آغوش" درباره علت این توجه بیان می کند که، حضور ۹ ماهه نوزاد در رحم مادر و شنیدن مداوم صدای والدین باعث این اتفاق است و حرکاتی مانند قنداق شدن، بغل کردن و حس گرمای بدن نیز کمک به بازسازی دوران آرام رحمی برای نوزاد می کند.

 گام نخست برای ایجاد پیوند نوزاد با والدین این است که در حضور آنها آرام می شود که نشان دهنده ی این اتفاق بوده که نوزاد در زمینه عاطفی و هیجانی در حال رشد است.

۲- تعویض کردن ۸ تا ۱۰ پوشک نوزاد در طول یک روز

تعویض روزانه ۸ تا ۱۰ نوبت پوشک نوزاد نشان دهنده این است که او به اندازه کافی شیر خورده و رشدش طبیعی است حتی اگر میزان شیری که می‌ خورد در روزهای مختلف تفاوت داشته باشد.

والدین گاهی با این پرسش مواجه می شوند که چگونه تشخیص دهیم نوزادی که از شیر مادر تغذیه می کند، به اندازه کافی شیر خورده است؟ در پاسخ باید گفت که تعداد پوشک های تعویضی در هر روز تاییدی بر میزان کافی شیر خوردن نوزاد است.

جهت اطمینان از سلامتی نوزاد و اینکه به اندازه کافی وزن دارد، ویزیت ماهانه پزشک اطفال ضروری است اما در فاصله بین مراجعات به پزشک، تعداد پوشک های کثیف بسیار کمک کننده هستند که والدین تشخیص دهند نوزاد به اندازه کافی شیر می خورد.

 دکتر شو در این باره می گوید که نوزادان همیشه، در هر روز و یا هر وعده به یک اندازه شیر نمی خورند و جهش های ناگهانی و کاهش هایی نیز گاهی در تغذیه او رخ می دهد. توجه به این نکته ضروری است که با گذشت زمان، نوزاد باید وزنش بیشتر شود.

۳- آرامش طول روز نوزاد و توجه به اطراف

نوزاد در طول روز چندین مرتبه آرام شده و به محیط اطرافش با دقت می نگرد که نشان دهنده این است که می خواهد از آن چیزی بیاموزد.

به طور معمول نوزاد در چند هفته اول تولد که بینایی کاملی ندارد، باید هر دو ساعت یکبار از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه شود و میزان خواب او چیزی حدود ۱۶ ساعت منقطع است. در این زمان که رشد بینایی کامل نیست، نوزاد در زمان بیداری فقط گریه می کند و اتفاق خاصی رخ نمی دهد.

با افزایش سن نوزاد قادر است که ماهیچه های چشم خود را کنترل کند و بر یک هدف دیداری (که عموما والدین هستند) تمرکز نماید. وقتی کودک آرام و هوشیار است به وارسی محیط اطراف پرداخته و این اطلاعات را پردازش می کند.

 طبق نظر دکتر شو، با رسیدن سن نوزاد به یک ماهگی، مدت زمان بیداری او نیز افزایش می یابد و در آن بازه زمانی آرام شده و به بررسی نشانه های دیداری می پردازد.

۴- عکس العمل کودک به صداهای محیط

نوزاد برای شنیدن صداهای پیرامون، سر را به سمت منبع صدا حرکت داده و برای شنیدن بهتر، سکوت می کند. این حرکت نشان دهنده رشد شنوایی نوزاد و استفاده از مغز جهت تشخیص صداها است.

 نوزاد در زمان تولد می تواند صداها را بشنود ولی برای تشخیص صداهای نا مرتبط اطراف نیاز به چند هفته زمان دارد. همچنین با گذشت زمان، درک نوزاد برای تشخیص صداهای جذاب بهتر می شود و صداهایی مانند موسیقی در حال پخش باعث توجه او را جلب می کند.

 زمانی که والدین، عکس العمل نوزاد به صدا را به شکل سر برگرداندن و پیدا کردن جهت منبع صدا می بینند، باید نسبت به سالم بودن شنوایی او مطمئن شوند، همچنین این حرکت نشان دهنده این بوده که رشد در زمینه شنیدن صداهای اطراف اتفاق افتاده است.

۵- حرکات نوزاد برای جست و جوی الگوها، رنگ ها

زمانی که نوزاد نسبت به شناسایی الگو ها، رنگ ها و ... به جست و جو می پردازد نشان دهنده این است که قدرت بینایی او بهتر شده و همچنین رشد مغزی نیز در حال بهبود است.

 زمانی که نوزاد می تواند نگاه از پنکه سقفی که در حال خیره شدن به آن بود، بردارد یعنی پیشرفت بینایی اتفاق افتاده است.

در زمان تولد نوزاد میزان قدرت بینایی او حدود یک پنجم یک فرد بزرگسال تخمین زده شده است‌‌. در ابتدا نوزاد فقط اجسامی که در فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری او قرار گرفته اند را می تواند ببیند. معمولا فاصله بین صورت نوزاد و مادر در هنگام شیر دادن در همین حدود است.

وقتی که کودک به سن یک ماهگی رسید، قادر است که اجسامی که در فاصله ۴۵ سانتیمتری هستند را نیز ببیند.

دنبال کردن چشمی الگوها، رنگ های درخشان و وسایل چرخنده همچون پنکه در دو ماهگی نوزاد اتفاق می افتد. در این سن رشد کامل در زمینه تشخیص رنگ ها و یا درک عمق آنها برای نوزاد رخ نداده و توجه نوزاد فقط به سمت رنگ های متفاوت در کنار هم جلب می شود.

۶- برقراری تماس چشمی، لبخند زدن و ایجاد ارتباط نوزاد با دیگران

زمانی که کودک سعی می کند با دیگران تماس چشمی برقرار کند و یا از طریق لبخند زدن، خندیدن و ... ارتباط بگیرد، نشان دهنده این است که نوزاد در حال تبدیل به یک موجود شاد اجتماعی است.

 در یک ماهگی معمولا نوزاد با والدین تماس چشمی برقرار می کند و حرکاتی مانند لبخند زدن، غان و غون کردن و خندیدن را به ترتیب در دو ماهگی، سه ماهگی و چهار ماهگی انجام می دهد. انجام این گونه رفتارها نشان دهنده تمایل نوزاد برای برقراری ارتباط با والدین است و سعی می کند نسبت به محیط اطرافش اطلاعاتی به دست آورد.

در 5 ماهگی، نوزادان در برابر لبخند زدن دیگران به شکل اجباری و متقابل لبخند می زنند. بروز این قبیل رفتارها نشانگر رشد اولیه زبان در نوزاد است.

دکتر شو در این باره می گوید که استفاده از زبان بدن همچون تماس چشمی و حالت چهره در نوزادان قبل حرف زدن اتفاق می افتد که نشان دهنده تمایل آنها برای برقراری ارتباط از طریق کلمات است. قبل از حرف زدن نوزادان معمولا با تولید غان و غون و صداهای مشابه از دستگاه صوتی خود استفاده می کنند.

۷- کاهش گریه نوزاد و نظم بیشتر در خواب

با گذشت زمان نوزاد کمتر گریه می کند و خواب منظم تری پیدا می کند که اثبات تکمیل شدن سیستم عصبی او و یادگیری روندها است.

والدین باید به خواب نوزاد دقت کافی داشته باشند تا نوزاد بتواند در طول روز چندین مرتبه بخوابد، همچنین با رشد نوزاد، میزان خواب شبانه او در بین دفعات شیردهی باید به چهار ساعت افزایش یابد. رسیدن به این مرحله در نوزادان مختلف متفاوت است.

زمانی که والدین دارای نوزادی هستند که تغذیه و خواب غیر قابل پیش بینی دارد، باید سعی کنند این روال را به سمت برنامه مشخص و ثابت هدایت کنند.

۸- توانایی تحمل وزن بدن توسط نوزاد

زمانی که نوزاد با گذشت سن قادر است وزن بدن خود را تحمل کند نشان می دهد که ماهیچه های او در حال قوی شدن هستند.

 وقتی نوزاد یک ماهه می شود قادر است برای چند لحظه سرش را بالا بگیرد. با رشد او و رسیدن به سن سه ماهگی این کار را بهتر و برای مدت طولانی تری انجام می دهد.

در صورتی که نوزاد توانایی بالا گرفتن سر خود را دارد و یا حتی قادر است سرش را به اطراف بچرخاند، اثبات می کند که در حال انقباض ماهیچه های در حال رشد خود است‌.

 والدین جهت کمک به نوزاد می توانند زمانی جهت تمرین ماهیچه ها در بیرون از گهواره و صندلی برای او اختصاص دهند.

 قرار دادن نوزاد بر روی شکم بر سطح زمین، مانند یک کلاس ورزشی برای او بوده که کمک به رشد ماهیچه های مختلف نیز می کند. دکتر شو در این مورد می گوید که در مواردی که نوزاد فرصت قرار گرفتن بر روی شکم را نداشته باشد در مقایسه با سایر بچه ها با تاخیر در غلت زدن، نشستن و چهار دست و پا رفتن مواجه می شود.

موارد نگران کننده در نوزادان بیش فعال

به طور کلی نوزادان نسبت به الگوی حرکتی سایر بچه ها ممکن است جلوتر یا عقب تر باشند. پدر و مادرهایی که دارای نوزادی هستند که دیرتر مهارت های حرکتی را می آموزد، معمولا دچار نگرانی می شوند.

در صورتی که نوزاد متناسب با سن خود، توانایی انجام مهارت های مختلف را نداشته باشد، نیاز است که پزشک به ارزیابی علت و در صورت لزوم به درمان بپردازد. بررسی رشد تکاملی-حرکتی کودک و معایناتی که پزشک انجام می دهد مشخص می کند که نوزاد از رشد ذهنی خوبی برخوردار است یا خیر.

زمانی نیاز است که کودک یک ساله توسط پزشک معاینه شود که با موارد زیر مواجه شوند:

• توانایی چهار دست و پا رفتن ندارد.
• حتی با کمک دیگران نیز نمی تواند بایستد.
• نسبت به اشیا یا وسایل بازی خود توجه چندانی ندارد.
• فقط کلماتی مانند بابا، دد، ماما را می تواند تلفظ کند.
• نمی تواند حرکات تقلیدی همچون، تکان دادن سر یا دست همچون بای بای را انجام دهد.
• نسبت به محیط اطراف و جستجوی آن بی تفاوت باشد.

در ادامه به توضیح مختصری درباره اختلال بیش فعالی و مشخصه های حرکاتی کودکان مبتلا به آن پرداخته شده است. برای آشنایی بیشتر  والدین با علائم و روش های درمانی اختلال بیش فعالی پیشنهاد می شود که مقالات مختلفی که توسط موسسه فرزندان برتر تهیه شده است، مطالعه گردد.

درمان بیش فعالی در کودکان

در موارد بسیاری، حرکات غیر طبیعی کودک با افزایش سن و قبل از بلوغ رفع می شوند. و در گروه دیگر، این علائم با رشد کودک کاهش می یابند. برای درمان به موقع مراجعه به پزشک متخصص ضروری بوده و معمولا از دارو درمانی در کنار روش های دیگر برای کاهش این اختلال استفاده می شود.
 

تحرک بیش از حد نوزاد + علت جنب و جوش زیاد نوزاد

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , درمان بیش فعالی در کودکان , بیش فعالی و کم توجهی , انواع بیش فعالی , نوع تکانشی بیش فعالی , بيش فعالي در نوزادان , تفاوت بيش فعالي با اوتيسم چيست , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 25

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

موسسه فرزندان برتر پیش رو در زمینه درمان بیش فعالی کودکان بدون دارو با تولید محتویات ارزشمند در زمینه بیش فعالی کودکان قصد دارد (مقالات بیش فعالی کودکان) دانش مادران عزیز را برای تشخیص و درصورت امکان درمان کودکان خود را افزایش دهد.

لزوما محتویات تولید شده جنبه آموزشی و اطلاعاتی دارند و هیچ گونه به کارگیری این محتویات در قالب درمان به خانواده های عزیز توصیه نمی شود.

نوزادان معمولا به دلیل گرسنگی، در اواسط شب از خواب بیدار می شوند اما در دوران نوپایی یا سنین مدرسه بیماری، خوردن دارو ها و یا دیدن کابوس باعث شده که کودکان از خواب بپرند.

طبق نظر کارشناسان، ایجاد عادات منظم و مشخص برای خواب کودک باعث بهبود شرایط خواب می شود. برای کودکانی که در سنین مدرسه قرار دارند، ۹ تا ۱۲ ساعت خواب الزامی است.

طبق مطالعات صورت گرفته توسط انجمن روان پزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا، عادت های خواب نا منظم و اضطراب باعث بروز بسیاری از اختلالات در زمینه خواب می شود.

 زمانی که کودک در سنین کم قرار دارد خواب برای او به منزله جدایی از والدین بوده و سعی می کند با کمک روش های مختلف مانند تقاضای مکرر برای آب خوردن و یا رفتن به سرویس بهداشتی زمان آن را به تعویق بیندازد.

بسیاری از والدین که دارای کودکان بیش فعال هستند، تمایل دارند که بدانند کودک آنها دچار اختلالات در زمینه خواب است یا خیر؟ اختلالات در زمینه خواب باعث مشکلات فراوانی در تمام جنبه های زندگی خانواده دارد. مطالعه این مطلب به تشخیص مشکلات خواب، درمان یا کاهش اثرات آن کمک می کند.

اهمیت خواب کودک بر کسی پوشیده نیست ولی ابتلا به اختلال بیش فعالی باعث تاثیر منفی بر تمام جنبه های زندگی یک خانواده می شود‌.

بین اختلال بیش فعالی و خواب رابطه پیچیده ای وجود دارد. طبق نظر کارشناسان این اختلال می تواند باعث مشکلات خواب شود و همچنین در موارد بسیاری دیده شده که کم خوابی باعث تشدید علائم بیش فعالی گردیده است.

 همچنین مصرف داروهای بیش فعالی مشکلاتی در خواب بعضی از کودکان ایجاد می کنند. طبق نتایج تحقیقات انجام گرفته مشخص شد که کمبود خواب باعث تاثیر منفی بر تمرکز، هیجانات، عملکرد کودک در انجام تکالیف مدرسه و حتی کیفیت زندگی کل اعضا خانواده می شود.

همچنین در خانواده هایی که فرزند بیش فعال دارند، به علت مشکلات خواب کودک و تنش های ناشی از آن، والدین عموما از بی خوابی رنج می برند.

خصوصیات خانواده کودکان بیش فعال

طبق بررسی های صورت گرفته در خانواده هایی که کودک بیش فعال دارند، نتایج زیر گزارش گردید:

• حدود ۴۲ درصد از پدر و مادرهایی که کودک بیش فعال دارند، قبل از ساعت ۶ توسط کودک از خواب بیدار می شوند.
• حدود ۷۰ درصد از پدرو مادرها بیان کرده اند که تحریک پذیری بیشتری در طول روز احساس می کنند و ۶۱ درصد از آنها نیز با مشکل عدم تمرکز مواجه بودند.
• ۶۱ درصد از آنها احساس می کنند که قادر به تحمل مشکلات نیستند و حدود ۵۶ درصد از این والدین با احساس افسردگی ناشی از خستگی درگیر شدند.
• ۴۳ درصد از والدین می گویند که خستگی زیاد باعث اختلافاتی در ارتباط با همسر آنها شده و ۵۶ درصد نیز بیان کرده اند که دائما با همسر خود در حال جر و بحث هستند.
• تقریبا یک پنجم این پدر و مادرها به دلیل خستگی از کار خود انصراف داده اند و تقریبا ۶۴ درصد نیز در ۶ ماه اخیر در بسیاری از فعالیت های اجتماعی حضور پیدا نکرده اند.

تنش در خانواده

بداخلاقی های در زمان خواب و نخوابیدن ها در هنگام شب باعث بروز تنش در خانواده که دارای کودک بیش فعال هستند، می شود.

 در گام نخست باید ماهیت و اندازه مشکل خواب کودک بیش فعال شناسایی گردد. برای مشخص شدن اینکه چه زمانی کودک برای خواب مشکل دارد می توان تقویمی برای خواب کودک تهیه کرد و با استفاده از آن نکته های مشکل زا اصلی برای مشورت با پزشک مشخص گردد.

والدین می توانند برای فهمیدن کمیت و کیفیت خواب کودک بیش فعال خود به بررسی مشکلات خواب کودک و الگوهای آن بپردازند، که این اطلاعات به پزشک جهت رفع آن کمک خواهد کرد.

اگر چه بسیاری از متخصصان به ویژه روان پزشکان مصرف داروهای محرک را عامل اختلالات خواب در کودکان بیش فعال تلقی می کنند ولی با بررسی های صورت گرفته مشخص شده که رفتار نامناسب در ارتباط بین والدین و کودک نیز یکی دیگر از این عوامل است.

 از جمله مشکلات خواب کودکان بیش فعال می توان به مقاومت برای رفتن به تخت خواب، به سختی بیدار شدن هنگام صبح، مشکلات تنفسی در زمان خواب، کسل بودن در طول روز و بیداری های شبانه اشاره کرد.

همچنین از جمله اختلالات همراه با بیش فعالی می توان سندرم پاها، مشکل حرکت مداوم اندام ها، ناتوانی در خوابیدن، بی خوابی، فعالیت حرکتی میوکلونیک شبانه و ضعف در هوشیاری نام برد.

برخی از این اختلالات جز بعد رشدی کودک بوده و نباید نسبت به آن نگرانی داشت، در صورتیکه والدین فکر می کنند فرزند آنها در این زمینه اختلالاتی دارد، می توانند این پرسش ها را از خود بپرسند:

• مشکل در خوابیدن: آیا کودک من برای رفتن به رختخواب و خوابیدن با مشکل مواجه است؟
• کسل بودن زیاد در طول روز: آیا فرزند من همواره در طول روز خسته و خواب آلود است؟  به سختی صبح از خواب بیدار می شود؟
• بیداری: آیا فرزند من در طول شب چندین مرتبه از خواب می پرد و به سختی دوباره می خوابد؟
• نظم و مدت زمان خواب: ساعت خواب کودک من چه میزان است؟ آیا در طول هفته نسبت به تعطیلات آخر هفته نیاز به خواب در فرزند من تفاوتی دارد؟
• خروپف: آیا در زمان خواب کودک من، صدای خروپف شنیده می شود؟ مشکلات تنفسی در شب ها برای او دیده می شود؟

چنانچه مشکلات خواب ناشی از مصرف داروهای محرک است پیشنهاد می شود که والدین از استراتژی های زیر استفاده کنند:

• صبر کردن (معمولا با گذشت ۱-۲ ماه از مصرف داروهای محرک، اختلالات خواب ناشی از آن ها کاهش می یابد.)
• تنظیم برنامه زمانی برای خوردن داروها (عدم مصرف داروها در عصر)
• مصرف فرمول دیگر از داروی محرک مورد استفاده که باعث اثرات متفاوت بر خواب می شوند.
• مصرف نوع دیگری از داروهای محرک (طبق مطالعات صورت گرفته، مشخص شده که اثر آمفتامین ها بر خواب بیشتر از متیل فنیدیت است.)
• مصرف داروهای غیر محرک همچون اتو مکستین
• استفاده از آنتی هیستامین ها
• استفاده از کلونیدین

توجه به این نکته ضروری است که حتماً مصرف یا تغییر داروها، باید با مشورت و تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد.

بیش فعالی و اختلال خواب

اختلالات خواب در بین کودکان شیوع زیادی دارد، چنانچه والدین با علائم زیر مواجه شدند، نیاز است که با پزشک متخصص مشورت کنند.

بی خوابی

بی خوابی یکی از مشکلات خواب بوده که باعث به سختی به خواب رفتن و خواب ماندن شخص می شود. در انسانهای سالم شخص در مدت ۱۰-۲۰ دقیقه به خوای فرو می رود. یکی از اهداف درمانی برای کودکان بیش فعال کاهش زمان به خواب رفتن به کمتر از نیم ساعت است.

کابوس شبانه

اغلب کودکان در زمان خواب کابوس می بینند که جز موارد رشد طبیعی آنها محسوب می شود. معمولا اتفاقات نگران کننده و تنش زا باعث بروز این کابوس ها می شوند. والدین می توانند برای آرامش کودک او را در آغوش گرفته و درباره کابوس صحبت کنند.

خرخر و مشکلات تنفسی

خرخر کردن در بین کودکان شیوع زیادی داشته و در سنین ۱ تا ۹ سالگی حدوداً ۱۲درصد آنها این عمل را انجام می دهند.

خرخر کردن در خواب در بین کودکان مبتلا به بیش فعالی حدود ۳ برابر افرادی که دارای مشکلات روحی هستند رخ می دهد. این حرکت، علامتی از آپنه خواب نیز هست. آپنه خواب در واقع نوعی مشکل بوده که شخص در خواب با مشکل قطع و وصل تنفس مواجه می شود که خواب راحت را نیز از فرد دریغ می کند.

وقفه تنفسی نیز به حالتی گفته می شود که فرد برای نفس کشیدن و بیدار شدن دچار تقلا و کشمکش می شود. وقفه تنفسی در تعداد اندکی از کودکان عامل خرخر کردن است که باعث تشدید مشکلات بیش فعالی و عدم توجه می شود.

دندان قروچه

از دیگر مشکلات شایع در بین کودکان بیش فعال، دندان قروچه را می توان نام برد که اغلب خودشان از این موضوع آگاه نیستند و در صورت ادامه داشتن آن باعث مشکلات لثه و دندان برای شخص می شود‌.

شب ادراری

شب ادرای برای کودکان زیر ۵ سال امری طبیعی است. چنانچه کودک بالاتر از ۵ سال سن دارد و دچار این مشکل است، مشورت با پزشک کمک کننده خواهد بود. بین مشکل شب ادراری با اختلال بیش فعالی رابطه مستقیمی وجود ندارد اما احساس گناه و شرم ناشی از آن باعث بروز مشکلات رفتاری در کودک بیش فعال می شود.

خواب آلودگی در طول روز

در کودکان مبتلا به بیش فعالی علائمی همچون بیش فعالی و نقص توجه در طول روز قابل مشاهده است ولی در مواردی نیز آنها دچار خستگی و احساس خواب آلودگی نیز هستند.

سندرم پای بی قرار

میزان شیوع سندرم پای بی قرار در بین مبتلایان به بیش فعالی در حدود یک چهارم است که در این سندرم، کودک در هنگام خواب جهت کاهش آن، پاهای خود را سریع حرکت می دهد.

سندرم حرکت دوره ای عضو بدن

این سندرم درواقع مشابه سندرم پای بی قرار بوده که علاوه بر پاها، دست نیز تکان می خورد.

سخت به خواب رفتن

طبق نتایج یک مطالعه، حدود ۷۱ تا ۸۴ درصد کودکان بیش فعال به سختی به خواب می روند.

سخت خواب ماندن

طبق همان مطالعه مشخص شد که ۲۷ تا ۴۹ درصد کودکان بیش فعال در خواب دائماً چرخش و جابجایی انجام می دهند و ۲۵ تا ۳۶درصد نیز در طی شب چندین بار از خواب می پرند.

بهبود خواب در کودکان بیش فعال

برای بهبود و درمان مشکلات خواب کودکان بیش فعال پیشنهاد می شود از روش های زیر استفاده شود.

تقویم خواب برای کودک

والدین می توانند یک تقویم تهیه کرده و در آن مشکلات خواب مرتبط با اختلال بیش فعالی کودک و نحوه رفتار او در روز بعد را در آن ثبت کنند، که باعث مشخص شدن تاثیر این مشکل بر سایر اعضا نیز خواهد شد.

در این تقویم می توان مواردی مانند زیر را نوشت:

• ساعتی که کودک وارد رختخواب شد.
• ساعتی که کودک خوابید.
• تعداد دفعاتی که او از خواب پرید.
• عواملی که باعث بیداری کودک شد.
• فهرست و زمان مصرف غذا و نوشیدنی ها، فعالیت های قبل از خواب کودک
• ساعت بیدار شدن از خواب
• میزان خستگی و خواب آلودگی کودک در روز بعد (نمره دادن از ۱ تا ۵).
• میران تحریک پذیدی در روز بعد (نمره دان از ۱ تا ۵).
• میزان تمرکز و توجه کودک در محیط مدرسه (نمره دادن از ۱ تا ۵).

در واقع این تقویم باعث ارزیابی بهتر جهت تشخیص و درک اختلالات خواب می شود.

ورزش

انجام فعالیت های ورزشی بر کیفیت خواب شبانه کودکان به ویژه مبتلایان به بیش فعالی تاثیر زیادی دارد.

انجام ورزش های سبک همچون قدم زدن، پریدن یا بازی کردن برای کاهش مشکلات خواب توصیه می شود ولی انجام فعالیت های شدید ورزشی چند ساعت قبل از خواب، مشکلاتی برای خواب کودک به وجود می آورد‌.

بهداشت خواب

والدین باید نسبت به اینکه کودک هر شب در زمان مشخصی به رختخواب رفته و زمان مشخصی نیز بیدار می شود، اطمینان حاصل کنند. اتاق خواب کودک باید تاریک، ساکت و دمای مطلوبی داشته تا کودک راحتر به خواب برود. فعالیت هایی مانند تماشای تلویزیون و انجام بازی های کامپیوتری قبل از خواب توصیه نمی گردد.

رژیم غذایی مناسب

کودک نباید از یکی دو ساعت قبل خواب، غذاهای سنگین و پرحجم مصرف کند. همچنین از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین به دلیل اثر طولانی مدتی که بر بدن دارد باید جلوگیری کرد. والدین نباید اجازه دهند که کودک از عصر به بعد مواد غذایی شیرین، قهوه و چای مصرف کند.  

فراهم کردن مقدمات خواب

زمانی که مقدمات خواب فراهم شود، مغز علامتی دریافت می کند مبنی بر اینکه زمان خواب رسیده است. به طور مثال مسواک زدن، پوشیدن لباس برای خواب و... . در صورتی که والدین این قبیل کارها را هر شب در زمان خواب کودک انجام دهند کودک نیز می آموزد و تبدیل به عادات قبل از خواب می شوند.

اختصاص یک اتاق فقط جهت خوابیدن

والدین باید هر گونه وسیله، اسباب بازی و با وسایل بازی الکترونیک مانند تلویزیون، کامپیوتر که باعث تداخل در خواب کودک می شوند را از محیط اتاق خواب حذف کنند. همچنین برای خواب راحت، کودک نباید در تخت خواب خود وسایل بازی را برده و به بازی بپردازد.

تهیه یک وسیله آرامش دهنده

تهیه یک رو انداز مخصوص و یا یک وسیله خاص که باعث آرامش کودک می شود، کمک می کند که کودک کمتر به حضور والدین در اتاق خواب نیاز پیدا کنند و همچنین در صورت بیداری در نصف شب، با دیدن آن به آسودگی به خواب برود.

تعریف از خواب موفقیت آموز کودک

برای بهبود کیفیت خواب کودک در شب، والدبن می توانند از خواب کودک خود در صورتی که فقط یک بار بیدار شد و یا اصلاً بیدار نشد تعریف کنند. این کار باعث تشویق کودک می شود.

درمان بیماری ها

گاهی بیماری هایی مانند آلرژی، آسم و... باعث خرخر کردن، آپنه خواب و دیگر مشکلاتی برای خواب کودک بیش فعال می شوند. بنابراین نیاز است که والدین این موضوع را به پزشک کودک مطرح کنند.

داروهای موثر بر بیش فعالی

معمولا اثر درمانی بسیاری از داروهایی که برای کنترل علائم بیش فعالی تجویز می شوند در اواخر بعدازظهر و اوایل غروب رو به کاهش می رود، که باعث شده علائم کودک بیش فعال به سختی کنترل شده و والدین نیز سعی می کنند که در این زمان او را به تخت خواب بفرستند.

برای مصرف داروها نیاز است که با پزشک مشورت شود تا بهترین اثر درمانی را روی کودک حاصل شود. مصرف برخی از داروها مشکلاتی برای خواب کودکان بیش فعال به وجود می آورد.

کمک از پزشک متخصص برای خواب کودکان بیش فعال

اختلال بیش فعالی طیف مختلفی داشته و بر روی هر کودک اثر متفاوتی می گذارد، بنابراین نیاز است که تمام روش های دارویی و درمانی با پزشک متخصص مطرح شوند.

مشورت با پزشک باعث مدیریت علائم بیش فعالی قبل و یا هنگام خواب کودک می شود. در مواردی نیز نیاز است که برای رفع مشکلات خواب و رفع پیامدهای آن، کودک زیر نظر پزشک داروهای خواب آور مصرف کند‌.

نکات تکمیلی درباره خواب کودکان بیش فعال

• برای افزایش عملکرد تحصیلی کودک می توان زمان خواب کودک به شکل تدریجی زیاد کرد.
• رسیدگی و حل مشکلات خواب در کودک بیش فعال باعث کاهش علائم این اختلال نیز می شود‌.
• مصرف غذاهای مفید برای خواب باعث کاهش بد اخلاقی های کودک و بهبود کیفیت خواب کودک بیش فعال می شود.

همه چیز درباره خواب کودکان بیش فعال

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , خواب کودکان بیش فعال , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 28

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

مقاله کودکان بیش فعال در مدرسه که در حال مطالعه آن هستید، از سری مقالات مرتبط با بیش فعالی کودکان است که توسط مجموعه درمانی فرزندان برتر تهیه و در اختیار خانواده ها قرار گرفته است.

صفحه مقالات تولید شده حوزه بیش فعالی کودکان همگی از مقالات بسیار مناسب و جذاب این حوزه هستند.

در نظر داشته باشید مقالاتی که در این سایت مطالعه می فرمائید همگی جنبه اطلاع رسانی داشته و به هیچ عنوان از این مقالات در درمان خودسرانه کودک خود استفاده نکنید.

بین کودکان از نظر میزان تحرک، فعالیت و جنب و جوش تفاوت بسیاری وجود دارد. برخی از کودکان از همان ابتدا دارای جنب و جوش زیادی بوده و آنها دائماً در حال تکان دادن دست و پای خود هستند.

 با افزایش سن میزان تحرک آنها نیز افزایش می یابد به نحوی که قادر نیستند برای مدت زمان کمی نیز آرام باشند، والدین باید مدام در حال مواظبت از آنها باشند. این گروه از کودکان به کودکان شیطون در بین مردم شناخته می شوند.

 گروه دیگری از کودکان نیز وجود دارند که از زمان تولد به شدت آرام بوده و موقع شیر خوردن و خوابیدن هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شد که هر دو گروه کودکان سالم بوده و فاقد هر گونه بیماری یا آسیب مغزی هستند.

در مواردی نیز کودکانی وجود دارند که از همان روزهای نخست تولد رفتاری متفاوت با دو گروه قبل دارند، از جمله این رفتارها می توان گریه و شیون مداوم، سخت به خواب رفتن، حواس پرتی و برگرداندن صورت در زمان خوردن شیر اشاره کرد.

زمانی که این کودکان بزرگتر می شوند با سایر کودکان تعامل دوستانه نداشته و در بازی های گروهی نوبت رعایت نمی کنند، همچنین به شدت جنب و جوش دارند و در مواردی نیز وسایل را به سمت اطرافیان پرت می کنند.

 بروز چنین رفتارهایی سبب کاهش آسایش والدین شده و انتقاد از کودک را در پی دارد که در نهایت باعث می شود که اعتماد به نفس و عزت نفس کودک کاهش یابد‌. تشخیص این اختلال معمولاً قبل از سه سالگی اتفاق می افتد اما موارد بسیاری از این کودکان در مدرسه و با تشخیص معلمان به مراکز درمانی مراجعه می کنند.

کودک بیش فعال در مدرسه

مدرسه بین اکثر کودکان مکانی محبوب محسوب نمی شود به دلیل اینکه باعث محدود شدن آنها بعد از هفت سال بازی و آرامش می شود.

در مدرسه کودکان به اجبار باید به مدت چند ساعت روی صندلی ساکت نشسته و به سخنان شخصی که نمی شناسند گوش دهند. کودکان در روزهای نخست به دلیل نداشتن دوست چندان مایل نیستند به مدرسه بروند اما با گذشت زمان و آشنایی بیشتر با محیط مدرسه، کم‌کم به معلم و مدرسه علاقه پیدا می کنند.

اما درباره کودک بیش فعال قضیه تفاوت دارد و مدرسه باعث محدودیت رفتاری این کودکان می شود.

کودکان بیش فعال به شدت ناآرام و بیقرار هستند و قادر به اجرای دستورالعمل ها نبوده و نمی توانند کارها را تا انتها انجام دهند. از دیگر رفتارهای کودکان بیش فعال در مدرسه می توان به کم توجهی، فراموشکاری و گم کردن وسایل و انجام کارهای خطرناک مانند آویزان شدن از درخت اشاره کرد.

 کم توجهی و نداشتن تمرکز یکی از مشخصه های بارز کودکان بیش فعال است. معلم در مواجهه با یک کودک بیش فعال با کار سختی رو به رو است و رفتار آموزگار تاثیر زیادی در علاقمندی این کودکان به مدرسه و تحصیل دارد.

 با ورود کودکان بیش فعال به دبستان، آن ها با دو مشکل اساسی روبه رو می شوند‌. این کودکان به دلیل عدم تمرکز حواس و ناتوانی در آرام نشستن بر روی صندلی، چندان توجهی به مطالب معلم نمی کنند و دچار مشکل یادگیری می شوند.

 همچنین به دلیل ناتوانی در اتمام رساندن کارها، قادر نیستند فعالیت ها و تکالیف مدرسه را انجام دهند. بیشتر کودکان بیش فعال در نوشتن و خواندن دچار مشکل هستند و به دلیل عدم تمرکز برای درک حروف و اعداد ممکن است آنها را برعکس یا تغییر شکل یافته ببینند که باعث شده اغلب آنها در سال اول دبستان مردود گردند.

مشکل دوم کودکان بیش فعال در بازی های گروهی و ارتباط با سایر بچه ها است. این کودکان به دلیل رعایت نکردن نوبت در بازی ها، انجام کارها بدون تفکر قبلی و بروز رفتارهای ناگهانی مانند خندیدن یا گریه کردن باعث می شوند که در بین بچه ها محبوب نباشند و از آنها دوری می شود.

برای درمان کودکان بیش فعال فقط دارو درمانی پاسخگو نبوده و نیاز است که روش های تربیتی و نحوه برخورد درست کودکان مبتلا، آموزش داده شود. حمایت ها و آموزش های صحیح به کودک بیش فعال کمک می کند تا به سمت موفقیت قدم بردارد.

در ادامه برای مدیریت رفتار کودکان بیش فعال در دبستان 50 پیشنهاد و راهکار ارائه شده است که مطالعه آن کمک کننده خواهد بود:

۱- کودک بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز کافی سریع حواسش پرت می شود، برای رفع این مشکل بهتر است که صندلی او در ردیف اول و یا کنار معلم باشد.

۲- استفاده از روش های عملی نسبت سخنرانی معلم برای یادگیری کودک بیش فعال تاثیر بهتری دارد.

۳- زمانی که معلم از نکات جدیدتر در آموزش خود استفاده کند، کودک بیش فعال یادگیری بهتری دارد.

۴- کودک بیش فعال دارای فعالیت های تکانشی هست، تکرار تمرین خود گویی مانند "صبر کن، کمی بیشتر دقت کن" باعث بهبود این رفتارها خواهد شد.

۵- عضویت در گروه های کلاسی و انجام فعالیت ها به شکل گروهی برای دانش آموز بیش فعال تاثیر زیادی دارد.

۶- بهتر است که فعالیت ها و مسئولیت های کودک بیش فعال به قسمت های کوچکتر تفکیک شوند.

۷- تشویق و دادن پاداش در زمان های کوتاه باعث کاهش علائم این اختلال و تکرار رفتارهای مطلوب خواهد شد.

۸- برقراری تماس چشمی و نگاه کردن سریع نیز کمک کننده است.

۹- جهت تاکید بر قسمت های درس، بهتر است که از حالات و حرکات بدنی استفاده گردد.

۱۰- زمانی که کودک بیش فعال بر نیمکت تک نفره بنشیند برای خود و سایر همکلاسی ها بهتر خواهد بود.

۱۱- استفاده از رنگ ها و موارد دیداری مانند نقاشی، عکس و فیلم و موارد لمسی مانند گچ، کاغذ خمیر باعث آموزش بهتر کودک بیش فعال می شود.

۱۲- هوش بیشتر کودکان بیش فعال خوب بوده و محیط سازماندهی شده کمک می کند که آن ها از توانایی ها و استعدادهای خود استفاده کنند.

۱۳- در زمان انجام تکالیف تاکید بر جزئیات و منظور اصلی درس به انجام درست آنها کمک خواهد کرد.

۱۴- استفاده از روش یادداشت برداری باعث کمک به کودکان بیش فعال مخصوصاً آن هایی که مشکل شدید تری دارند، می شود.

۱۵- بهتر است که در زمان انجام تکالیف و تمارین مدرسه، بر کارهای کودک نظارت صورت گیرد.

۱۶- به دلیل جنب و جوش فراوانی که کودکان بیش فعال دارند، نیاز است گاهی به حیاط رفته و دوباره به کلاس برگردد.

۱۷- استفاده از رنگ ها برای سازمان دهی امور به او کمک خواهد کرد.

۱۸- سرزنش کودک بیش فعال و استفاده از جملاتی مانند، دقت کن، حواست کجاست؟ باعث تشدید اضطراب در آنها و عملکرد آنها را کاهش می دهد.

۱۹- روش های تقویت حافظه همچون تصویر سازی ذهنی، ارتباط برقرار کردن بین موضوعات مختلف، داستان سازی، تهیه تقویم و جدول زمانی و ... به یادگیری بهتر کودکان بیش فعال کمک می کند.

۲۰- بین اختلال بیش فعالی و هوش کودک رابطه ای وجود ندارد و تنبیه و روش های اضطراب زا باعث تشدید علائم این اختلال می شوند.

۲۱- در مواجهه با کودکان بیش فعال صبوری نیاز است به دلیل اینکه آنها دچار اختلال در زمینه درک و احساس بوده و قادر به تنظیم و سازماندهی رفتارهای خود نیستند.

۲۲- چنان چه والدین کودکان بیش فعال به طبقه بندی کارهای خود بپردازند، به روند درمانی کودک خود کمک خواهند کرد. به طور مثال در یک پوشه، کارهایی که به اتمام رسیده اند قرار گیرد و در پوشه دیگری کارهای ناتمام.

۲۳- مرور و خواندن جز به جز فصل ها و قسمت های بزرگ برای این کودکان بهتر است.

۲۴- آموزش سریع، انجام دادن کارها و مرور آن ها برای کودکان بیش فعال ضروری است.

۲۵- درس خواندن کودک با یک نفر دیگر تاثیر بیشتری بر یادگیری دارد.

۲۶- تهیه تقویم روزانه و نوشتن کارهای روزمره نیز موثر است.

۲۷- کودک باید در محیط مدرسه، سر ساعت داروهای خود را مصرف کند.

۲۸-در بعضی از مدارس برای آموزش بهتر کودکان بیش فعال کلاسهای آموزشی خاصی برگزار می شود که یادگیری آن ها را سرعت می بخشد.

۲۹- تشویق های کلامی و تهیه کادو باعث تکرار رفتارهای خوب کودک بیش فعال را در پی دارد.

۳۰- تذکر نسبت به رفتارهای نامناسب کودک و صحبت راجع به آنها نیز باعث کاهش بروز چنین رفتارهایی خواهد شد.

۳۱- تعیین قوانین و مقررات ثابت برای کودک،  کمک به انجام درست انتظارات و درخواست ها می کند.

۳۲- زمانی که کودک بیش فعال کار ناشایستی انجام داد، تغییر مکان او و قرار دادن نزدیک معلم، به بهانه نزدیکی بیشتر به تخته، نتیجه مثبتی در می دارد.

۳۳- این که چند دانش آموز بیش فعال در کنار هم باشند، کار درستی نبوده و بهتر است کودک بیش فعال در کنار دانش آموز زرنگ از نظر تحصیلی بنشیند.

۳۴- کودکان بیش فعال تمرکز حواس کافی ندارند و بهتر است در کنار پنجره، انتهای کلاس و کنار کلید برق قرار نگیرند تا کمتر دچار حواس پرتی شوند.

۳۵- چنانچه کودک بیش فعال در زمان تدریس درس جدید، نزدیک معلم باشند درس را بهتر می آموزند.

۳۶- کودکان بیش فعال از نظر شخصیتی معمولاً مدبر و راهبر هستند و تدریس مبحث جلسه قبل در کلاس برای آن ها مفید است.

۳۷- جهت آموزش غیر مستقیم درس می توان از دانش آموزان بیش فعال و کم دقت، درخواست کرد که توضیح همان مبحث را انجام دهند.

۳۸- برای جلوگیری از شیطنت این دانش آموزان، رفع نیاز آنها جهت مرکز توجه بودن و مطرح شدن کارآمد است.

۳۹- لحن کلام و وضعیت ایستادن درست معلم در زمان تدریس باعث تمرکز بهتر دانش آموز بیش فعال به درس خواهد شد.

۴۰- استفاده از وسایل کمک آموزشی مانند فیلم، نوارهای آموزشی، کارت های بازی و... اشتیاق دانش آموزان به ویژه افراد مبتلا به بیش فعالی به درس را افزایش می دهد.

۴۱- برای جلب توجه دانش آموز بیش فعال در زمان پرسیدن درس می توان نام کوچک او را صدا زد.

۴۲- یکی دیگر از روش های افزایش تمرکز برای دانش آموز بیش فعال این است که معلم در کنار او قرار گرفته، بدون برداشتن کتاب و با انگشت یا خودکار به نکات مهم درس اشاره کند.

۴۳- زمانی که در کلاس از آموزن های هوش، سنجش دقت و سرعت و... استفاده شود، کلاس درس برای این دانش آموزان جذابیت بیشتری دارد.

۴۴- صحبت درباره شیطنت ها و اشتباهات و ... کودکان بیش فعال کار درستی نبوده و باعث عصبانیت، پرخاش و... بیشتر آنها شده و بروز آن رفتارها را هدفمند می کند.

۴۵- افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس باعث شکل گیری بهتر شخصیت کودک شده و تاثیر مثبت بر رفتار او خواهد داشت.

۴۶- برای نتیجه گیری بهتر نیاز است که اطرافیان نسبت به آن ها با رفتاری ملایم، صبر، حوصله و منطق رفتار کنند.

۴۷- رابطه و تعامل درست بین معلمان و والدین جهت بررسی و تعیین برنامه هایی برای کودک بیش فعال ضروری است. در این برنامه ها معمولاً مواردی مانند سنجش کودک، تنظیم برنامه درسی، ایجاد تغییر در کلاس درس، روش های آموزشی مناسب برای دانش آموزان بیش فعال مطرح می شود.

۴۸- حمایت والدین از معلم و کارهایی که برای کودکان بیش فعال انجام می دهد، کمک فراوان به یادگیری بهتر این کودکان می کند.

۴۹- بعضی از دانش آموزان بیش فعال نمی توانند با دست بنویسند، قرار دادن رایانه در کلاس درس به یادگیری آن ها کمک خواهد کرد.

۵۰- کمک به دانش آموزان بیش فعال جهت انجام فعالیت های بدنی در مدرسه باعث عملکرد بهتر آن ها خواهد شد. به طور مثال معلم می تواند به کودک اجازه دهد تا پای تخته سیاه کاری را انجام دهد.

طبق اخبار منتشر شده در مدارس آلمانی برای کنترل علائم بیش فعالی در دانش آموزان مبتلا، جلیقه های پر از ماسه طراحی شده است که باعث تغییر قابل توجه رفتار در آن ها شد.

نکته آخر

هر کودک دارای استعدادهای مختلفی است. والدین باید جهت موفقیت کودک بیش فعال خود توانایی های او را بشناسند و زمینه برای شکوفایی آنها فراهم کنند. این توانایی ها ممکن است در کارهای هنری، ورزشی، فنی و... باشد.

در صورتی که والدین برای رشد کودک بیش فعال خود زمینه را فراهم و با هر موفقیت او در این فعالیت ها تشویق کنند باعث بهبود اعتماد به نفس و عزت نفس کودک شده و علائم این اختلال نیز کاهش می یابد.

اغلب کودکان بیش فعال دارای هوش بسیار بوده و از نظر اخلاقی نیز مهربان هستند. رفتار درست اطرافیان باعث ظهور و رشد هوش و خلاقیت کودکان بیش فعال می شود. تعداد زیادی از افراد مهم و تاثیر گذار در جهان به این اختلال مبتلا بوده اند و حتی مواردی از آنها نیز به علت بروز رفتارهای خاص از مدرسه اخراج شده اند اما حمایت های خانواده و آموزش درست آنها موجب شد که تبدیل به دانشمندان، هنرمندان و... مانند آلبرت انیشتین، توماس ادیسون، بتهوون، آبراهام لینکن و لویی پاستور شوند.

 

کودکان بیش فعال در مدرسه

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بيش فعالي در نوزادان , تفاوت بيش فعالي با اوتيسم چيست , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 29

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

طبق نظر کارشناسان، شکل گیری شخصیت کودک از نخستین روزهای تولد آغاز می شود. نوزاد از همان روزهای نخست قادر است که نوازش مادر را درک کند و نسب به آن واکنش حسی بروز دهد.

شخصیت کودک تا سن دو سالگی از نظر خصوصیات فطری تکمیل شده و پس از آن تاثیر عوامل محیطی بر ویژگی های اکتسابی قابل مشاهده است. در این سن کودک می تواند درخواست های مادی و نیاز های فیزیکی خود را به راحتی بگوید.

به طور مثال در زمان گرسنگی، غذا بخاهد و یا در زمان تشنگی، آب طلب کند. ولی کودک در این سن قادر نیست که درباره خواسته های روحی و معنوی خود را صحبت کند و آن ها توسط فعالیت های دیگر به جز بیان مستقیم قابل مشاهده هستند.

معمولا شناخت کودکان توسط نقاشی کشیدن، داستان گویی و بازی کردن صورت می گیرد. به عبارتی نقاشی به منزله زبان کودک بوده تا دیگران نسبت به دنیای درونی و روح کودک آگاهی کسب کنند و حتی می توان مواردی همچون ناسازگاری، بیماری و شغل آینده او را نیز متوجه شد.

چنان چه کودک کشیدن نقاشی را دوست داشته باشد، با انجام این کار به او احساس لذت دست خواهد داد ولی اگر اطرافیان موجب اجبار و فشار برای کشیدن نقاشی شوند، کودک این کار را از روی علاقه درونی انجام نخواهد داد و نمی توان چندان به نقاشی های او استناد کرد.

اغلب افراد، خط خطی کردن کاغذ توسط کودک را کاری بدون مفهوم و معنا تلقی می کنند ولی باید توجه داشت که کودکان بسته به محدوده سنی از خط خطی کردن کاغذ منظور خاصی دارند.

عوامل فردی و تکاملی بر معنا و مفهوم خطوط ترسیم شده توسط کودک تاثیر دارند. طبق دیدگاه روان تحلیلی گری، نقاشی های فرا فکن به شکل غیر مستقیم موجب شده که از جهان درونی کودک تصویر درستی به دست آید.

آثار نمادین در نقاشی های کودکان به منزله مفاهیم، نگرش ها، پویایی، ادراک و پاسخ به محیط بیرون، احساسات و خاطرات اضطراب انگیز است. چنان چه بتوان این نقاشی ها را به خوبی تفسیر کرد، می توان زمینه را برای رشد و پویایی درونی کودکان در آینده فراهم کرد.

در حقیقت با کمک نقاشی می توان اطلاعاتی راجع به این که، کودک چه تصوری درباره خود دارد و به چه نحوی تمایل دارد با جهان بیرون ارتباط بر قرار کند، کسب کرد.

مراحل نقاشی کودکان

• در این مرحله کودک، حرکات عضلانی و تاثیر بر کاغذ و یا زمین انجام داده که به شکل نقطه، خط و یا لکه دیده می شود.
• کشیدن خط به شکل نا منظم و غیر قابل کنترل دیده می شود ( خط نخست به شکل افقی رسم شده و سپس عمودی)
• در این مرحله کودک به سمت کشیدن طرح های واقع گرایانه و تکمیل کننده می رود.
• کودک توانایی کشیدن اشکال یا تصاویر احساسی و عقلانی را به دست می آورد.

سیر تکاملی نقاشی کودکان در سنین مختلف

به طور کلی سیر تکاملی ترسیم نقاشی در کودکان شامل مراحل زیر است:

• 12 ماهگی: کودک به شکل تقلیدی، خطوطی را به سمت جلو و عقب می کشد.
• 15 ماهگی: معمولا نقاشی های کودک در این سن به شکل نقطه نقطه است.
• 18 ماهگی: کودک سعی می کند به صورت خود به خودی، خط خطی کردن را آغاز کند.
• 2 سالگی: کودک 2 ساله معمولا به تقلید خطوط عمودی می پردازد.
• 5/2 سالگی: معمولا در این سن در نقاشی های خود به ترسیم خطوط حلقوی، افقی عمودی روی می آورد.
• 3 سالگی: کودک سعی می کند مداد را همانند بزرگتر ها گرفته و به در خواست دیگران اشکالی را که کشیده، نام گذاری می کند.
• 4 سالگی: کودک قادر است که تصویر انسان را با دو عضو نقاشی کند.
• 5 سالگی: می تواند اشکالی مانند مثلث، مربع و همچنین تصویر انسان را همراه با بدن و گردن بکشد.
• 6 سالگی: کودک در این سن توانایی کشیدن آدم به صورت دو بعدی دارد و اشکال را به شکل ادغام شده ترسیم می کند.
• 9 سالگی: قادر است که اعضای داخلی بدن را در نقاشی خود بکشد.
• 12 سالگی به بعد: کودک می تواند عکس ماشین، پرنده، خانه، هواپیما و ... را کشیده و جزییات آن ها را تکمیل کند و همچنین درباره آن ها قصه نیز تعریف کند.

ارزش بیانی نقاشی

• در تغییر و تحول در کشیدن نقاشی های کودکان عواملی مانند، رشد و تکامل انسان،  رشد و تحولات ذهنی کودک و نحوه ارتباط با افراد بزرگسال تاثیر دارد. کودکان معمولا به کشیدن تصورات ذهنی خود می پردازند و واقعیات اطراف را کپی نمی کنند.
• بررسی رشد کودک و آزمون های سنجش هوش
• آگاهی و بررسی مسائل روانی-عاطفی
• برون ریزی هیجانات درونی و کاهش تنش های داخلی

آزمون های زیادی برای شناخت شخصیت و خصوصیات روانی و رفتاری کودکان طراحی شده که در ادامه به چند تا  از آن ها اشاره شده است.

آزمون نقاشی آدم  (DAP)

مک آور در سال 1994 این آزمون را طراحی کرد ولی اشخاصی همچون همر، هندلر، اوربان و کوپیتر در سال های مختلف آن را وسعت دادند. استفاده از این آزمون باعث می شود که در نقاشی های فرافکن علاوه بر شناخت شخصیت، به تفسیر آن نیز کمک گردد.

آزمون خانه-درخت- آدم توسط باک طراحی شد که در آن علاوه بر تصویر انسان، خانه و درخت نیز دارای معنا و مفهوم هستند. تجسم رمزی و ناخودآگاه شخصیت کودک از طریق خانه و آدمک مشخص بوده و نشانگر تعادل عاطفی و میزان طراز عقلی شخص است.

توجه به این نکته ضروری است که نتایج این آزمون ها به تنهایی کمک کننده نبوده و نیاز است که سایر آزمون های روان شناسی نیز در این زمینه به کار گرفته شود.

با استفاده از نقاشی های ترسیم شده توسط کودک می توان مشکلات روانی و رفتاری کودکان را تشخیص داد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است.

اختلال بیش فعالی

این اختلال یکی از شایع ترین اختلالات حال حاضر در بین کودکان محسوب می شود و طبق نظر کارشناسان حدود 20 درصد کودکان به آن مبتلا هستند. خوشبختانه امروزه پدر و مادر ها نسبت به سلامتی روح و روان فرزندان خود توجه بیشتری داشته و پیگیر آن هستند.

این اختلال معمولا با سه علامت بیش فعالی، عدم توجه و تمرکز و بروز حرکات تکانشی همراه است اما باید توجه کرد هر نوع پر تحرکی مربوط به اختلال بیش فعالی نبوده و گاه عوامل محیطی سبب بروز علائم مشابه می شوند.

برای شناخت بهتر این علائم و کمک به تشخیص دقیق تر، موسسه فرزندان برتر مقاله ای با عنوان " خصوصیات بیش فعالی" بر روی سایت قرار داده که مطالعه آن برای افزایش آگاهی والدین مفید است و پیشنهاد می گردد.

همان طور که اشاره شد نقاشی کشیدن به منزله زبان کودکان بوده و با استفاده از آن می توان به مشکلات و اختلالات کودکان پی برد. در این مطلب به برخی از نکات مرتبط با این اختلال و نقاشی کودکان اشاره شده است.

شاخص های پرخاشگری

• ترسیم خط ها به شکل بسیار سفت و پر رنگ
• کشیدن تصویر انسان در ابعاد بسیار بزرگ
• کشیدن لب ها به صورت پهن و بزرگ
• قرار دادن اجزا به شکل نامناسب
• نداشتن اتصال در بین اجزا
• کشیدن سلاح یا وسایل تیز و برنده
• ترسیم پاها به شکل باز

مشخصات هیجانی در ترسیم نقاشی کودکان

• شاخص های مرتبط با افسردگی

• کشیدن نقاشی و تصاویر انسان ها در ابعاد بسیار کوچک
• استفاده از حاشیه و پایین کاغذ فقط جهت نقاشی
• نکشیدن دهان در تصویر انسان ها
• حذف برخی اجزا بدن اشخاص
• ترسیم انسان ها به شکل دراز، لاغر و بدون صورت
• کشیدن بازوهای آدم ها به شکل پهن و کوتاه
• ترسیم بازوها به شکل متصل به تنه بدن

• شاخص های تکانشگری

• نکشیدن برخی موارد در نقاشی
• علاقه به ترسیم سمت چپ انسان ها
• رعایت نکردن تناسب در زمان ترسیم اعضا بدن اشخاص
• ترسیم محتواهای پرخاشگرانه
• نکشیدن اجزا مهم بدن
• اختصاص زمان زیاد جهت کشیدن نقاشی
• ترسیم شانه ها اشخاص به شکل نا مناسب

• شاخص های مرتبط با ناسازگاری

• کشیدن سر افراد به شکل بسیار ساده
• ترسیم بدن اشخاص به صورت ساده و کلی
• ضعف در کیفیت هنری و دقت
• عدم ترسیم ساق، بازوها، ران و پنجه ها افراد در نقاشی
• تغییر دادن مفاهیم
• عدم رعایت توازن عمودی در هنگام ایستادن

• شاخص های مرتبط با اضطراب

• کشیدن خطوط به شکل نازک و بسیار با شتاب
• کشیدن جزییات غیر مهم
• زدن سایه های تیره و روشن در نقاشی
• تغییرات خفیف
• کشیدن پاها به صورت کوچک و نا استوار
• دهان اشخاص به شکل خط، بدون نظم و به صورت خنده عصبی رسم می شود.
• کمک گرفتن از مداد پاک کن
• کشیدن دست های اشخاص  به شکل بسیار باز

با استفاده از آزمون های ترسیم خانواده می توان مشکلات ارتباطی را نیز شناخت. برخی از ویژگی ها و علائم موجود در آزمون ترسیم خانواده همچون ارزنده سازی، نا ارزنده سازی، نحوه ارتباط کودک با اعضا خانواده و ترسیم نکردن برخی افراد کمک می کند تا به چگونگی رابطه بین کودک و اعضا خانواده پی برد.

طبق نظر کارشناسان در این آزمون، چنان چه کودک در نقاشی خود شخصی را نسبت به دیگران قد بلندتر و بزرگتر بکشد نمایانگر این است که آن فرد در ذهن کودک از دیگران بهتر بوده و وابستگی عاطفی به او دارد و به آن ارزنده سازی می گویند.

در زمینه ناارزنده سازی، قضیه به صورت بر عکس است. در صورتی که کودک در نقاشی خود، شخصی را حذف، کوچک و ناقص تر و در پایان کار بکشد، نشان می دهد که در ذهن کودک آن شخص نسبت به سایرین بدتر بوده و به نوعی در این نقاشی بی ارزش تلقی شده است.

زمانی که در نقاشی کودک ارزنده سازی پدر و مادر دیده شود، بیانگر رابطه خوب کودک با آن ها است همچنین نا ارزنده سازی والدین در نقاشی کودک به ارتباط غیر سازنده کودک و آن ها اشاره دارد.

در مواردی که تصویر مادر از نقاشی کودک حذف گردد، گفته می شود که بین کودک و او رابطه سازنده ای  وجود ندارد. در صورتی که درباره حذف پدر به طور قطع نظری داده نمی شود و ممکن است دلیل این کار شاغل بودن پدر در محیط خارج از منزل باشد.

1. تفاوت کودکان بیش فعال و کودکان عادی در ترسیم آدمک ها

• معمولا آدمک هایی که کودکان بیش فعل در نقاشی خود می کشند، به نحوی هستند که تصور می شود از دنیا رو بر گردانده اند. دلیل آن، این است که کودکان بیش فعال معمولا از نظر روانی به شدت آشفته هستند و قادر نیستند با دیگران ارتباطی سازنده ایجاد کنند. این موضوع نیز در نقاشی های آن ها قابل مشاهده است، همچون سایر کودکان که در ترسیم نقاشی های آن ها، تمایلات به شکل واضح قابل مشاهده اند.
• آدمک ها در نقاشی این کودکان در پایین برگه و با استفاده از خطوط کم رسم می شوند که دلیل آن این است که اغلب این کودکان به دلیل شرایط خاصی که دارند، دید خوبی نسبت به خود نداشته و دارای سطح بالا اضطراب و افسردگی نیز هستند.

2. متفاوت ترسیم کردن خانواده توسط کودکان بیش فعال

کودکان بیش فعال خانواده را نسبت به سایر کودکان در نقاشی های خود متفاوت می کشند و از این تفاوت ها می توان موارد زیر را نام برد:

• استفاده کم از خطوط جهت نقاشی
• ترسیم آن در قسمت پایین صفحه
• ضعف در غنا
• کشیدن دست اشخاص به شکل باز به سمت اطراف
• کشیدن خود به شکل ارزنده سازی شده
• ترسیم اعضا خانواده همچون خواهر و برادر ها به صورت نا ارزنده سازی شده
• کشیدن پدر و مادر به شکل فاصله دار

معمولا در تفسیر این نتایج گفته می شود، به دلیل این که کودکان بیش فعال همواره از سوی دیگران طرد می شوند به حمایت، جلب توجه و محبت اطرافیان نیاز دارند و در زمان کشیدن معمولا دست ها را به شکل باز می کشند که بیانگر این بوده که به حمایت و پذیرش دیگران نیاز دارند.

معمولا در خانواده های که کودک بیش فعالی وجود دارد، سازمان خانواده دچار تزلزل شده و در آرامش و آسایش آن ها خلل به وجود می آید. این والدین در مواجهه با مشکلات مختلف یک دیگر را متهم می کنند. بنابراین آشفتگی بین روابط پدر و مادر ایجاد شده و کودک نیز این موضوع را درک می کند و به شکل نا خود آگاه آن ها را در زمان ترسیم نقاشی خود از هم دور می کشد.

معمولا والدین نگرش خوبی نسبت به کودک بیش فعال خود در مقایسه با سایر فرزندانشان ندارند و کودک این موضوع را متوجه می شود. چنین رفتارهایی باعث می شود که کودک احساس حسادت نسبت به سایر خواهر و برادر هایش داشته باشد. و این قبیل احساسات را در زمان ترسیم نقاشی بروز دهد و آن ها را به شکل نا ارزنده سازی ترسیم کند.

کودکان بیش فعال به دلیل بروز رفتارهای خاص معمولا از سوی اطرافیان طرد می شوند و کم کم می آموزند که روی دیگران چندان حسابی باز نکرده و بر روی خود سرمایه گذاری کنند و به همین دلیل در زمان کشیدن نقاشی خود را ارزنده سازی می کنند.

زمانی که کودک در نقاشی خود یک آدم را می کشد در واقع با استفاده از آن به بیان تصویر خود و یا درکی که از بدن و علایق خود دارد، می پردازد. در ادامه به شکل خلاصه به نماد های اصلی اندام ها در نقاشی کودکان اشاره می کنیم:

• سر

تصویر سر در نقاشی کودکان، بیانگر شخصیت، توانایی تفکر، قدرت هوش بوده و همچنین علت اصلی کنترل فشارهای درونی است. کودکان در نقاشی خود معمولا سر را به شکل بزرگ می کشند ولی چنان چه ابعاد سر بیش از حد طبیعی بزرگ باشد، نشان دهنده این است که خود را بزرگتر از حد طبیعی می بیند.

• صورت

معمولا در نقاشی کودکان پرخاشگر، جزییات صورت افراد به شکل غیر عادی بزرگ کشیده می شوند اما کودکان خجالتی فقط نگاهی اجمالی به جزییات کرده و سپس فقط دایره صورت را می کشند، در موارد نادری آن ها صورت را از نیم رخ ترسیم می کنند.

• دهان و دندان ها

کشیدن دهان و دندان ها معمولا نشان دهنده احتیاج به مواد خوردنی بوده و در مواردی نیز پرخاشگری یا مسائل جنسی را نیز بیان می کند. اگر در ترسیم نقاشی، لب ها به شکل بسته کشیده شده باشند، بیانگر وجود تنش و فشار است و همچنین کشیدن چانه به منزله نماد قدرت مردانگی تلقی می شود.

• چشم ها

با استفاده از چشم ها می توان دنیای درونی و میزان سطح اجتماعی کودک را متوجه شد. به دلیل ارزش زیبایی چشم ها، کودکان معمولا در نقاشی ها، آن ها را بزرگ ترسیم می کنند.

• بینی

در برخی موارد کشیدن بینی در نقاشی نشانگر وجود مشکلات جنسی است.

• سایه زدن

چنان چه در نقاشی کودکان، بر روی برخی از اجزا بدن سایه زده شود، بیانگر این بوده که در آن قسمت ها، مشکل یا اختلالی وجود دارد.

• خانه

در نقاشی کودکان در بیشتر مواقع خانه به شکل پیش پا افتاده رسم می شود ولی با رشد کودک و افزایش سن، ترسیم آن شکل بهتری به خود می گیرد. در مواردی که پدر و مادر از یک دیگر طلاق گرفته باشند، خانه به شکل دو قسمت به تصویر کشیده شده و معمولا برای آن دو در ورودی وجود دارد.

• خورشید

ترسیم خورشید در نقاشی کودکان نشان دهنده امنیت، شادی، گرما، قدرت و در برخی مواقع مظهر و نماد پدر خوب است. در زمانی که رابطه خوبی بین کودک و پدرش برقرار باشد، در نقاشی های کودک، خورشید کامل بوده و می درخشد. چنان چه ارتباط درستی بین آن ها وجود نداشته باشد، کودک خورشید را پشت کوه کشیده و یا در افق به شکل قوی ترسیم می کند. در مواقعی نیز که ترس از پدر وجود داشته باشد، رنگ خورشید قرمز و یا سیاه است.

• آسمان و زمین

ترسیم آسمان در نقاشی کودکان به مفهوم الهام و پاکی بوده ولی زمین نشان دهنده ثبات و امنیت است. زمانی که کودک سن کمی دارد، برای کشیدن زمین از هیچ خطی استفاده نمی کند ولی با رسیدن به سن 5 یا 6 سالگی که توانایی درک دلایل منطقی به دست می آورد، قادر است که زمین را بکشد.

ارتباط اعتماد به نفس کودکان با نحوه کشیدن نقاشی

طبق نظر کارشناسان بین اعتماد به نفس کودکان و ترسیم نقاشی آن ها رابطه ای وجود دارد. چنان چه کودک تمام برگه یا ورق خود را از نقاشی پر کند گفته می شود که اجتماعی بوده و اعتماد به نفس بالایی دارد. اما در صورتی که کودک در صفحه نقاشی خود فقط قسمت کمی را استفاده کند، نشانگر اعتماد به نفس پایین او خواهد بود.

والدین باید توجه کنند که اختلال بیش فعالی باعث عوارض نا خواسته در کودکان شده که ممکن است عدم درمان به موقع آن عوارض زیادی همچون عملکرد پایین تحصیلی، طرد از سوی اطرافیان و کاهش اعتماد به نفس به همراه داشته باشد.

برای درمان این اختلال، استفاده از روش های دارویی، درمان اصلی محسوب می شود. تجویز دارو توسط پزشک فقط سبب آرام کردن کودک نشده بلکه  عملکرد  بهتر او در زمان انجام فعالیت ها را نیز به همراه دارد.

در کنار درمان های دارویی، روش های متعددی مانند رفتار درمانی، کار درمانی، آموزش خانواده ها، ورزش، درمان خانگی و کمک از گیاهان دارویی و نوروفیدبگ نیز باعث کنترل این علائم می شوند که برای آشنایی بهتر با جزییات آن ها مطالعه مقالات سایت توصیه می شود.

کار درمانی برای کودکان بیش فعال

در این روش، متخصصان کار درمانگر روی نیازهای کودک بیش فعال متمرکز شده و همچنین به بهبود و تقویت مهارت هایی همچون سازماندهی و هماهنگی فیزیکی، افزایش کارآمدی در زمان انجام فعالیت های روزانه نیز می پردازند.

در گام نخست این متخصصان باید به بررسی تاثیر این اختلال بر زندگی فردی، اجتماعی کودک پرداخته تا بتوانند اطلاعاتی راجع به توانایی ها و ضعف ها کودک کسب کرده و متناسب با آن ها تمارینی تعیین کنند.

معمولا بازی های مانند گرفتن یا زدن توپ توسط کار درمانگرها برای افزایش هماهنگی با کودک داده می شود و تمارینی نیز جهت کاهش عصبانیت و ضعف و تمرکز نیز ارائه می شود. از دیگر نتایج کار درمانی می توان به تقویت مهارت اجتماعی و فعالیت های روزانه و نوشتن با دست اشاره کرد.

اگر چه برای کنترل علائم این اختلال روش های مختلفی وجود دارد ولی طبق نظر کارشناسان متخصص کودک، استفاده از روش کار درمانی برای بهبود ناتوانی در هماهنگی و سازماندهی کودکان بیش فعال از دیگر روش ها کارآمد تر است.

نقاشی کودکان بیش فعال

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 30

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

آموزش و تربیت کودکان دارای اختلال بیش فعالی نسبت به دیگر بچه ها سختر بوده و نیاز است که پدر و مادرها خلاقیت و نوآوری بیشتری در روش های تربیتی خود به کار ببرند‌.

 به طور کلی کودکان از نظر سختی تربیت به دو گروه تقسیم می شوند: گروه نخست کودکانی هستند که تربیت آنها سخت است و گروه دوم کودکانی اند که تربیت آنها نسبت به سایر بچه ها سختر است‌.

برخی از والدین در اغلب مواقع بیان می کنند که یکی از فرزندان آن ها نسبت به بقیه رفتار درستی نداشته و حتی باعث آزار اطرافیان نیز می شود و نمی دانند برای تربیت و آموزش او چه کاری باید انجام دهند.

کودکان دارای مهارت، استعداد و سلایق مختلف و متنوعی بوده و رفتارهای مختلفی نیز بروز می دهند. اینکه بدانیم چرا تربیت یک کودک نسبت به سایرین سخت تر است چندان اهمیتی ندارد و مهم طرز برخورد والدین با این مسئله است. در این مقاله به مسائل مرتبط با تربیت و آموزش کودکانی که دارای اختلال بیش فعالی و یا سایر مشکلات هستند، پرداخته شده است.

چرا آموزش یک کودک نسبت به سایر بچه ها سخت تر است؟

تربیت و آموزش برخی از کودکان، نیازمند صرف زمان و انرژی فراوان والدین آن ها است‌. در صورتی که پدر و مادرها مایل هستند که تمام فرزندان آنها به موفقیت برسند اما دارای کودکانی هستند که تربیت و آموزش آن ها نسبت به بقیه بچه ها سخت تر است حتما باید در زمینه فرزند پروری تلاش بیشتری داشته باشند.

 آموزش کودکانی که دارای اختلال بیش فعالی هستند برای پدر و مادرها و همچنین معلمان به منزله یک چالش بزرگ است. به دلیل اینکه این کودکان در مقایسه با سایر بچه ها از مشکلاتی مانند عدم توجه و تمرکز و بیش فعالی نیز رنج می برند.

برای بهبود کودکانی که اختلال بیش فعالی دارند و همچنین با مشکلات ضعف در توجه مواجه هستند، باید ۴ جنبه درمانی در نظر گرفته شود:

• مدیریت پزشکی که معمولا با تجویز دارو همراه است.
• تنظیم برنامه های آموزشی
• جلسات مشاوره به صورت فردی یا گروهی
• تنظیم برنامه های رفتاری

آموزش کودکان بیش فعال و دارای مشکلات تربیتی

عدم توجه و انجام حرکات بیش فعالی برخی از کودکان، موجب بروز رفتار تکانشی  آن ها می شود. از دیگر دلایل بروز رفتارهای نا مناسب این کودکان می توان مصرف داروهای درمان کننده آلرژی و همچنین نا امیدی کودکان از درمان را نام برد. این عوامل سبب می شوند که آموزش آن ها نسبت به سایر کودکان دشوار گردد.

والدین حتما باید نسبت به اینکه چه عاملی باعث بروز رفتار نامناسب کودک شده، آگاهی کسب کنند و در طول دوره تربیت و آموزش این قبیل کودکان باید صبر و شکیبایی بیشتری از خود نشان دهند.

زمانی که کودکان بیش فعال رفتار نا مطلوبی را بروز می دهند بهتر است که دخالت والدین در زمان مناسب صورت گیرد تا سریع تر این کودکان آرام شوند.

 به طور مثال بهتر است زمانی که مادر یک کودک بیش فعال، رفتاری مبنی بر این اختلال از فرزند خود دید، در زمان مناسب وارد عمل شود. او باید با مشاهده رفتار هیجان زده و بیش فعال کودک به او بگوید: امروز رفتار نا مناسب و هیجان زده ای داشتی اما بهتر است که دیگر آرام شوی. تا به این لحظه زمان خودت را به خوبی سپری کردی و من دوست ندارم دچار مشکل شوی. پس بهتره چند دقیقه با هم وقت بگذارنیم. دوست دارم الان برایت یک قصه تعریف کنم و تو بهتره با کشیدن چند نفس عمیق خودت را آرام کنی.

چنان چه مادر تا وقتی که رفتار کودک، غیر قابل کنترل شود صبر کند، به سختی می تواند او را آرام کند. در این شرایط نیاز است که مادر خونسرد بوده تا کودک سریع تر آرام شود‌.

 عصبانیت و فریاد زدن بر سر کودک موجب می شود که رفتارهای بدتری را بروز دهد‌. در این روش مادر نباید با حرف زدن به او بگوید که آرام شود، بلکه بهتر است در کنار فرزند خود بماند و با کمک تعریف داستان سبب شود کودک از انجام حرکات و رفتارهای نامناسب منصرف گردد.

گروهی از کودکان نیز زمانی آرام می گردند که موسیقی ملایم و یا داستان صوتی بشنوند و یا تلویزیون تماشا کنند. مادر می تواند از این روش در زمانی که کودک دچار هیجان زیادی شد، استفاده کند و کودک نیز می آموزد که با کنترل رفتار خود می تواند یک باز خورد خوب کسب کند. این تکنیک برای بسیاری از کودکان موثر است.

نکات و راه حل های خانگی جهت آموزش کودکان بیش فعال

ثبات رفتاری پدر و مادر ها باعث آموزش و تربیت بهتر کودکان بیش فعال می شود. این کودکان برای اینکه بتوانند یک رفتار خوب بروز دهند نیازمند ساختار صحیح رفتاری هستند.

والدین حتما باید برنامه ای تنظیم کنند که در آن ساعات و نحوه امور روزانه کودک بیش فعال ذکر شده باشد. به طور مثال زمان بیداری از خواب، غذا خوردن، انجام فعالیت های مدرسه، انجام بازی، دیدن تلویزیون و ....

برای تاثیر گذاری بهتر این برنامه ها نیاز است که نکاتی رعایت شود:

• پدر و مادرها برای اینکه درک و علاقه کودک جهت استفاده از این برنامه افزایش یابد، حتما باید ساعت و یا تایمری جهت یاد آوری تهیه کنند و این وسایل کمک می کند که کودک بیش فعال که دچار مشکل توجه و حواس پرتی است نسبت به این امور تمرکز بیشتری داشته باشد.
• والدین نباید بدون اطلاع قبلی، برنامه های تنظیم شده را تغییر دهند. کودکان بیش فعال باید نسبت به هر گونه تغییر از قبل اطلاع داشته باشند تا بتوانند خود را با شرایط جدید وقف دهند. مطلع شدن در لحظه آخر از تغییرات، تاثیر خوبی بر آموزش و تربیت آنها نخواهد داشت.
• نیاز است که قوانین و مقررات بر روی کاغذی نوشته شوند. زیرا این کودکان معمولا فراموشکار هستند‌ و به سختی مسائل را به یاد می آورند. پدر و مادرها می توانند برای استفاده از این جدول و عمل به قوانین آن، جوایز تشویقی تعیین کنند تا کودکان برای اجرای این قوانین انگیزه بیشتری بگیرند.
• همچنین باید عواقب عمل نکردن به برنامه نیز نوشته شود تا کودک از قبل نسبت به تشویق ها و تنبیه ها آگاه شود. همانطور که اشاره شد این کودکان به دلیل فقدان توجه و فراموشکاری در صورت مکتوب نشدن قوانین، ممکن است این برنامه ها را از یاد ببرند.
• حتما نیاز است که والدین در زمان بیان درخواست ها، واضح و شفاف صحبت کنند تا کودک به طور دقیق نسبت به خواسته آنها آگاهی پیدا کند زیرا معمولا این کودکان به جزئیات توجه چندانی ندارند.
• برای جلوگیری از فراموشکاری کودک بیش فعال، بهتر است والدین از او بخواهند درخواست را قبل از مرحله اجرا بازگو کند.
• کودکان بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز و توجه، معمولا حواس پرت هستند و بهتر است که محل آرام و ساکتی برای درس خواندن و انجام تکالیف مدرسه فراهم شود تا عملکرد تحصیلی آن ها بهبود بیابد.
• والدین در زمان تربیت کودکان به ویژه مبتلایان به اختلال بیش فعالی حتما باید صبر و تحمل داشته باشند، عصبانیت و خشم بر آموزش این کودکان تاثیر منفی داشته و ممکن است لجبازی آن ها را نیز در پی داشته باشد.
• استفاده از تکنیک وقفه نیز برای کودکان بیش فعال مفید است. این کودکان معمولا انرژی فراوانی دارند که باید تخلیه شود. والدین باید در زمان انجام فعالیت ها، زمانی برای استراحت و بازی در نظر بگیرند تا این نیاز آن ها رفع شود.

ناتوانی کودک بیش فعال نباید بهانه ای برای رفتار نامناسب والدین شود.

والدین نباید از اختلال کودک به عنوان بهانه ای برای بروز رفتار نامناسب استفاده کنند. بروز چنین رفتارهایی باعث می شود کودک بیاموزد، می تواند از مشکل خود به عنوان بهانه جهت انجام یک فعالیت و یا عدم اصلاح رفتار نامناسب در طول زندگی بهره ببرد.

ممکن است با تکرار چنین رفتارهایی کودک بیش فعال نیز بگوید: امروز رفتار خوبی نداشتم به دلیل اینکه یادم رفت دارو بخورم.

کودکی که از یک ناتوانی رنج می برد بهتر است بداند که پشتکار و دقت عمل باعث کمرنگ شدن این ضعف می شود‌. جهت آموزش کودکان بیش فعال به یک برنامه خاص و دقت و انرژی فراوان احتیاج است و عذر و بهانه باعث بهبود در تربیت آنها نخواهد شد.

توجه به این نکته ضروری است که استفاده از روش دارو درمانی به تنهایی باعث درمان کودکان بیش فعال نخواهد شد و پدر و مادرها بهتر است نحوه تربیت و آموزش صحیح این کودکان را بیاموزند.

در ادامه چند روش مناسب برای رفتار با کودکان بیش فعال را ذکر می کنیم:

۱- تغییر نگرش و افکار

در برخی مواقع والدین از کودکان خود انتظارات، باورها نا مناسب داشته و حتی  قضاوت های نابه‌جایی نیز انجام می دهند این قبیل رفتارها موجب می شود که در روابط بین آنها مشکلاتی ایجاد گردد.

حتما باید پدر و مادرها دیدگاه خود را نسبت به کودکان بیش فعال تغییر داده و شناخت بیشتری از آن ها پیدا کنند. و همچنین نیاز است که والدین بدانند بروز رفتارهای خاص کودک ناشی از این اختلال بوده و این قبیل رفتارها عمدی نیست‌.

 این کودکان معمولا دارای استعداد و توانایی های خاصی هستند و قادرند با آموزش و تربیت درست به موفقیت های زیادی دست پیدا کنند.

۲- گوش کردن و حرف زدن درست

برقراری ارتباط درست بین پدر و مادر و فرزند باعث می شود، بسیاری از مشکلات و اختلافات به راحتی حل گردند و در روابط آنها خللی به وجود نیاید. برای رسیدن به این مرحله توجه به این نکات ضروری است:

• والدین باید متناسب با سن کودک رفتار کنند.
• ارتباط چشمی در هنگام حرف زدن باعث تاثیر گذاری بیشتر می شود.
• در هنگام حرف زدن بهتر است والدین، کلمات و جملات ساده به کار ببرند.
• گاهی نیاز است که والدین گاهی خود را به جای کودک بگذارند.
• والدین باید از دلیل بروز رفتارهای خاص کودک آگاه شده و به حرف های کودک با دقت گوش دهند.
• زمانی که پدر و مادرها، با صدای محکم و آرام حرف می زنند تاثیر بیشتری بر کودک خواهد داشت، حرف زدن با صدای بلند منجر به بی توجهی کودک خواهد شد.
• بیان احساس به کودک به شکل غیر مستقیم، اصلاح رفتار نامناسب او را در پی دارد. به طور مثال می توانند از چنین جملاتی استفاده کنند: "به دلیل اینکه حمام نمی روی واقعا ناراحتم" و یا "چون غذایت را کامل نمی خوری، احساس نگرانی می کنم"

۳- توجه مثبت به کودک

در صورتی که والدین به ویژگی های مثبت فرزند خود توجه کنند باعث می شود که کودک نیز به قوانین تعیین شده برای موفقیت اهمیت بیشتری دهند. تحسین کردن یکی از راه های مناسب جهت آموزش رفتار مطلوب به کودک است. چنانچه در زمان تحسین کودک، توصیه های زیر را به کار گرفته شود، تاثیر زیادی جهت تربیت او خواهد داشت.

• والدین باید به کودک بگویند که کدام ویژگی و خصوصیات او را می پسندند و در هر روز نیاز است که چندین بار کودک مورد تحسین قرار گیرد.
• تحسین کردن کودک باید متناسب با سن و اخلاق او بوده تا پاسخ بهتری دریافت شود. برای نمونه به آغوش کشیدن، بوسیدن و نوازش در کنار استفاده از جملات محبت آمیز برای کودکان تاثیر زیادی دارد.
• والدین باید نسبت به رفتار درست کودک و موفقیت های هر چند کوچک او، سریع واکنش مثبت بروز دهند تا این چنین بروز رفتار هایی به عادت تبدیل شوند.
• مقایسه کردن کودک با سایر بچه ها تاثیر منفی بر رفتار او داشته و ممکن است لجبازی کودک را نیز به دنبال داشته باشد.
• بهتر است والدین در هر روز حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با کودک وقت بگذارند و تا روابط بین خود را مستحکم کرده و انرژی کودک نیز با انجام بازی های مورد علاقه تخلیه شود‌.

۴- دادن دستورات موثر و مناسب

یکی از مشکلات کودکان بیش فعال، ناتوانی در کنترل حواس است و نیاز دارند که در زمان انجام رفتار یا فعالیت خاص، به تمرکز حواس خود بپردازند.

برای آموزش این مرحله، استفاده از پیشنهادات زیر کمک کننده هستند:

• انجام بازی "نگاهتو برنگردون" باعث بهبود توجه کودک بیش فعال می شود. در این بازی  باید یکی از والدین و کودک به چشم های هم خیره شوند و کسی که سریع تر خسته شد بازنده است. انجام این بازی همچنین باعث آموزش خیره شدن تمرکز بر روی کسی که در حال حرف زدن است، خواهد شد.
• والدین برای اطمینان از تفهیم وظایف کودک بهتر است از او بخواهند که آنها را با صدای بلند تکرار نماید.
• خواهش کردن از کودک، کار درستی نبوده و باعث می شود که پاسخ منفی به درخواست ها بدهد.

۵- آموزش نحوه درست انجام کارها

والدین به شدت مایل هستند که کودک توانایی مراقبت و کنترل رفتار خود را داشته باشد. برای تاثیر بهتر بر کودکان بیش فعال نیاز است که والدین مانند یک مدیر موثر رفتار کرده و بتوانند فردی که سطح خود کنترلی پایین تری دارد را اداره کنند. بهتر است رابطه و تعامل والدین و کودک شکل ثابت و قابل پیش بینی داشته باشد.

برای آموزش این مرحله استفاده از موارد زیر کمک کننده هستند:

• والدین بهتر است فعالیت هایی را برای کودک بیش فعال انتخاب کنند که او توانایی انجام آنها را داشته باشد.
• مقررات و قوانین باید به شکل واضح و روشن به کودک گفته شود. نیاز است کودک به شکل واضح از انتظارات والدین آگاه گردد.
• وظایف و فعالیت ها بهتر است به قسمت های کوچکتر تفکیک شوند تا کودک آن ها را راحت تر انجام دهد، زیرا این کودکان معمولا تمرکز کافی نداشته و فراموشکار هستند.
• زمانی که والدین به کودک بگویند دقیقا چه کاری را باید انجام دهد، او به خوبی منظور آن ها را درک کرده و گمراه نمی شود.
• والدین باید روزانه تکالیف کودک را مرور کرده و جدول زمانی برای انجام فعالیت های او تنظیم کنند، این کودکان معمولا به جزییات توجه چندانی ندارند، تنظیم این قبیل برنامه ها موجب می شود تا بتوانند به طور دقیق، کار های روز مره را  انجام دهند مانند: یکشنبه ها قرآن و ریاضی.
• در صورتی که به کودک برای انجام کارهای منزل، مسئولیت داده شود، در او افزایش اعتماد به نفس رخ داده و متوجه توانایی خود برای انجام امور می گردد.

۶- توجه به رژیم غذایی و مصرف داروها

طبق تحقیقات انجام گرفته مشخص شده که بین تشدید علائم بیش فعالی و رژیم غذایی رابطه ای وجود دارد. در این مورد بهتر است خانواده ها به نکات زیر توجه کنند:

• والدین باید برای مصرف وعده های غذایی نظم ایجاد کنند و همواره نسبت به قد و وزن کودک بیش فعال خود حساس بوده و آن را پیگیری کنند.
• بهتر است در رژیم غذایی کودکان بیش فعال از مواد غذایی همچون چیپس، فست فودها، تنقلات و نوشیدنی های گازدار پرهیز شده و مواد غذایی مانند سبزیجات، میوه، پسته، گردو، فندق و غذاهای کم نمک در آن قرار گیرد.
• استفاده از روش دارو درمانی برای کنترل علائم بیش فعالی بسیاری از کودکان ضروری است و موجب بهبود علائم و فعالیت بهتر کودکان می شود و حتما والدین باید مصرف آنها را جدی بگیرند.

۷- پیوستن به گروه های حمایتی

بسیاری از والدین نسبت به آموزش و انتخاب شیوه های درست تربیتی با چالش رو به رو هستند. وقتی آنها وارد گروه های حمایتی می شوند با دیگر خانواده ها که فرزند بیش فعال  دارند، آشنا شده و ضمن اشتراک تجربیات، احساس همدردی بیشتری نیز احساس می کنند.

 به تازگی نیز کتابی با عنوان "آموزش کودکان بیش فعال و کم توجه" توسط مجتبی نیازی نوشته گردید که مطالعه آن برای خانواده هایی که کودک بیش فعال دارند، معلمان و مشاوران مفید خواهد بود.

آموزش کودکان بیش فعال

:: برچسب‌ها: آموزش کودکان بیش فعال , بیش فعالی درکودکان , انواع بیش فعالی , تفاوت بیش فعالی واوتیسم , اختلال بیش فعالی ,
:: بازدید از این مطلب : 19

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

بیش فعالی دارای انواع مختلف است که روش های درمان آنها نیز مختلف است، در این مقاله ابتدا توضیحی درباره بیش فعالی ارائه می دهیم، انواع بیش فعالی را نام برده و در نهایت به روش درمان بدون داروی آن می پردازیم.

شاید شما نیز با شنیدن کلمه بیش فعال یاد کودک پر جنب و جوش فامیل تان بیفتید اما لزوما هر جنب و جوشی نشانه از بیش فعالی کودک نیست.

زمانی که کودک بیش فعال دارای میزان فعالیت بالا و تمرکز پائین است، نمی تواند در آموزش، یادگیری و کسب مهارت های مختلف موفق شود.

حتی در مواردی دیده شده که والدین به بحث درمان بیش فعالی در کودکی توجه جدی نشان نمی دهند که این روند در نوجوانی و جوانی زمینه ترک تحصیل او را نیز فراهم می کند.

بخاطر همین والدین به کوچکترین علائم برای تشخیص و شناسایی کودک بیش فعال و بحث درمان او نیز برای پیشگیری از عواقب این اختلال در آینده بایستی توجه داشته باشند.

بروز رفتارهای ضد اجتماعی مثل استعمال مواد مخدر در سن نوجوانی، ناامیدی‌، افسردگی، نقص در یادگیری از جمله عواقب بی توجهی به بحث درمان است.

اولین سوالی که به ذهن خانواده ها خطور می کند اینست که:

• تشخیص بیش فعالی در چه سنی دقیق تر است؟
• علائم بیش فعالی چگونه هستند؟

سن تشخیص بیش فعالی

احتمال ابتلا به بیش فعالی در تمام سنین وجود دارد. حتی در نوزادان نیز ابتلا به بیش فعالی دیده شده است اما به طور معمول این اختلال در سنین قبل از ۷ سالگی رخ می دهد.

مهمترین نشانه این بیماری، نداشتن تمرکز و بی توجهی به اطراف است. در اکثر موارد کودک مبتلا به بیش فعالی در زمان آموزش و در پروسه یادگیری در مدارس قابل تشخیص هستند.

تشخیص در زمان مناسب و درمان در آن بازه طلایی، باعث سرعت روند درمانی و کاهش عواقب آن می شود.

والدین نقش بسیار مهمی در تشخیص و شناسایی هر نوع اختلال دارند و می توانند با درمان به موقع باعث رشد و شخصیت کودک گردند.

علائم اختلال بیش فعالی

عدم تمرکز کافی، بی توجهی به اطراف، انجام فعالیت های بسیار، جنب و جوش فراوان و در مواردی پرخاشگری با تکانه های ساده از علائم، نشانه های بسیار شایع بیش فعالی هستند. یکی از موارد مهم علائم بیش فعالی در کودکان، حرکات تکانشی در آنها است، در این حالت کودک به دلیل انرژی زیادی که دارد، بدون عاقبت اندیشی دست به هر کار خطرناکی می زند.

گاهی والدین با دیدن علائمی همچون خیال بافی کودک، عدم تمرکز کافی، کم حوصلگی کودک برای انجام تمارین مدرسه نگران شده و تصور می کنند که کودکشان دچار اختلال بیش فعالی است. در حالیکه این حالت ها برای تمام کودکان امری عادی و روزمره است.

نشانه های اختلال بیش فعالی در دختران و پسران با یکدیگر متفاوت است. نداشتن نظم، کم توجهی به اطراف، ضعف در آموزش مهارت از نشانه های این اختلال در دختران به شمار می روند. اما پسران درگیر بیش فعالی دارای رفتارهایی مانند پرخاشگری، حرکات بدون منطق و... هستند. به طور کلی تحرک زیاد، عدم توجه و رفتارهای تکانه ای از علائم اصلی این بیماری محسوب می شود.

اما نکته مهم این است که بیش فعالی و اختلالات حسی دارای رفتارهای یکسان اما ریشه های متفاوت هستند به همین دلیل پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مطلب مقاله تفاوت های بیش فعالی و اختلالات حسی را نیز مطالعه بفرمائید تا بصورت کامل تفاوت این دو موضوع برایتان مشخص شود.

• مشکل در توجه 
• انجام فعالیت به شکل بیش از حد (بیش فعالی)
• انجام حرکات بدون فکر کردن به آنها (حرکت های تکانشی)

​علائم بیش فعالی در دوران نوزادی

1. نوزاد اغلب در حال گریه هستند.
2. به سختی آرام می شوند.
3. به حد کافی خواب ندارد.
4. نوزاد در زمان های مختلف، اشتهای متفاوت دارد. گاهی پر اشتها و گاهی اصلاً غذا نمی خورد.

علائم بیش فعالی در سن ۲ تا ۵ سالگی

1. حوصله کمی دارد و به بازی های فکری مثل پازل علاقه نشان نمی دهد.
2. توانایی انجام کارهای مختلف را ندارد.
3. نظم در انجام کارهای شخصی دیده نمی شود.
4. به کارهای خطرناک دست می زند و احتیاط را رعایت نمی کند.

علائم بیش فعالی در دوره پیش دبستان

1. کودک در این مقطع سنی به شدت بی قرار است و نمی تواند در جایی آرام بگیرد. حتی توانایی آرام نشستن بر روی صندلی به مدت ۲۰ دقیقه را نیز ندارد.
2. کنجکاوی زیادی در سایر زمینه ها بروز می دهد.
3. بد اخلاقی و بد قلقی می کند.
4. با تاخیر گفتار مواجه است.
5. در کارهای ظریف مانند بستن بند کفش و دکمه لباس با مشکل مواجه است.

علائم بیش فعالی در دوران دبستان

1. گاه رفتار مضحک از خود بروز می دهد.
2. به آزار هم کلاسی ها می پردازد.
3. نسبت به محرک های محیطی سریع عکس العمل نشان می دهد.
4. رفتار خشن و پرخاشگری از کودک دیده می شود.
5. نسبت به دستور معلم بی توجهی می کند.
6. توان توجه مداوم را ندارد.
7. حواسش به اطراف جلب می شود.
8. بیشتر وسایل خود را در مکان های مختلف جا می گذارد.
9. نسبت به درخواست های خود صبر ندارد.
10.  دارای هیجانات پایداری نبوده و خشم در رفتار او دیده می شود.
11.  زیاد تکان می خورد.
12.  فعالیت زیادی دارد.
13.  نمی تواند دستورات آموزگار را درست انجام دهد.
14. جنب و جوش زیادی دارد.
15.  تغییر زیادی در خلق و خویش دیده می شود.
16.  در انجام تکالیف مدرسه نظم و دقت کافی ندارد.
17.  زیاد حرف می زند.
18.  نمی تواند یکنواخت بنویسد، به شکلی که کلمات روی صفحه به شکل رقصان دیده می شوند.
19.  ضعف در پیدا کردن جهت و تشخیص زمان دارد.
20.  در درک فضایی دچار ضعف است.

درمان اختلال بیش فعالی

درمان بیش فعالی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است به همین دلیل برای درمان اختلال بیش فعالی حتما قبل از هرچیزی با متخصصین این امر مشورت های لازم را انجام دهید.

موسسه فرزندان برتر با تجربه سال ها فعالیت در زمینه درمان بیش فعالی کودکان بدون دارو به شما توصیه می کند که حتما ابتدا از روش های بازی درمانی و قصه درمانی (روش های درمان بدون دارو) آغاز بکنند که هم روش های کم هزینه تری هستند، هم در درمان دقت بیشتر و تاثیرات فراوانی دارند. 

درمان اختلال بیش فعالی بدون دارو یکی از روش های درمان با اثرگذاری طولانی مدت تر نسبت به باقی روش های درمانی مخصوصا دارویی هستند.

در این قسمت چند نکته مهم در ارتباط با بیش فعالی را به خانواده های محترم توضیح می دهیم:

• مهمترین نکته در بحث درمان، داشتن اطلاعات کافی درمورد این اختلال است. والدین و معلمان نقش اساسی در درمان کودک دارند. برای بالا بودن آگاهی، کتاب ها، مقالات زیادی در این زمینه تدوین شده است. مشاوره با متخصص کودک و نوجوان نیز بسیار کمک کننده خواهد بود. 
• برای برقراری ارتباط بهتر با کودک، والدین و معلمان باید به تدوین برنامه های خاصی بپردازند. این برنامه ها کمک فراوانی به تعلیم و تربیت درست کودک خواهد کرد.
• رابطه منظم والدین با معلمان جهت تبادل گزارشات، کارها و فعالیت هایی که کودک بیش فعال انجام می دهد ضروری است.
• از دیگر کارهایی که باعث بهبود روند درمانی کودک می شود این است که والدین محیط مناسبی در منزل فراهم کنند. محیط مناسب زمانی فراهم می شود که مهمانی ها و تلفن هایی که ضروری نیستند، کاهش یابد. تلویزیون تاثیر منفی بر روند درمانی کودک دارد، برای بهتر شدن این پروسه درمانی توصیه می شود  که تماشای تلویزیون برای کودک کم گردد.
• تعیین برنامه زمانی برای کارهایی که کودک انجام دهد، روش دیگری است که باعث بهبود روند درمانی می شود. کودک باید در این زمان مشخص تعیین شده به انجام کارهایی مانند غذاخوردن، خواب، انجام بازی و ... بپردازد.

تفاوت بیش فعالی و اوتیسم

بررسی تفاوت بیش فعالی و اوتیسم از چند حیطه قابل بررسی هست. بررسی علمی و اجتماعی تفاوت این دو اختلال از مهم ترین اتفاقات ممکن است. اگر بخواهیم تفاوت اوتیسم با بیش فعالی یا سایر اختلالات را بررسی کنیم، باید از تاثیرات عاطفی و اجتماعی آن آگاه باشیم.

بیش فعالی، اختلالی بیولوژیکی است که در آن کودک به سختی قادر به توجه، تمرکز و آرام نشستن است. اما اوتیسم، گستره‌ای از مشکلات توسعه عصبی است که چالش‌هایی در زمینه مهارت‌های اجتماعی، برقراری ارتباطات و تفکر برای فرد مبتلا به وجود می‌آورد. رفتارهای تکراری هم بخشی از طیف اوتیسم هستند.

در بیماری اوتیسم کودکان مبتلا، هیجانات را درک نمی کنند. به طور مثال زمانیکه اطرافیان کودک مبتلا به اوتیسم، از رفتار او عصبی می شوند، توانایی تشخیص حالت چهره و حتی عصبی شدن آنان را ندارد. در صورتیکه کودک بیش فعال به دلیل نداشتن تمرکز و کم توجهی که ذکر کردیم قادر به درک هیجانات هستند ولی نمی تواند با محیط اطراف خود را منطبق کند.

کودکان بیش فعالی قواعد اجتماعی را به خوبی درک نمی کنند پس نمی توانند عکس العمل های مناسبی در زمان مناسب از خود نمایش دهند، این دلیل عمده تنهایی بیماران مبتلا به بیش فعالی در جامعه است. با ادامه دریافت واکنش های منفی از محیط، کودک بیش فعال احساس می کند که به اندازه کافی خوب نیست و اعتماد به نفس و انگیزه فرد او هر روز بیش از روز قبل، کاهش می یابد.

اصلی‌ترین مشکل افراد دچار اوتیسم وجود مشکل در برقراری ارتباطات، درک الزامات اجتماعی و انجام کارها و عادت‌های تکراری در بین آن هاست. بسیاری از کودکان اوتیسمی در دوست‌ یابی و برقراری ارتباطات اجتماعی و فهم ارتباطات اجتماعی مشکل دارند.

ما در مطلب دیگری در همین وب سایت ما به بررسی تفاوت کامل بیش فعالی و اوتیسم پرداخته ایم.

ارتباط متخصصین کودک و نوجوان

علاوه بر روش های درمانی که توسط پزشک و با تجویز دارو انجام می گیرد، والدین باید با استفاده از روش های تربیتی و آموزشی مناسب مقداری از این انرژی فراوانی که کودک دارد را در مسیر درست تخلیه کنند.

برای درمان اختلال بیش فعالی، اقدام به خود درمانی کاری خطرناک بوده و حتما باید علائم و نشانه های این اختلال جدی گرفته شود. والدین باید همواره برای بهتر شدن روند درمانی با مشاوره تلفنی یا مراجعه حضوری به مراکز مشاوره با متخصصین کودک و نوجوان در ارتباط باشند.

شیوع بیش فعالی

به طور کلی از هر ۱۰۰ کودک، 5 نفر از آنها دچار اختلال بیش فعالی است از طرفی میزان شیوع اختلال بیش فعالی در بین پسران سه برابر بیشتر از دختران است. به گفته پزشکان و محققان در مغز کودکان مبتلا به این اختلال به میزان کافی از هورمون خاصی به نام میانجی های عصبی ترشح نمی شود، هورمونی که کنترل رفتار کودک را برعهده دارد.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی دارای انواع مختلفی هست که هر نوع دارای طیف خاصی هست در این مقاله ما سعی می کنیم تمام انواع مختلف بیش فعالی را پوشش دهیم.

بیش فعالی دارای ویژگی های مشخصی مثل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی است در این قسمت ما بیش فعالی را براساس این ویژگی ها دسته بندی می کنیم.

اختلال اول: نوع بدون دقت و توجه

در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد. فرد قادر نیست بر روی فعالیتی که بر عهده او گذاشته ‌اند، تمرکز نماید. 

کودک مبتلا به بیش فعالی نوع بی توجهی، دائما در حال رویا است و در مدرسه نیز به دلیل نداشتن تمرکز کافی با مشکلات مواجه است. این کودکان علاقه چندانی به تکالیف مدرسه و کارهایی مانند آن که به تمرکز نیاز دارند، ندارند.

کودکان بیش فعال در این گروه اغلب:

• توجه کافی به جزئیات امور نمی کنند.
• قادر نیستند که بر بازی ها و فعالیت ها تمرکز نمایند.
• در پایان رساندن تمارین و تکالیف مدرسه ضعف دارند و نمی توانند آنها را به پایان برسانند.
• قادر به انجام دادن تکالیف و یا کاری که بر عهده گرفته اند، نیستند.
• در اغلب موارد فراموش می کنند که کتاب ها و وسایل خود را کجا گذاشته اند.

اختلال دوم: نوع تکانشی - بیش فعالی

در این گروه از افراد مبتلا به بیش فعالی، فعالیت بسیار زیاد فرد دیده می شود. فعالیت و کارهایی که این افراد انجام می دهند اغلب بدون تفکر است. فعالیت بیش از حد یکی از بارزترین نشانه های بیش فعالی به شمار می رود. گاهی با رشد کودک و افزایش سن، سطح بیش فعالی کم می شود.

شاید شما نیز دیده باشید که یک کودک بیش فعال به شکل ناگهانی در خیابان شروع به دویدن کند، بدون اینکه به اطراف خود دقت کند. کودکان بیش فعال این اعمال را بدون فکر و ایده مشخص انجام می دهند.

در کودکانی که مبتلا به بیش فعالی از نوع پرتحرکی هستند، به شدت ناآرام اند. از دیگر علائم آنها این است که نمی توانند به مدت طولانی در یک جا بمانند و باید مدام در حال حرکت باشند. کودک مبتلا به این نوع اختلال در مدرسه نظم کلاس را برهم زده و قادر نیست بر روی صندلی ثابت بنشیند.

ویژگی کودکانی که دچار این عارضه هستند به این شکل است:

• ناآرامی و بی قراری
• دویدن از یک سمت به سمت دیگر در اغلب اوقات و یا بالا رفتن از جایی
• پریدن از روی صندلی بدون اجازه والدین
• قادر نبودن به انجام بازی در حالت سکوت
• حرف زدن بیش از حد
• صبور نبودن برای گرفتن نوبت خود در کارها و بازی ها
• بدون اجازه وارد بازی بقیه شدن و بر هم زدن آن
• پریدن در صحبت دیگران

اختلال سوم: اختلال نوع ترکیبی

نوع ترکیبی که کودک دارای اختلال، هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد، این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود.

افراد مبتلا به این نوع اختلال، فعالیت بسیار زیادی دارند و تمام کار ها و اعمال خود را بدون فکر انجام می دهند، درواقع علائم افراد این نوع بیش فعالی ترکیبی از دو نوع قبل است.

مشکل در توجه، بیش فعال بودن و عدم کنترل تکانش های حرکتی از علائم بارز این گروه محسوب می شود. در مواردی نیز دیده می شود که کودک توجهی به اطراف نداشته و فعالیت های زیادی انجام می دهد.

متاسفانه این رفتارها باعث ایجاد مشکلات برای کودک در محیط منزل، مدرسه و ارتباط با دوستان می گردد. افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس در بیشتر کودکان دچار اختلال بیش فعالی دیده می شود.

اختلال چهارم: بیش فعالی در نوزادی

معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود. کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثرا پرتحرک هستند و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند؛ کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می کنند.

تشخیص اختلال بیش فعالی در کودک

والدین با مشاهده علائم این اختلال حتما باید کودک را به نزد پزشک متخصص برده تا ویزیت گردد. تنها راه قطعی تشخیص نظر و ارزیابی پزشک است.

والدین باید به دو نکته زیر توجه کنند:

• مبنای تشخیص درست اختلال بیش فعالی در کودک پزشک است نه نظر دیگران
• کودکی که دارای این اختلال است، دارای توانایی های دیگر نیز است.

رفتار در منزل کودک بیش فعال

1. فعالیت و جنب و جوش زیاد دیده می شود.
2. توجهی به صحبت های والدین ندارد.
3. قادر نیست یک فعالیت را به پایان برساند.
4. به مخالفت با والدین می پردازد.
5. به شدت بی نظم است.
6. به سرعت آشفته می گردد.
7. حساسیت چندانی نسبت به درد ندارد.
8. به شدت رفتار غیر قابل پیش بینی دارد.
9. دارای خودباوری زیادی نیست.
10.  نسبت به هر رفتاری سریع واکنش نشان می دهد و طالب برتری نسبت به همسالان خود است.
11.  علاقه به کارهای خطرناک دارد.
12.  نمی تواند از قوانین و مقررات تبعیت کند.
13.  ضعف در پیروی از دستورات دارد.

لزوم استفاده از روش های غیر دارویی برای درمان بیش فعالی

زمانی که والدین از اختلال بیش فعالی کودک خود اطلاع پیدا می کنند، علاوه بر بیماری کودک از عوارض جانبی داروهای تجویزی نیز نگران می شوند.

 طبق گزارشاتی که سازمان نظارت بر دارو و مواد غذایی  (FAD) منتشر کردند، تعدادی از داروهای بیش فعالی مانند ریتالین، کنسرتا، آدرال و استراترا عوارضی همچون حمله قلبی و مشکلات این چنینی خواهند داشت.

سکته قلبی، افزایش فشار خون و تپش قلب و نا رسایی آن از جمله عوارضی هستند که برای داروهای بیش فعالی اعلام شده اند. در این مقاله سعی شده به روش های درمانی بدون دارو بیش فعالی اشاره گردد تا نگرانی والدین کاهش یابد.

راهنمایی هایی برای والدین

• والدین می توانند برای کمک به این عارضه وقتی که کودک یک کار را درست انجام داد به او کادو دهند. صحبت درباره توانایی ها و استعدادهای کودک در اعتماد به نفس او تاثیر بسیاری دارد. او برای استفاده از استعدادها باید تشویق گردد.
• والدین باید در هنگام حرف زدن با کودک از جملات و عبارات ساده و واضح استفاده کنند. صبر، پشتکار و مثبت اندیشی لازمه ی این امر است. در زمان درخواست باید کاملاً واضح به او گفت نیاز است چه کارهایی انجام دهد.
• استفاده کردن از شیوه هایی برای کنترل رفتار ضروری است. والدین می توانند از برنامه هایی همچون تنظیم جدول برای انجام فعالیت های کودک، بی توجهی به رفتارهای نامطلوب کودک، تهیه کادو برای تشویق و .... بهره ببرند.
• تعامل والدین با مدرسه باعث تنظیم برنامه درست تعلیم و تربیت می شود.

راهنمایی هایی برای معلمان

معلمان حتما باید آگاهی داشته باشند که چه کاری برای دانش آموز مشکل است. به طور مثال ممکن است که کودک مبتلا به بیش فعالی توانایی انجام کار خاصی نداشته باشد در حالی که سایر دانش آموزان به راحتی آن را انجام می دهند. هر دانش آموز به کمک خاصی نیازمند است.

• معلم باید سعی کند که نحوه استفاده از کتاب، تکالیف های روزانه را به دانش آموزان بگوید. آموزش مهارت ها و روش های یادگیری به دانش آموزان و همچنین دادن کادو برای تشویق از جمله مواردی است که در روند بهبودی بسیار کمک کننده خواهد بود.
• کمک کردن به دانش آموز برای انجام فعالیت های بدنی بر روند درمان بسیار اثر مثبت خواهد داشت.
• والدین و معلمان مدرسه می توانند، با همکاری هم یک برنامه تربیتی تنظیم کنند تا متناسب با نیازها کودک فعالیت کند.
• برای انجام امور و فعالیت ها، ابتکار به خرج دادن می تواند موثر باشد. معلم باید از دانش آموزان توقع بالا داشته ولی لازمه ی این امر صبر است.

علت بیش فعالی

در اغلب موارد عارضه بیش فعالی بدون دلیل خاصی رخ می دهد. نقش ژنتیک و عوامل زیستی در بروز آن بی تردید است. تغذیه نیز تاثیر موثری بر این بیماری دارد، تحقیقات مختلفی نقش مثبت اسیدهای چرب و برخی از بیماری ها در روند درمانی این بیماری اثبات کرده اند.

کودکان درگیر بیش فعالی در قسمت هایی از مغز که مسئول توجه و تمرکز هستند، دچار آسیب جزئی هستند. تحقیقات تاثیر مصرف سیگار و الکل در زمان بارداری مادر تایید کرده اند. استرس و اضطراب در مادر باردار سبب افزایش این احتمال در کودک خواهد شد‌.

 از دیگر عوامل ایجاد اختلال بیش فعالی به مسمومیت با سرب، غذاهای کنسروی و آماده حاوی مواد مصنوعی و افزودنی های خوراکی هستند، می توان اشاره کرد.

 برای اینکه پزشک نظر قطعی درباره ابتلا کودک به بیش فعالی بدهد نیاز است حتما گزارشات ۶ ماهه از علائم و فعالیت های کودک در منزل و مدرسه داشته باشد.

در سنین کمتر از دو یا سه سال به دلیل اینکه کودک در مکان هایی که به نشستن و تمرکز زیاد نیاز دارند، حضور ندارد. اغلب اوقات این اختلال تشخیص داده نمی شود.

 توجه به این نکته ضروری است که بیش فعالی با کم توجهی یا عدم تمرکز متفاوت هستند. در اغلب موارد افراد از این دو اختلال رنج می برند.

درمان بیش فعالی در منزل

استرس و التهاب های هیجانی در منزل بر روند درمانی کودک اثر منفی دارد. چنانچه کودک در محیطی پر از اتفاقات منفی و استرس زا زندگی کند تاثیر بسیار بدی بر او خواهد داشت. والدین تاثیر مستقیم در درمان کودک دارند. از جمله کمک های روحی و روانی که در منزل می توان فراهم کرد، آماده کردن غذای سالم، فراهم کردن زمینه برای تمارین و فعالیت هایی همچون کتاب خواندن، دیدن فیلم های کودک و ... می توان نام برد.

تاثیر تمرین ورزشی در درمان بیش فعالی

محققان ثابت کرده اند که با روزی نیم ساعت ورزش در محیط و فضای سبز، می توان باعث بهبود درمان بیش فعالی کودکان شد. ورزش نه تنها هیچ عوارضی ندارد بلکه تاثیر بسیار مثبتی نیز بر روح و روان فرد می گذارد.

 ورزش و فعالیت هایی با تحرک مناسب سبب ترشح هورمون های دوپامین، نور اپی نفرین و سرتونین می شوند. ترشح این هورمون ها باعث افزایش تمرکز و توجه در کودک خواهد شد.

همانطور که می دانید، داروهایی که برای درمان بیش فعالی کودکان تجویز می شود نیز با تاثیر ترشح این هورمون ها، اثرگذار هستند. ورزش نیز با این عملکرد اثر مثبت می گذارد ولی هیچ عوارضی ندارد.

اهمیت خواب در روند درمانی بیش فعالی

در صورتیکه کودک دارای خواب منظم باشد، بهبودی سریعتری در او حاصل می شود. مشکل در خواب شبانه در بیشتر کودکان مبتلا دیده می شود.

 یکی از عوارض داروهای شیمیایی، تاثیر منفی بر خواب کودک است. با تغییر نحوه مصرف زیر نظر پزشک مشکل خواب بهتر خواهد شد.

مشکل در خواب در بین این کودکان شایع است، برای کاهش آن روش های زیر موثر خواهند بود:

• تنظیم درست زمان خواب کودک
• والدین باید حتما کاری کنند که کودک در زمانی که تنظیم نشده، نخوابند.
• در زمان تعیین شده برای خواب کودک، وسایلی مانند تلویزیون، کامپیوتر و ... باید یک ساعت قبل خاموش گردند.
• والدین نباید اجازه دهند که کودک در زمان نزدیک خواب فعالیت بدنی زیادی داشته باشند. این کار سبب شده که کودک دیرتر به خواب برود.

تاثیر خواب بر اختلال بیش فعالی

تحقیقات بسیاری نقش تغذیه بر بهبود این اختلال را ثابت کرده اند. حفظ فاصله زمانی حدودا ۳ ساعته باعث می شود که تحریک پذیری کودک کاهش یافته و تمرکز او بهتر گردد.

• پروتئین و قندها

والدین باید در تمام وعده ها و حتی میان وعده ها از پروتئین و قندهای پیچیده در غذای کودک بیش فعال استفاده کنند. مصرف این مواد غذایی تاثیر مثبت بر درمان بیش فعالی دارند.

• بررسی سطح آهن، منیزیم در خون کودک

در بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی، مشخص شد که میزان این املاح در بدن آنان کم است. افزایش میزان این املاح معدنی کمک فراوانی به کنترل این عارضه می کند. تحقیقات نقش مثبت آهن در درمان بیش فعالی را به اثبات رسانده اند، حتی دیده شده مانند داروهای درمانی برای بیماری اثر می کند.

• اضافه کردن اسیدهای چرب، امگا 3 به رژیم غذایی فرد

تحقیقات زیادی تاثیر عالی امگا 3 را در کم کردن حرکات تکانشی فراوان کودک بیش فعال اثبات کرده اند. از منابع امگا 3 به ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین، تخم مرغ و لبنیات می توان اشاره کرد.

رفتار درمانی برای کودک اختلال بیش فعالی

رفتار درمانی شیوه ای است که در روند بهبودی بیش فعالی نقش بسیار زیادی دارد. میزان موفقیت این روش به حدی است که حتی ممکن است جایگزین داروهای تجویزی گردد.

به تقویت رفتار خوب کودک با دادن پاداش و کم کردن رفتارهای ناشایست او با محدود کردن و نشان دادن نتیجه کار، رفتار درمانی گفته می شود.

سه اصل رویکرد رفتار درمانی بر اساس نظر آکادمی کودکان آمریکا شامل موارد زیر هستند‌:

• هدف های واضح تعیین کردن:

باید برای کودک هدف هایی تعیین گردد که مشخص و واضح هستند. به عنوان مثال انجام تکالیف درسی در نیم ساعت یا بازی با دوستان کودک در زمان خاصی.

پاداش و جریمه:

باید برای هر کار مثبتی که کودک انجام می دهد، پاداشی تعیین گردد و در صورت انجام ندادن درست هدف تعیین شده می توان او را جریمه کرد.

زمانی که از روش پاداش و جریمه به درستی استفاده شود، تداوم آن باعث شکل گیری رفتارهای مناسب در کوک خواهد شد.

 والدین نیازی نیست که کاملاً درباره این اختلال آگاهی داشته باشند. مشورت با یک درمانگر شناختی- رفتاری باعث بهبود رفتار کودک خواهد شد. درمانگر رفتاری- شناختی به روش های کارآمد توجه دارد. این متخصص برای شکل دهی به رفتار کودک یک برنامه پاداش و جریمه مخصوص می نویسد. این برنامه کمک فراوانی به شکل دهی رفتار مناسب کودک می کند.

لازمه درمان کودکان بیش فعال صبر است. زیرا کودکان دارای این اختلال، رفتار بسیار غیر قابل پیش بینی دارند.

گاهی والدین به این نتیجه می رسند که رفتار درمانی و آموزش هایی مانند آن بر کنترل علائم  و رفتار کودک بی تاثیر است. شاید بازدهی این آموزش ها در کودک بیش فعال کمتر از سایر کودکان باشد اما با ادامه مسیر درمانی تاثیر بسیار زیاد آن دیده خواهد شد.

آموزش های مهارت های اجتماعی

در معاشرت های اجتماعی، کودک که اختلال عدم توجه دارد رفتارهای خاصی انجام می دهد. این رفتارها گاهی واکنش اطرافیان را در بر دارد، به طور مثال دعوا در حین بازی با دوستان، مانع شدن از بازی با وسایل مشترک و ... از جمله این رفتارها است که گاه توسط اطرافیان تنبیه می شوند. تنبیه سبب کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس کودک می گردد.

 کودک دارای اختلال بیش فعالی بسیار پرانرژی است. اولین مهارتی که باید به این کودکان آموزش داده شود، مهارت های اجتماعی است. درمانگر متخصص معمولاً به آموزش های اجتماعی می پردازد. روش آموزش به این شکل است که کودکان باید رفتارهای مناسب که درمانگر نشان می دهد را تکرار نمایند.

مهارت های اجتماعی معمولاً دو شکل هستند:

• مهارت درک متقابل:

 در این آموزش ها کودک یاد می گیرد فردی حرکت A را انجام داد، استفاده از عکس العمل B نیاز است.

• انتقال به اجتماع:

در گروه بعدی این مهارت ها، باید این آموزش ها به اجتماع منتقل شوند. کودکان بیش فعال فاقد قدرت هماهنگ کردن قوانین در محیط های متفاوت هستند. به عنوان مثال وقتی کودک یاد گرفت که با اتفاقات خاص در مدرسه چگونه کنار بیاید، اما در خانه یا محیط مشابه قادر نیست هماهنگی برقرار کند.

والدین حتما باید از رفتار درمانی اطلاع کافی کسب کنند و ادامه برنامه بیش فعالی در منزل ضروری است. تکرار در قدرت رسانی کودک بیش فعال تاثیر زیادی دارد. والدین می توانند با فراهم کردن موقعیت های قابل پیش بینی مانع فراموشی آموزه های کودک شوند.

ایمن کردن منزل

حرکات تکانشی و ناخودآگاه کودکان مبتلا به بیش فعالی باعث بروز حوادث زیادی برای آنها می شود. برای بهبود روند درمانی، والدین باید محیط منزل را امن سازند. به طور مثال حتماً وسایل شکستنی از دسترس کودک دور گردد، حفاظ مناسب برای پنجره ها و درب ها تهیه شود. قرار دادن فرش و کفپوش مناسب در منزل به خصوص اتاق کودک ضروری است.

• کنترل

کنترل به معنی بررسی فعالیت های کودک است تا مشخص گردد که طبق برنامه های تعیین شده عمل می کند. شامل سه دسته هستند:

1. کنترل پیشایندی- (آموزش)

والدین باید برای کاهش خطرات احتمالی به کودک از قبل آموزش دهند. یعنی کودک باید کاملاً متوجه عواقب رعایت نکردن نکات خطرات احتمالی گردد. به طور مثال، آموزش نحوه عبور از خیابان ها، آموزش پوست گرفتن میوه و ... از جمله این آموزش های مهم به شمار می روند.

2. کنترل فرآیندی

این قسمت از کنترل باید در زمان انجام فعالیت ها صورت بگیرد. کودک بیش فعال دارای حرکات تکانشی بسیاری است. والدین باید در زمان انجام آنها کودک را متوجه اشتباه خود کنند. به طور مثال زمانی که والدین می بینند کودک، دوست و هم بازی خود را کتک می زند، حتما باید برای این رفتارش تذکر دهند تا درباره اشتباه بودن کارش کودک آگاه شود.

3. کنترل پسایندی

معمولاً این مرحله به شکل تشویق و یا تغییر بعد از انجام فعالیت های کودک شکل می گیرد. مثلا اگر کودک در بازی وسایلش را با دوستان خود به اشتراک گذاشت، والدین می توانند از او تشکر کنند. تشویق کودک باعث تکرار این قبیل رفتارها کودک خواهد شد.

 تنبیه نیز راهکاری است که باید در زبان مشاهده رفتار ناشایست کودک انجام گیرد. تنبیه نباید به شکل بدنی صورت گیرد بلکه باید به شکلی باشد که باعث حذف رفتار نامناسب کودک گردد.

 به طور مثال اگر قبل از حضور در مهمانی کودک رفتار مناسب را آموزش دید (کنترل پیشایندی) و در صورت تذکر برای اشتباهی که انجام داد (کنترل فرآیندی) همچنان آن رفتار را تکرار می کند، والدین می توانند مهمانی را ترک کرده و یا یک محرک دوست داشتنی کودک را از او بگیرند (کنترل پسایندی).

• حل مسئله

آموزش مهارت حل مسئله برای تمام کودکان به خصوص کودک بیش فعال ضروری است. مهارت حل مسئله از آن جهت برای کودک بیش فعال اهمیت بیشتری دارد که زمان مشاهده یک مشکل به خود یا دیگران آسیب می زنند.

 آموزش این مهارت توسط والدین یا درمانگر اتفاق می افتد. مشاوره با روان شناس یا درمانگر زمانی ضرورت دارد که والدین علم کافی برای آموزش مهارت حل مسئله به فرزند بیش فعال خود را ندارند. به طور مثال می توان کودک را در محیط های مدرسه، پارک و... گذاشت و درباره آن مکان و مشکلات اجتماعی برای او صحبت کنند. در نهایت باید آموزش نحوه حل آن مشکل را شرح داد.

 می توان از کودک سوال کرد. چنان چه در مدرسه و یا مکان مشابه دوستت به زور یک وسیله را از تو بخواهد، چه کار می کنی؟

اکثر کودکان با اعتماد به نفس کم جواب می دهند، گریه می کنم ولی جواب کودک بیش فعال این است که او را به زمین می زنم یا فحش می دهم.

برای آموزش درست به کودک در مواجهه با این مسئله در موقعیت های مشابه باید گفت که، وسیله مال من است، زمانی که این کار تکرار شد باید از معلم یا بزرگترها کمک خواست.

• پرورش حواس پنچ گانه

کودک دارای اختلال بیش فعالی معمولا دارای ضعف حسی هست. یکی از راه هایی که باعث می شود تمرکز کودک افزایش یابد این است که حواس پنجگانه او تقویت گردد. این تمرینات کمک به درمان کودک می کنند و توجه کودک را به محیط اطراف بیشتر می کنند.

استفاده از الگوهای رنگی یا مکعب های چوبی کمک به تقویت حس بینایی می کند. کودک می تواند با استفاده از اینها، سازه ای بسازد.

 والدین می توانند برای تقویت حس شنوایی کودک به او دستورات شنیداری متنوعی بدهند. به طور مثال می توان گفت ماشین زرد را به زیر میز قرمز بگذار... برای پردازش شنیداری پیشنهاد می شود که این دستورات چندین بار تکرار شوند.

می توان چشم بند بر روی چشمان کودک قرار داد و غذاهای مختلف برای او آورد تا نوع غذا و مزه ی آن را حدس بزند. این تمرین کمک به تقویت حس بویایی یا چشایی کودک می کند. بازی لمس اشیا با چشمان بسته برای تقویت حس لامسه بسیار موثر است.

• تنظیم نور

برای کاهش حرکات تکانش کودک باید نورهای سفید مانند لامپ های مهتابی در معرض دید کودک قرار نگیرند. این نورهای سفید باعث افزایش سطح هیجان کودک شده و او را بی قرار می کند.

• برنامه غذایی

باید به کودک بیش فعال مواد غذایی و خوراکی هایی حاوی مواد نگه دارنده یا کافئین داده نشود. کنسرو، نوشابه‌، شکلات، شیر کاکائو و ... از جمله خوراکی های مضر برای این کودکان است.

• ورزش

برای درمان اختلال بیش فعالی نباید از تاثیر ورزش و تحرک غافل شد. تخلیه کودک زمانی که ورزش و تحرک داشته باشد، باعث شده که انرژی زیاد او تا حدی تخلیه گردد و با کاهش حرکات تکانشی نیز روبه رو خواهد شد.

بهترین ورزش برای کودک بیش فعال، ورزشی است که همزمان هر دو نیمکره مغز او را درگیر کند. شنا و دوچرخه سواری از جمله این ورزش ها هستند. صخره نوردی و کوه نوردی نیز باعث افزایش هماهنگی مغز با بدن شده و سرعت درمان افزایش می دهند.

• خود گویی

کودک مبتلا به بیش فعالی حواس پرت و فراموشکار است. برای حل این مشکل والدین می توانند دستورات و جملات را تکرار کنند. این کار باعث افزایش تمرکز بر دستورات می شود.

به طور مثال اگر از کودک خواسته شد لیوان را بیاورد، والدین به او تذکر دهند در طول مسیر کلمه لیوان را تکرار نماید تا فراموش نکند. برای افزایش حرف شنوی کودک، انتخاب جملات کوتاه ، واضح و شفاف بسیار کمک کننده هستند.

• درمان بیش فعالی با نوروفیدبگ

نوروفیدبگ روشی است که در آن فعالیت های مغزی فرد ثبت شده سپس با استفاده از دستگاه الکترو آنسو فالو گرام دیده می شود. بهبود نیز از طریق فرآیند خود تنظیمی انجام می گردد.

 این شیوه جایگزین روش های دارویی برای درمان بیش فعالی است. برای کاهش دردهای مزمن، آسم، بیماری های قلبی، فشار خون بالا، بی اختیاری ادرار و مدفوع و... کاربرد دارد.

بسته به نوع درمان الکترودهای خاصی به نقاط گوناگون بدن منتقل می شود و نحوه کارکرد آن قسمت گزارش می گردد. این روش باعث می شود که فرد از کارکرد جسم خود آگاه شود، سپس با استفاده از فرآیند خود تنظیمی و به کمک تکنیک های نرم افزاری و سخت افزاری به درمان خود کمک می کند.

• روش مدیتیشن و تمرکز حواس

مدیتیشن روشی است که باعث جمع شدن حواس فرد می گردد و با نفس های عمیقی که فرد می کشد، خویشتنداری او افزایش می یابد. این روش باعث کاهش علائم بیش فعالی می شود. در تحقیقی که به بررسی تاثیر مدیتیشن بر اختلال بیش فعالی صورت گرفت گزارش شد، در خانواده هایی که والدین و کودک دچار اختلال هستند، به مدت ۸ هفته این تمرین را انجام دادند، کودک علائم کمتری بروز داد.

توصیه های آخر به والدین

• حتماً باید والدین آگاهی خود را نسبت به این اختلال افزایش دهند. عدم آگاهی درست این بیماری سبب رفتارهای نامناسب با کودک شده که روند درمان را با مشکل مواجه می کند.
• افراد خانواده باید توجیه شوند که کودک عمدا رفتارهای خاصی را انجام نداده و این رفتارها نتیجه این اختلال هستند.
• والدین باید قوانین منزل را به طور خلاصه و کوتاه برای کودک توضیح دهند تا او بتواند آنها را به درستی به اتمام برساند.
• از جمله توصیه هایی که پزشک به خانواده ها می کنند می توان به شرکت دادن کودک در کارهای هنری، ورزشی، انتظار معقول از کودک داشتن و ارتباط چشمی با کودک و رعایت برنامه منظم خواب و غذا اشاره کرد.
• نکته ای که والدین باید در نظر بگیرند این است که کودکان دارای اختلال بیش فعالی به سختی می توانند با تغییرات کنار بیایند. به طور مثال تغییر محل زندگی کودک باید با آمادگی ذهنی او صورت گیرد.
• نشستن در کلاس های طولانی و خرید از فروشگاه های بزرگ اثر منفی بر سیستم عصبی کودک داشته و باعث افزایش علائم بیش فعالی می شود.

درمان بیش فعالی در کودکان بدون دارو

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , علائم بیش فعالی در دوره پیش دبستان , علائم بیش فعالی در سن ۲ تا ۵ سالگی , علائم اختلال بیش فعالی , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 38

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

‌یکی از روش ها جهت آزاد کردن انرژی درونی کودکان بیش فعال، ورزش بوده و استفاده از آن در کنار مصرف دارو و رفتار درمانی موجب بهبود علائم این اختلال می ‌شود.

ورزش و بهبود اختلال بیش فعالی

بیقراری یکی از ویژگی های اصلی کودکان بیش فعال است. این کودکان قادر نیستند به مدت طولانی ساکت یک جا بنشینند و بر روی صندلی مدام وول می‌خورند.  فعالیت های ورزشی علاوه بر آزاد کردن انرژی درونی کودک بیش فعال ،سبب بهبود علائمی مانند عدم توجه، حرکات تکانشی و مهارت های ارتباطی نیز می‌ شود .

 به گفته پزشکان ورزش هایی مانند دوچرخه سواری، شنا و فوتبال برای این کودکان مبتلا به بیش فعالی بسیار مفید است. تاثیر ورزش برای کودکان بیش فعال نسبت به کودکان سالم بسیار بیشتر بوده به دلیل اینکه انرژی آنان را کم کرده و باعث کنترل حرکات آنها نیز می ‌شود.

 البته توجه به این نکته نیز ضروری است که نباید از انجام فعالیت های ورزشی انتظار درمان سریع اختلال بیش فعالی را داشت و نتیجه‌ گیری به تعداد، تکرار و بقا فعالیت های ورزشی بستگی دارد.

سریع ترین درمان بیش فعالی

یکی از سوالات اساسی در درمان بیش فعالی از طرف خانواده ها بحث انتخاب سریع ترین روش درمانی بیش فعالی است، اما واقعا پاسخ به این سوال به عوامل بسیاری وابسته است.

• نوع بیش فعالی در کودک
• مقدار بیش فعالی در کودک
• نوع بروز بیش فعالی در کودک
• نوع تغذیه کودک در کودک بیش فعال
• محیط کودک بیش فعال

و بسیاری مولفه دیگر بر درمان بیش فعالی کودک تاثیرات فراوانی خواهند داشت، اما از نظر ما روش سریع درمان بیش فعالی به همان نسبت بازگشت سریعی هم خواهد داشت.

روش های درمان بیش فعالی مخصوصا روش های غیر دارویی نیازمند زمان، صبر و استمرار هستند.

برای مثال همزمان با کاردرمانی کودک بیش فعال در مراکز درمانی، باقی درمان نیز بایستی در منزل روی کودک انجام پذیرد و خانواده ها نیز بایستی لیستی از باید و نبایدها را در ارتباط با استمرار درمان در فضای خارج مراکز درمانی رعایت کنند.

تحقیقی در زمینه ورزش

در یک مطالعه به بررسی کودکان مبتلا به بیش فعالی با بازه سنی ۵ تا ۱۲ سال، که به مدت ۴۰ دقیقه در هفته در ۵ نوبت فعالیت فشرده ورزشی انجام دادند، پرداخته شد که مشاهده شد علائم این اختلال کاهش یافت.

طبق مطالعات صورت گرفته، مشخص شد که فعالیت های ورزشی سبب خارج شدن انرژی فراوان کودک شده و آنها را کمتر آزار می ‌دهد، هم چنین با تاثیر گذاری بر بدن نیز علائم اختلال را کم می‌کند.

از جمله مشکلات افراد مبتلا به بیش فعالی، بروز احساس خشم همراه با انرژی کم، انگیزه و کارایی پایین را می ‌توان نام برد.

انجام فعالیت های ورزشی، استرس فرد را کم کرده و روحیه او را افزایش می‌ دهند که باعث کمک به درمان این افراد نیز می ‌شود .

پزشکان بیان کردند زمانی که یک فرد بیش فعال ورزش ‌کند، بعد از انجام این فعالیت ها احساس  خوشایندی در او ایجاد شده و برای انجام کار ها انگیزه بیشتری گرفته و حتی احساس سردر گمی آنها نیز کاهش می ‌یابد.

کودک بیش فعال نمی ‌تواند ساکت در یک مکان بنشیند و حتما باید انرژی او قبل از شروع کلاس درس تخلیه شود، برای این کار کودک می ‌تواند قبل از حضور در کلاس، چند بار طول حیاط را بدود .

به طور کلی برای این کودکان باید برنامه ای تدوین شود که از فعالیت هایی تشکیل شده باشد که تاثیری بر عضلات شخص بگذارند مانند پریدن.

والدین برای انرژی بالای کودک بیش فعال می‌ توانند آن ها را به زمین های بزرگ برده تا ورزش های مورد علاقه خود را انجام دهند همچنین قرار دادن برنامه روزانه پیاده روی بعد از مدرسه تاثیر بسیار مثبتی بر روحیه آن ها دارد.

طبق مطالعات صورت گرفته در یکی از دانشگاه های محیط زیست مشخص شد که حضور انسان در فضای سبز تاثیر بسیار مثبتی بر رفتار داشته و حتی در موارد بسیاری باعث بهبود علائم بیش فعالی نیز می ‌شود.

والدین باید مسئولیت هایی در خانه به کودک بیش فعال بدهند تا انرژی اضافی او تخلیه گردد. چنانچه معلمان و والدین برای موفقیت های کودک در انجام مسئولیت ها هدایایی اختصاص دهند، کودک تشویق شده و این رفتار ها را تکرار می ‌کند .

استفاده از رژیم غذایی مناسب در کنار ورزش، اهمیت بسیاری دارد و باید والدین و مسئولان مربوطه برای حفظ سلامت همه کودکان به خصوص افراد مبتلا به بیش فعالی به آن توجه ویژه کنند.

 حتما باید مصرف پروتئین در برنامه غذایی کودکان بیش فعال لحاظ شده و از مواد غذایی که قند بالایی داشته مانند نوشابه، کیک، بیسکوییت و پفک و چیبس خودداری گردد.

بعضی از مواد غذایی میزان تحریک پذیری این کودکان را افزایش داده و باید کمتر مصرف شوند مانند کاکائو، قهوه، نسکافه، نوشیدنی های مصنوعی و تنقلات.

کوهنوردی از جمله ورزش های مفید برای کودکان بیش فعال محسوب شده که حتی نقش درمانی نیز دارد. در یک مطالعه که بر روی تاثیر ورزش کوهنوردی بر بیش فعالی در مجله ارگوپراکسیس منتشر شد، بیان شد که این ورزش باعث رفع نیاز به تحرک کودک بیش فعال شده و همچنین باعث هدایت او به سمت تحرک های کنترل شده و برنامه ریزی نیز می گردد.

طبق نتایج این پژوهش، ورزش کوهنوردی باعث افزایش تمرکز حواس، توجه به جزئیات و اعتماد به سایرین می شود. از این رو توصیه می شود که کودکان بیش فعال بیشتر به کوهنوردی رفته تا نه تنها از نظر فیزیکی بهبود یابند بلکه از نظر روانی و احساسی نیز تحول پیدا کنند.

طبق نظر کارشناسان چنانچه ورزش کوهنوردی با فعالیت های دیگر همراه باشد، اثر بهتری دارد. به طور مثال والدین می توانند در کیف کودک بیش فعال کارت هایی که دارای شماره هستند، قرار دهند و از او بخواهند تا آنها را با یکدیگر جمع نماید.

کودکان بیش فعال در بیشتر مواقع به دلیل عدم موفقیت در انجام کارها، اعتماد به نفس و عزت به نفس کافی ندارند و انجام این بازی در کوهنوردی به آنها کمک می کند تا از این موفقیت خود خوشحال شوند.

ورزش های موثر بر کنترل علائم بیش فعالی

آن دسته از ورزش ها تاثیر بیشتری بر علائم بیش فعالی دارند بیشتر درگیر فعالیت دوندگی هستند.

فعالیت هایی که با دوندگی در ارتباط هستند برای تخلیه انرژی روزانه کودکان بیش فعال بسیار مناسب هستند.

ورزش هایی مانند بسکتبال، فوتبال، کاراته، شنا، والیبال، دوچرخه سواری، کوهنوردی همگی از جمله این ورزش ها هستند.

البته ورزش های ذهنی که نیاز به تمرکز در کودکان را تقویت می کند، می تواند تاثیرات ذهنی مفیدی داشته باشند ورزش هایی مانند شطرنج، تخته نرد، منچ، مارپله، دست چین (قوانین این بازی، در انتهای مطلب توضیح داده شده است) همگی از بازی های تمرکزی و کم هیجانی مفید هستند.

ورزش های کم تاثیر در کاهش علائم بیش فعالی

ورزش هایی که فعالیت های دوندگی و تمرکزی در آنها کمتر دیده می شود ورزش های کم تاثیری بر بیش فعالی هستند.

ورزش هایی مانند بیسبال، وزنه برداری، بولینگ، بدنسازی، پینگ پونگ از جمله ورزش هایی هستند که در زمان انجام آنها شخص بسیار می ایستد و تاثیر زیادی بر کاهش علائم بیش فعالی نداشته و حتی انجام آنها نیز برای کودک سخت نیز هست.

سایر فواید ورزش ها بر اختلال بیش فعالی

• زمانی که کودک بیش فعال فعالیت زیاد انجام می دهد، میزان سرعت جریان خون در مغز بیشتر شده و سطح اضطراب و خشم نیز کاهش می یابد.
• ورزش سبب تعادل وزن آن ها می شود.
• با انجام فعالیت های ورزشی، هورمون آندروفین در مغز ترشح شده و کودکان پس از ورزش، بسیار پر نشاط و آرام می شوند.
• زمانی که کودکان به ویژه افراد مبتلا به بیش فعالی، مرتب ورزش کنند، رشد ذهنی آن ها افزایش می یابد.

ورزش رزمی که برای بیش فعالی خوب است؟

ورزش های رزمی از آنجایی که دارای فعالیت های حرکتی جنبشی هستند تاثیر فراوانی بر تخلیه انرژی کودکان بیش فعال دارند اما هر نوع ورزش رزمی نیز برای کودکان توصیه نمی شود.

برای مثال جودو ورزشی بسیار پر خطر و چالشی است، خطر مصدومیت در این ورزش بالا بوده و درگیری های فیزیکی نیز عامل تنش فراوانی می تواند باشد.

به همین دلیل برای انتخاب ورزش های رزمی لطفا با درمانگر کودک خود مشورت های لازم را انجام دهید.

ژیمناستیک برای کودکان بیش فعال

ژیمناستیک از ورزش های بسیار توصیه شده برای بیش فعالی کودکان است، هم فعالیت های دوندگی را در خود دارد هم ورزشی تمرکزی است زیرا کودکان حتی با بیشترین آمادگی جسمانی بدون داشتن آمادگی ذهنی نمی توانند در این ورزش پیشرفت کنند.

از آنجایی که حرکات ابتدایی ژیمناستیک می تواند در محیط های آپارتمانی یا حتی فضای سبز پارک ها (البته تا تجهیزات لازم) انجام شود به همین دلیل می تواند جایگزین هدفهمندی برای تخلیه انرژی کودکان به نسبت شیطنت درون خانه باشد.

بازی های مناسب برای کودکان بیش فعال

لزوما ورزش تنها راه کنترل انرژی در کودکان بیش فعال نیست، بازی نیز می تواند تاثیری مشابه بر کودکان داشته باشد.

بسیاری از بازی جایگزینی از ورزش های جنبشی یا تمرکزی برای کودکان هستند.

بالا بلندی، هفت سنگ، زو، گردو شکستم، هوب از جمله این بازی های هستند.

کلاسهای مناسب کودکان بیش فعال کجا هستند؟

بسیاری از خانواده ها از ما می پرسند که کلاس های مناسب کودکان بیش فعال کجا هستند. در ابتدا کودک بیش فعال بایستی تحت درمان قرار بگیرند که کنترل های لازم روی آن ها صورت گیرد تا بتواند حضوری تعاملی در جامعه داشته باشد.

کلاس های مناسب کودکان بیش فعال در صورتی که کودک تحت کنترل نباشد می تواند به کلاس های چند بار مصرف تبدیل شود زیرا مربی یا کودکان دیگر حاضر در آن کلاس ها با او دچار مشکل می شوند و به مرور استمرار حضور در این کلاس ها و بی توجهی به کودک باعث کاهش اعتماد به نفس او می شود.

اما کلاس های مناسب کودکان بیش فعال را می توانید از میان ورزش هایی که در بالا نام بردیم انتخاب کنید.

البته اخیرا خانه های بازی ای در تهران از طرف شهرداری تاسیس شده اند که صرفا بحث بازی در این مراکز دنبال می شود و مجوزها یا فعالیت های لازم برای درمان همراه بازی (کاردرمانی، بازی درمانی) و همچنین آموزش کودکان بیش فعال (تا بدین لحظه) در این مراکز وجود ندارد. به همین دلیل این مراکز صرفا برای بازی و سرگرمی کودکان محیط مناسبی هستند.

---

قواعد بازی بازی دست چین

بازی دست چین می تواند حداقل بین 2 نفر انجام شود، برای هر نفر 5 لیوان با رنگ های مختلف در نظر گرفته می شود.

بازی دارای حداقل 20 کارت است که روی هرکدام از آن ها تصویر 5 شی با رنگ های مشابه لیوان ها قرار دارد.

تصاویر افقی یا عمودی هستند.

بازیکنان با دیدن این کارت ها، سعی می کنند لیوان ها را بصورت افقی یا عمودی با ترتیب رنگی ای که در تصویر می بینند بچینند.

هرکسی که زودتر کارت ها را چیند روی زنگی که در وسط قرار دارد می زند.

تاثیر ورزش بر بیش فعالی

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 32

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

برخی از خانواده ها، یک کودک بیش فعال دارند که والدین نمی دانند جهت تربیت و کمک به درمان آنها چه کاری باید انجام دهند. به همین دلیل در این مقاله به تعدادی از تمرین های کار درمانی اشاره شده تا با استفاده از آنها، والدین به درمان کودک خود کمک کنند.

تمارین کار درمانی برای کودکان بیش فعال

شعار امسال روز جهانی کار درمانی "اطلاع رسانی، الهام بخشی و اثر گذاری" بود. کار درمانی درواقع علمی است که به کمک فعالیت های هدفمند در بیماران دارای آسیب های جسمی باعث کاهش مشکلات شده و کمک به بهبود سلامتی آنها می کند.

بیش فعالی که دارای سه مشخصه فعالیت زیاد، کم توجهی و فعالیت تکانشی است از جمله اختلالاتی است که کاردرمانی جهت بهبود علائم آن می تواند کمک فراوانی کند.

زمانی یک کودک را بیش فعال می گویند که علائم این اختلال قبل از سن هفت سالگی بروز کرده و با مشکلاتی در زمینه های اجتماعی، خانوادگی، تحصیلی در هر دو محیط منزل و مدرسه مواجه باشد.

تشخیص کودک بیش فعال

از جمله ویژگی های کودک بیش فعال می توان به ناتوانی در توجه به جزییات، نداشتن تمرکز در زمان فعالیت و بازی، عدم گوش کردن به دیگران، ناتوانی در پایان رساندن وظایف و مسئولیت ها اشاره کرد. همچنین این کودکان دائماً وسایل بازی خود را گم کرده و بسیار فراموش کار هستند.

کار درمانی برای کودک بیش فعال بر پایه انجام انواع بازی های هدف دار و استفاده از سیستم پاداش و جریمه است.

انواع بازی های بیش فعالی

بازی نقطه چین

در این بازی که به آن نقاشی های نقطه چین با اعداد نیز گفته می شود، کودک باید کف دست غیر غالب خود را روی کاغذ قرار دهد و بعد از بازکردن انگشتان خود، با مداد بر کف دست خود بکشد (توسط دست غالب). در آخر باید به شکل متنوع و نامرتب اعداد ۱ تا ۱۰ را بنویسید، سپس به ترتیب این اعداد را پیدا کند و دور آنها علامت بزند. انجام بازی نقطه چین توسط کودک بیش فعال باعث بهبود توجه انتخابی کودک بیش فعال خواهد شد.

بازی ماز

در این بازی کودک بیش فعال، باید عکس هایی که به شکل پرپیج و نامنظم کشیده را از یک نقطه آغاز و به انتها برساند. برای تاثیر گذاری بیشتر پیشنهاد می شود از عکس های جذاب و با مفهوم استفاده گردد. (مثلاً توپ را به دروازه بزند)

به دلیل اینکه کودک برای انجام این بازی باید عکس ها را با چشم دیده و سپس جهت آن را دنبال کند، توجه و تمرکز او افزایش می یابد و می آموزد که کارها را به انتها برساند. همچنین این بازی به تقویت سیناپس ها و مسیرهای مغزی کمک کرده و باعث افزایش قدرت فکر و تحمل کودک جهت رسیدن به نتیجه می شود.

پیدا کردن تفاوت های اشکال ظاهراً مشابه

در این بازی دو عکس که به ظاهر مشابه هستند ولی در جزئیات تفاوت اندکی دارند، در اختیار کودک قرار داده می شود. کودک باید این تفاوت های جزئی را پیدا کرده و با زدن علامت مشخص نماید. والدین می توانند برای تشویق کودک، زمانی که یک اختلاف را پیدا کرد به او هدیه بدهند.

استفاده از کار درمانی جهت رفع لجبازی کودک بیش فعال

معمولاً لجبازی کودک به دو دلیل اتفاق می افتد:

• کودک به چیزی یا کاری علاقه دارد که پدر و مادر به آن مایل نیستند.
• پدر و مادر به کار یا چیزی مایل هستند که کودک دوست ندارد.

برای رفع رفتارهای نامناسب و بهبود رفتارهای درست کودک بیش فعال که لجباز نیز هست، سه روش نادیده گرفتن، محرومیت دادن و پاداش بسیار کمک کننده اند.

نادیده گیری بد رفتاری های جزئی

از این روش زمانی استفاده می شود که کودک رفتارهایی بروز می دهد که آسیب چندانی به خود یا دیگران نمی زند. رفتارهایی مانند گریه کردن، زدن پا به زمین، نق زدن، فریاد کشیدن و ....

زمانی که والدین با چنین رفتارهایی از سوی کودک مواجه شدند، در گام نخست باید سعی کنند خونسرد باشند و نگذارند کودک با لجبازی بر سر خاسته خود پا فشاری کند و به آن برسد.

 در این روش پدر و مادر باید توجه چندانی نشان ندهند تا به شکل غیر مستقیم کودک بیاموزد، استفاده از لجبازی برای رسیدن به خاسته روش مناسبی نبوده و برای رسیدن به درخواست باید راه بهتری پیدا کند.

نکات این روش برای والدین

• والدین در صورت مواجه با چنین موقعیتی باید محل را ترک کنند.
• سرگرم کردن خود به کار دیگر نیز مفید است.
• والدین باید در این موقعیت به کودک نگاه نکرده و حتی صحبت نکنند.
• تکرار یک جمله نیز کمک کننده است مانند: هر موقع گریه نکردی، بیا بغلم و یا زمانی که گریه ات تمام شد، با هم بازی می کنیم.
• پدر و مادر نباید دلسوزی بی جا انجام دهند و توجه کنند که گریه کردن آسیبی به کسی وارد نمی کند.
• والدین باید همیشه امیدوار باشند.
• در این مسیر نیاز است که پدر و مادر هر دو با یکدیگر هماهنگ باشند و برای رفع رفتارهای نامناسب کودک به هم کمک کنند.

روش محروم سازی یا منزوی کردن کودک بیش فعال

در مواردی کودک بیش فعال، بد رفتاری های زیادی انجام می دهد که روش نادیده گرفتن تاثیر چندانی بر او ندارد. کاربرد این روش در زمان بروز رفتارهایی مانند دعوا، کتک کاری، پرتاب وسایل به سمت دیگران، استفاده از کلمات و حرف های زشت و نامناسب و .... است.

 در این روش کودک به دلیل بروز رفتارهای نامناسب و خطر آفرین برای زمانی کوتاه در یک اتاق تنها می ماند. محروم بودن از توجه دیگران برای کودک بیش فعال حتی برای مدت کوتاه، اصلاً خوشایند نیست.

نکات استفاده از این روش:

• روش منزوی کردن باید برای کودکان بیشتر از سه سال به کار گرفته شود.
• زمانی که کودک در یک اتاق تنها گذاشته می شود، والدین باید مطمئن باشند که امنیت کافی داشته و بیشتر از حد تاریک یا ترسناک نباشد.
• حتماً باید علت محرومیت برای کودک گفته شود.
• مدت زمانی که کودک محروم می شود باید با سن کودک تناسب داشته باشد، به طور مثال برای کودک دو ساله، دو دقیقه و کودک پنج ساله، پنج دقیقه کافی است.
• زمانی که محرومیت کودک به اتمام رسید، والدین نباید درباره آن موضوع حرف بزنند و ادامه دادن قهر، عصبانیت و سرزنش کار درستی نیست.

استفاده از روش تشویق و پاداش

والدین باید رفتارهای رضایت بخش کودک را جدی گرفته و جهت تکرار آنها، کودک را تشویق و تحسین کنند. برای این روش می توان از روش های تشویق کلامی همچون آفرین، باریکلا و... و یا روش های غیر کلامی مانند هدیه، وسایل بازی، خوراکی و... استفاده کرد.

نکات استفاده از این روش:

• والدین باید به شکل واضح از رفتارهای درست کودک حرف بزنند.
• استفاده از مشوق های فیزیکی به شکل مرتب تاثیر فراوانی دارد مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن و ....
• زمانی که کودک در حال شروع یا انجام یک رفتار مثبت است، پدر و مادر باید او را تشویق کنند.
• استفاده از روش های تشویقی متنوع بسیار کمک کننده خواهد بود.
• پاداش دادن قبل از شروع یک کار مثبت درست نیست.
• در زمان تشویق کودک باید پاداشی انتخاب شود که برای کودک لذت بخش است.

سن تشخیص بیش فعالی کودکان

طبق نتایج و بررسی های صورت گرفته، در بسیاری از موارد اولین شخصی که نسبت به رفتار کودک دچار شک و تردید شد، یکی از اعضای خانواده بوده است. اما در حدود یک سوم موارد این نگرانی توسط شخصی در محیط مدرسه یا مرکز نگهداری از کودک بیان می شود.

 هم چنین مشخص شده که بیشتر کودکان بیش فعال که این اختلال در آنها به وسیله یک روان پزشک مشخص گردیده کمتر از ۶ سال بودند و گروهی دیگر که تشخیص توسط یک روان شناس صورت گرفت، سن بالاتر از ۶ سال داشتند. روش های تشخیصی خاصی برای کودکان زیر ۶ سال وجود ندارد. به گفته کارشناسان امکان دارد تشخیص هایی که در سن کم اتفاق می افتند بدون بررسی کل اطلاعات موجود باشد.

تاثیر کار درمانی در کاهش و بهبود اختلال بیش فعالی

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , کار درمانی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 36

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

اگر وب سایت فرزندان برتر را تا پیش از این دنبال کرده باشید، موسسه در قسمت های قبلی، کاملا در ارتباط با بیش فعالی، علائم آن، درمان با دارو، درمان بدون دارو، درمان از طریق طب سنتی، تفاوت بیش فعالی و اوتیسم و حیطه های فراوان دیگر محتویاتی مناسب تهیه و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

در این مطلب ما بصورت اجمالی سعی می کنیم، درمان بیش فعالی در طب سنتی را توضیح داده و نقطه نظرات افراد مختلف در این باره را ذکر کنیم.

از آنجایی که تخصص مجموعه فرزندان برتر، درمان بیش فعالی کودکان از طریق طب سنتی نیست به همین دلیل هرگونه الگو برداری و اجرای هر نکته ای در این مقاله از طرف خانواده ها بر روی کودکان خود را اکیدا توصیه نمی کند.

این مقالات صرفا جهت بیان و معرفی روش های درمان دیگر بیش فعالی تهیه شده اند فاقد تائیدیه علمی است و تنها روشی بر پایه تجربیات است.

بیش فعالی چیست؟

بیش فعالی اختلالی است که با بی دقتی، فعالیت زیاد، حرکات تکانشی، عدم کنترل رفتار و عدم عاقبت اندیشی در انجام فعالیت ها همراه است. این اختلال در بین کودکان در حال گسترش است از هر 20 کودک بیش فعال 3 کودک مبتلا به بیش فعالی است که احتمال این اختلال در بین پسران 3 برابر بیشتر از دختران تخمین زده شده است.

اگر این اولین مقاله حوزه بیش فعالی از موسسه فرزندان برتر است که مطالعه می کنید، مطلب بیش فعالی چیست را نیز در لیست مقالات خواندنی قرار دهید تا با بیش فعالی بیشتر آشنا شوید.

تفاوت شیطنت و بیش فعالی

تعداد زیادی از والدین از شیطنت زیاد کودک خود شاکی هستند و فکر می کنند کودک آنها دچار اختلال بیش فعالی شده است. توجه به این نکته ضروری است که تفاوت زیادی بین بیش فعالی و اختلال های حسی و شیطنت کودک وجود دارد.

میزان تحرک کودک بیش فعال بسیار زیاد است و نمی توانند سکون داشته باشد و دائماً در حال خرابکاری هستند.

عدم توانایی در یادگیری، مشکلات عصبی، افسردگی، فعالیت های زیاد حرکتی، ناتوانی در تمرکز و انجام حرکات تکانه ای بدون تفکر قبلی، پر حرفی، فراموشکاری، تمایل به کارهای خطرناک و ... از علائم دیگر کودک بیش فعال محسوب می شوند.

ورود به مقطع دبستان، مشکلات کودک بیش فعال را بصورت تصاعدی افزایش می دهد بصورتی که در کلاس و در زمان انجام تکالیف درسی، تمرکز و توجه لازم به معلم را ندارد و با بلند شدن های متوالی از صندلی باعث برهم زدن تمرکز سایر همکلاسی ها نیز می شود.

علت بیش فعالی

حوادث دوران بارداری، استرس، وزن کم نوزاد، اتفاقات یا ویروس های دوران بارداری یا زمان زایمان که منجر به آسیب کودک مخصوصا آسیب های مغزی می شود، اختلالات شیمیایی و زیستی مغز کودک در دوران باداری و پس از آن، عدم توجه عاطفی کودک از سمت والدین، از جمله دلیل افزایش احتمال بیش فعالی در کودکان به شمار می رود.

البته نقش ژنتیک و وراثت، یک امر اثبات شده است. در حدود یک سوم کودکان بیش فعال از طریق اختلال فعال یکی از والدین دچار بیش فعالی می شوند. زمانی که مادر باردار با سموم برخورد مستقیم داشته و یا دچار مسمومیت با سرب شود احتمال ابتلا نوزاد به بیش فعالی افزایش می یابد. غذاهای دریایی که در محیط های آلوده آب های آزاد پرورش یافته و صید شده اند، احتمال سربی بودن بافت های بدنشان قابل توجه است.

در ارتباط با علت های بیش فعالی، درمانگران و متخصصین مجموعه فرزندان برتر مطلبی با همین عنوان تهیه کرده اند که پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مقاله آن ها را نیز مطالعه فرمائید.

بیشتر بخوانید: علت بیش فعالی در کودکان

درمان بیش فعالی

زمان طلایی درمان بیش فعالی در کودکان، 5 سال و کمتر از آن است زیرا درمان بیش فعالی قبل از سن دبستان تاثیر بیشتری بر درمان کودک خواهد داشت.

درمان صرف، جهت بهبودی کودک بیش فعال به تنهایی کافی نیست و حمایت روحی و روانی خانواده و محیط اطراف، بر روند بیماری تاثیر بسیار مثبتی دارد و کمک کننده است.

والدین با افزایش آگاهی از اختلال بیش فعالی و نحوه درمان، میزان موفقیت درمان را به شدت افزایش خواهند داد.

نحوه خواب کودک نیز تاثیر مستقیمی بر این اختلال دارد. کودک باید در زمان خواب از فعالیت هایی مانند تماشا تلویزیون و بازی با کامپیوتر بپرهیزد و زودتر به رختخواب برود. والدین برای خواب بهتر کودک می توانند با بازی و ورزش انرژی او را تخلیه کنند.

درمان بیش فعالی کودکان

به طور کلی درمان کودکان بیش فعال به چند شکل صورت می گیرد:

• آموزش والدین
• آموزش معلمان
• استفاده از کلاس های خصوصی
• درمان غیر دارویی به واسطه بازی درمانی، گروه درمانی، قصه درمانی
• درمان دارویی
• درمان روان شناختی
• درمان طب سنتی

آموزش والدین و معلمان شامل دو قسمت بوده و بخش بزرگی از درمان را شامل می شود:

• آموزش برای شناسایی بیماری
• آموزش برای استفاده از روش های درمانی
• آموزش برای ادامه روش های درمانی در منزل
• آموزش برای عدم تحریک تکانه های کودک برای بازگشت بیماری

والدین باید اطلاعات و آگاهی خود راجع به این اختلال افزایش دهند. گاهی پدر و مادر و اطرافیان فکر می کنند که کودک بیش فعال عمداً رفتارهای ناشایست بروز می دهد. در حالی که کودک دارای این اختلال دارای ناتوانی هایی است که باید توسط اطرافیان درک گردد.

سرزنش، بی احترامی، نادیده گرفتن پیشرفت های جزئی حتی در حد کم و جانکاه می تواند درمان کودک را به راحتی نه تنها بی اثر بکند بلکه تاثیرات منفی بسیاری هم داشته باشد.

علائم بیش فعالی در کودکان

والدین و معلم در هنگام مشاهده علائم زیر بایستی به مشاوره مراجعه نمایند.

• کودک تحرک و فعالیت بیش از حد طبیعی نشان می دهد.
• حواس کودک دائماً پرت شده و تمرکز ندارد.
• دارای فعالیت های تکانشی است یعنی کارهایی را بدون تفکر تکرار می کند.
• کودک به سختی می تواند در کارهای خود تمرکز نماید.
• ناتوانی در حفظ و تنظیم رفتارهای شخصی
• عدم توانایی تطبیق رفتار با محیط اطراف
• عدم انضباط در خواب و خوراک
• دخالت در امور نامرتبط
• غیر قابل پیش بینی بوده کودک
• عصبانیت های ناگهانی
• اشتیاق برای کارهای پر ریسک
• پرت کردن وسایل و اشیاء
• عدم پذیرش کارهای دائمی و مستمر چون نیازمند تمرکز ممتد و طولانی مدت است
• عدم قانون پذیری در اجتماع علی الخصوص مدرسه
• عدم برقراری ارتباط موثر با همسالان و محیط اجتماعی پیرامون

زمانی که والدین علایم اولیه اختلال بیش فعالی در کودک خود مشاهده کردند، می توانند برای اطمینان او را به مشاورین خدمات سلامت روان کودک و نوجوانان و یا سرویس خدمات کودکان ببرند، زمانی می توان گفت فرد دچار این اختلال است که با این علائم، در وضعیت شغلی یا تحصیلی خود با مشکل مواجه گردد‌.

در یک مصاحبه تشخیصی، کارکنان مرکز به وضعیت کودک دقت می کنند. برای حصول اطمینان از ابتلا به این اختلال از خانواده و کارکنان مدرسه درباره رفتارها و وضعیت کودک اطلاعاتی گرفته می شود.

 زمانی که فرد در بزرگسالی برای نخستین بار جهت تشخیص بیش فعالی مراجعه نماید. نیاز است که بررسی و تشخیص توسط روانپزشک انجام گیرد. این بررسی شامل توجه به علائم تشخیصی و میزان مشکل ساز بودن این رفتارها است.

رابطه افزایش سن و اختلال بیش فعالی

معمولاً با افزایش سن و رشد کودک این اختلال بهتر می شود ولی در موارد بسیاری نیز دیده شده که این اختلال تا بزرگسالی نیز ادامه یافته است.

در موارد بسیاری با افزایش سن و ورود به دوران بزرگسالی، علائم ظاهری بیش فعالی کاهش می یابد ولی در رفتارهای تکانشی، عدم تمرکز و ریسک پذیری فرد تغییری دیده نمی شود و حتی ممکن است که بیشتر نیز شوند.

رفتارهای ناشی از اختلال بیش فعالی در یادگیری، کار و نحوه ارتباط فرد با سایرین اثر منفی می گذارد. در افراد بزرگسال، استرس، افسردگی و عزت نفس پایین شیوع نسبتا زیادی دارد.

مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی از دیگر عوارض این اختلال محسوب می شوند.

شیوع بیش فعالی

شیوع بیش فعالی در بین کودکان زیر 5 سال، تقریبا 15 درصد است بصورتی که در بین پسران بیشتر 3 برابر دختران مبتلایان بیشتری را شاهد هستیم.

از هر 40 کودک در مقطع دبستان حدود ۳ تا 5 فرد درگیر این عارضه هستند که از هر سه کودک درگیر اختلال بیش فعالی، 2 نفر تا زمان نوجوانی با علائم آن همراه هستند.

60 درصد از کودکان مبتلا در بزرگسالی نیز با این اختلال درگیر خواهند بود. طبق آمارها گزارش گردیده که 20 درصد افراد بالغ دچار عارضه بیش فعالی هستند.

عوارض بیش فعالی کودکان

رفتار نامناسب کودک باعث تاثیر منفی بر عملکرد او با افراد خانواده و جامعه علی الخصوص مدرسه می شود. بروز رفتارهای خاص با کودک، عزت نفس و اعتماد به نفس او را هدف قرار می دهد و موجب احساس بی کفایتی و به اندازه کافی خوب نبودن در او می شود.

والدین باید سعی کنند با مشاهده موفقیت های تحصیلی و اجتماعی، حتما کودک را با دادن هدیه تشویق کنند. حمایت و تشویق باعث تکرار رفتارهای مثبت در کودک می شود.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی دارای انواع مختلفی است، اگر این اولین مطلب ما درباره بیش فعالی است که مطالعه می کنید، به پیشنهاد ما حتما مطلب انواع بیش فعالی را نیز در لیست مقالاتی که بعدا بایستی بخوانید قرار دهید.

نوع بی دقت و بی توجه

کودک دارای ضعف در تمرکز در زمان انجام یک فعالیت خاص است. مشخصه این گروه شامل:

• عدم توجه به جزئیات
• نداشتن تمرکز در فعالیت ها
• ناتوانی در پایان رساندن وظایف
• گم کردن مکرر وسایل

نوع تکانشی - بیش فعالی

فرد درگیر این نوع اختلال به شدت فعالیت می کند. برای انجام امور اصلا به نتیجه اهمیتی نمی دهد و در تمام روز مشغول به کاری است. معمولا این نوع رفتار با رشد کودک کم می گردد. مشخصات این گروه شامل:

• نداشتن قرار و آرامش
• پر سر و صدا بودن
• حرف زدن زیاد
• ناتوانی در صبر کردن

نوع ترکیبی

در این نوع اختلال، کودکان مبتلا، دارای علائمی از دو گروه قبل هستند. مشکل اصلی رفتار کودک در عدم توجه، فعالیت زیاد و ناتوانی در کنترل حرکات تکانشی است. این علائم در حالت های مختلف به شکل های متفاوت بروز می کند.

توجه به این نکته ضروری است که حتما باید این حرکات در محیط های مختلف دیده شود. نتیجه این اختلال، اعتماد به نفس پایین، احساس بی کفایتی و افسردگی در کودکان هست.

نکات درمانی کودک بیش فعال

هرچند درمان سریع و قاطعی برای بیش فعالی وجود ندارد اما کنترل و تاثیرات تعاملات خانوادگی از مهم ترین بخش های درمانی کودک مبتلا، به حساب می آید.

بخاطر همین معلم و والدین عزیز باید به نکات زیر را در تشخیص و درمان کودک بیش فعال مد نظر داشته باشند:

• شناخت علائم بیش فعالی
• شناخت علائم اختلال های حسی
• شناخت تفاوت بیش فعالی و اختلال حسی
• انتخاب مشاور حاذق برای تشخیص بیش فعالی در کودکان
• کسب آگاهی و اطلاعات از این اختلال
• برنامه ریزی متناسب با نیازها و درمان کودک
• کسب اطلاعات در ارتباط با روش های درمانی کودک مثل روش غیر دارویی، دارویی و گیاه سنتی

---

بیش فعالی در طب سنتی

در قسمت های قبلی ما بصورت کامل به مسئله بیش فعالی و توضیحات مختصری برای تسلط به موضوعات حاشیه ای پرداختیم و ارجاعاتی نیز به مطالب مناسب آن داده شده است.

در این قسمت به مسئله بیش فعالی در طب سنتی با داروهای گیاهی می پردازیم، اما قبل از هر چیزی به این موضوع تاکید می کنیم که طب سنتی، طبی تجربی است و نیازمند 

کودک بیش فعال اگر چه هوش زیادی دارد ولی فعالیت ها و رفتارهایی که او انجام می دهد گاه سبب آزار اطرافیان می گردد.

طبق نظر پزشکان طب سنتی در پدر یا مادر با طبع گرم، احتمال داشتن فرزند بیش فعال افزایش می یابد.

چنان چه کودکی دارای طبع صفرایی باشد، احتمال این اختلال در او افزایش می یابد. زیرا این طبع دارای غلبه خشکی و گرمی است.

میزان تاثیر گذاری طبع های بدن در ابتلا به بیش فعالی به این شکل بوده که احتمال آن در طبع صفراوی و سپس طبع سودایی که سرد و خشک است افزایش می یابد.

از علائم ظاهری کودک بیش فعال به خشکی پوست، گرمای زیاد و ریسک پذیری او می توان اشاره کرد. به دلیل گرمایی که در بدن کودکان بیش فعال وجود دارد به کارهای مخاطره آمیز علاقه دارند.

زمانی که میزان سودا در بدن کودک زیاد گردد رفتارهای خشونت آمیز نشان می دهند و یا در زمان شست و شو وسواس به خرج می دهد. حتی در اشتها کودک بیش فعال نسبت سایر کودکان تفاوت دیده می شود.

میزان فعالیت فیزیکی در افراد با طبع های صفرا، سودا و دم و بلغم متغیر است و از بیشترین و به کمترین نوشته شده اند. در کودکان میزان فعالیت بسته به دو عامل گرمی و خشکی است.

در طب سنتی برای درمان بیش فعالی توجه به طبع فرد گام نخست است. برای تجویز بهترین راه درمانی حتما باید میزان صفرا و سودا در بدن فرد بررسی گردد.

درمان نامناسب و دیر هنگام، موجب عوارضی همچون کاهش بینایی، ریزش موهای سر، کاهش وزن، خشم، یبوست و افسردگی و... در شخص می شود.

بیش فعالی اگر چه عوارضی دارد ولی رفتارهای مانند هوش زیاد، علاقه به کارهای بزرگتر از سن، فعالیت های شیرین، باعث می شود که والدین به درمان به شکل جدی نگاه نکنند.

بدترین کار ممکن این است که والدین از درمان به موقع به دلایل شیرین کاری های کودک سر باز زنند. گاهی درمان در زمان نامناسب، عوارض جبران ناپذیری بر آینده او خواهد داشت.

علت بیش فعالی از دیدگاه طب سنتی

در طب سنتی، احتمال بیش فعالی کودکان را بیشتر منوط به مراقبت های دوران بارداری می دانند، در این قسمت چند نکته افزایش دهنده، میزان بیش فعالی کودکان را توضیح می دهیم.

• عدم مراقبت کافی از زن بارداری
• خوردن خوراکی هایی با طبع گرم مثل کندر، گردو، بادام زمینی و ...
• حضور مداوم در محیط های شلوغ و پر استرس
• استفاده از ویتامین C و قرص های تقویتی مثل آهن در دوران بارداری مادر
• استفاده از غذاهای سرب دار مثل غذاهای دریایی

رفع عوارض جسمی و روحی بیش فعالی در طب سنتی

برای از بین بردن عوارض روحی و جسمی ناشی از بیش فعالی، پزشکان طب سنتی پرهیز از صفرا و تمهیدات مربوطه توصیه می کنند. با رعایت راهکارهای ضد سودا نیز می توان خلط سودا را که خشکی ایجاد می کند و عامل بیش فعالی است رفع کرد.

حجامت یکی از راه هایی است که برای کودک بیش فعال توصیه می گردد و نیاز به خوردن دارو را برای فرد کمرنگ می کند. از دیگر مزایا حجامت می توان تنظیم کارکرد غدد بدن، کاهش اشتها و رشد کودک را عنوان کرد.

سرکه انگبین یکی از خوراکی هایی است که باعث رفع دو خلط سودا و صفرا می گردد و عوارض بیش فعالی را کاهش می دهد. آرامش از مواردی است که با مصرف این سرکه در کودک بیش فعال مشاهده می شود.

در مصرف سرکه انگبین رعایت این نکته ضروری است که در روزهای نخست به مقدار یک قاشق غذاخوری مصرف کرد و با دیدن نتیجه، مقدار سرکه باید کاهش یابد تا به حد یک قاشق چایخوری برسد.

نکات درمان بیش فعالی در طب سنتی

۱. شناسایی طبع کودک قدم اول درمان بیش فعالی است. چنانچه، شخص دارای طبع سودا یا صفرا بود، رعایت موارد غذایی مناسب ضروری است.

۲. کم خونی، فقر آهن در بین افراد بیش فعال، شیوع نسبتا بالایی دارد. افرادی که بیش فعال بوده و دارای کم خونی مزاجی هستند، عموما طبع صفراوی و سوداوی دارند. اصلاح مزاج یکی از راه های موثر درمان این اختلال به شمار می رود.

۳. برای کاهش غلظت خون افراد صفراوی و سوداوی، یک دمنوش توصیه می شود. این دمنوش شامل یک قاشق سماق کوبیده نشده و پنج عدد عناب است که روزانه باید یک نوبت مصرف گردد.

۴. برای بهبود روند درمانی بیش فعالی کودک، توجه به این نکته ضروری است که تغییر عادت های غذایی زمان می برد و والدین باید در این مسیر صبر و حوصله به خرج دهند. با تغییر برنامه غذایی ،درمان سریع تر حاصل می گردد.

5. برای اصلاح مزاج، مصرف خوراکی های مانند آب زرشک، آب هویج، آب انار، عرق شاهتره و کاسنی، آب لیمو به همراه عسل، بخور بنفشه، دمنوش بنفشه، همچنین استعمال روغن بنفشه و کاهو تاثیر بسیار بالایی دارد.

6. به گفته پزشکان طب سنتی طبیعت خواب سرد است. والدین باید بعد از فعالیت مداوم کودک کاری کنند که کودک سریعتر بخوابد. رفتار آرامبخش و درست با کودک سبب می شود او نسبت به دیگران، عکس ‌العمل خوبی نشان دهد.

توصیه های غذایی طب سنتی برای پیش گیری از بیش فعالی

۱- بعد از زایمان، مادر باید قبل از شیر دادن به تعداد 15 عدد رطب یا خرمای تازه مصرف کند.

۲- مصرف خرما در زمان بارداری تاثیر مثبتی در  پیش‌گیری از بیش فعالی دارد.

۳- استفاده از کدو تنبل در غذای کودک دچار اختلال بیش فعالی تاثیر مثبتی بر درمان کودک دارد. مصرف کدو مسمی نیز بدون اشکال است و خاصیت مشابهی دارد.

درمان بیش فعال از دید دکتر خیر‌اندیش

با توجه به اینکه دارو‌‌های تجویز شده برای بیش فعالی عوارض زیادی دارند، ایشان توصیه به مصرف آن ها نمی‌ کنند.

از ویژگی های کودک بیش فعال داشتن طبع خشک بوده که با افزایش گرمی همراه است. معمولا موهای سیخ، خواب کم، خوردن ترشی و اشتها کم در کودک بیش فعال دیده‌ می ‌شود.

گرمای زیاد سر کودک سبب انجام رفتاری نامناسب در او می‌شود. مثلا در دیکته بارها کلماتی مشابه را اشتباه می‌نویسد. برای درمان بیش فعالی دکتر خیر اندیش پزشک طب سنتی توصیه می‌کنند که به کودک سرکه انگبین داده ‌شود‌.

در این سرکه بسته به ذائقه کودک می‌ تواند از مقدار متفاوتی کاسنی ریخته شود.‌ استفاده از انار و آب انار، انگور ترش و شیرین، سوپ ترش مزه، باعث کاهش گرمی سر کودک می‌ شود. ایشان روش حجامت را که باعث آرامش خیال کودک نیز می شود، توصیه می کنند.

کودکی که قرار و آرامش ندارد به علت سردی زیادی است که دارد و  باعث ضعف او می گردد. برای رفع این مشکل دکتر خیر اندیش توصیه می کنند که حریره بادام یا بادام بو داده تهیه گردد و به کودک داده شود.

سوپ گندم و ارده همراه با شیره انگور یا بیسکوئیت کنجدی نیز بسیار مفید است و موجب کاهش سردی کودک می گردد. همچنین از خوردن شکلات کودک بیش فعال باید پرهیز نماید.

برای درمان بیش فعالی با داروهای گیاهی برای کودکان بالای دو سال، دمنوش گل راعی با عسل بسیار مفید است.

هم چنین برای این کودکان بالای دو سال چای کوهی با عسل باعث بهبود روند درمانی می گردد.

خوردن داروی گیاه حاوی گل بیدمشک در شب و یا دمنوش آن یکی از راه های درمان خانگی بیش فعالی است. 

یکی دیگر از راه های مفید دیگر، استفاده روزانه سه بار از شربت خاکشیر است که باعث کاهش علائم بیش فعالی کودکان می گردد.

لیموشیرین، لبو، دمنوش ترنجبین، مصرف سکنجبین، مربای گل سرخ، بخور گل ختمی یا بنفشه از دیگر گیاهان مفید برای درمان بیش فعالی محسوب می شوند.

استفاده از روغن بنفشه و یا حنا برای سر، نیز دیگر راه های درمان خانگی بیش فعالی هستند.

داروی گیاهی برای بیش فعالی کودک

برای جلوگیری از عوارض داروهای شیمیایی والدین می توانند از یک داروی گیاهی که تولید شده است، استفاده کنند. نام این دارو هایپر اکتیو است که حتما باید توسط پزشک تجویز گردد باعث می شود که اثرات بیش فعالی کاهش یابد.

 این دارو که مورد تایید منابع علمی بین المللی نیز هست شامل عصاره گیاهان رازک و شکوفه پرتغال تلخ است. نحوه تاثیر گذاری آن به شکل سیترژیک بوده که باعث تحویل سیستم عصبی فرد می گردد.

ترکیبات فنلی و فلاونوییدی گیاه گل ساعتی باعث کاهش اضطراب و آرامش خواب می شوند. گیاه بادرنجبویه نیز دارای آنزیم رزمارینیک اسید بوده که موجب مهار گاز گابا شده و سطح آن را در نسوج مغزی افزایش می دهد. در واقع سطح غلظت گابا، آرامش را در فرد افزایش داده و میزان بی قراری و اضطراب در فعالیت کودک کم می شود.

در تحقیقات متعددی که گزارش شده است که استفاده از عصاره بادر نجبویه فرد خواب آرامی را تجربه می کند. قرص حاوی گیاهان بادر نجبویه، گل ساعتی، رازک و سنبل الطیب باعث نظم در خواب و آرامش شبانه می شود.

 

کندر

کندر اثر بسیار خوبی بر بهبود حافظه و درمان آلزایمر نشان می دهد. جهت خوشبو کردن هوا از کندر می توان استفاده کرد. برای رفع اضطراب و کاهش استرس و حالت های عصبی کندر تاثیر بسیار مثبتی دارد.

 در طب سنتی کندر بسیار پرکاربرد بوده و به ۳ شکل خوراکی، موضعی و بخور استفاده می شود. اگر چه بعضی اعتقاد دارند زن باردار با مصرف کندر نوزادی باهوش به دنیا خواهد آورد. ولی پزشکان توصیه می کنند که بعد از ماه سوم بارداری از مصرف آن خودداری گردد. زیرا باعث ابتلا نوزاد به بیش فعالی می شود. برای افزایش هوش نوزاد، خانم باردار می تواند یک ماه بعد از ۴ ماهگی آن را بخورد ولی قبل از آن توصیه نمی گردد.

زعفران

زعفران گیاهی است که به دلیل دارا بودن خاصیت های ضد افسردگی و تقویت حافظه مانند دارو ریتالین باعث کاهش علائم بیش فعالی می گردد. اثر مثبت درمانی زعفران بر بیش فعالی طی تحقیقات متفاوت اثبات شده است. این گیاه عوارض داروهای شیمیایی مانند تهوع، درد معده و بی اشتهایی و ... را نیز ندارد.

مصرف مرغ

یکی از روش های خانگی و موثر در درمان بیش فعالی کودک مصرف مرغ است. عدم تعادل هورمون سروتونین سبب بیش فعالی می گردد. مرغ حاوی اسید آمینه تریپتوفان بوده که اثر مثبتی بر این هورمون دارد.

گیاه دارویی برهمی

گیاه برهمی جز خانواده اسفناج بوده و اثر بسیار مثبتی بر بیش فعالی دارد. کاهش اضطراب و افسردگی و بهبود حافظه از دیگر اثرات مثبت این گیاه به شمار می رود. جهت مصرف برای کاهش علائم بیش فعالی، استفاده از آن به شکل دمنوش بسیار مفید است. تاثیر مثبت دیگر این گیاه حفاظت مغز در برابر رادیکال های آزاد بوده و عملکرد شناختی را بهبود می دهد.

گیاه دارویی نعنا گربه ای

این گیاه سبب افزایش آرامش در شخص می شود و اضطراب را در او به میزان خیلی کم می رساند. چنان چه فردی دچار سردرد یا معده درد شد، می تواند از خواص معجزه آسای این گیاه استفاده کند. نحوه مصرف آن به شکل چای یا دمنوش است.

پوست درخت کاج

جهت کاهش نشانه های بیش فعالی و افزایش تمرکز، عصاره گیاهی پوست درخت کاج بسیار موثر است. افزایش تمرکز و کاهش علائم بیش فعالی از دیگر خواص این داروی گیاهی محسوب می گردد. جهت کاهش سطح هورمون های استرس زا، می توان آن را امتحان کرد.

گیاه دارویی لاله باغی

کمک به تعادل سیستم عصبی توسط این گیاه صورت می گیرد که باعث کاهش علائم بیش فعالی می گردد. جهت خواب آرام، کاهش اسپاسم و رفع اختلالات عاطفی می توان از این گیاه استفاده کرد. استفاده از دانه های گیاه دارویی لاله باغی در آشپزی نیز تاثیر مثبتی بر کاهش علائم این اختلال دارد.

گیاه دارویی بابونه

استفاده از بابونه جهت درمان بیش فعالی بسیار توصیه می گردد. از جمله خواص این گیاه به آرامش دهندگی و کاهش استرس می توان اشاره کرد. جهت بهتر کردن خلق فرد و افزایش تمرکز، مصرف آن تاثیر زیادی دارد. مصرف روزانه دمنوش یا چای بابونه علائم اختلال بیش فعالی را کم می کند.

هسته انگور

استفاده از هسته انگور برای درمان بیش فعالی توصیه فراوان شده است. محافظت از مغز در برابر آسیب های رادیکال های آزاد و سموم، افزایش سرعت جریان خون و تقویت مویرگ ها از دیگر خواص هسته انگور به شمار می روند. روش های مصرفی آن به شکل دمنوش و استفاده از روغن هسته آن در آشپزی و مصرف انگور تازه است.

گیاه قدح مریم یا آب قاشقی

برای کاهش سطح استرس و بهبود وضعیت ذهنی فرد مبتلا به بیش فعالی می توان از گیاه قدح مریم استفاده کرد. این گیاه حاوی مواد معدنی بسیاری است که باعث بهبود عملکرد مغزی می شوند. از دیگر خواص آن به تقویت حافظه می توان اشاره کرد. مصرف این دارو در آشپزی تاثیر مثبت بر درمان دارد.

داروی گیاهی با کوپا مونیری

این دارو باعث بهبود توانایی های فکری و عملکرد مغز می شود. دریافت اطلاعات جدید با این دارو افزایش می یابد و می توان آن را به عنوان داروی بیش فعالی تجویز کرد. از عصاره این گیاه شربتی تهیه شده است که برای گروه سنی ۸-۶ سال به شکل مصرف روزانه توصیه می گردد.

سنبل الطیب

از ریشه گیاه سنبل الطیب پودری تهیه شده که برای درمان بیش فعالی اثر زیادی دارد. این گیاه باعث افزایش مهارت های یادگیری و کاهش بی قراری و رفتار خشونت آمیز می شود. دمنوش تهیه شده با آب ولرم از این گیاه، نتایج موثری را بر درمان بیش فعالی نشان داده است.

تخم کتان

همانطور که اشاره شد در مبتلایان به بیش فعالی، کمبود امگا 3 دیده می شود. فرد با مصرف تخم کتان که حاوی امگا 3 است می تواند علائم این بیماری را کاهش دهد. روش مصرف تخم کتان به شکل خام و یا استفاده از روغن آن در غذای روزانه است. در مصرف آن به عنوان جایگزین دارو حتما باید با پزشک مشورت کرد.

جینسینگ قرمز کره ای

مصرف این گیاه باعث تقویت حافظه می گردد. اثرات مثبت آن بر افزایش انرژی شخص، تحریک عملکرد مغزی و درمان علائم بیش فعالی اثبات شده است. در بسیاری از تحقیقات مشاهده شده که این گیاه سبب افزایش تمرکز و توجه می گردد. دوز مصرفی آن بسته به نظر پزشک معالج است.

بادر نجبویه

این گیاه آرام بخش، یکی دیگر از درمان های خانگی بیش فعالی است. کاهش درد، تحریک پذیری و افسردگی از دیگر خواص این گیاه محسوب می شود. مصرف روزانه ۲ یا ۳ لیوان دمنوش این گیاه تاثیر مثبت بر علائم این اختلال دارد.

گیاه کاوا

جهت بهبود خلق و خوی فرد، مصرف عصاره گیاه کاوا توصیه می گردد. عملکرد این گیاه به این شکل است که استرس را کاهش داده و میزان خشونت فردی را کم کرده و باعث بهبود بیش فعالی می شود. نحوه مصرف آن جویدن و یا دمنوش با استفاده از پودر آن است.

گل راعی

برای افزایش توجه و تمرکز شخص مصرف گل راعی توصیه می گردد. این گیاه موجب کاهش احساساتی همچون بی تفاوتی، گناه و انزوا در فرد می شود. نحوه مصرف آن به شکل خوراکی بوده و می توان از آن روزانه ۱ تا ۳ نوبت به مدت ۸ هفته استفاده کرد.

جوی دو سر

یکی دیگر از گیاهان موثر بر بیش فعالی جوی دوسر است. افزایش توجه، آرامش اعصاب، بهبود عملکرد شناختی و کاهش استرس از جمله تاثیرات مثبت مصرف جوی دو سر به شمار می روند. تحقیقات مختلفی اثر آرام بخش این گیاه را گزارش کرده اند.

گیاه دارویی قاشقک

این گیاه از خانواده نعناییان به شمار می رود. از اثرات آن به آرامبخش بودن و بهبود اختلال روانی و تاثیر مثبت بر خواب می توان اشاره کرد. از میزان تحریک پذیری شخص بیش فعال نیز با مصرف این گیاه کم می شود. نحوه مصرف آن به شکل دمنوش، تنتور یا کپسول است.

دمنوش گیاهی

جهت آرامش و آسودگی می توان از چای حاوی نعناع دشتی، علف لیمو، بابونه و دیگر گیاهان دارویی استفاده کرد. از اثرات مثبت مصرف این گیاهان دارویی، بهتر کردن اوضاع استراحت و خواب می توان نام برد. جهت تاثیر گذاری بهتر این گیاهان توصیه می گردد که قبل از خواب مصرف گردند تا مشکلات خواب کودکان بیش فعال رفع گردد.

شربت ۶ عرق

این شربت که در روند درمانی کودکان تاثیر بسیار زیادی دارد، شامل عرق سنبل الطیب، عرق بیدمشک، عرق فرنجمشک از هر کدام به مقدار یک و نیم لیتر و گلاب، عرق بهار نارنج، شربت سکنجبین عسلی و عرق کیالک به مقدار یک لیتر است. این شربت باعث حذف اختلالات کم توجهی کودک و افزایش تمرکز مغزی او می شود. برای حذف کامل اختلالات بیش فعالی مصرف امگا 3 در کنار این شربت توصیه می شود.

تعییر رژیم غذایی تاثیر بسیار زیادی بر ابتلا به بیش فعالی دارد. زمانی که کودک غذاهای مناسب استفاده کند، مشاهده خواهد کرد که بسیاری از علائم آن کم می شود.

اسیدهای چرب

در بررسی های انجام گرفته مشاهده شده است که کودکان بیش فعال دارای سطح کم اسیدهای چرب، امگا 3 و امگا 6 هستند. تشنگی زیاد یکی از نشانه های کمبود اسید چرب به شمار می رود.

 از منابع حاوی امگا 3 می توان به کنجد، تخمه کدو تنبل اشاره کرد. جهت تامین امگا 6 فرد می تواند با مصرف ماهی آزاد و سارین آن را تامین کند.

ویتامین B6

در بسیاری از مسیرهای متابولیکی اسیدهای آمینه، ویتامین B6  به عنوان کوفاکتور عمل می کند. این ویتامین باعث کاهش برخی رفتارها در کودکان مبتلا به بیش فعالی می گردد. یکی دیگر از راه های عملکردی این ویتامین، افزایش سطح هورمون سروتونین است.

آهن

زمانی که فرد دارای سطح پایبن آهن است توجه و دقت کمی دارد. تحقیقات تاثیر مثبت مکمل های حاوی آهن  در کودکان بیش فعال را تایید کرده اند.

منیزیم

کاهش سطح منیزیم در اغلب کودکان مبتلا به بیش فعالی گزارش گردیده است و در موارد بسیاری دیده شده که با تجویز مکمل های حاوی منیزیم علائم این اختلال کم می شوند.

روی

نقص در دریافت و جذب روی، باعث کاهش سطح آن در کودکان بیش فعال شده است که با دادن غذاهای حاوی این عنصر می توان علائم این اختلال را کم کرد.

غذاهای نامناسب

• مصرف شکر و غذاهای مشابه کیک، شیرینی، شکلات، آب میوه های صنعتی برای کودک بیش فعال تاثیر منفی دارد. در مطالعاتی که صورت گرفته، شکر به عنوان دلیلی برای بروز بیش فعالی و افزایش علائم آن عنوان شده است.
• غذاهای بسته بندی شده حاوی رنگ های صنعتی مانند کمپوت ها، سس ها، آدامس، آب لیمو و ... تاثیر منفی بر این اختلال دارند.
• خوراکی های حاوی مواد نگهدارنده مانند اسید بنزوئیک، باعث افزایش دوره درمان می گردند مانند مرباها، آب میوه ها و ترشی ها و ...
• نوشابه های گازدار سبب به هم ریختن تعادل کلسیم و فسفر شده و سبب افزایش علائم بیش فعالی می گردند.
• از مصرف چای، قهوه و مواد حاوی کافئین باید خودداری گردد تا علائم بیماری کاهش یابد.
• استفاده زیاد از آنتی بیوتیکها، تعادل بین باکتری های مفید در بدن کودک را برهم زده و باعث افزایش علائم بیش فعالی می شود.

درمان بیش فعالی با طب چینی

رویکرد درمانی در طب چینی به شکل درمان کلی علائم و افزایش تمرکز است. این درمان برای بهبود سلامتی کلی بدن استفاده می گردد و برای کودک بیش فعال برنامه خاصی ندارد.

درمان بیش فعالی با طب سوزنی

برای درمان بیش فعالی در تمام بدن، نقاط درمانی وجود دارد که باعث کاهش علائم این اختلال می شوند. علائم این بیماری در تمام کودکان یکسان نیست، بنابراین برای درمان هر کودک روش اختصاصی وجود دارد.

 والدین به علت ترس کودک و یا آسیب ناشی از سوزن از روش طب سوزنی واهمه دارند. با استفاده از این روش بدون درد، آرامش فراوانی فرد را در بر می گیرد. این روش درمانی باعث برگشت حالت طبیعی مغز شده و علائم پیش فعالی را کاهش می دهد. در صورتی که روش طب سوزنی برای کودک مرتباً تکرار گردد، کمک به تعادل هیجانی و فیزیکی کودک خواهد کرد.

درمان بیش فعالی کودکان در طب سنتی با داروهای گیاهی

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , بیش فعالی از نوع بی توجهی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , انواع بیش فعالی , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 39

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

بیش فعالی نوعی اختلال بوده که به آن ADHD نیز می گویند و بین کودکان شیوع نسبتاً زیادی دارد به طوری که در حدود هشت تا ده درصد کودکان به آن ابتلا دارند. جهت درک بهتر تفاوت بین دو اختلال بیش فعالی و اوتیسم (مقاله تفاوت بین اوتیسم و بیش فعالی) پیشنهاد می گردد.

علائم ظاهری بروز این اختلال در سنین قبل از مدرسه قابل تشخیص بوده و پسران نسبت به دختران به آن بیشتر مبتلا می شوند، که علت آن هنوز نامشخص است. برای تشخیص این اختلال سه مشخصه بارز تحرک زیاد، عدم توجه و تمرکز و فعالیت تکانه ای وجود دارد.

دلایل بیش فعالی در کودکان

بیش فعالی در هر سنی از کودک می تواند خود را بروز دهد. جمله معروف "برای تربیت کودک بایستی از سال ها قبل از تولد او شروع کرد" می تواند مسیر پاسخ به این پرسش را روشن تر کند.

وراثت از جمله عوامل مهم در بیش فعالی کودکان هستند. طی تحقیقی اگر یکی از والدین دارای بیش فعالی باشد به احتمال 30 درصد یکی از کودکان حداقل به این بیماری دچار می شوند.

اما عوامل محیطی هم خود از جمله موارد ابتلای کودکان به اختلالات مختلف از جمله بیش فعالی هستند.

عواملی مانند پارازیت ها، سرب، جیوه، آلودگی های صدایی محیط می تواند احتمال بیش فعالی کودک را افزایش دهد.

اما علائم اختلال بیش فعالی در کودکان از سن ۳ سالگی همراه با رشد عملکردهای حرکتی، بروز می کند. ولی عموماً این اختلال تا زمان حضور کودک در محیط های آموزشی مانند مهد کودک و مدرسه به تاخیر می افتد.

بسیاری از کودکان زمانی که شروع به راه رفتن می کنند نسبت به شناخت محیط اطراف، شیطنت زیادی می کنند که والدین نباید این رفتارها را با اختلال بیش فعالی اشتباه بگیرند. زمانی باید احتمال داد که کودک دارای اختلال بیش فعالی است که رفتارهای او باعث بروز مشکلاتی در ارتباط با دوستان، والدین و معلمان شود.

انواع بیش فعالی

بیش فعالی را می توان از منظرهای مختلف بررسی کرد اما در این قسمت ما انواع دیگری از بیش فعالی را به شما معرفی می کنیم.

بیش فعالی کودک از نوع تحرکی

کودکانی که مبتلا به این نوع از بیش فعالی هستند، به شدت بی قرار بوده و نمی توانند در یک مکان ثابت بمانند و باید دائماً در حال حرکت باشند. این مشکلات در محیط مدرسه بیشتر مشخص است به دلیل اینکه کودک با رفتارهای خاص خود باعث بی نظمی در کلاس شده و قادر نیست روی صندلی ساکت بنشیند و مدام وول می خورد.

همچنین انجام کارهای خطرناک و حرف زدن زیاد  از دیگر ویژگی های کودک بیش فعال از نوع پرتحرک است.

بیش فعالی از نوع بی توجهی

در این گروه، کودکان دائماً در حال خیال پردازی بوده و برای انجام تکالیف مدرسه تمرکز کافی ندارند که باعث به وجود آمدن مشکلاتی مانند نداشتن علاقه به درس برای آنها در مدرسه می شود.

 از دیگر مشکلات آنها که ناشی از عدم تمرکز و توجه بوده می توان به این مورد اشاره کرد که کودک در محیط مدرسه قادر نیست کلماتی را که نیز بلد است در دیکته درست بنویسد ولی در محیط منزل به دلیل توجهی که مادر به او دارد و نبود اطرافیان، این کار را به درستی انجام می دهد.

همچنین والدین اعلام کرده اند که این کودکان در محیط خانه برای انجام تکالیف با مشکل مواجه هستند و باید دائماً گوشزد شوند تا آنها را به پایان برسانند.

از دیگر مشخصه این گروه از کودکان، فراموشکاری آنها واضح است به نحوی که بسیاری از وسایل خود را در مکان های مختلف جا می گذارند و همچنین آنها قادر نیستند که برای کارهای خود برنامه ریزی کنند. جهت رفع این مشکل والدین باید حتماً برای کودک یک برنامه منظم تعیین کنند و در انجام کارها به او کمک کنند.

بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای

از ویژگی های بارز کودک مبتلا به بیش فعالی از نوع تکانه ای می توان به وجود رفتارهای تکانه ای، نداشتن صبر و تحمل کافی، پریدن وسط صحبت دیگران و نداشتن حوصله برای ایستادن در صف در حیاط اشاره کرد.

 توجه به این نکته ضروری است که تمام ویژگی هایی که برای هر دو گروه از اختلال بیش فعالی بیان گردید، در یک کودک وجود نداشته و تشخیص اینکه کودک به کدام یک از انواع بیش فعالی مبتلا است توسط روان پزشک کودک انجام می گیرد.

در بیشتر موارد ابتلا به اختلال بیش فعالی دلیل خاصی نداشته اما به گفته بسیاری از محققان عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن سهم زیادی دارند. تاکنون نقش تغذیه و رژیم غذایی در ایجاد این اختلال تایید نشده است ولی طبق نتایج بررسی های صورت گرفته، مشخص شده که استفاده از اسیدهای چرب و بعضی از ویتامین ها علائم بیش فعالی زا را کاهش می دهند.

توجه به این نکته ضروری است که باید در کنار مصرف داروها از این مکمل ها  استفاده کرد که استفاده از آن ها، هیچ عارضه ای برای کودک به همراه ندارند ولی به عنوان یک روش درمانی مطرح نیستند.

جهت تشخیص قطعی ابتلا به بیش فعالی، پزشک به اطلاعاتی از پدر و مادر و معلمان مدرسه نیاز دارد. علائم این اختلال باید در بیشتر از یک مکان دیده شوند و همچنین باید به مدت حداقل ۶ ماه ادامه داشته باشد.

در بعضی از کودکان در سنین ۲ یا ۳ سالگی نیز این اختلال وجود داشته، اما به علت اینکه قبل از آن در محیط هایی مانند مدرسه یا مهد کودک که به نشستن زیاد و تمرکز بالا نیاز است، قرار نگرفته اند، تشخیص سخت تر صورت می گیرد.

 هر چند بین دو اختلال بیش فعالی و کمبود توجه و تمرکز تفاوت وجود داشته و هر دو یکی نیستند اما در بسیاری از افراد هر دو باهم بروز می کنند.

طبق آزمایشات و اسکن های مغزی صورت گرفته بر روی افراد مبتلا به اختلال کمبود توجه، مشخص شده که قسمتی از مغز که مسئول تمرکز است از سایر افراد کوچک تر است. بنابراین چنانچه معلم از کودک دارای این اختلال بخواهد کاری را انجام دهد که ۷ مرحله ای است، کودک فقط می تواند مراحل ابتدایی را انجام دهد و ترتیب آنها را فراموش می کند.

تشخیص بیش فعالی

برای تشخیص بیش فعالی در کودکان یک آزمون یا آزمایش خاصی وجود نداشته و حتماً باید علائم رفتاری کودک حداقل ۶ ماه مورد ارزیابی قرار گیرند. بروز علائم بیش فعالی معمولاً قبل از هفت سالگی رخ می دهد.

کودک بیش فعال به دلیل رفتارهای خاصی که دارد سبب آزار افراد در محیط هایی مانند مدرسه و خانه می شود، او حتی قادر نیست با دوستان هم سن و سال خود نیز ارتباط درست برقرار کند.

گروهی از پدر و مادرها در برابر پذیرفتن اختلال کودک خود مقاومت می کنند و نسبت به هشدارهای معلمان و اطرافیان توجهی نمی کنند. یکی از نگرانی های این پدر و مادران این بوده که از عوارض جانبی داروها بر روی کودک خود می ترسند.

در صورتی که به درمان کودکان بیش فعال در زمان درست پرداخته نشود، این کودکان قادر نخواهند بود در امور آموزشی و مهارت های اجتماعی به موفقیت برسند و ممکن است در آینده با مشکلات جدی رو به رو شوند.

دلایل بیش فعالی

عوامل ژنتیکی و آسیب های محیطی در کنار هم باعث به وجود آمدن اختلال بیش فعالی می شوند. آسیب جزئی در قسمت هایی از مغز که مسئول تمرکز و توجه هستند، باعث این اختلال شده است.

 از عوامل محیطی که باعث به وجود آمدن این اختلال می شود می توان سیگار کشیدن، مصرف الکل در دوران بارداری، استرس، مسمومیت ناشی از سرب حاصل از دود اتومبیل و آلودگی هوا و هم چنین مواد غذایی حاوی مواد افزودنی مصنوعی مانند شیرین کننده ها، رنگ دهنده های خوراکی، مواد جلوگیری کننده از فاسد شدن غذا را نام برد.

 در موارد بسیاری دیده شده که به درمان مناسب کودک بیش فعال توجه چندانی نشده که زمینه را برای افسردگی، بروز رفتارهای نامطلوب و بزهکارانه در نوجوانی  فراهم می کند.

برای درمان کودک بیش فعال حتماً باید در دوران کودکی مراجعه کرد زیرا این اختلال در مدرسه با مشکلات بسیاری برای کودک همراه بوده مانند نداشتن تمرکز، پرحرفی و .... که سبب اختلال در تحصیل خواهد شد.

بعضی از خانواده ها با دیدن تحرک زیاد کودک، نگران می شوند که فرزند آنها نیز دارای این اختلال است ولی توجه به این نکته ضروری است که کودک در صورتی مبتلا به بیش فعالی تشخیص داده می شود که مجموع از علائم را برای مدت طولانی داشته باشد.

علائم بیش فعالی

در این قسمت به توضیح علائم بیش فعالی در کودکان بصورت تیتر وار می پردازیم و در قسمت بعدی به تفکیک سعی می کنیم این علائم را براساس سن کودکان دسته بندی کنیم.

• کودک بیش فعال دائما در حال بازی با دست و بدن بوده و در جای خود آرام و قرار ندارند.
• مدام از کلاس درس بیرون می رود.
• دائم در حال پریدن یا دویدن است.
• در زمان انجام فعالیت ها و یا بازی سر و صدا زیادی می کند.
• حرکات زیادی انجام می دهد.
• بسیار حرف می زند.
• نمی تواند به جزییات توجه چندانی نشان دهد‌.
• در بیشتر موارد نمی تواند وظایف یا دستورات را به پایان برساند.
• بین صحبت دیگران می پرد.
• قبل از اینکه فرد سوال کننده صحبت اش پایان یابد به پرسش جواب می دهد.
• نداشتن صبر و تحمل به نحوی که هر چیزی را درخواست کرد باید فوراً به او بدهند.
• انجام حرکات مداوم و جنب و جوش فراوان
• ناتوانی در صبر و تحمل برای حضور در صف و رعایت نوبت
• بروز رفتار خشونت آمیز و حساسیت زیاد
• هل دادن سایر کودکان
• پریدن وسط بازی دیگران
• انجام وظایف و تکالیف مدرسه با دقت کم
• گرفتن وسایل بازی دیگر کودکان
• ناتوانی در برقراری مهارت های اجتماعی
• گم کردن وسایل خود
• تمایل به انجام کارهای مختلف بدون اینکه آن ها را به پایان برساند.
• یک کودک بیش فعال انجام بعضی رفتارها برایش مشکل تر است، و جهت کمک به تشخیص درست این اختلال والدین باید به سوالاتی جواب دهند مانند:
• وقتی که از کودک درخواست شود کاری را انجام دهد، در شنیدن با مشکل مواجه است؟
• آیا در مقایسه با سایر کودکان بیشتر دچار هیجان می شود؟
• آیا به سختی کارهای روزمره مانند خوردن غذا، خوابیدن و مسواک زدن را انجام می دهد؟
• آیا معلم نسبت به رفتار کودک، دچار نگرانی شده است؟
• آیا در انجام امور، سریع تمرکز از دست داده و آن را فراموش می کند؟

علائم دیگر بیش فعالی در کودکان

در قسمت بالا بصورت تیتر وار علائم بیش فعالی توضیح داده شدند اما در این قسمت با هر تیتر توضیحی نیز درباره بیش فعالی در کودکان ارائه می شود.

کودک مبتلا به بیش فعالی احساس خطر نمی کند

اکثر کودکان دارای اختلال بیش فعال نسبت به انجام کارها و یا اشیایی که باید نسبت به آنها احساس خطر داشته باشد، چنین حسی نداشته و گاهی نیز دچار اختلالات سلوک می شوند به طور مثال تعدادی از این کودکان، رفتارهای خشونت آمیز بروز می دهند و یا دیگر کودکان را تهدید به آسیب می کنند. حتی دیده شده گاهی به حیوانات نیز صدمه می زنند. تعدادی از کودکان بیش فعال در کارهایی مانند دزدی، تقلب و کارهایی که تخلف محسوب می شوند نیز شرکت می کنند.

کودکان بیش فعال به انجام کارهای خطرناک علاقه فراوان دارند

در بعضی از کودکان بیش فعال دیده شده که پیج گوشتی را وارد پریز برق کرده و وسایل دیگران را نیز بر می دارند. همچنین رفتارهایی مانند تمایل به کشیدن سیگار، دروغ گفتن نیز در آنها دیده می شود.

 یکی دیگر از رفتارهای این کودکان این است که با افراد بالاتر از سن خود دوست شده و تمایل دارند که در کارها و صحبت های آنان سهیم باشند. از نظر اجتماعی نیز تاثیر مثبت بر بقیه مردم نذاشته و به دلیل رفتارهای نامطلوب از آنها همواره انتقاد می شود.

 این کودکان به علت کم توجهی به جزییات در انجام بازی نیز با مشکل روبه رو شده و نمی توانند با سایر کودکان ارتباط برقرار کنند. همچنین قادر نیستند قوانین و دستورالعمل ها را به درستی رعایت کنند و انجام تکالیف مدرسه برای آنها بسیار مشکل است.

کاهش عملکرد اجتماعی و تحصیلی کودک بیش فعال

کودکان بیش فعال در زمان تحصیل در مدرسه با مشکلات جدی مواجه می شوند زیرا به دلیل کمبود توجه و نداشتن تمرکز نمی توانند درس را به درستی یاد بگیرند. هم چنین این کودکان نسبت به کوچکترین محرک های شنیداری و دیداری حساس بوده و سریع تمرکز خود را از دست می دهند و در تحصیل عملکرد مطلوبی را به دست نمی آورند.

 از نظر اجتماعی نیز این کودکان بر دیگران تاثیر مطلوبی نمی گذارند و انتقاد از رفتار آنها زیاد صورت می گیرد که باعث کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس آنان می شود.

علائم بیش فعالی در نوزاد

همانطوری که در قسمت "دلایل بیش فعالی در کودکان" صحبت شد، علائم محیطی و وراثتی از جمله عوامل مهم در بروز بیش فعالی در کودکان هستند که برخی از این علائم از دوران نوزادی در کودکان نیز قابل مشاهده است.

• حساسیت زیاد نسبت به محرک های بیرونی داشته و سریع عکس العمل نشان می دهد و نسبت به صدا، نور، گرما و دیگر تغییرات محیطی به سرعت احساس ناراحتی می کند.
• صداهایی که تولید می کند مانند غان و غون، نسبت به بقیه نوزادان بیشتر است.
• نوزاد خواب کمتری نسبت به سایر همسن و سالان دارد.
• در دست و پاهای خود احساس بی قراری می کند.
• زمان کمی می تواند به یک عکس خیره گردد.

روانشناس باید بروز علائم را بر روی نوزاد ارزیابی کند و در صورت نیاز روش هایی به پدر و مادر آموزش داده شود تا از آسیب هایی که ممکن است در آینده رخ دهد، پیش گیری شود.

علائم بیش فعالی در کودکان زیر یک سال

در 2 بازه زمانی می توان برای اختلال بیش فعالی تشخیص دقیق داد، بازه اول بین سن 2 تا 3 سالگی که کودک راه رفتن را می آموزد و پس از آن سنی که کودک وارد محیط بیرون از خانه مثل مدرسه یا مهدکودک می شود. دلیل آن این است که برای مشاهده علائم این اختلال بایستی در دو محیط مختلف کودک را مورد بررسی قرار داد تا بتوانیم تشخیص دقیق تری بدهیم.

پس تا قبل از 1 سالگی نمی توانیم از روی نشانه های محو و کم رنگ بیش فعالی تشخیص دقیقی بدهیم.

علائم بیش فعالی در کودکان زیر دو سال

اختلال بیش فعالی نسبت به قدرت تکلم کودک در رفتارهایی مانند پیدا کردن جهت، مهارت شنیدن و توجه تاثیر می گذارد. بین بروز اختلال بیش فعالی و میزان خواب کودک رابطه ای وجود دارد و پدر و مادر باید به میزان آن دقت کنند.

همچنین طبق مطالعات مختلف مشخص شده که کمبود خواب باعث می شود توجه و توان حافظه کاهش یابد.

کودکان ۱۲ تا ۱۸ ماهه معمولاً می توانند در گفتار خود ۲۰ کلمه را استفاده کنند و زمانی که آن ها به دو سال می رسند تعداد این واژگان به ۲۰۰ عدد افزایش می یابد.

در دایره لغات کودک ۲ تا ۳ سال، معمولا بالای ۹۰۰ واژه وجود دارد.

توجه به این نکته ضروری است که قدرت تکلم برای تمام کودکان یکسان نبوده و دختران سریع تر از پسران حرف می زنند.

علائم بیش فعال در کودکان مدرسه

همانطوری که گفتیم تغییر محیط و سطح کنترل در کودکان می تواند علائم بیش فعالی را بیش از پیش در کودک نمایش دهد. به همین دلیل ورود به مدرسه برای کودکان می تواند برهه جدیدی در مشاهده علائم بیش فعالی باشد.

• والدین باید درباره برنامه هایی که مسئولین برای بهبود کودکان بیش فعال در نظر گرفته اند، سوال کنند. از جمله این برنامه ها می توان سنجش کودکان، تعیین برنامه درسی، ایجاد تغییرات در ظاهر کلاس درس، روش های آموزشی مناسب و تعامل بین پدر و مادر و معلمین را نام برد.
• پدر و مادر باید با معلمان کودک حرف زده و نسبت به کارهایی که معلم برای کودک بیش فعال انجام داده آگاه شوند و از آن حمایت کنند.
• وجود کامپیوتر در کلاس نیز به کمک کودک بیش فعال خواهد آمد، به دلیل اینکه بعضی از این کودکان نمی توانند با دست به درستی بنویسند.

تفاوت علائم بیش فعالی در دختران و پسران

اختلال بیش فعالی در بین پسران سه برابر دختران رخ داده و تشخیص آن در دختران دیرتر اتفاق می افتد. در بین دختران مبتلا علائمی مانند نداشتن نظم و کم توجهی نسبت به موضاعات پیرامون و اختلال در یادگیری مهارت ها و حل مسائل شیوع بیشتری دارد.

دختران بیش فعال در زمان دبستان، دقت کمی دارند و با ضعف در یادگیری مهارت های آموزشی و حل کردن مسئله مواجه هستند. همچنین این دختران توجه چندانی به محیط پیرامون نداشته و رفتار خشونت آمیز نیز بروز نمی دهند.

پسران بیش فعال عموما حرکات و رفتارهای غیر منطقی که انگیزه و برنامه خاصی پشت آن نیست، انجام می دهند، همچنین بروز رفتار های خشونت آمیز نیز بین آنان شیوع بیشتری دارد.

عوارض و خطرات بیش فعالی

اختلال بیش فعالی باعث می شود که زندگی برای کودکان مبتلا با مشکل مواجه شود. این کودکان عموماً:

• در کلاس درس با سایر دانش آموزان به بحث و درگیری می پردازند.
• نسبت به سایر کودکان بیشتر دچار صدمات و حوادث می شوند.
• اعتماد به نفس کمی دارند.
• در برقراری ارتباط با سایر دوستان با مشکل مواجه هستند.
• احتمال اعتیاد و الکلی شدن در این کودکان نسبت به بقیه کودکان بیشتر است.

اگر چه ابتلا به این اختلال سبب بروز بیماری های دیگر نمی شود ولی کودکان بیش فعال نسبت به بقیه کودکان بیشتر در معرض آسیب های زیر هستند:

• مشکل در یادگیری
• افسردگی
• اضطراب
• بیماری دو قطبی یا شیدایی
• بروز سندرم تورت (بروز تیک عصبی و لکنت زبان)
• انجام دزدی از دیگران، آسیب به اموال مردم
• مخالفت و رفتارهای گستاخانه با بزرگ تر ها

مقاله دوم بیش فعالی

امروزه عده زیادی از والدین نسبت به شیطنت زیاد فرزندشان شاکی هستند. آن ها بیان می کنند که کودک همواره در حال جنب و جوش و فعالیت بوده و به شدت بی قرار و نا آرام است. این والدین به حواس پرتی و عدم تمرکز فرزند خود نیز اذعان می کنند.

پدر و مادرها از دلایل بروز این فعالیت ها آگاه نبوده و به سرزنش کودک می پردازند، حتی در مواردی دیده شده که برخی از آن ها، کودکان را  تهدید یا کتک می زنند. در این مقاله به خصوصیات بیش فعالی در کودکان پرداخته شده تا آگاهی والدین نسبت به این اختلال افزایش یابد.

اختلال بیش فعالی در بین کودکان شیوع نسبتاً زیادی داشته و ۸ تا ۱۰ درصد از کودکان به آن ابتلا دارند و تاکنون دلیل اصلی بروز آن مشخص نشده است. بروز اختلال بیش فعالی در افراد مختلف متفاوت بوده و به طور کلی به سه گروه تقسیم می شود.

• اختلال اول: این گروه از کودکان مبتلا، فقط با مشکل در توجه و تمرکز مواجه هستند.
• اختلال دوم: در این نوع اختلال، فعالیت و تحرک زیاد دیده می شود.
• اختلال ترکیبی: افراد مبتلا هم پر تحرک هستند و هم در توجه و تمرکز مشکل دارند.

خصوصیات عمومی کودکان بیش فعال

• عملکرد ضعیف در مدرسه با وجود هوش بالا
• ناتوانی در انجام به موقع وظایف و مسئولیت ها
• ناتوانی در تمرکز به مدت طولانی
• احساس خستگی در زمان انجام کارها و فعالیت ها
• بین صحبت دیگران پریدن
• جواب دادن به پرسش قبل از اینکه جمله سوال کننده تمام شود
• نداشتن صبر و تحمل در برابر خاسته ها
• پر سر و صدا انجام دادن کارها
• حرف زدن زیاد
• جنب و جوش فراوان
• رعایت نکردن نوبت در صف یا بازی های گروهی
• عصبانیت و حساسیت زیاد
• گرفتن وسایل دیگران بدون اجازه
• ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
• فراموش کردن وسایل شخصی و قرار دادن آنها در مکان های مختلف
• هل دادن و یا کتک زدن سایر بچه ها
• حواس پرتی در زمان انجام کارها
• انجام دادن کارهای خطرناک بدون توجه به عواقب احتمالی آن ها
• خیال بافی پی در پی

خصوصیات ویژه کودکان بیش فعال

۱- معمولا بی قرار و نا آرام بوده و قادر نیستند در یک مکان بنشینند و باید دائماً راه بروند. این مشکل در مدرسه بارزتر بوده و باعث به هم خوردن نظم کلاس و پرت شدن حواس سایر دانش آموزان می شود.

۲- تکانشگر هستند. این کودکان معمولاً فعالیت های خود را بدون تفکر انجام داده و نسبت به انجام آن ها احساس پشیمانی نمی کنند.

۳- قادر نیستند به مدت طولانی به چیزی توجه کنند. این کودکان بسیار رویا پرداز بوده و در مدرسه برای انجام تکالیف خود، به دلیل عدم تمرکز و حواس پرتی با مشکل مواجه هستند و حتی ممکن است اعداد و کلماتی را نیز که به خوبی می دانند، اشتباه بنویسند.

چه زمانی ممکن است کودک مبتلا به بیش فعالی باشد؟

کودکان بیش فعال برخی از رفتارها را نسبت به سایر بچه ها سخت تر انجام می دهند. والدین برای تشخیص راحت تر، بهتر است این پرسش ها را از خود بپرسند:

● آیا در زمان انجام کارها و فعالیت ها، کودک با ضعف در شنیدن مواجه است؟

● آیا کودک در مقایسه با سایر بچه ها با سرعت بیشتری دچار هیجان می شود؟

● آیا کودک در برابر غذا خوردن، خوابیدن، شستن دندان ها و سایر کارهای روزمره مقاومت می کند؟

● آیا نسبت به رفتارهای کودک در محیط مدرسه، معلمان ابراز نگرانی می کنند؟

● کودک سریع تمرکز خود را از دست داده و حواسش پرت می شود؟

چگونه اختلال بیش فعالی را تشخیص بدهیم؟

سن ابتلا به اختلال بیش فعالی حدود ۲ یا ۳ سالگی است. در سن ۲ سالگی پزشک متخصص به ارزیابی رفتار کودک پرداخته تا در صورت مشاهده علائم، درمان را آغاز کند. هر چه سریع تر روند درمانی آغاز شود میزان موفقیت آن افزایش می یابد.

اما در اغلب موارد تا زمانی که کودک وارد محیط های آموزشی مانند مهدکودک یا دبستان نشده که به تمرکز و نشستن مدت بیشتر نیاز است، این اختلال تشخیص داده نمی شود.

اگر چه گروه زیادی از کودکان علائم خفیف این اختلال را دارند ولی تا زمانی که وارد مدرسه نمی شوند، تشخیص برای آن ها صورت نمی گیرد.

تشخیص این اختلال با یک آزمون یا آزمایش خاص صورت نگرفته و برای تشخیص قطعی نیاز است که مجموعه از خصوصیات بیش فعالی در کودک به مدت ۶ ماه و در دو مکان مختلف مانند خانه و  مهد کودک یا دبستان دیده شود.

متاسفانه برخی از والدین در برابر پذیرش اختلال فرزند خود مقاومت می کنند و نسبت به هشدار اطرافیان برای رفتارهای کودک خود بی توجه هستند و به بهانه عوارض جانبی داروها، شروع درمان را به تعویق می اندازند، در حالی که اگر درمان کودک در زمان مناسب شروع نگردد، ممکن است عوارض جبران ناپذیری بر آینده کودک داشته باشد.

عوارض عدم درمان به موقع بیش فعالی

در صورتی که نسبت به درمان کودکان بیش فعال، توجه کافی نشود، زمینه برای ابتلا آنها به افسردگی و بروز رفتارهای ضد اجتماعی و بزهکارانه فراهم خواهد کرد.

 والدین حتماً باید در دوران کودکی نسبت به معالجه کودک بیش فعال اقدام کرده و از بروز مشکلات در دوران مدرسه جلوگیری کنند زیرا این کودکان به دلیل عدم تمرکز به درس گوش نداده و از کلاس مدام بیرون می روند که باعث افت عملکرد تحصیلی می شود.

 زمانی که این کودکان وارد دوران نوجوانی می شوند به دلیل فراموشکاری آنها را افرادی بی حواس و سهل انگار تلقی می کنند. آن ها در زمان درس خواندن و سایر فعالیت ها به دلیل فرو رفتن در رویا و خیال، قادر نیستند کارهای خود را به اتمام برسانند.

 از دیگر مشکلاتی که در اثر عدم درمان به موقع اختلال بیش فعالی به وجود می آید می توان ابتلا به اضطراب، سو مصرف مواد مخدر، اختلال سلوک، پرخاشگری، بی نظمی و بی توجهی به قوانین و مقررات، طرد شدن از گروه ها به دلیل بروز برخی رفتارها و کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس اشاره کرد.

نکات تکمیلی درباره بیش فعالی کودکان

اختلال بیش فعالی در بین پسران نسبت به دختران شیوع بیشتری داشته و خصوصیات و نشانه های متفاوتی از این اختلال در هر دو جنس بروز می کند.

در پسران بیش فعال تحرک و فعالیت زیاد اغلب مشاهده می شود اما در دختران این اختلال خود را به شکل کم توجهی نشان می دهد‌.

دختران بیش فعال معمولاً بی نظم و ساکت بوده و همچنین نسبت به موضوعات اطراف توجه خاصی نمی کنند. ولی پسران بیش فعال فعالیت ها و رفتارهای غیر منطقی بدون برنامه و یا هدف قبلی را بیشتر انجام می دهند. در محیط مدرسه دختران بیش فعال، دقت کافی نداشته و یا ضعف در آموزش مهارت ها و حل مسائل مواجه هستند اما رفتار پرخاش گرانه در آن ها دیده نمی شود.

 توجه به این نکته ضروری است، در صورتی که علائم ذکر شده در دوره های کوتاه و مقطعی مشاهده شود، طبیعی بوده و نشان دهنده اختلال بیش فعالی نیست و نمی توان هر کودکی را که شیطنت انجام می دهد بیش فعال نامید.

برخی از کودکان به دلیل قرارگیری در بعضی از موقعیت ها و یا ابتلا به بیماری ها ممکن است علائمی همانند اختلال بیش فعالی بروز دهند.

• تغییرات ناگهانی و بدون برنامه قبلی همچون طلاق، تغییر محل زندگی یا مدرسه، مرگ نزدیکان
• تشنج های نا مشخص
• استرس و اضطراب
• اختلال افسردگی
• بیماری هایی که باعث آسیب به مغز می شوند.

والدین باید توجه کنند که حتماً نیاز است که روان شناس یا روان پزشک متخصص که دارای علم و آگاهی نسبت به این اختلال است، با ارزیابی رفتار کودک، ابتلا به بیش فعالی را تشخیص دهد و نباید صرفا با دیدن چند ویژگی خاص از کودک او را بیش فعال تلقی کرد.

علائم و نشانه های بیش فعالی در کودکان

:: برچسب‌ها: بيش فعالي در كودكان , انواع بیش فعالی , بیش فعالی از نوع رفتارهای تکانه ای , بیش فعالی کودک از نوع تحرکی , بیش فعالی از نوع بی توجهی , بيش فعالي در نوزادان , بيش فعالي در كودكان نوپا , علائم بيش فعالي در كودكان , ,
:: بازدید از این مطلب : 21

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0